Næringarfræði er lykillinn að betri heilsu, viltu vera með? Guðrún Nanna Egilsdóttir skrifar 25. apríl 2025 22:32 Vissir þú að á Íslandi eru bara um 100 næringarfræðingar? Sem er gríðarlega lítill hópur miðað við vaxandi þörf vegna aukningar í upplýsingaóreiðu um næringu í samfélaginu, stækkandi hóps eldra fólks og aukningu ýmissa sjúkdóma. Við lifum á tímum þar sem netmiðlar, áhrifavaldar og skyndilausnir ráða ríkjum í umræðum um næringu og mat. Næring er vinsælt umræðuefni á samfélagsmiðlum, þar sem misvísandi ráð og tískukúrar birtast daglega, oftar en ekki án þess að byggjast á neinum vísindalegum staðreyndum. Í dag er næringarfræðin mikilvægari en nokkru sinni fyrr. Þekking okkar á áhrifum matar á heilsu hefur í raun aldrei verið betri sem er merkilegt í ljósi þess að á sama tíma hefur ruglingurinn aldrei verið meiri hjá almenningi. En eins og staðan er fær Matvæla- og næringarfræðideild HÍ því miður lítið fjármagn vegna þess hve fáir nemendur eru við deildina, þrátt fyrir öfluga rannsóknastarfsemi innan deildarinnar. Næringarfræðingar eru þó lykilfólk í heilsueflingu framtíðarinnar. Næring hefur nefnilega áhrif á sjúkdómsbyrði þjóðarinnar en hún getur bætt heilsuna, sparað fé og bætt lífsgæði. Öll þurfum við að borða á hverjum degi, alla ævi og sú næring sem við borðum hefur áhrif á heilsu okkar og líðan. Hún veitir líkamanum orku, næringarefni og stuðlar að eðlilegri starfsemi allra kerfa líkamans ásamt því að hafa áhrif á hvernig við vöxum, lærum, eldumst og líður andlega. Ísland er þó því miður langt á eftir mörgum nágrannalöndum þegar kemur að stöðugildum næringarfræðinga eins og er. Þá eru flestir landsmenn töluvert langt frá því að fylgja næringarráðleggingum og einkennist mataræði Íslendinga gjarnan af lítilli trefjaneyslu og vöntun á næringarríkum matvælum á borð við grænmeti, ávexti og heilkorn. En breytingar í átt að ráðleggingum gætu bætt lýðheilsu töluvert. Til þess þurfum við helst fleiri næringarfræðinga og að fleiri skrái sig í næringarfræði við Háskóla Íslands sem er eini staðurinn á landinu þar sem hægt er að öðlast þessa menntun eins og er. Við erum að eldast sem þjóð, langvinnir lífsstílstengdir sjúkdómar sækja á, og samhliða eykst þörfin á sérfræðingum sem hjálpa við að viðhalda góðri heilsu, fyrirbyggjandi og í meðferð. Sérþekking næringarfræðinga hjálpar fólki að greina milli staðreynda og mýta, stuðlar að jákvæðu sambandi við mat og hjálpar til við að koma í veg fyrir alvarlega heilsufarsvanda. En hvað felur í sér að vera næringarfræðingur? Næringarfræðingur er lögverndað starfsheiti þar sem þarf að hafa lokið 5 ára háskólanámi, þar af meistaragráðu í næringarfræði og öðlast starfsleyfi frá Embætti Landlæknis. Næringarfræðingar sinna meðal annars mikilvægu starfi í heilbrigðiskerfinu, á rannsóknarstofum, í skólum, matvælaiðnaði og einkarekstri. Þá veita þeir líka mikilvæga og gagnreynda ráðgjöf, vinna að forvörnum, meðhöndlun sjúkdóma, rannsóknarvinnu og fræðslu. Næringarfræði er fjölbreytt og krefjandi þverfaglegt nám sem stendur á sterkum grunni í líf- og heilbrigðisvísindum. Dæmi um fög í náminu eru næringarfræði, efnafræði, líffræði, líffærafræði, matvælafræði, sálfræði og neytendafræði, ónæmisfræði, tölfræði og gagnavinnsla, lífeðlisfræði, og matvælaörverufræði. Námið sameinar bóklega og verklega þekkingu og einkennist af mikilli fjölbreytni, þverfaglegri nálgun og fræðilegri dýpt. Farið er ítarlega í alla ferla líkamans alveg inn að frumu og fjallað um hvernig næring hefur áhrif á líkamlega og andlega heilsu á öllum æviskeiðum við fjölbreyttar aðstæður. Námið veitir einnig innsýn í mikilvægi einstakra næringarefna, hlutverk þeirra í líkamanum og hvernig þau stuðla að heilbrigði. Mikil áhersla er lögð á sjálfstæð vinnubrögð, vísindalega hugsun, lausnamiðaða verkefnavinnu og raunhæfa nálgun. Það miðar þannig að því að efla sjálfstæði nemenda í námi og styrkja hæfni þeirra til að afla sér upplýsinga. Nemendur fá einnig þjálfun í mismunandi aðferðafræðum og eru því vel undirbúnir fyrir fjölbreytt störf eftir námið. Markmiðið er að næringarfræðingar hafi trausta fræðilega undirstöðu eftir námið og geti miðlað þekkingu á skýran hátt. Næringarfræðin er ein af lykilgreinum framtíðarinnar þegar kemur að forvörnum, heilsueflingu og meðferð sjúkdóma. Ef við viljum bætta lýðheilsu, þá verðum við að hlúa að þessari grein og það byrjar með því að fleiri skrá sig í námið. Ef þú hefur áhuga á að skilja hvernig matur hefur áhrif á líkamann og starfa við eitt mikilvægasta verkefni samtímans, að bæta lýðheilsu er rétti tíminn til að skrá sig í næringarfræði í HÍ og taka þannig þátt í að móta framtíð heilsu þjóðarinnar. Meiri upplýsingar hér: https://hi.is/naeringarfraedi Höfundur er næringarfræðingur Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Matur Heilsa Mest lesið Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir Skoðun 1 stk. ísl. ríkisborgararéttur - kr. 1,600 Róbert Björnsson Skoðun „Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir Skoðun Faglegt mat eða lukka? I: Frá kennslustofu til stafbókar Bogi Ragnarsson Skoðun Ósk um sérbýli, garð og rólegt umhverfi dregur fólk frá höfuðborgarsvæðinu Margrét Þóra Sæmundsdóttir Skoðun Hvers vegna ekki bókun 35? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Þéttur eða þríklofinn Sjálfstæðisflokkur Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun Getur uppbyggilegur fréttaflutningur aukið velsæld í íslensku samfélagi? Ása Fríða Kjartansdóttir, Dóra Guðrún Guðmundsdóttir Skoðun Eru borgir barnvænar? Þétting byggðar og staða barna í skipulagi Lára Ingimundardóttir Skoðun Hvað kosta mannréttindi? Anna Lára Steindal Skoðun Skoðun Skoðun Lénsherratímabilið er hafið Einar G Harðarson skrifar Skoðun Þéttur eða þríklofinn Sjálfstæðisflokkur Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Bras og brall við gerð Brákarborgar Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Getur uppbyggilegur fréttaflutningur aukið velsæld í íslensku samfélagi? Ása Fríða Kjartansdóttir, Dóra Guðrún Guðmundsdóttir skrifar Skoðun „Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir skrifar Skoðun Ósk um sérbýli, garð og rólegt umhverfi dregur fólk frá höfuðborgarsvæðinu Margrét Þóra Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Auðlindarentan heim í hérað Arna Lára Jónsdóttir skrifar Skoðun Héraðsvötn og Kjalölduveitu í nýtingarflokk Jens Garðar Helgason,Ólafur Adolfsson skrifar Skoðun Eru borgir barnvænar? Þétting byggðar og staða barna í skipulagi Lára Ingimundardóttir skrifar Skoðun Hvað kosta mannréttindi? Anna Lára Steindal skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? I: Frá kennslustofu til stafbókar Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Hvers vegna ekki bókun 35? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun 1 stk. ísl. ríkisborgararéttur - kr. 1,600 Róbert Björnsson skrifar Skoðun Ný nálgun fyrir börn með fjölþættan vanda Guðmundur Ingi Þóroddsson,Guðbjörg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Setjum kraft í íslenskukennslu fullorðinna Anna Linda Sigurðardóttir skrifar Skoðun Áhrif veiðigjalda ná út fyrir atvinnugreinina Ásgerður Kristín Gylfadóttir skrifar Skoðun Við stöndum með Anahitu og Elissu Valgerður Árnadóttir,Rósa Líf Darradóttir,Aldís Amah Hamilton,Þorgerður María Þorbjarnardóttir,Árni Finnsson skrifar Skoðun RÚV - ljósritunarstofa ríkisins? Birgir Finnsson skrifar Skoðun Að vera hvítur og kristinn Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Heilbrigðisþjónusta í heimabyggð – loksins orðin að veruleika Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Komum heil heim eftir hvítasunnuhelgina Ágúst Mogensen skrifar Skoðun Leiðin til Parísar (bókstaflega) Ólafur St. Arnarsson skrifar Skoðun Ósnertanlegir eineltisseggir og óhæfir starfsmenn Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Opinber skýring til Sigurjóns Þórðarsonar Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Ekkert kerfi lifir af pólitískan geðþótta Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Þegar undirskrift skiptir máli – um gervigreind, vottun og verðmæti mannlegra athafna Henning Arnór Úlfarsson skrifar Skoðun Hoppað yfir girðingarnar Vilhjálmur Árnason skrifar Skoðun Þegar ég fékk séns Heiða Ingimarsdóttir skrifar Skoðun Verður greinilega að vera Ísrael Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Evrópumet! Háskólamenntun minnst metin á Íslandi Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Sjá meira
Vissir þú að á Íslandi eru bara um 100 næringarfræðingar? Sem er gríðarlega lítill hópur miðað við vaxandi þörf vegna aukningar í upplýsingaóreiðu um næringu í samfélaginu, stækkandi hóps eldra fólks og aukningu ýmissa sjúkdóma. Við lifum á tímum þar sem netmiðlar, áhrifavaldar og skyndilausnir ráða ríkjum í umræðum um næringu og mat. Næring er vinsælt umræðuefni á samfélagsmiðlum, þar sem misvísandi ráð og tískukúrar birtast daglega, oftar en ekki án þess að byggjast á neinum vísindalegum staðreyndum. Í dag er næringarfræðin mikilvægari en nokkru sinni fyrr. Þekking okkar á áhrifum matar á heilsu hefur í raun aldrei verið betri sem er merkilegt í ljósi þess að á sama tíma hefur ruglingurinn aldrei verið meiri hjá almenningi. En eins og staðan er fær Matvæla- og næringarfræðideild HÍ því miður lítið fjármagn vegna þess hve fáir nemendur eru við deildina, þrátt fyrir öfluga rannsóknastarfsemi innan deildarinnar. Næringarfræðingar eru þó lykilfólk í heilsueflingu framtíðarinnar. Næring hefur nefnilega áhrif á sjúkdómsbyrði þjóðarinnar en hún getur bætt heilsuna, sparað fé og bætt lífsgæði. Öll þurfum við að borða á hverjum degi, alla ævi og sú næring sem við borðum hefur áhrif á heilsu okkar og líðan. Hún veitir líkamanum orku, næringarefni og stuðlar að eðlilegri starfsemi allra kerfa líkamans ásamt því að hafa áhrif á hvernig við vöxum, lærum, eldumst og líður andlega. Ísland er þó því miður langt á eftir mörgum nágrannalöndum þegar kemur að stöðugildum næringarfræðinga eins og er. Þá eru flestir landsmenn töluvert langt frá því að fylgja næringarráðleggingum og einkennist mataræði Íslendinga gjarnan af lítilli trefjaneyslu og vöntun á næringarríkum matvælum á borð við grænmeti, ávexti og heilkorn. En breytingar í átt að ráðleggingum gætu bætt lýðheilsu töluvert. Til þess þurfum við helst fleiri næringarfræðinga og að fleiri skrái sig í næringarfræði við Háskóla Íslands sem er eini staðurinn á landinu þar sem hægt er að öðlast þessa menntun eins og er. Við erum að eldast sem þjóð, langvinnir lífsstílstengdir sjúkdómar sækja á, og samhliða eykst þörfin á sérfræðingum sem hjálpa við að viðhalda góðri heilsu, fyrirbyggjandi og í meðferð. Sérþekking næringarfræðinga hjálpar fólki að greina milli staðreynda og mýta, stuðlar að jákvæðu sambandi við mat og hjálpar til við að koma í veg fyrir alvarlega heilsufarsvanda. En hvað felur í sér að vera næringarfræðingur? Næringarfræðingur er lögverndað starfsheiti þar sem þarf að hafa lokið 5 ára háskólanámi, þar af meistaragráðu í næringarfræði og öðlast starfsleyfi frá Embætti Landlæknis. Næringarfræðingar sinna meðal annars mikilvægu starfi í heilbrigðiskerfinu, á rannsóknarstofum, í skólum, matvælaiðnaði og einkarekstri. Þá veita þeir líka mikilvæga og gagnreynda ráðgjöf, vinna að forvörnum, meðhöndlun sjúkdóma, rannsóknarvinnu og fræðslu. Næringarfræði er fjölbreytt og krefjandi þverfaglegt nám sem stendur á sterkum grunni í líf- og heilbrigðisvísindum. Dæmi um fög í náminu eru næringarfræði, efnafræði, líffræði, líffærafræði, matvælafræði, sálfræði og neytendafræði, ónæmisfræði, tölfræði og gagnavinnsla, lífeðlisfræði, og matvælaörverufræði. Námið sameinar bóklega og verklega þekkingu og einkennist af mikilli fjölbreytni, þverfaglegri nálgun og fræðilegri dýpt. Farið er ítarlega í alla ferla líkamans alveg inn að frumu og fjallað um hvernig næring hefur áhrif á líkamlega og andlega heilsu á öllum æviskeiðum við fjölbreyttar aðstæður. Námið veitir einnig innsýn í mikilvægi einstakra næringarefna, hlutverk þeirra í líkamanum og hvernig þau stuðla að heilbrigði. Mikil áhersla er lögð á sjálfstæð vinnubrögð, vísindalega hugsun, lausnamiðaða verkefnavinnu og raunhæfa nálgun. Það miðar þannig að því að efla sjálfstæði nemenda í námi og styrkja hæfni þeirra til að afla sér upplýsinga. Nemendur fá einnig þjálfun í mismunandi aðferðafræðum og eru því vel undirbúnir fyrir fjölbreytt störf eftir námið. Markmiðið er að næringarfræðingar hafi trausta fræðilega undirstöðu eftir námið og geti miðlað þekkingu á skýran hátt. Næringarfræðin er ein af lykilgreinum framtíðarinnar þegar kemur að forvörnum, heilsueflingu og meðferð sjúkdóma. Ef við viljum bætta lýðheilsu, þá verðum við að hlúa að þessari grein og það byrjar með því að fleiri skrá sig í námið. Ef þú hefur áhuga á að skilja hvernig matur hefur áhrif á líkamann og starfa við eitt mikilvægasta verkefni samtímans, að bæta lýðheilsu er rétti tíminn til að skrá sig í næringarfræði í HÍ og taka þannig þátt í að móta framtíð heilsu þjóðarinnar. Meiri upplýsingar hér: https://hi.is/naeringarfraedi Höfundur er næringarfræðingur
„Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir Skoðun
Ósk um sérbýli, garð og rólegt umhverfi dregur fólk frá höfuðborgarsvæðinu Margrét Þóra Sæmundsdóttir Skoðun
Getur uppbyggilegur fréttaflutningur aukið velsæld í íslensku samfélagi? Ása Fríða Kjartansdóttir, Dóra Guðrún Guðmundsdóttir Skoðun
Skoðun Getur uppbyggilegur fréttaflutningur aukið velsæld í íslensku samfélagi? Ása Fríða Kjartansdóttir, Dóra Guðrún Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun „Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir skrifar
Skoðun Ósk um sérbýli, garð og rólegt umhverfi dregur fólk frá höfuðborgarsvæðinu Margrét Þóra Sæmundsdóttir skrifar
Skoðun Eru borgir barnvænar? Þétting byggðar og staða barna í skipulagi Lára Ingimundardóttir skrifar
Skoðun Ný nálgun fyrir börn með fjölþættan vanda Guðmundur Ingi Þóroddsson,Guðbjörg Sveinsdóttir skrifar
Skoðun Við stöndum með Anahitu og Elissu Valgerður Árnadóttir,Rósa Líf Darradóttir,Aldís Amah Hamilton,Þorgerður María Þorbjarnardóttir,Árni Finnsson skrifar
Skoðun Þegar undirskrift skiptir máli – um gervigreind, vottun og verðmæti mannlegra athafna Henning Arnór Úlfarsson skrifar
„Elska skaltu náunga þinn“ – gegn rasisma, hatri og sögufölsunum öfga hægrisins Guðrún Ósk Þórudóttir Skoðun
Ósk um sérbýli, garð og rólegt umhverfi dregur fólk frá höfuðborgarsvæðinu Margrét Þóra Sæmundsdóttir Skoðun
Getur uppbyggilegur fréttaflutningur aukið velsæld í íslensku samfélagi? Ása Fríða Kjartansdóttir, Dóra Guðrún Guðmundsdóttir Skoðun