Fréttir og fræðimennska Ragnar H. Hall skrifar 26. maí 2016 16:12 Fréttamenn RÚV gera það ekki endasleppt við að heilla áhorfendur með nýstárlegum fréttum og fréttaskýringum, sérstaklega ef þeir telja sig geta náð að koma höggi á þá sem sakfelldir hafa verið í efnahagsbrotamálum. Enn einu sinni var farið yfir strikið í þessum efnum í fréttatíma RUV 25. maí sl. Við höfum fengið að hlusta á menn fjargviðrast yfir því að Ólafur Ólafsson skuli hafa verið í þyrluflugi á sunnudegi, en eins og kunnugt er hlekktist þyrlunni á og þótti flestum mikil mildi að afleiðingar urðu ekki alvarlegri en raun ber vitni. Þótt Ólafur hafi slasast í slysinu og liggi á sjúkrahúsi gengur fréttamennskan ekki út á að fylgjast með bata hans eða batahorfum. Fyrst í stað beindist hún að því hvort hann hafi brotið gegn reglum með því að taka þátt í fluginu. Þegar það reyndist ekki vera hefur fréttastofan snúið sér að því að finna út úr því hvernig á því stendur að þetta taldist ekki vera brot á reglum. Fréttamaðurinn Jóhann Bjarni Kolbeinsson átti í fréttatímanum viðtal við dr. Helga Gunnlaugsson afbrotafræðing og prófessor við félagsvísindadeild HÍ. Lesa má umfjöllunina á vef RÚV. Þarna segir m. a.: „Ólafur og hinir þrír sem dæmdir voru í Al Thani-málinu losnuðu fyrr af Kvíabryggju vegna nýrra laga um fullnustu refsinga sem Alþingi samþykkti í mars. Með þeim var sá tími sem fangar geta verið í rafrænu eftirliti tvöfaldaður. Hlutfallslega er aukningin í rafrænu eftirliti mest hjá þeim sem hljóta sex ára fangelsi eða minna, en refsiramminn í efnahagsbrotum er sex ára fangelsi.“ Um þetta segir dr. Helgi Gunnlaugsson orðrétt: „Sú breyting vekur athygli, og líka tímasetningin á henni. Þarna í mars er tilteknum brotahópi sem passar mjög vel við þann hóp sem hefur verið dæmdur fyrir efnahagsbrot allt í einu gert mögulegt og heimilt að losna mun fyrr úr fangelsi en áður. Og sérstaklega með það í huga að á Alþingi í vetur var frumvarp til laga um fullnustu refsinga, þar sem ekki var gengið svona langt í þessari rýmkun eins og þarna var gert á síðustu metrunum í mars,“ segir Helgi. „Og ég held að það væri sannarlega þess virði að skoða nánar hvað gerðist sem gerði það að verkum að þessi tiltekna breyting var gerð. Það er að segja hverjir komu þar að máli, hvaða þingmenn, og hvort ráðuneytið eða Fangelsismálastofnun hafi eitthvað haft með þessa rýmkun að gera.“Fréttamaðurinn: Sýnist þér þessi breyting sérhönnuð að þeim sem í daglegu tali eru kallaðir hvítflibbaglæpamenn?Svar dr. Helga:„Það lítur þannig út að þarna sé beinlínis verið að klæðskerasauma utan um tiltekinn brotahóp sem passar mjög vel við þá einstaklinga sem dæmdir hafa verið fyrir efnahagsbrot. Þannig að það er ekkert óeðlilegt að menn spyrji spurninga af því tagi. Þarna er um að ræða einstaklinga sem eru dæmdir fyrir brot og eiga möguleika á helmingsafplánun í fangelsi þar sem hármarksrefsing er 4-6 ár. Það vill svo til að þetta er akkúrat sá brotaflokkur sem ber þessi einkenni.“Hvernig urðu reglurnar til?Ég hvet menn til að kynna sér frumvarpið sem varð að lögum um fullnustu refsinga í marsmánuði s.l., en það er að finna hér. Í greinargerð frumvarpsins kemur m. a. fram að dr. Helgi Gunnlaugsson var einn af nefndarmönnum sem í upphafi komu að gerð frumvarpsins. Í nefndaráliti meirihluta allsherjar- og menntamálanefndar Alþingis kemur fram að dr. Helgi var einn af þeim sérfræðingum sem komu til viðtals hjá nefndinni þegar málið var þar til meðferðar. Á vef Alþingis kemur einnig fram að dr. Helgi sendi nefndasviði Alþingis umsögn um frumvarpið meðan það var í meðförum þingsins. Í þeirri umsögn segir hann m. a.:„Nýtt frumvarp til laga um fullnustu refsinga er löngu tímabært og horfir til framfara að mörgu leyti. Undirritaður tók þátt í undirbúningi frumvarpsins á byrjunarstigi og þekkir því vel til innihaldsins.Ýmis jákvæð nýmæli eru í lögunum sem ætlað er að auðvelda föngum og dómþolum að aðlagast samfélaginu á farsælan hátt eftir afplánun.Auknir möguleikar á samfélagsþjónustu eftir 12 mánaða óskilorðsbundinn dóm, tilkoma fjölskylduleyfa í tvo sólarhringa, rýmkað rafrænt eftirlit og möguleiki á lausn eftir þriðjung refsitímans fyrir brotamenn yngri en 21 árs eru allt þættir sem ber að fagna.“ Rétt er að það komi fram að frumvarpið var samþykkt samhljóða á Alþingi. Vegna alls þessa þarf engan að undra þótt spurt sé hvað gerst hafi í hugarheimi fræðimannsins. Er það virkilega þannig að fræðimaðurinn vill að sérstakar reglur verði smíðaðar um þá sem fræðimenn hafa ímugust á þótt viðkomandi séu ekki taldir hættulegir sjálfum sér eða öðrum? Er fræðimennska af þessu tagi hluti af viðleitni Háskóla Íslands til að verða talinn í hópi 100 bestu háskóla í heimi? Um leið vaknar spurningin um það hvernig það atvikast að „frétt“ eins og sú sem hér er gerð að umtalsefni verður yfirleitt til. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Alþingi Mest lesið Sleppum brúnni og förum betri leið framhjá Selfossi Elliði Vignisson Skoðun JL húsið og að éta það sem úti frýs… Sveinn Hjörtur Guðfinnsson Skoðun Ég skvetti málningu á bandaríska sendiráðið en hér er opið bréf til utanríkisráðherra Margrét Rut Eddudóttir Skoðun JL Gettó Hildur Björnsdóttir Skoðun Palestína, háskólar og (af)nýlenduvædd rými Jovana Pavlović Skoðun Vilja Grafarvogsbúar þéttingu meirihlutans í Reykjavík? Diljá Mist Einarsdóttir,Guðlaugur Þór Þórðarson Skoðun Kýld niður í kjördæmaviku Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir Skoðun „Hvert stefnirðu?“ Arna Stefanía Guðmundsdóttir Skoðun Landlæknir veldur skaða Lárus Sigurður Lárusson Skoðun Hvað vitum við? Anna Hildur Hildibrandsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Fjárfesting í þágu barna Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Flugvöllur í Hvassahrauni eða Árborg? Bragi Bjarnason skrifar Skoðun JL Gettó Hildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Mun Alþingi fremja landráð? Ástþór Magnússon skrifar Skoðun Hvað vitum við? Anna Hildur Hildibrandsdóttir skrifar Skoðun Hvetjum samstarfsfólkið til að fara í skimun Ágúst Ingi Ágústsson skrifar Skoðun „Hvert stefnirðu?“ Arna Stefanía Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þetta er allt að koma... Eyjólfur Ármannsson skrifar Skoðun Mörkin lögmannsstofa: Áskorun til núverandi stjórnarmanna Björn Thorsteinsson skrifar Skoðun JL húsið og að éta það sem úti frýs… Sveinn Hjörtur Guðfinnsson skrifar Skoðun Palestína, háskólar og (af)nýlenduvædd rými Jovana Pavlović skrifar Skoðun Nágrannar óskast! Embla Vigfúsdóttir skrifar Skoðun Tími er ekki óþrjótandi auðlind Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Þverpólitískur vilji fyrir brotthvarfi óþarfa flugumferðar frá Reykjavíkurflugvelli Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon ,Margrét Manda Jónsdóttir skrifar Skoðun Kýld niður í kjördæmaviku Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun Nokkrum rangfærslum í málflutningi menningarráðherra svarað Grímur Hákonarson,Hafsteinn Gunnar Sigurðsson,Hrafnhildur Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Frá Félagi hafnarverkamanna á Íslandi Sverrir Fannberg Júlíusson skrifar Skoðun Úmbarassa-sa Sævar Helgi Lárusson skrifar Skoðun Vilja Grafarvogsbúar þéttingu meirihlutans í Reykjavík? Diljá Mist Einarsdóttir,Guðlaugur Þór Þórðarson skrifar Skoðun Útrýmum fátækt á Íslandi Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Stenzt ekki stjórnarskrána Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Nýsköpun án framtíðar? Erna Magnúsdóttir,Eiríkur Steingrímsson skrifar Skoðun Landlæknir veldur skaða Lárus Sigurður Lárusson skrifar Skoðun Jafnlaunavottun átti aldrei að vera skylda Heiðrún Björk Gísladóttir skrifar Skoðun Tekst Samfylkingunni að virkja lýðræðið - Tekst henni að færa kjósendum aukið vald Birgir Dýrfjörð skrifar Skoðun Ný Selfossbrú yfir Ölfusá – bruðl eða skynsemi? Tómas Ellert Tómasson skrifar Skoðun Það er þetta með þorpið Dagný Gísladóttir skrifar Skoðun Kostir gamaldags samræmdra prófa Pawel Bartoszek skrifar Skoðun Ábyrgð stjórnenda á netöryggi og NIS2 Unnur Kristín Sveinbjarnardóttir skrifar Skoðun Ég skvetti málningu á bandaríska sendiráðið en hér er opið bréf til utanríkisráðherra Margrét Rut Eddudóttir skrifar Sjá meira
Fréttamenn RÚV gera það ekki endasleppt við að heilla áhorfendur með nýstárlegum fréttum og fréttaskýringum, sérstaklega ef þeir telja sig geta náð að koma höggi á þá sem sakfelldir hafa verið í efnahagsbrotamálum. Enn einu sinni var farið yfir strikið í þessum efnum í fréttatíma RUV 25. maí sl. Við höfum fengið að hlusta á menn fjargviðrast yfir því að Ólafur Ólafsson skuli hafa verið í þyrluflugi á sunnudegi, en eins og kunnugt er hlekktist þyrlunni á og þótti flestum mikil mildi að afleiðingar urðu ekki alvarlegri en raun ber vitni. Þótt Ólafur hafi slasast í slysinu og liggi á sjúkrahúsi gengur fréttamennskan ekki út á að fylgjast með bata hans eða batahorfum. Fyrst í stað beindist hún að því hvort hann hafi brotið gegn reglum með því að taka þátt í fluginu. Þegar það reyndist ekki vera hefur fréttastofan snúið sér að því að finna út úr því hvernig á því stendur að þetta taldist ekki vera brot á reglum. Fréttamaðurinn Jóhann Bjarni Kolbeinsson átti í fréttatímanum viðtal við dr. Helga Gunnlaugsson afbrotafræðing og prófessor við félagsvísindadeild HÍ. Lesa má umfjöllunina á vef RÚV. Þarna segir m. a.: „Ólafur og hinir þrír sem dæmdir voru í Al Thani-málinu losnuðu fyrr af Kvíabryggju vegna nýrra laga um fullnustu refsinga sem Alþingi samþykkti í mars. Með þeim var sá tími sem fangar geta verið í rafrænu eftirliti tvöfaldaður. Hlutfallslega er aukningin í rafrænu eftirliti mest hjá þeim sem hljóta sex ára fangelsi eða minna, en refsiramminn í efnahagsbrotum er sex ára fangelsi.“ Um þetta segir dr. Helgi Gunnlaugsson orðrétt: „Sú breyting vekur athygli, og líka tímasetningin á henni. Þarna í mars er tilteknum brotahópi sem passar mjög vel við þann hóp sem hefur verið dæmdur fyrir efnahagsbrot allt í einu gert mögulegt og heimilt að losna mun fyrr úr fangelsi en áður. Og sérstaklega með það í huga að á Alþingi í vetur var frumvarp til laga um fullnustu refsinga, þar sem ekki var gengið svona langt í þessari rýmkun eins og þarna var gert á síðustu metrunum í mars,“ segir Helgi. „Og ég held að það væri sannarlega þess virði að skoða nánar hvað gerðist sem gerði það að verkum að þessi tiltekna breyting var gerð. Það er að segja hverjir komu þar að máli, hvaða þingmenn, og hvort ráðuneytið eða Fangelsismálastofnun hafi eitthvað haft með þessa rýmkun að gera.“Fréttamaðurinn: Sýnist þér þessi breyting sérhönnuð að þeim sem í daglegu tali eru kallaðir hvítflibbaglæpamenn?Svar dr. Helga:„Það lítur þannig út að þarna sé beinlínis verið að klæðskerasauma utan um tiltekinn brotahóp sem passar mjög vel við þá einstaklinga sem dæmdir hafa verið fyrir efnahagsbrot. Þannig að það er ekkert óeðlilegt að menn spyrji spurninga af því tagi. Þarna er um að ræða einstaklinga sem eru dæmdir fyrir brot og eiga möguleika á helmingsafplánun í fangelsi þar sem hármarksrefsing er 4-6 ár. Það vill svo til að þetta er akkúrat sá brotaflokkur sem ber þessi einkenni.“Hvernig urðu reglurnar til?Ég hvet menn til að kynna sér frumvarpið sem varð að lögum um fullnustu refsinga í marsmánuði s.l., en það er að finna hér. Í greinargerð frumvarpsins kemur m. a. fram að dr. Helgi Gunnlaugsson var einn af nefndarmönnum sem í upphafi komu að gerð frumvarpsins. Í nefndaráliti meirihluta allsherjar- og menntamálanefndar Alþingis kemur fram að dr. Helgi var einn af þeim sérfræðingum sem komu til viðtals hjá nefndinni þegar málið var þar til meðferðar. Á vef Alþingis kemur einnig fram að dr. Helgi sendi nefndasviði Alþingis umsögn um frumvarpið meðan það var í meðförum þingsins. Í þeirri umsögn segir hann m. a.:„Nýtt frumvarp til laga um fullnustu refsinga er löngu tímabært og horfir til framfara að mörgu leyti. Undirritaður tók þátt í undirbúningi frumvarpsins á byrjunarstigi og þekkir því vel til innihaldsins.Ýmis jákvæð nýmæli eru í lögunum sem ætlað er að auðvelda föngum og dómþolum að aðlagast samfélaginu á farsælan hátt eftir afplánun.Auknir möguleikar á samfélagsþjónustu eftir 12 mánaða óskilorðsbundinn dóm, tilkoma fjölskylduleyfa í tvo sólarhringa, rýmkað rafrænt eftirlit og möguleiki á lausn eftir þriðjung refsitímans fyrir brotamenn yngri en 21 árs eru allt þættir sem ber að fagna.“ Rétt er að það komi fram að frumvarpið var samþykkt samhljóða á Alþingi. Vegna alls þessa þarf engan að undra þótt spurt sé hvað gerst hafi í hugarheimi fræðimannsins. Er það virkilega þannig að fræðimaðurinn vill að sérstakar reglur verði smíðaðar um þá sem fræðimenn hafa ímugust á þótt viðkomandi séu ekki taldir hættulegir sjálfum sér eða öðrum? Er fræðimennska af þessu tagi hluti af viðleitni Háskóla Íslands til að verða talinn í hópi 100 bestu háskóla í heimi? Um leið vaknar spurningin um það hvernig það atvikast að „frétt“ eins og sú sem hér er gerð að umtalsefni verður yfirleitt til.
Ég skvetti málningu á bandaríska sendiráðið en hér er opið bréf til utanríkisráðherra Margrét Rut Eddudóttir Skoðun
Vilja Grafarvogsbúar þéttingu meirihlutans í Reykjavík? Diljá Mist Einarsdóttir,Guðlaugur Þór Þórðarson Skoðun
Skoðun Þverpólitískur vilji fyrir brotthvarfi óþarfa flugumferðar frá Reykjavíkurflugvelli Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon ,Margrét Manda Jónsdóttir skrifar
Skoðun Nokkrum rangfærslum í málflutningi menningarráðherra svarað Grímur Hákonarson,Hafsteinn Gunnar Sigurðsson,Hrafnhildur Gunnarsdóttir skrifar
Skoðun Vilja Grafarvogsbúar þéttingu meirihlutans í Reykjavík? Diljá Mist Einarsdóttir,Guðlaugur Þór Þórðarson skrifar
Skoðun Tekst Samfylkingunni að virkja lýðræðið - Tekst henni að færa kjósendum aukið vald Birgir Dýrfjörð skrifar
Skoðun Ég skvetti málningu á bandaríska sendiráðið en hér er opið bréf til utanríkisráðherra Margrét Rut Eddudóttir skrifar
Ég skvetti málningu á bandaríska sendiráðið en hér er opið bréf til utanríkisráðherra Margrét Rut Eddudóttir Skoðun
Vilja Grafarvogsbúar þéttingu meirihlutans í Reykjavík? Diljá Mist Einarsdóttir,Guðlaugur Þór Þórðarson Skoðun