Hamingjan sem leiðarljós menntakerfisins Reynir Böðvarsson skrifar 23. desember 2024 08:30 Í nútímasamfélagi hefur menntakerfið í of miklum mæli orðið verkfæri atvinnulífsins, þar sem áhersla er lögð á að framleiða starfskrafta sem geta viðhaldið og aukið verðmætasköpun í hagkerfinu. Þessi nálgun, þó hún þjóni efnahagslegum markmiðum, gleymir oft mikilvægustu spurningunni: Hvað gerir lífið virkilega þess virði að lifa því? Hlutverk menntunar ætti ekki einungis að vera að búa einstaklinga undir störf, heldur að efla þá til að lifa innihaldsríku, skapandi og hamingjusömu lífi. Mannlífið er margbrotið og flókið, en í grunninn þrá allir að vera hamingjusamir og að njóta þess að vera til. Að verða tannhjól í verðmætasköpun auðmanna, sem oft stjórnast af græðgi og markaðshyggju, getur auðveldlega sligað einstaklinga og dregið úr persónulegri hamingju. Ef samfélagið er skipulagt þannig að hagsmunir efnahagskerfisins eru alltaf í forgrunni, gleymist að veita fólki rými og stuðning til að skapa, tengjast og njóta. Þetta er sérstaklega áberandi í menntakerfinu, þar sem námskrár og áherslur eru oft sniðnar að því að undirbúa nemendur fyrir vinnumarkaðinn, fremur en að efla þá sem heilsteypta og sjálfstæða einstaklinga. Hugsum okkur samfélag þar sem menntakerfið leggur áherslu á að kenna fólki að lifa lífinu til fulls. Þar sem börn og ungmenni læra að dansa, syngja, mála, spila tónlist, njóta náttúrunnar og rækta mannleg tengsl. Þar sem skapandi hugsun, siðfræði, sjálfsþekking og gleði fá jafn mikinn sess og stærðfræði og eðlisfræði. Í slíku kerfi væri ekki aðeins horft til þess að búa til framleiðandi einstaklinga, heldur að stuðla að heilbrigðu, réttlátu og lífsglöðu samfélagi. Að móta slíkt kerfi þýðir ekki að hafna vinnumarkaðnum, heldur að setja hann í rétt samhengi. Atvinnulíf er hluti af lífi okkar, en það er ekki markmiðið í sjálfu sér. Menntun ætti að vera leið til að hjálpa einstaklingum að uppgötva og þróa sína einstöku hæfileika, svo þeir geti bæði lagt sitt af mörkum til samfélagsins og fundið persónulega hamingju. Þannig væri samfélagið mótað af fjölbreytni, þar sem fólk finnur sína eigin leið til að blómstra – hvort sem það felur í sér listir, vísindi, handverk eða einfalda gleði í hversdagsleikanum. Við eigum aðeins eitt líf. Það er of dýrmætt til að eyða því í að uppfylla væntingar sem byggja á hagvexti einum saman. Látum hamingjuna vera leiðarljósið – í menntun, í samfélaginu og í lífinu. Þegar allt kemur til alls er markmið okkar ekki bara að lifa, heldur að njóta þess að vera til. Höfundur er sósíalisti. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Reynir Böðvarsson Mest lesið Halldór 23.8.2025 Halldór Vanþekking eða vísvitandi blekkingar? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Heildstætt heilbrigðiskerfi – hagur okkar allra Alma D. Möller Skoðun „I believe the children are our future…“ Karen Rúnarsdóttir Skoðun Skólaskætingur Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir Skoðun Andaðu rólega elskan... Ester Hilmarsdóttir Skoðun Eldri borgarar – áhrif aðildar að Evrópusambandinu (ESB) Þorvaldur Ingi Jónsson Skoðun Er Akureyri að missa háskólann sinn? Aðalbjörn Jóhannsson Skoðun Þéttingarstefnan hefur brugðist og Dóra breytir um umræðuefni Aðalsteinn Haukur Sverrisson Skoðun Ný sókn í menntamálum Guðmundur Ari Sigurjónsson Skoðun Skoðun Skoðun Heildstætt heilbrigðiskerfi – hagur okkar allra Alma D. Möller skrifar Skoðun Vanþekking eða vísvitandi blekkingar? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun „I believe the children are our future…“ Karen Rúnarsdóttir skrifar Skoðun Mikilvægi félagasamtaka og magnað maraþon Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Allt sem ég þarf að gera Dagbjartur Kristjánsson skrifar Skoðun Eldri borgarar – áhrif aðildar að Evrópusambandinu (ESB) Þorvaldur Ingi Jónsson skrifar Skoðun Meiri gæði og mun minni álögur - Hveragerðisleiðin í leikskólamálum Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir,Sandra Sigurðardóttir,Dagný Sif Sigurbjörnsdóttir,Halldór Benjamín Hreinsson,Njörður Sigurðsson skrifar Skoðun Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Notkun ökklabanda Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Skólaskætingur Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir skrifar Skoðun Þéttingarstefnan hefur brugðist og Dóra breytir um umræðuefni Aðalsteinn Haukur Sverrisson skrifar Skoðun Ný sókn í menntamálum Guðmundur Ari Sigurjónsson skrifar Skoðun Þjóðarmorð, fálmandi mjálm eða aðgerðir? Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Vin í eyðimörkinni – almenningsbókasöfn borgarinnar Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Er Akureyri að missa háskólann sinn? Aðalbjörn Jóhannsson skrifar Skoðun Tíu staðreyndir um alvarlegustu kvenréttindakrísu heims Stella Samúelsdóttir skrifar Skoðun Ég vildi óska þess að ég hefði hreinlega fengið krabbamein Íris Elfa Þorkelsdóttir skrifar Skoðun Mestu aularnir í Vetrarbrautinni Kári Helgason skrifar Skoðun Fjárfestum í fyrsta bekk, frekar en fangelsum Hjördís Eva Þórðardóttir skrifar Skoðun Eftirlíking vitundar og hætturnar sem henni fylgja Þorsteinn Siglaugsson skrifar Skoðun Andaðu rólega elskan... Ester Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Gagnvirkni líkama og vitundar til heilbrigðis Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Nýjar lausnir í kennslu – gamlar hindranir Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Kópavogsleiðinn Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Samstarf sem skilar raunverulegum loftslagsaðgerðum Nótt Thorberg skrifar Skoðun Lærum að lesa og reikna Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Loforðið sem borgarstjóri gleymdi Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Kristrún, það er bannað að plata Snorri Másson skrifar Skoðun Öndunaræfingar í boði SFS Vala Árnadóttir skrifar Sjá meira
Í nútímasamfélagi hefur menntakerfið í of miklum mæli orðið verkfæri atvinnulífsins, þar sem áhersla er lögð á að framleiða starfskrafta sem geta viðhaldið og aukið verðmætasköpun í hagkerfinu. Þessi nálgun, þó hún þjóni efnahagslegum markmiðum, gleymir oft mikilvægustu spurningunni: Hvað gerir lífið virkilega þess virði að lifa því? Hlutverk menntunar ætti ekki einungis að vera að búa einstaklinga undir störf, heldur að efla þá til að lifa innihaldsríku, skapandi og hamingjusömu lífi. Mannlífið er margbrotið og flókið, en í grunninn þrá allir að vera hamingjusamir og að njóta þess að vera til. Að verða tannhjól í verðmætasköpun auðmanna, sem oft stjórnast af græðgi og markaðshyggju, getur auðveldlega sligað einstaklinga og dregið úr persónulegri hamingju. Ef samfélagið er skipulagt þannig að hagsmunir efnahagskerfisins eru alltaf í forgrunni, gleymist að veita fólki rými og stuðning til að skapa, tengjast og njóta. Þetta er sérstaklega áberandi í menntakerfinu, þar sem námskrár og áherslur eru oft sniðnar að því að undirbúa nemendur fyrir vinnumarkaðinn, fremur en að efla þá sem heilsteypta og sjálfstæða einstaklinga. Hugsum okkur samfélag þar sem menntakerfið leggur áherslu á að kenna fólki að lifa lífinu til fulls. Þar sem börn og ungmenni læra að dansa, syngja, mála, spila tónlist, njóta náttúrunnar og rækta mannleg tengsl. Þar sem skapandi hugsun, siðfræði, sjálfsþekking og gleði fá jafn mikinn sess og stærðfræði og eðlisfræði. Í slíku kerfi væri ekki aðeins horft til þess að búa til framleiðandi einstaklinga, heldur að stuðla að heilbrigðu, réttlátu og lífsglöðu samfélagi. Að móta slíkt kerfi þýðir ekki að hafna vinnumarkaðnum, heldur að setja hann í rétt samhengi. Atvinnulíf er hluti af lífi okkar, en það er ekki markmiðið í sjálfu sér. Menntun ætti að vera leið til að hjálpa einstaklingum að uppgötva og þróa sína einstöku hæfileika, svo þeir geti bæði lagt sitt af mörkum til samfélagsins og fundið persónulega hamingju. Þannig væri samfélagið mótað af fjölbreytni, þar sem fólk finnur sína eigin leið til að blómstra – hvort sem það felur í sér listir, vísindi, handverk eða einfalda gleði í hversdagsleikanum. Við eigum aðeins eitt líf. Það er of dýrmætt til að eyða því í að uppfylla væntingar sem byggja á hagvexti einum saman. Látum hamingjuna vera leiðarljósið – í menntun, í samfélaginu og í lífinu. Þegar allt kemur til alls er markmið okkar ekki bara að lifa, heldur að njóta þess að vera til. Höfundur er sósíalisti.
Skoðun Meiri gæði og mun minni álögur - Hveragerðisleiðin í leikskólamálum Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir,Sandra Sigurðardóttir,Dagný Sif Sigurbjörnsdóttir,Halldór Benjamín Hreinsson,Njörður Sigurðsson skrifar
Skoðun Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar
Skoðun Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar
Skoðun Þéttingarstefnan hefur brugðist og Dóra breytir um umræðuefni Aðalsteinn Haukur Sverrisson skrifar