Að apa eða skapa Rósa Dögg Ægisdóttir skrifar 14. maí 2025 10:02 Lýrufuglinn (e. lyrebird) er ein besta hermikráka náttúrunnar. Hann getur apað eftir nánast hvaða hljóði sem er, allt frá fuglasöng og hundagelti yfir í vélsög, myndavélasmelli og þjófavarnir. Þrátt fyrir hæfileikann til að endurtaka hljóð á ótrúlega nákvæman hátt, skilur hann ekki merkingu þeirra af því að eftirlíkingin byggir á mynstri, ekki merkingu. Hann lærir hljóð með því að hlusta og endurtaka, ekki með því að skilja samhengi, tilgang eða orsakasamband. Eins og lýrufuglinn skilur ekki keðjusögina, skilur gervigreind ekki hinu sönnu merkingu. Hún getur líkt eftir forriturum, en hún er ekki forritari. Hún getur búið til lausnir, en ekki metið raunverulegt gildi þeirra, tilgang eða áhrif á notendur. Það er mannshugurinn sem setur samhengi í verkið, sem velur hvað er mikilvægt og hvað er bara eftirherma. Framtíð hugbúnaðarþróunar byggist ekki á því að herma, heldur að skapa. Að spyrja réttu spurninganna. Að vita hvenær eitthvað er einfaldlega endurómur og hvenær það er nýsköpun. Gervigreind mun seint koma í stað forritara. En forritarar sem kunna að nýta sér gervigreind taka fram úr þeim sem gera það ekki. Hún breytir vissulega vinnubrögðum, en hún gerir ekki forritarann úreltan. Þvert á móti. Það er mikilvægt að átta sig á að gervigreind úthýsir ekki hugsun eða sköpun, hún gerir endurtekningu, sem dregur orku frá hugvitinu, óþarfa. Með því að létta undir með þessum þáttum fá hugmyndir og sköpun meira rými. Við erum að upplifa lýðræðislega byltingu. Með tölvu og nettengingu hefur nánast hver sem er aðgang að öflugustu tæknitólum sem mannkynið hefur yfir að ráða. Þetta jafnar leikinn og gefur frumkvöðlum og minni fyrirtækjum möguleika og kraft sem var þeim áður óaðgengilegur. Framtíð hugbúnaðar snýst ekki um að taka störf, hún snýst um að bæta þau. Hún snýst um að auka gæði, hraða og nýsköpun. Lýrufuglinn getur hermt eftir með ótrúlegri nákvæmni, en hann skilur ekki hvað hann er að segja. Gervigreindin er á svipuðum stað í dag, hún getur líkt eftir mannlegum hugsunum, röddum, ritstíl og meira að segja “tónlist”. Það er eitt að apa eftir, en það er annað að skapa. Höfundur er framkvæmdastjóri Reon. Þessi pistill var skrifaður með aðstoð gervigreindar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Gervigreind Mest lesið Kópavogsleiðinn Ragnar Þór Pétursson Skoðun Ég vildi óska þess að ég hefði hreinlega fengið krabbamein Íris Elfa Þorkelsdóttir Skoðun Kristrún, það er bannað að plata Snorri Másson Skoðun Andaðu rólega elskan... Ester Hilmarsdóttir Skoðun Loforðið sem borgarstjóri gleymdi Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Samstarf sem skilar raunverulegum loftslagsaðgerðum Nótt Thorberg Skoðun Öndum rólega – á meðan húsið brennur Magnús Magnússon Skoðun „Akademísk sniðganga“: gaslýsingar og hnignun háskólasamfélagsins Birgir Finnsson Skoðun Lærum að lesa og reikna Jón Pétur Zimsen Skoðun Er Akureyri að missa háskólann sinn? Aðalbjörn Jóhannsson Skoðun Skoðun Skoðun Vin í eyðimörkinni – almenningsbókasöfn borgarinnar Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Er Akureyri að missa háskólann sinn? Aðalbjörn Jóhannsson skrifar Skoðun Tíu staðreyndir um alvarlegustu kvenréttindakrísu heims Stella Samúelsdóttir skrifar Skoðun Ég vildi óska þess að ég hefði hreinlega fengið krabbamein Íris Elfa Þorkelsdóttir skrifar Skoðun Mestu aularnir í Vetrarbrautinni Kári Helgason skrifar Skoðun Fjárfestum í fyrsta bekk, frekar en fangelsum Hjördís Eva Þórðardóttir skrifar Skoðun Eftirlíking vitundar og hætturnar sem henni fylgja Þorsteinn Siglaugsson skrifar Skoðun Andaðu rólega elskan... Ester Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Gagnvirkni líkama og vitundar til heilbrigðis Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Nýjar lausnir í kennslu – gamlar hindranir Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Kópavogsleiðinn Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Samstarf sem skilar raunverulegum loftslagsaðgerðum Nótt Thorberg skrifar Skoðun Lærum að lesa og reikna Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Loforðið sem borgarstjóri gleymdi Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Kristrún, það er bannað að plata Snorri Másson skrifar Skoðun Öndunaræfingar í boði SFS Vala Árnadóttir skrifar Skoðun Öndum rólega – á meðan húsið brennur Magnús Magnússon skrifar Skoðun Umbylting ríkisfjármála á átta mánuðum Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Mestu aularnir í Vetrarbrautinni Kári Helgason skrifar Skoðun Átta atriði sem sýna fram á vanda hávaxtastefnunnar Halla Gunnarsdóttir skrifar Skoðun 50 þúsund nýir íbúar – Hvernig tryggjum við samheldni? Guðmundur Ari Sigurjónsson skrifar Skoðun Framtíð nemenda í fyrsta sæti í Kópavogi Ásdís Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Að setjast í fyrsta sinn á skólabekk Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Ferðalag úr fangelsi hugans Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Hraðahindranir fyrir strætó Sveinn Ólafsson skrifar Skoðun Íslenzkir sambandsríkissinnar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Garðurinn okkar fyllist af illgresi Davíð Bergmann skrifar Skoðun Nýtt landsframlag – og hvað svo? Hrafnhildur Bragadóttir,Birna Sigrún Hallsdóttir skrifar Skoðun Fágætir dýrgripir í Vestmannaeyjum Gunnar Salvarsson skrifar Skoðun Gjaldskyldulandið Ísland - Viltu hafa bílastæðagjald við hverja lækjarsprænu? Hermann Helguson skrifar Sjá meira
Lýrufuglinn (e. lyrebird) er ein besta hermikráka náttúrunnar. Hann getur apað eftir nánast hvaða hljóði sem er, allt frá fuglasöng og hundagelti yfir í vélsög, myndavélasmelli og þjófavarnir. Þrátt fyrir hæfileikann til að endurtaka hljóð á ótrúlega nákvæman hátt, skilur hann ekki merkingu þeirra af því að eftirlíkingin byggir á mynstri, ekki merkingu. Hann lærir hljóð með því að hlusta og endurtaka, ekki með því að skilja samhengi, tilgang eða orsakasamband. Eins og lýrufuglinn skilur ekki keðjusögina, skilur gervigreind ekki hinu sönnu merkingu. Hún getur líkt eftir forriturum, en hún er ekki forritari. Hún getur búið til lausnir, en ekki metið raunverulegt gildi þeirra, tilgang eða áhrif á notendur. Það er mannshugurinn sem setur samhengi í verkið, sem velur hvað er mikilvægt og hvað er bara eftirherma. Framtíð hugbúnaðarþróunar byggist ekki á því að herma, heldur að skapa. Að spyrja réttu spurninganna. Að vita hvenær eitthvað er einfaldlega endurómur og hvenær það er nýsköpun. Gervigreind mun seint koma í stað forritara. En forritarar sem kunna að nýta sér gervigreind taka fram úr þeim sem gera það ekki. Hún breytir vissulega vinnubrögðum, en hún gerir ekki forritarann úreltan. Þvert á móti. Það er mikilvægt að átta sig á að gervigreind úthýsir ekki hugsun eða sköpun, hún gerir endurtekningu, sem dregur orku frá hugvitinu, óþarfa. Með því að létta undir með þessum þáttum fá hugmyndir og sköpun meira rými. Við erum að upplifa lýðræðislega byltingu. Með tölvu og nettengingu hefur nánast hver sem er aðgang að öflugustu tæknitólum sem mannkynið hefur yfir að ráða. Þetta jafnar leikinn og gefur frumkvöðlum og minni fyrirtækjum möguleika og kraft sem var þeim áður óaðgengilegur. Framtíð hugbúnaðar snýst ekki um að taka störf, hún snýst um að bæta þau. Hún snýst um að auka gæði, hraða og nýsköpun. Lýrufuglinn getur hermt eftir með ótrúlegri nákvæmni, en hann skilur ekki hvað hann er að segja. Gervigreindin er á svipuðum stað í dag, hún getur líkt eftir mannlegum hugsunum, röddum, ritstíl og meira að segja “tónlist”. Það er eitt að apa eftir, en það er annað að skapa. Höfundur er framkvæmdastjóri Reon. Þessi pistill var skrifaður með aðstoð gervigreindar.
Skoðun Gjaldskyldulandið Ísland - Viltu hafa bílastæðagjald við hverja lækjarsprænu? Hermann Helguson skrifar