Segir Viðskiptaráð haldið þráhyggju Árni Sæberg skrifar 13. desember 2024 11:35 Kolbrún Halldórsdóttir er formaður BHM. Vísir/Vilhelm Formaður Bandalags Háskólamanna gefur lítið fyrir nýja úttekt Viðskiptaráðs Íslands á kjörum opinberra starfsmanna. Viðskiptaráð segir opinbera starfsmenn njóta að jafnaði nítján prósent betri kjara en starfsmenn á almennum markaði. Að mati Viðskiptaráðs eru það helst styttri vinnuvika, ríkari veikindaréttur, aukið starfsöryggi og lengra orlof sem stuðla að betri kjörum opinberra starfsmann. Þetta kom fram á vef Viðskiptaráðs í vikunni. Þar segir að sérréttindin séu metin til fjár með því að bera saman áhrif starfstengdra réttinda á eiginlegt tímakaup opinberra starfsmanna annars vegar og starfsfólks í einkageiranum hins vegar. Vægast sagt villandi Kolbrún Halldórsdóttir, formaður BHM, hefur svarað Viðskiptaráði með pistli á vef bandalagsins. Þar segir hún að framsetning Viðskiptaráðs sé vægast sagt villandi. Því sé nauðsynlegt að skoða hvernig staðið er að samanburði Viðskiptaráðs og hvaða forsendur liggja að baki. „Eins er rétt að hugleiða hvað Viðskiptaráði gengur til með ítrekuðum tilraunum sínum til að etja saman starfsfólki á almennum og opinberum vinnumarkaði, svo jaðrar við þráhyggju.“ Öll störf undir hjá ráðinu Kolbrún segir að í úttekt Viðskiptaráðs sé meðalfjöldi vinnustunda opinberra starfsmanna sagður 32,3 klukkustundir á viku, samanborið við 35,7 klukkustundir í einkageiranum. Í samanburðinum velji Viðskiptaráð að láta þess hvergi getið að umrætt meðaltal taki til allra starfa, bæði þeirra sem eru í fullu starfi og þeirra sem gegna hlutastörfum. „Í ljósi þess að hlutastörf og vaktavinnustörf eru mun algengari hjá hinu opinbera en í einkageiranum hlýtur þessi samanburður að teljast ómarktækur.“ Í skýrslu kjaratölfræðinefndar vorið 2024 sé þessi mismunur rakinn til umfangs hlutastarfa. Einnig sé mikilvægt að hafa í huga að þau störf sem um ræðir séu að stórum hluta unnin af fjölmennum kvennastéttum. Samkvæmt vinnumarkaðsrannsókn Hagstofunnar séu 73 prósent þeirra sem starfa í opinbera geiranum konur. Öfug niðurstaða í útreikningi kjaratölfræðinefndar Kolbrún segir að samkvæmt gögnum kjaratölfræðinefndar fái fullvinnandi hjá hinu opinbera greiddar 177 klukkustundir að meðaltali á mánuði en á almenna markaðnum séu þær að meðaltali 175,1. Þetta sýni að starfsfólk hjá hinu opinbera vinni að jafnaði fleiri vinnustundir en fólk á almennum vinnumarkaði. „Viðskiptaráð velur hins vegar að sýna meðaltal vinnustunda fyrir alla, bæði fullvinnandi og hlutastörf. Þessi skekkja í útreikningum veldur því að vinnuvikan virðist styttri hjá opinberum starfsmönnum. Hún er hins vegar sambærileg ef einungis er borið saman starfsfólk í fullu starfi. Það er því eðlilegt að spyrja hvað vaki fyrir Viðskiptaráði með jafn villandi framsetningu?“ Karlar vinni lengur Þá segir Kolbrún að hlutfall karla sé marktækt hærra í einkageiranum en þeim opinbera. Af þeim sem starfa í einkageiranum séu 65 prósent karlar en 35 prósent konur. Karlar vinni að jafnaði fleiri vinnustundir á viku, eða 38 klukkustundir samanborið við 31 klukkustund hjá konum. Þar að auki vinni karlar frekar yfirvinnu, sem hækki heildarfjölda vinnustunda í einkageiranum enn frekar. Þessi mismunur á hlutföllum kynjanna skekki því samanburðinn umtalsvert þegar lagt er mat á tímakaup og lengd vinnuvikunnar. Þó vaktavinna geti vissulega boðið upp á aukavaktir, sé rýmið fyrir yfirvinnu í opinbera geiranum iðulega takmarkaðra en í einkageiranum. Úttektin gerð í áróðursskyni Loks segir Kolbrún að samanburður Viðskiptaráðs á launakjörum opinberra starfsmanna og starfsfólks í einkageiranum sé villandi og byggi á forsendum sem skekkja myndina. Úttektin og framsetning hennar virðist því einungis gerð í „áróðursskyni“. Þá sé rétt að spyrja um hvað „áróðurinn“ sé og hverjum hann sé ætlaður. Það sé ekki langsótt að draga þær ályktanir að skilaboðin séu ætluð stjórnmálafólki, mögulega þeim sem nú freista þess að mynda nýja ríkisstjórn, og séu liður í síendurteknu „suði“ Viðskiptaráðs um að einkamarkaðurinn sé betur til þess fallinn að reka skóla, heilbrigðis- og velferðarþjónustu en hið opinbera. „Vilji Viðskiptaráð hins vegar vitræna umræðu um launamun í samfélaginu er ekki úr vegi að ráðleggja þeim, sem þar ráða ríkjum, að byggja hana á staðreyndum og framsetningu sem stenst skoðun. Rangfærslur eru til þess eins fallnar að villa um fyrir fólki og torvelda sanngjarna greiningu á vinnumarkaðnum. BHM hvetur til þess að umræða um vinnumarkaðsmál sé fagleg og byggð á réttum forsendum. Einungis þannig má tryggja upplýsta, sanngjarna og traustvekjandi umræðu um launakjör og vinnumarkað.“ Stéttarfélög Vinnumarkaður Atvinnurekendur Mest lesið Furðar sig á blekkingarbrigslum Heimildarinnar Viðskipti innlent „Hef einstaklega gaman af þessari stanslausu niðurlægingu“ Atvinnulíf Play telur ríkið geta sparað sér tugi milljóna Viðskipti innlent Verkefnin í fyrra: Stelpupabbar, forðunarhegðun, mismunun og áherslan á jákvæðnina Atvinnulíf Segja umfjöllun sem geri Carbfix tortryggilegt fulla af rangfærslum Viðskipti innlent Ráðinn nýr framkvæmdastjóri Domino's á Íslandi Viðskipti innlent Sorpa endurskoðar verðskrá vegna losunar hrossataðs Neytendur Sjá fótgangendur með endurskin fimm sinnum fyrr Viðskipti innlent Góð kjör á afmælissýningu Toyota Samstarf Sjálfstætt starfandi fjölgar: Fljótlegt, einfalt og oft ódýrara Atvinnulíf Fleiri fréttir Sjá fótgangendur með endurskin fimm sinnum fyrr Furðar sig á blekkingarbrigslum Heimildarinnar Play telur ríkið geta sparað sér tugi milljóna Segja umfjöllun sem geri Carbfix tortryggilegt fulla af rangfærslum Hafa bæst í eigendahóp PwC Ráðin sviðsstjóri hafnarinnviða Ráðinn nýr framkvæmdastjóri Domino's á Íslandi Semja um sjóflutninga og hafnaruppbyggingu í Þorlákshöfn Flugumferð aldrei verið meiri en á síðasta ári Sigrún Ósk kveður Stöð 2 Ný gervigreindarlausn opnar fyrir sólarhringsþjónustu 1819 Nýr framkvæmdastjóri Kuehne+Nagel á Íslandi Kaupa meirihluta hlutafjár Internets á Íslandi hf. Litlar breytingar á þorski í stofnmælingu Hafró Þurfa að greiða starfsfólki Flame enn fleiri milljónir Ráðinn sviðsstjóri viðskiptasviðs hjá Faxaflóahöfnum Íbúðum í byggingu fór fækkandi á milli ára Hættir sem ritstjóri Bændablaðsins Stefán Örn nýr eigandi hjá Rétti JBT Marel tekið til viðskipta í Kauphöllinni Hótel Selfoss verður Marriott hótel Lætur af störfum hjá Stöð 2 eftir tuttugu ára feril Engin hópuppsögn í desember Aldrei jafn margir ferðast með Icelandair Slitu kolefnisbindingarfyrirtækinu Running Tide Eigendum fjölgar hjá LOGOS Þrír og hálfur milljarður króna fyrir Perluna Blöskrar 14 prósent verðhækkun tryggingarfélags Ummæli stjórnarmanns Eflingar um sníkjudýr „til skammar“ Vigdís frá Play til Nettó Sjá meira
Að mati Viðskiptaráðs eru það helst styttri vinnuvika, ríkari veikindaréttur, aukið starfsöryggi og lengra orlof sem stuðla að betri kjörum opinberra starfsmann. Þetta kom fram á vef Viðskiptaráðs í vikunni. Þar segir að sérréttindin séu metin til fjár með því að bera saman áhrif starfstengdra réttinda á eiginlegt tímakaup opinberra starfsmanna annars vegar og starfsfólks í einkageiranum hins vegar. Vægast sagt villandi Kolbrún Halldórsdóttir, formaður BHM, hefur svarað Viðskiptaráði með pistli á vef bandalagsins. Þar segir hún að framsetning Viðskiptaráðs sé vægast sagt villandi. Því sé nauðsynlegt að skoða hvernig staðið er að samanburði Viðskiptaráðs og hvaða forsendur liggja að baki. „Eins er rétt að hugleiða hvað Viðskiptaráði gengur til með ítrekuðum tilraunum sínum til að etja saman starfsfólki á almennum og opinberum vinnumarkaði, svo jaðrar við þráhyggju.“ Öll störf undir hjá ráðinu Kolbrún segir að í úttekt Viðskiptaráðs sé meðalfjöldi vinnustunda opinberra starfsmanna sagður 32,3 klukkustundir á viku, samanborið við 35,7 klukkustundir í einkageiranum. Í samanburðinum velji Viðskiptaráð að láta þess hvergi getið að umrætt meðaltal taki til allra starfa, bæði þeirra sem eru í fullu starfi og þeirra sem gegna hlutastörfum. „Í ljósi þess að hlutastörf og vaktavinnustörf eru mun algengari hjá hinu opinbera en í einkageiranum hlýtur þessi samanburður að teljast ómarktækur.“ Í skýrslu kjaratölfræðinefndar vorið 2024 sé þessi mismunur rakinn til umfangs hlutastarfa. Einnig sé mikilvægt að hafa í huga að þau störf sem um ræðir séu að stórum hluta unnin af fjölmennum kvennastéttum. Samkvæmt vinnumarkaðsrannsókn Hagstofunnar séu 73 prósent þeirra sem starfa í opinbera geiranum konur. Öfug niðurstaða í útreikningi kjaratölfræðinefndar Kolbrún segir að samkvæmt gögnum kjaratölfræðinefndar fái fullvinnandi hjá hinu opinbera greiddar 177 klukkustundir að meðaltali á mánuði en á almenna markaðnum séu þær að meðaltali 175,1. Þetta sýni að starfsfólk hjá hinu opinbera vinni að jafnaði fleiri vinnustundir en fólk á almennum vinnumarkaði. „Viðskiptaráð velur hins vegar að sýna meðaltal vinnustunda fyrir alla, bæði fullvinnandi og hlutastörf. Þessi skekkja í útreikningum veldur því að vinnuvikan virðist styttri hjá opinberum starfsmönnum. Hún er hins vegar sambærileg ef einungis er borið saman starfsfólk í fullu starfi. Það er því eðlilegt að spyrja hvað vaki fyrir Viðskiptaráði með jafn villandi framsetningu?“ Karlar vinni lengur Þá segir Kolbrún að hlutfall karla sé marktækt hærra í einkageiranum en þeim opinbera. Af þeim sem starfa í einkageiranum séu 65 prósent karlar en 35 prósent konur. Karlar vinni að jafnaði fleiri vinnustundir á viku, eða 38 klukkustundir samanborið við 31 klukkustund hjá konum. Þar að auki vinni karlar frekar yfirvinnu, sem hækki heildarfjölda vinnustunda í einkageiranum enn frekar. Þessi mismunur á hlutföllum kynjanna skekki því samanburðinn umtalsvert þegar lagt er mat á tímakaup og lengd vinnuvikunnar. Þó vaktavinna geti vissulega boðið upp á aukavaktir, sé rýmið fyrir yfirvinnu í opinbera geiranum iðulega takmarkaðra en í einkageiranum. Úttektin gerð í áróðursskyni Loks segir Kolbrún að samanburður Viðskiptaráðs á launakjörum opinberra starfsmanna og starfsfólks í einkageiranum sé villandi og byggi á forsendum sem skekkja myndina. Úttektin og framsetning hennar virðist því einungis gerð í „áróðursskyni“. Þá sé rétt að spyrja um hvað „áróðurinn“ sé og hverjum hann sé ætlaður. Það sé ekki langsótt að draga þær ályktanir að skilaboðin séu ætluð stjórnmálafólki, mögulega þeim sem nú freista þess að mynda nýja ríkisstjórn, og séu liður í síendurteknu „suði“ Viðskiptaráðs um að einkamarkaðurinn sé betur til þess fallinn að reka skóla, heilbrigðis- og velferðarþjónustu en hið opinbera. „Vilji Viðskiptaráð hins vegar vitræna umræðu um launamun í samfélaginu er ekki úr vegi að ráðleggja þeim, sem þar ráða ríkjum, að byggja hana á staðreyndum og framsetningu sem stenst skoðun. Rangfærslur eru til þess eins fallnar að villa um fyrir fólki og torvelda sanngjarna greiningu á vinnumarkaðnum. BHM hvetur til þess að umræða um vinnumarkaðsmál sé fagleg og byggð á réttum forsendum. Einungis þannig má tryggja upplýsta, sanngjarna og traustvekjandi umræðu um launakjör og vinnumarkað.“
Stéttarfélög Vinnumarkaður Atvinnurekendur Mest lesið Furðar sig á blekkingarbrigslum Heimildarinnar Viðskipti innlent „Hef einstaklega gaman af þessari stanslausu niðurlægingu“ Atvinnulíf Play telur ríkið geta sparað sér tugi milljóna Viðskipti innlent Verkefnin í fyrra: Stelpupabbar, forðunarhegðun, mismunun og áherslan á jákvæðnina Atvinnulíf Segja umfjöllun sem geri Carbfix tortryggilegt fulla af rangfærslum Viðskipti innlent Ráðinn nýr framkvæmdastjóri Domino's á Íslandi Viðskipti innlent Sorpa endurskoðar verðskrá vegna losunar hrossataðs Neytendur Sjá fótgangendur með endurskin fimm sinnum fyrr Viðskipti innlent Góð kjör á afmælissýningu Toyota Samstarf Sjálfstætt starfandi fjölgar: Fljótlegt, einfalt og oft ódýrara Atvinnulíf Fleiri fréttir Sjá fótgangendur með endurskin fimm sinnum fyrr Furðar sig á blekkingarbrigslum Heimildarinnar Play telur ríkið geta sparað sér tugi milljóna Segja umfjöllun sem geri Carbfix tortryggilegt fulla af rangfærslum Hafa bæst í eigendahóp PwC Ráðin sviðsstjóri hafnarinnviða Ráðinn nýr framkvæmdastjóri Domino's á Íslandi Semja um sjóflutninga og hafnaruppbyggingu í Þorlákshöfn Flugumferð aldrei verið meiri en á síðasta ári Sigrún Ósk kveður Stöð 2 Ný gervigreindarlausn opnar fyrir sólarhringsþjónustu 1819 Nýr framkvæmdastjóri Kuehne+Nagel á Íslandi Kaupa meirihluta hlutafjár Internets á Íslandi hf. Litlar breytingar á þorski í stofnmælingu Hafró Þurfa að greiða starfsfólki Flame enn fleiri milljónir Ráðinn sviðsstjóri viðskiptasviðs hjá Faxaflóahöfnum Íbúðum í byggingu fór fækkandi á milli ára Hættir sem ritstjóri Bændablaðsins Stefán Örn nýr eigandi hjá Rétti JBT Marel tekið til viðskipta í Kauphöllinni Hótel Selfoss verður Marriott hótel Lætur af störfum hjá Stöð 2 eftir tuttugu ára feril Engin hópuppsögn í desember Aldrei jafn margir ferðast með Icelandair Slitu kolefnisbindingarfyrirtækinu Running Tide Eigendum fjölgar hjá LOGOS Þrír og hálfur milljarður króna fyrir Perluna Blöskrar 14 prósent verðhækkun tryggingarfélags Ummæli stjórnarmanns Eflingar um sníkjudýr „til skammar“ Vigdís frá Play til Nettó Sjá meira