Hvers vegna ekki Samfylkingu? Þór Saari skrifar 19. september 2021 12:00 Samfylkingin sem stjórnmálaflokkur á sér merkilegar rætur eða allt aftur til hugmynda Nóbelsskáldsins okkar um samfylkingu allra vinstri manna, og var á sínum tíma mikill vonarneisti í stjórnmálum, meðal annars minn. Það rættist hins vegar ekki úr og klækjastjórnmálin urðu til þess að flokkurinn komst ekki að í landsmálunum í allt of langan tíma og hefur hann liðið fyrir það alla tíð síðan. Það kvarnaðist síðan ört úr fylginu þegar Blairisminn, sem var í raun ekkert annað en nýfrjálshyggja í bleikum kjól, varð að hugmyndafræði flokksins undir stjórn Ingibjargar Sólrunar og það var sú hugmyndafræði sem sigldi flokkunum í algert strand hvað áhrif og fylgi varðar, þar til Sjálfstæðisflokkurinn tók hann upp á arma sína árið 2007. Samfylkingin á við langan og erfiðan trúverðugleikavanda að etja, allt frá Blairismanum sem enn loðar við flokkinn, til stjórnarsetu flokksins í Hrunstjórninni 2007 til 2009, en það kemur meðal annars fram skýrslu Rannsóknarnefndar Alþingis að þingflokkur Samfylkingarinnar hélt tvo fundi í febrúar 2008 um hið óhjákvæmilega hrun fjármálakerfisins. Þingmenn og ráðherrar flokksins gerðu samt ekkert í því að aðvara almenning og ef eitthvað var, blekktu þeir fólk og hvöttu almenning til að taka enn meiri lán. Ríkisstjórn Jóhönnu Sigurðardóttur gerði hvað hún gat til að laga efnahagsmálin eftir Hrunið, en réði ekki við vandann, enda var verið að reyna að lækna sjúklinginn með sömu meðulum og höfðu nærri drepið hann og þegar upp var staðið voru það um 15.000 fjölskyldur sem misstu allt sitt. Þótt Stjórnarskrármálið hafi vissulega verið stór og falleg fjöður í hatt flokksins þá varð til lítil klíka í flokkum sem saknaði mjög samstarfsins við Sjálfstæðisflokkinn og einhenti sér í það að koma Árna Páli að sem formanni og næstu brúði í því bixi, vegferð sem gerði nánast útaf við flokkinn og stórskaðaði stjórnarskrármálið. Flokkurinn hefur vart borið barr sitt síðan og þótt núverandi formaður sé skeleggur og röggsamur og tali eins og alvöru jafnaðarmaður, sem og margt af framlínufólkinu, þá sér þess því miður ekki stað í stefnumálum flokksins, sem flest öll eru frekar froðukennd þegar kemur að innihaldi. Það er athyglisvert í þessu samhengi hugmyndafræðinnar við Blairismann, að Margaret Thatcher sagði eitt sinn að hennar helsta afrek hefði verið Tony Blair. Það er líka leitt að verða vitni að kafbátahernaði Samfylkingarinnar gagnvart Sósíalistaflokknum, en eins og við höfum orðið vör við og komið hefur fram í fjölmiðlum, þá er símaherferð Samfylkingarinnar sem og einkasamtöl áhrifamanna innan hennar við fólk, gíruð inn á það að atkvæði greitt Sósíalistaflokknum minnki líkurnar á vinstri stjórn. Furðuleg röksemdarfærsla í pólitísku landslagi dagsins, þar sem það er augljóst að það verður engin vinstri stjórn mynduð án Sósíalistaflokksins. Þessi neðanjarðarherferð minnir á það sem virðist vera eðlislægt hugleysi Samfylkingarinnar gagnvart því að þora að stíga fram sem hugrakkur og rökfastur jafnaðarmannaflokkur, að þau skuli kjósa að berjast með þessum hætti í lævísum einkasamtölum. Þetta minnir því miður líka á það siðleysi sem einkenndi Samfylkinguna í Hrunstjórninni 2007-2009, eitthvað sem að ég held flestir vildu að hún losaði sig við. Sjálfur átti ég gott samstarf við báða utanríkisráðherra flokksins á sínum tíma og einnig við Jóhönnu Sigurðardóttur og ég efaðist aldrei um að þar færi heilindafólk með virðingu fyrir almannahag að leiðarljósi. Það var hins vegar hin veika hugmyndafræði sem var, og er enn, Samfylkingunni fjötur um fót. Stefnuleysið er enn of áberandi. Maður lagar bara ekki kjötsúpu öðruvísi en með kjöti og í góðum potti. Samfylkingin kemur mér fyrir sjónir í dag sem flokkur sem hefur verið að reyna að endurnýja sig hugmyndafræðilega, en er samt ragur við að stíga stóra skrefið til fulls og hafna nýfrjálshyggju kapítalismanum alfarið. Ragur við að berjast fyrir auknum jöfnuði með þeim handvirku aðferðum sem einar duga til að dreifa sameignlegum auð samfélagsins til fleiri en þeirra fáu sem nú hafa hann. Sem flokkur er hún kærkominn félagi í meirihlutasamstarfi. Flokkurinn er með sterkt bakland og fært fólk á sínum snærum og þekkir stjórnskipanina, stjórnsýsluna og stjórnmálin út í hörgul og gæti í meirihlutasamstarfi með öðrum vinstri flokkum gert alveg feikilega góða hluti og fundið sínar rætur á ný. Vegna hugmyndafræðilegs máttleysis ætti Samfylkingin þó ekki að leiða slíkt samstarf, en heldur nýta slíkt samstarf til að byggja sig upp enn frekar og sem öflugur félagi, að vera með í því mjög mikilvæga verkefni sem framundan er, að jafna kjörin svo um munar. Höfundur skipar annað sætið á lista Sósíalistaflokksins í suðvesturkjördæmi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðun: Kosningar 2021 Sósíalistaflokkurinn Samfylkingin Þór Saari Mest lesið ESB kærir sig ekkert um Ísland í jólagjöf Ole Anton Bieltvedt Skoðun Viltu borga 200 þús á mánuði eða 600 þús á mánuði af íbúðinni? Hildur Þórðardóttir Skoðun Sjálfstæðismenn boða víst skattalækkanir á þá efnamestu Haukur V. Alfreðsson Skoðun Svartir föstudagar í boði íslenskra stjórnvalda Haukur Guðmundsson Skoðun Fellur helsti stuðningsmaður menningarmála af þingi? Magnús Logi Kristinsson Skoðun BRCA Elín Íris Fanndal Jónasdóttir Skoðun Eitt heimili, ein fjölskylda og ein heilsa Pétur Heimisson Skoðun Þegar náttúruvinir hitta frambjóðendur. Hjálpartæki kjósandans Stefán Jón Hafstein Skoðun Vímuefnið VONÍUM Haraldur Ingi Haraldsson Skoðun Að kjósa með nútíma hugsunarhætti Ragnhildur Katla Jónsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Fellur helsti stuðningsmaður menningarmála af þingi? Magnús Logi Kristinsson skrifar Skoðun Sjálfstæðismenn boða víst skattalækkanir á þá efnamestu Haukur V. Alfreðsson skrifar Skoðun Vímuefnið VONÍUM Haraldur Ingi Haraldsson skrifar Skoðun Viltu borga 200 þús á mánuði eða 600 þús á mánuði af íbúðinni? Hildur Þórðardóttir skrifar Skoðun Þegar náttúruvinir hitta frambjóðendur. Hjálpartæki kjósandans Stefán Jón Hafstein skrifar Skoðun Svartir föstudagar í boði íslenskra stjórnvalda Haukur Guðmundsson skrifar Skoðun Eitt heimili, ein fjölskylda og ein heilsa Pétur Heimisson skrifar Skoðun BRCA Elín Íris Fanndal Jónasdóttir skrifar Skoðun ESB kærir sig ekkert um Ísland í jólagjöf Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Að kjósa með nútíma hugsunarhætti Ragnhildur Katla Jónsdóttir skrifar Skoðun Í upphafi skal endinn skoða.. Sigurður F. Sigurðarson skrifar Skoðun Stjórnvöld, virðið frumbyggjaréttinn í íslensku samfélagi Sæmundur Einarsson skrifar Skoðun Handleiðsla og vellíðan í starfi Sveindís Anna Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Eldgos og innviðir: Tryggjum öryggi Suðurnesja Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Er aukin einkavæðing lausnin? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Samfélag á krossgötum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Hvað er vandamálið? Alexandra Briem skrifar Skoðun Au pair fyrirkomulagið – barn síns tíma? Hlöðver Skúli Hákonarson skrifar Skoðun Fontur – hiti þrjú stig Stefán Steingrímur Bergsson skrifar Skoðun Bankinn gefur, bankinn tekur Breki Karlsson skrifar Skoðun Hægt og hljótt Dofri Hermannsson skrifar Skoðun Kennaraverkfall – sparka í dekkin eða setja meira bensín á bílinn? Melkorka Mjöll Kristinsdóttir skrifar Skoðun Gervigóðmennska fyrir almannafé Kári Allansson skrifar Skoðun Góður granni, gulli betri! Jóna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Frelsi er alls konar Jón Óskar Sólnes skrifar Skoðun Betra plan í ríkisfjármálum Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Íslenskufræðingurinn Sigmundur Davíð Hákon Darri Egilsson skrifar Skoðun Dýrkeyptur aðgangur Stella Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þarf Alþingi að vera í óvissu? Haukur Arnþórsson skrifar Skoðun Stöndum með einyrkjum og sjálfstætt starfandi Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Sjá meira
Samfylkingin sem stjórnmálaflokkur á sér merkilegar rætur eða allt aftur til hugmynda Nóbelsskáldsins okkar um samfylkingu allra vinstri manna, og var á sínum tíma mikill vonarneisti í stjórnmálum, meðal annars minn. Það rættist hins vegar ekki úr og klækjastjórnmálin urðu til þess að flokkurinn komst ekki að í landsmálunum í allt of langan tíma og hefur hann liðið fyrir það alla tíð síðan. Það kvarnaðist síðan ört úr fylginu þegar Blairisminn, sem var í raun ekkert annað en nýfrjálshyggja í bleikum kjól, varð að hugmyndafræði flokksins undir stjórn Ingibjargar Sólrunar og það var sú hugmyndafræði sem sigldi flokkunum í algert strand hvað áhrif og fylgi varðar, þar til Sjálfstæðisflokkurinn tók hann upp á arma sína árið 2007. Samfylkingin á við langan og erfiðan trúverðugleikavanda að etja, allt frá Blairismanum sem enn loðar við flokkinn, til stjórnarsetu flokksins í Hrunstjórninni 2007 til 2009, en það kemur meðal annars fram skýrslu Rannsóknarnefndar Alþingis að þingflokkur Samfylkingarinnar hélt tvo fundi í febrúar 2008 um hið óhjákvæmilega hrun fjármálakerfisins. Þingmenn og ráðherrar flokksins gerðu samt ekkert í því að aðvara almenning og ef eitthvað var, blekktu þeir fólk og hvöttu almenning til að taka enn meiri lán. Ríkisstjórn Jóhönnu Sigurðardóttur gerði hvað hún gat til að laga efnahagsmálin eftir Hrunið, en réði ekki við vandann, enda var verið að reyna að lækna sjúklinginn með sömu meðulum og höfðu nærri drepið hann og þegar upp var staðið voru það um 15.000 fjölskyldur sem misstu allt sitt. Þótt Stjórnarskrármálið hafi vissulega verið stór og falleg fjöður í hatt flokksins þá varð til lítil klíka í flokkum sem saknaði mjög samstarfsins við Sjálfstæðisflokkinn og einhenti sér í það að koma Árna Páli að sem formanni og næstu brúði í því bixi, vegferð sem gerði nánast útaf við flokkinn og stórskaðaði stjórnarskrármálið. Flokkurinn hefur vart borið barr sitt síðan og þótt núverandi formaður sé skeleggur og röggsamur og tali eins og alvöru jafnaðarmaður, sem og margt af framlínufólkinu, þá sér þess því miður ekki stað í stefnumálum flokksins, sem flest öll eru frekar froðukennd þegar kemur að innihaldi. Það er athyglisvert í þessu samhengi hugmyndafræðinnar við Blairismann, að Margaret Thatcher sagði eitt sinn að hennar helsta afrek hefði verið Tony Blair. Það er líka leitt að verða vitni að kafbátahernaði Samfylkingarinnar gagnvart Sósíalistaflokknum, en eins og við höfum orðið vör við og komið hefur fram í fjölmiðlum, þá er símaherferð Samfylkingarinnar sem og einkasamtöl áhrifamanna innan hennar við fólk, gíruð inn á það að atkvæði greitt Sósíalistaflokknum minnki líkurnar á vinstri stjórn. Furðuleg röksemdarfærsla í pólitísku landslagi dagsins, þar sem það er augljóst að það verður engin vinstri stjórn mynduð án Sósíalistaflokksins. Þessi neðanjarðarherferð minnir á það sem virðist vera eðlislægt hugleysi Samfylkingarinnar gagnvart því að þora að stíga fram sem hugrakkur og rökfastur jafnaðarmannaflokkur, að þau skuli kjósa að berjast með þessum hætti í lævísum einkasamtölum. Þetta minnir því miður líka á það siðleysi sem einkenndi Samfylkinguna í Hrunstjórninni 2007-2009, eitthvað sem að ég held flestir vildu að hún losaði sig við. Sjálfur átti ég gott samstarf við báða utanríkisráðherra flokksins á sínum tíma og einnig við Jóhönnu Sigurðardóttur og ég efaðist aldrei um að þar færi heilindafólk með virðingu fyrir almannahag að leiðarljósi. Það var hins vegar hin veika hugmyndafræði sem var, og er enn, Samfylkingunni fjötur um fót. Stefnuleysið er enn of áberandi. Maður lagar bara ekki kjötsúpu öðruvísi en með kjöti og í góðum potti. Samfylkingin kemur mér fyrir sjónir í dag sem flokkur sem hefur verið að reyna að endurnýja sig hugmyndafræðilega, en er samt ragur við að stíga stóra skrefið til fulls og hafna nýfrjálshyggju kapítalismanum alfarið. Ragur við að berjast fyrir auknum jöfnuði með þeim handvirku aðferðum sem einar duga til að dreifa sameignlegum auð samfélagsins til fleiri en þeirra fáu sem nú hafa hann. Sem flokkur er hún kærkominn félagi í meirihlutasamstarfi. Flokkurinn er með sterkt bakland og fært fólk á sínum snærum og þekkir stjórnskipanina, stjórnsýsluna og stjórnmálin út í hörgul og gæti í meirihlutasamstarfi með öðrum vinstri flokkum gert alveg feikilega góða hluti og fundið sínar rætur á ný. Vegna hugmyndafræðilegs máttleysis ætti Samfylkingin þó ekki að leiða slíkt samstarf, en heldur nýta slíkt samstarf til að byggja sig upp enn frekar og sem öflugur félagi, að vera með í því mjög mikilvæga verkefni sem framundan er, að jafna kjörin svo um munar. Höfundur skipar annað sætið á lista Sósíalistaflokksins í suðvesturkjördæmi.
Skoðun Kennaraverkfall – sparka í dekkin eða setja meira bensín á bílinn? Melkorka Mjöll Kristinsdóttir skrifar