Valkvæðir hagsmunir hins opinbera Kristinn Karl Brynjarsson skrifar 24. maí 2022 19:00 Nú á dögunum virtist vera að birta til heilbrigðiskerfinu þegar fréttir bárust af því að til stæði að bjóða út þá öldrunarþjónustu sem Landspítalinn (LSH) sinnir á Vífilsstöðum. Þjónustan félli ekki, að sögn forstjóra LSH að kjarnastarfsemi spítalans. Af þeim sökum væri rétt að þjónustan yrði boðin út svo spítalinn gæti sinnt kjarnastarfsemi sinni af meiri krafti. Einu mótbárurnar sem ekki má rekja til flokkapólitíkur, voru frá þeim sem hafa beina hagsmuni af því að LSH reki þessa einingu áfram þ.e. frá starfsfólki og stéttarfélagi þess. Vissulega er þetta þó þrátt fyrir allt spor í rétta átt, en skilur þó eftir spurningar, eins og hvort að til dæmis liðskiptiaðgerðir séu endilega hluti kjarnastarfsemi spítalans. Reyndar má færa fyrir þvi rök að á LSH þurfi að framkvæma ákveðinn fjölda slíkra aðgerða svo læknar sem þar starfa viðhaldi færni sinni og að spítalinn geti sinnt hlutverki sínu sem háskólasjúkrahús. Sá fjöldi aðgerða er þó fjarri þeim fjölda aðgerða sem sökum sífellt lengri biðlista þarf að framkvæmaár hvert um ókomin ár. Kostnaður við hverja aðgerð er ekki tekinn af fjárframlögum til spítalans af fjárlögum. Svo varla því um að kenna að þau framlög séu ekki næg. Heldur greiða Sjúkratryggingar Íslands sérstaklega fyrir hverja aðgerð sem framkvæmd er. Í rúm fimm ár, síðan Klíníkin við Ármúla fékk öll leyfi til rekstrar fimm daga legudeildar, hefur Klíníkin, við litlar sem engar undirtektir, farið þess á leit við heilbrigðsyfirvöld að stofan fái samning við Sjúkratryggingar Íslands um framkvæmd liðskiptiaðgerða. Kostnaður við hverja aðgerð yrði á pari við það Sjúkratryggingar Íslands greiða nú þegar LSH og fleiri ríkisreknum sjúkrastofnunum fyrir slíkar aðgerðir. Það er auðvitað þanng, svo það fái að koma fram, að yrði Klíníkinni hleypt að samningaborðinu varðandi liðskiptiaðgerðir og jafnvel fleiri aðgerðir sem biðlisti er eftir að kostnaður Sjúkratrygginga Íslands myndi auðvitað aukast í réttu hlutfalli við þá fjölgun á aðgerðum sem ætti sér stað.Færa má þó fyrir því rök að sá kosntaður kæmi að langmestu leyti til baka, þar sem fjöldi fólks á vinnualdri þyrfti síður að dvelja mánuðum ef ekki árum saman utan vinnumarkaðar, bryðjandi verkjalyf á meðan það biði eftir aðgerð. Þegar heilbrigðisráðherra var á dögunum inntur eftir því hvort að til stæði að semja við Klíníkina um liðskiptiaðgerðir, setti hann strax þá fyrirvara, að slíkt gæti verið varasamt því hætt væri við því að læknar myndu í stórum stíl flykkjast af LSH og yfir á Klíníkina.Eflaust myndu einhverjir hugsa sér til hreyfings, en það þó daglegur viðburður nánast að læknar og annað heilbrigðisstarfsfólk LSH geri það. Ekki endilega vegna þess að sífellt sé verið að bjóða því önnur störf, heldur fyrst og fremst vegna skipulags og stjórnunar á LSH. Ef að ótti ráðherrans, sem að mig reyndar grunar að sé runninn undan rifjum stjórnenda LSH, sé á rökum reistur, væri þá kannski ekki bara best að Sjúkratryggingar Íslands endurnýjuðu ekki samninga við einkareknar stofur í heilbrigðisþjónustu svo starfsfólk þeirra flykkist til starfa hjá ríkinu og eyði þeim mönnunnarvanda sem þar er og hefur verið uppi svo árum skipti? Mætti kannski laga mönnunnarvandann með því að þrengja enn frekar að starfsskilyrðum heilbrigðisstarfsfólks? Svarið við þessum báðum spurningum er það, að þrengri starfsskilyrði heilbrigðisstarfsfólks myndi leiða til meiri landflótta heilbrigðisstarfsfólks en þekkst hefur hingað til. Enda heilbrigðisstarfsfólk jafn mismunandi að það er margt. Sumum fellur það vel að starfa hjá ríki og öðrum að starfa við eigin rekstur eða á einkarekinni stofu. Horfa þarf því til þess að rekstrarform í heilbrigðisþjónustu og annarri velferðarþjónustu sé sem fjölbreyttast svo hægt sé að tryggja það að sem flestir starfi við þessa geira í landinu. Ef að ekki hefði verið fyrir ótal einkareknar stofur með starfandi læknum á, hefðu þær stofur og þeir læknar sem á þeim starfa til dæmis ekki getað komið LSH og Heilsugæslunni til aðstoðar í Covidfaraldrinum, vegna þess að allt þetta fólk væri allt eins starfandi erlendis ef það gæti ekki eða fengi að starfa hérlendis í því starfsumhverfi sem það kýs að starfa í. Til þess að hægt sé að mæla, með afgerandi hætti, árangur hins ríkistekna heilbrigðiskerfis á hinum ýmsu sviðum, þarf það samkeppni á jafnréttisgrundvelli. Auk þess sem að samkeppnin myndi vonandi leiða til betra skipulags og stjórnarhátta í ríkisrekna heilbrigðiskerfinu. En kannski vill ríkisrekna kerfið ekki þessa samkeppni. Enda hefur það oft á tíðum virst sem það hugi frekar að því að viðhalda sjálfu sér sem sístækkandi hægfara bákni, fremur en að huga að og uppfylla réttindi sjúkratryggðra Íslendinga og annarra sem hér búa. Höfundur er formaður Verkalýðsráðs Sjálfstæðisflokksins. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Kristinn Karl Brynjarsson Heilbrigðismál Landspítalinn Hjúkrunarheimili Mest lesið Til þeirra sem fagna Doktornum! Kristján Freyr Halldórsson Skoðun Hafa íslenskir neytendur sama rétt og evrópskir? Ásthildur Lóa Þórsdóttir,Ragnar Þór Ingólfsson Skoðun Skuldin við úthverfin Jóhanna Dýrunn Jónsdóttir Skoðun Hringekja verðtryggingar og hárra vaxta Benedikt Gíslason Skoðun Einelti er dauðans alvara Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir Skoðun Áfram gakk – með kerfisgalla í bakpokanum Harpa Þorsteinsdóttir Skoðun Hefur þú heyrt þetta áður? Stefnir Húni Kristjánsson Skoðun Málgögn og gervigreind Steinþór Steingrímsson,Einar Freyr Sigurðsson,Helga Hilmisdóttir Skoðun Ávinningur af endurhæfingu – aukum lífsgæðin Ólafur H. Jóhannsson Skoðun Réttlæti hins sterka. Gildra dómarans Jörgen Ingimar Hansson Skoðun Skoðun Skoðun Ávinningur af endurhæfingu – aukum lífsgæðin Ólafur H. Jóhannsson skrifar Skoðun Hefur þú heyrt þetta áður? Stefnir Húni Kristjánsson skrifar Skoðun Hringekja verðtryggingar og hárra vaxta Benedikt Gíslason skrifar Skoðun Áfram gakk – með kerfisgalla í bakpokanum Harpa Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Til þeirra sem fagna Doktornum! Kristján Freyr Halldórsson skrifar Skoðun Skuldin við úthverfin Jóhanna Dýrunn Jónsdóttir skrifar Skoðun Málgögn og gervigreind Steinþór Steingrímsson,Einar Freyr Sigurðsson,Helga Hilmisdóttir skrifar Skoðun Réttlæti hins sterka. Gildra dómarans Jörgen Ingimar Hansson skrifar Skoðun Einelti er dauðans alvara Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Hafa íslenskir neytendur sama rétt og evrópskir? Ásthildur Lóa Þórsdóttir,Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Sótt að réttindum kvenna — núna Svandís Svavarsdóttir skrifar Skoðun Afnám tilfærslu milli skattþrepa Breki Pálsson skrifar Skoðun Þegar heilinn sveltur: Tími til að endurhugsa stefnu í geðheilbrigðismálum Vigdís M. Jónsdóttir skrifar Skoðun Opið bréf til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Íslenska þjóð, þú ert núna að gleyma Sighvatur Björgvinsson skrifar Skoðun Tölum íslensku um bíðandi börn: Uppgjöf, svarthol og lögbrot Vigdís Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Fjórði hver vinnur í verslun og þjónustu Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Engin eftirspurn eftir Viðreisnar- og Samfylkingarmódelinu Andri Steinn Hilmarsson skrifar Skoðun Pabbar, mömmur, afar, ömmur Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Vellíðan í vinnu Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Hefur vanfjármögnun sveitarfélaga áhrif á byggingarkostnað? Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Þar sem gervigreind er raunverulega að breyta öllu Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir skrifar Skoðun Er Evrópa á villigötum? Efnahagsleg hnignun kallar á róttæka endurskoðun Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Samræmd nálgun að öryggi og skilvirkni á ytri landamærum - Innleiðing EES á Íslandi Arngrímur Guðmundsson skrifar Skoðun Íslenskir flóttamenn - í okkar eigin landi Gunnar Magnús Diego skrifar Skoðun Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein skrifar Skoðun Mótum framtíðina saman Jónína Hauksdóttir ,Magnús Þór Jónsson skrifar Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar Sjá meira
Nú á dögunum virtist vera að birta til heilbrigðiskerfinu þegar fréttir bárust af því að til stæði að bjóða út þá öldrunarþjónustu sem Landspítalinn (LSH) sinnir á Vífilsstöðum. Þjónustan félli ekki, að sögn forstjóra LSH að kjarnastarfsemi spítalans. Af þeim sökum væri rétt að þjónustan yrði boðin út svo spítalinn gæti sinnt kjarnastarfsemi sinni af meiri krafti. Einu mótbárurnar sem ekki má rekja til flokkapólitíkur, voru frá þeim sem hafa beina hagsmuni af því að LSH reki þessa einingu áfram þ.e. frá starfsfólki og stéttarfélagi þess. Vissulega er þetta þó þrátt fyrir allt spor í rétta átt, en skilur þó eftir spurningar, eins og hvort að til dæmis liðskiptiaðgerðir séu endilega hluti kjarnastarfsemi spítalans. Reyndar má færa fyrir þvi rök að á LSH þurfi að framkvæma ákveðinn fjölda slíkra aðgerða svo læknar sem þar starfa viðhaldi færni sinni og að spítalinn geti sinnt hlutverki sínu sem háskólasjúkrahús. Sá fjöldi aðgerða er þó fjarri þeim fjölda aðgerða sem sökum sífellt lengri biðlista þarf að framkvæmaár hvert um ókomin ár. Kostnaður við hverja aðgerð er ekki tekinn af fjárframlögum til spítalans af fjárlögum. Svo varla því um að kenna að þau framlög séu ekki næg. Heldur greiða Sjúkratryggingar Íslands sérstaklega fyrir hverja aðgerð sem framkvæmd er. Í rúm fimm ár, síðan Klíníkin við Ármúla fékk öll leyfi til rekstrar fimm daga legudeildar, hefur Klíníkin, við litlar sem engar undirtektir, farið þess á leit við heilbrigðsyfirvöld að stofan fái samning við Sjúkratryggingar Íslands um framkvæmd liðskiptiaðgerða. Kostnaður við hverja aðgerð yrði á pari við það Sjúkratryggingar Íslands greiða nú þegar LSH og fleiri ríkisreknum sjúkrastofnunum fyrir slíkar aðgerðir. Það er auðvitað þanng, svo það fái að koma fram, að yrði Klíníkinni hleypt að samningaborðinu varðandi liðskiptiaðgerðir og jafnvel fleiri aðgerðir sem biðlisti er eftir að kostnaður Sjúkratrygginga Íslands myndi auðvitað aukast í réttu hlutfalli við þá fjölgun á aðgerðum sem ætti sér stað.Færa má þó fyrir því rök að sá kosntaður kæmi að langmestu leyti til baka, þar sem fjöldi fólks á vinnualdri þyrfti síður að dvelja mánuðum ef ekki árum saman utan vinnumarkaðar, bryðjandi verkjalyf á meðan það biði eftir aðgerð. Þegar heilbrigðisráðherra var á dögunum inntur eftir því hvort að til stæði að semja við Klíníkina um liðskiptiaðgerðir, setti hann strax þá fyrirvara, að slíkt gæti verið varasamt því hætt væri við því að læknar myndu í stórum stíl flykkjast af LSH og yfir á Klíníkina.Eflaust myndu einhverjir hugsa sér til hreyfings, en það þó daglegur viðburður nánast að læknar og annað heilbrigðisstarfsfólk LSH geri það. Ekki endilega vegna þess að sífellt sé verið að bjóða því önnur störf, heldur fyrst og fremst vegna skipulags og stjórnunar á LSH. Ef að ótti ráðherrans, sem að mig reyndar grunar að sé runninn undan rifjum stjórnenda LSH, sé á rökum reistur, væri þá kannski ekki bara best að Sjúkratryggingar Íslands endurnýjuðu ekki samninga við einkareknar stofur í heilbrigðisþjónustu svo starfsfólk þeirra flykkist til starfa hjá ríkinu og eyði þeim mönnunnarvanda sem þar er og hefur verið uppi svo árum skipti? Mætti kannski laga mönnunnarvandann með því að þrengja enn frekar að starfsskilyrðum heilbrigðisstarfsfólks? Svarið við þessum báðum spurningum er það, að þrengri starfsskilyrði heilbrigðisstarfsfólks myndi leiða til meiri landflótta heilbrigðisstarfsfólks en þekkst hefur hingað til. Enda heilbrigðisstarfsfólk jafn mismunandi að það er margt. Sumum fellur það vel að starfa hjá ríki og öðrum að starfa við eigin rekstur eða á einkarekinni stofu. Horfa þarf því til þess að rekstrarform í heilbrigðisþjónustu og annarri velferðarþjónustu sé sem fjölbreyttast svo hægt sé að tryggja það að sem flestir starfi við þessa geira í landinu. Ef að ekki hefði verið fyrir ótal einkareknar stofur með starfandi læknum á, hefðu þær stofur og þeir læknar sem á þeim starfa til dæmis ekki getað komið LSH og Heilsugæslunni til aðstoðar í Covidfaraldrinum, vegna þess að allt þetta fólk væri allt eins starfandi erlendis ef það gæti ekki eða fengi að starfa hérlendis í því starfsumhverfi sem það kýs að starfa í. Til þess að hægt sé að mæla, með afgerandi hætti, árangur hins ríkistekna heilbrigðiskerfis á hinum ýmsu sviðum, þarf það samkeppni á jafnréttisgrundvelli. Auk þess sem að samkeppnin myndi vonandi leiða til betra skipulags og stjórnarhátta í ríkisrekna heilbrigðiskerfinu. En kannski vill ríkisrekna kerfið ekki þessa samkeppni. Enda hefur það oft á tíðum virst sem það hugi frekar að því að viðhalda sjálfu sér sem sístækkandi hægfara bákni, fremur en að huga að og uppfylla réttindi sjúkratryggðra Íslendinga og annarra sem hér búa. Höfundur er formaður Verkalýðsráðs Sjálfstæðisflokksins.
Hafa íslenskir neytendur sama rétt og evrópskir? Ásthildur Lóa Þórsdóttir,Ragnar Þór Ingólfsson Skoðun
Skoðun Málgögn og gervigreind Steinþór Steingrímsson,Einar Freyr Sigurðsson,Helga Hilmisdóttir skrifar
Skoðun Hafa íslenskir neytendur sama rétt og evrópskir? Ásthildur Lóa Þórsdóttir,Ragnar Þór Ingólfsson skrifar
Skoðun Þegar heilinn sveltur: Tími til að endurhugsa stefnu í geðheilbrigðismálum Vigdís M. Jónsdóttir skrifar
Skoðun Engin eftirspurn eftir Viðreisnar- og Samfylkingarmódelinu Andri Steinn Hilmarsson skrifar
Skoðun Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir skrifar
Skoðun Er Evrópa á villigötum? Efnahagsleg hnignun kallar á róttæka endurskoðun Eggert Sigurbergsson skrifar
Skoðun Samræmd nálgun að öryggi og skilvirkni á ytri landamærum - Innleiðing EES á Íslandi Arngrímur Guðmundsson skrifar
Skoðun Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein skrifar
Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar
Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar
Hafa íslenskir neytendur sama rétt og evrópskir? Ásthildur Lóa Þórsdóttir,Ragnar Þór Ingólfsson Skoðun