Nord Stream-skemmdarverkin stærsti metanlekinn sem sést hefur Kjartan Kjartansson skrifar 20. janúar 2025 10:57 Gas vellur upp frá Nord Stream-gasleiðslunum í Eystrasalti í september 2022. Getty Skemmdarverkin sem voru unnin á Nord Stream-gasleiðslunum tveimur í Eystrasalti árið 2022 voru umfangsmesti leki gróðurhúsalofttegundarinnar metans sem um getur. Losunin var margfalt meiri en vísindamenn áætluðu fyrst eftir sprengingarnar. Nord Stream 1 og 2 fóru í sundur í sprengingum í september árið 2022. Leiðslurnar voru byggðar til þess að flytja jarðgas frá Rússlandi um Eystrasalt til meginlands Evrópu. Þegar sprengingarnar urðu höfðu Rússar skrúfað fyrir gasið í leiðslu 1 til að svara fyrir refsiaðgerðir sem Evrópuríki beittu þá vegna innrásarinnar í Úkraínu sem hófst í febrúar þetta sama ár. Leiðsla tvö var aldrei tekin í notkun. Gas vall upp í gegnum yfirborð sjávar og út í andrúmsloftið í fleiri daga eftir skemmdarverkin. Upphaflega áætluðu sérfræðingar að um 40.000 tonn metans hefðu losnað frá leiðslunum en það mat var síðan uppfært í 80.000 tonn. Nú segja sömu vísindamenn að losunin hafi verið frá 217.000 tonnum og allt að 465.000 tonnum. Til samanburðar losnuðu tæp hundrað þúsund tonn af metani þegar leki kom upp í gaslind í Aliso-gljúfri í Kaliforníu í Bandaríkjunum 2015 til 2016. Sá leki var talinn sá stærsti þar til nú. „Þetta er umfangamesta staka losun sem við höfum nokkru sinni séð,“ segir Stephen Matthew Platt, loftslagsvísindamaður við norsku loftslags- og umhverfisrannsóknastofnunin NILU, við norska ríkisútvarpið. Stærsti óvissuþátturinn í matinu er að vísindamennirnir vita ekki með vissu hversu mikið gas var í leiðslunum þegar þær fóru í sundur. Platt segir að stjórnendur Nord Stream hafi ekki svarað erindum um það. Ekki hættulegt heilsu manna, aðeins loftslagi Metan er margfalt öflugri gróðurhúsalofttegund en koltvísýringur sem losnar við bruna jarðefnaeldsneytis og er orsök þeirrar hnattrænu hlýnunar sem á sér nú stað á jörðinni. Lofttegundin lifir hins vegar mun skemur í lofthjúpnum en koltvísýringur. Þrátt fyrir að lekinn vegna sprenginganna sé sá stærsti sem vitað er um bliknar magnið sem losnaði þá í samanburði við þá metanlosun sem mannkynið stendur fyrir með jarðefnaeldsneytisvinnslu, landbúnaði og jarðnotkun sinni. Platt áætlar að losun frá gasleiðslunum tveimur hafi numið innan við prósent af losun manna á einu ári. Skaðleg áhrif metansins sem losnaði frá gasleiðslunum voru bundin við loftslagsáhrifin. Platt segir að gasið hafi ekki verið hættulegt mönnum þótt hann hefði ekki endilega viljað vera á bæti nærri lekanum. Ölóðir Úkraínumenn sagðir ábyrgir Ásakanir hafa flogið í ýmsar áttir um hver bæri ábyrgð á skemmdarverkunum. Misvel rökstuddar tilgátur hafa verið uppi um að Rússar sjálfir, Úkraínumenn, Bandaríkjamenn eða Bretar hafi staðið að baki þeim. Böndin bárust engu að síður tiltölulega fljótlega að hópi Úkraínumanna sem var talinn hafa siglt út á Eystrasaltið á snekkju, kafað þar niður og komið fyrir sprengjum. Þýsk yfirvöld lýstu eftir úkraínskum köfunarkennara í fyrra. Bandaríska blaðið Wall Street Journal sagði frá því í ágúst að hópur úkraínskra herforingja og auðkýfinga hefði lagt á ráðin um skemmdarverkin í einhvers konar bríaríi og ölæði, þvert á vilja Volodýmýrs Selenskíj forseta og ráðleggingar bandarísku leyniþjónustunnar. Pólsk yfirvöld hafi dregið lappirnar í málinu og meðal annars leyft köfunarkennaranum eftirlýsta að yfirgefa land í stað þess að framfylgja handtökuskipun á hendur honum. Nord Stream-leiðslurnar í Eystrasalti Úkraína Innrás Rússa í Úkraínu Rússland Jarðefnaeldsneyti Tengdar fréttir Handtökuskipun gefin út vegna Nord Stream skemmdarverkanna Þjóðverjar hafa gefið út handtökuskipun innan evrópska efnahagssvæðisins á hendur úkraínskum köfunarkennara sem er sakaður um að hafa verið hluti af teymi sem sprengdi upp Nord Stream gasleiðsluna á sínum tíma. 14. ágúst 2024 07:56 Gruna hóp tengdan Úkraínu um Nord Stream árásina Yfirvöld í Bandaríkjunum og Þýskalandi telja hóp manna sem tengjast Úkraínu bera ábyrgð á skemmdarverkum sem unnin voru á Nord Stream gasleiðslunum í Eystrasaltshafi. Leiðslurnar sem lágu frá Rússlandi til Þýskalandi eyðilögðust í sprengingu í fyrra. 7. mars 2023 20:01 Segja gas hætt að leka úr Nord Stream leiðslunum Rússneska orkufyrirtækið Gazprom segir að þrýstingur í Nord Stream leiðslunum í Eystrasaltinu sé kominn í jafnvægi eftir að leki kom upp í síðustu viku. Verið sé að vinna í að takmarka skaðleg áhrif á umhverfið en gas sé hætt að leka úr leiðslunum. 3. október 2022 11:01 Mest lesið Leysti út lögmannsréttindin: Fer í sjálfstæðan rekstur en heldur eftirlaununum Innlent Stytta þurfi sumarfrí barna um að lágmarki tvær vikur Innlent Hafði ritað „Breivik“ og „Drepið Trump“ á skotvopnin Erlent Sá blóðugan mann hlaupa út og árásarmanninn á eftir honum Innlent Játning á borðinu í umfangsmestu þjófnuðum seinni tíma Innlent Rýnt í stöðuna í Úkraínu: Friður enn fjarlægur og Trump missir móðinn Erlent Þvættuðu milljarða af illa fenginni rafmynt á Íslandi Innlent Hafna „órökstuddum fullyrðingum“ Sigurðar Inga Innlent Skólamál í Kópavogi: Bókun eftir bókun á fundi bæjarstjórnar Innlent Mögulega þúsundir glæpamanna nýtt þjónustuna: „Ísland er misnotað í svona málum“ Innlent Fleiri fréttir Rússar réðust á sendiskrifstofu Evrópusambandsins í Kænugarði Hafði ritað „Breivik“ og „Drepið Trump“ á skotvopnin Rýnt í stöðuna í Úkraínu: Friður enn fjarlægur og Trump missir móðinn Mannskæð skotárás í skóla í Bandaríkjunum Með rétt til að „gera hvað sem ég vil“ „Þetta í raun staðfestir það sem að flestir bjuggust við“ Tilraunaskotið heppnaðist loksins Biður grænlenskar konur afsökunar vegna „lykkjumálsins“ Raðsundlaugarkúkari gengur laus í Oulu Stefna Open AI vegna sjálfsvígs sonarins Frakkar skila höfuðkúpu konungsins Toera Fundu steinaldarbyggð í Árósaflóa sem fór undir sjó eftir ísöld Lögfesta bann gegn símanotkun í skólum Kallar bandarískan erindreka á teppið vegna Grænlandsmála Er við góða líkamlega heilsu en heilinn að „bregðast honum“ 50 prósenta tollar á indverskar vörur taka gildi í Bandaríkjunum Málverk stolið af nasistum fannst í argentínskri fasteignaauglýsingu Gríðarstór sandstormur olli usla í Arizona Ungstirni ryður sér til rúms Árásir á olíuvinnslu í Rússlandi bíta Flúði þungvopnaður eftir að hafa myrt tvo lögregluþjóna Stefna búi Epsteins og vilja afmælisbókina Ástralir vísa sendiherra Íran úr landi og loka sendiráðinu í Tehran Trump gerir aðför að stjórn Seðlabankans Örlög Bayrou ráðast 8. september Vörpuðu sprengjum á sjúkrahús með 15 mínútna millibili Vilja nú senda El Salvador fangann til Úganda Habeck hættir á þingi Hótar að senda herinn til Baltimore El Mayo sagður ætla að játa sekt Sjá meira
Nord Stream 1 og 2 fóru í sundur í sprengingum í september árið 2022. Leiðslurnar voru byggðar til þess að flytja jarðgas frá Rússlandi um Eystrasalt til meginlands Evrópu. Þegar sprengingarnar urðu höfðu Rússar skrúfað fyrir gasið í leiðslu 1 til að svara fyrir refsiaðgerðir sem Evrópuríki beittu þá vegna innrásarinnar í Úkraínu sem hófst í febrúar þetta sama ár. Leiðsla tvö var aldrei tekin í notkun. Gas vall upp í gegnum yfirborð sjávar og út í andrúmsloftið í fleiri daga eftir skemmdarverkin. Upphaflega áætluðu sérfræðingar að um 40.000 tonn metans hefðu losnað frá leiðslunum en það mat var síðan uppfært í 80.000 tonn. Nú segja sömu vísindamenn að losunin hafi verið frá 217.000 tonnum og allt að 465.000 tonnum. Til samanburðar losnuðu tæp hundrað þúsund tonn af metani þegar leki kom upp í gaslind í Aliso-gljúfri í Kaliforníu í Bandaríkjunum 2015 til 2016. Sá leki var talinn sá stærsti þar til nú. „Þetta er umfangamesta staka losun sem við höfum nokkru sinni séð,“ segir Stephen Matthew Platt, loftslagsvísindamaður við norsku loftslags- og umhverfisrannsóknastofnunin NILU, við norska ríkisútvarpið. Stærsti óvissuþátturinn í matinu er að vísindamennirnir vita ekki með vissu hversu mikið gas var í leiðslunum þegar þær fóru í sundur. Platt segir að stjórnendur Nord Stream hafi ekki svarað erindum um það. Ekki hættulegt heilsu manna, aðeins loftslagi Metan er margfalt öflugri gróðurhúsalofttegund en koltvísýringur sem losnar við bruna jarðefnaeldsneytis og er orsök þeirrar hnattrænu hlýnunar sem á sér nú stað á jörðinni. Lofttegundin lifir hins vegar mun skemur í lofthjúpnum en koltvísýringur. Þrátt fyrir að lekinn vegna sprenginganna sé sá stærsti sem vitað er um bliknar magnið sem losnaði þá í samanburði við þá metanlosun sem mannkynið stendur fyrir með jarðefnaeldsneytisvinnslu, landbúnaði og jarðnotkun sinni. Platt áætlar að losun frá gasleiðslunum tveimur hafi numið innan við prósent af losun manna á einu ári. Skaðleg áhrif metansins sem losnaði frá gasleiðslunum voru bundin við loftslagsáhrifin. Platt segir að gasið hafi ekki verið hættulegt mönnum þótt hann hefði ekki endilega viljað vera á bæti nærri lekanum. Ölóðir Úkraínumenn sagðir ábyrgir Ásakanir hafa flogið í ýmsar áttir um hver bæri ábyrgð á skemmdarverkunum. Misvel rökstuddar tilgátur hafa verið uppi um að Rússar sjálfir, Úkraínumenn, Bandaríkjamenn eða Bretar hafi staðið að baki þeim. Böndin bárust engu að síður tiltölulega fljótlega að hópi Úkraínumanna sem var talinn hafa siglt út á Eystrasaltið á snekkju, kafað þar niður og komið fyrir sprengjum. Þýsk yfirvöld lýstu eftir úkraínskum köfunarkennara í fyrra. Bandaríska blaðið Wall Street Journal sagði frá því í ágúst að hópur úkraínskra herforingja og auðkýfinga hefði lagt á ráðin um skemmdarverkin í einhvers konar bríaríi og ölæði, þvert á vilja Volodýmýrs Selenskíj forseta og ráðleggingar bandarísku leyniþjónustunnar. Pólsk yfirvöld hafi dregið lappirnar í málinu og meðal annars leyft köfunarkennaranum eftirlýsta að yfirgefa land í stað þess að framfylgja handtökuskipun á hendur honum.
Nord Stream-leiðslurnar í Eystrasalti Úkraína Innrás Rússa í Úkraínu Rússland Jarðefnaeldsneyti Tengdar fréttir Handtökuskipun gefin út vegna Nord Stream skemmdarverkanna Þjóðverjar hafa gefið út handtökuskipun innan evrópska efnahagssvæðisins á hendur úkraínskum köfunarkennara sem er sakaður um að hafa verið hluti af teymi sem sprengdi upp Nord Stream gasleiðsluna á sínum tíma. 14. ágúst 2024 07:56 Gruna hóp tengdan Úkraínu um Nord Stream árásina Yfirvöld í Bandaríkjunum og Þýskalandi telja hóp manna sem tengjast Úkraínu bera ábyrgð á skemmdarverkum sem unnin voru á Nord Stream gasleiðslunum í Eystrasaltshafi. Leiðslurnar sem lágu frá Rússlandi til Þýskalandi eyðilögðust í sprengingu í fyrra. 7. mars 2023 20:01 Segja gas hætt að leka úr Nord Stream leiðslunum Rússneska orkufyrirtækið Gazprom segir að þrýstingur í Nord Stream leiðslunum í Eystrasaltinu sé kominn í jafnvægi eftir að leki kom upp í síðustu viku. Verið sé að vinna í að takmarka skaðleg áhrif á umhverfið en gas sé hætt að leka úr leiðslunum. 3. október 2022 11:01 Mest lesið Leysti út lögmannsréttindin: Fer í sjálfstæðan rekstur en heldur eftirlaununum Innlent Stytta þurfi sumarfrí barna um að lágmarki tvær vikur Innlent Hafði ritað „Breivik“ og „Drepið Trump“ á skotvopnin Erlent Sá blóðugan mann hlaupa út og árásarmanninn á eftir honum Innlent Játning á borðinu í umfangsmestu þjófnuðum seinni tíma Innlent Rýnt í stöðuna í Úkraínu: Friður enn fjarlægur og Trump missir móðinn Erlent Þvættuðu milljarða af illa fenginni rafmynt á Íslandi Innlent Hafna „órökstuddum fullyrðingum“ Sigurðar Inga Innlent Skólamál í Kópavogi: Bókun eftir bókun á fundi bæjarstjórnar Innlent Mögulega þúsundir glæpamanna nýtt þjónustuna: „Ísland er misnotað í svona málum“ Innlent Fleiri fréttir Rússar réðust á sendiskrifstofu Evrópusambandsins í Kænugarði Hafði ritað „Breivik“ og „Drepið Trump“ á skotvopnin Rýnt í stöðuna í Úkraínu: Friður enn fjarlægur og Trump missir móðinn Mannskæð skotárás í skóla í Bandaríkjunum Með rétt til að „gera hvað sem ég vil“ „Þetta í raun staðfestir það sem að flestir bjuggust við“ Tilraunaskotið heppnaðist loksins Biður grænlenskar konur afsökunar vegna „lykkjumálsins“ Raðsundlaugarkúkari gengur laus í Oulu Stefna Open AI vegna sjálfsvígs sonarins Frakkar skila höfuðkúpu konungsins Toera Fundu steinaldarbyggð í Árósaflóa sem fór undir sjó eftir ísöld Lögfesta bann gegn símanotkun í skólum Kallar bandarískan erindreka á teppið vegna Grænlandsmála Er við góða líkamlega heilsu en heilinn að „bregðast honum“ 50 prósenta tollar á indverskar vörur taka gildi í Bandaríkjunum Málverk stolið af nasistum fannst í argentínskri fasteignaauglýsingu Gríðarstór sandstormur olli usla í Arizona Ungstirni ryður sér til rúms Árásir á olíuvinnslu í Rússlandi bíta Flúði þungvopnaður eftir að hafa myrt tvo lögregluþjóna Stefna búi Epsteins og vilja afmælisbókina Ástralir vísa sendiherra Íran úr landi og loka sendiráðinu í Tehran Trump gerir aðför að stjórn Seðlabankans Örlög Bayrou ráðast 8. september Vörpuðu sprengjum á sjúkrahús með 15 mínútna millibili Vilja nú senda El Salvador fangann til Úganda Habeck hættir á þingi Hótar að senda herinn til Baltimore El Mayo sagður ætla að játa sekt Sjá meira
Handtökuskipun gefin út vegna Nord Stream skemmdarverkanna Þjóðverjar hafa gefið út handtökuskipun innan evrópska efnahagssvæðisins á hendur úkraínskum köfunarkennara sem er sakaður um að hafa verið hluti af teymi sem sprengdi upp Nord Stream gasleiðsluna á sínum tíma. 14. ágúst 2024 07:56
Gruna hóp tengdan Úkraínu um Nord Stream árásina Yfirvöld í Bandaríkjunum og Þýskalandi telja hóp manna sem tengjast Úkraínu bera ábyrgð á skemmdarverkum sem unnin voru á Nord Stream gasleiðslunum í Eystrasaltshafi. Leiðslurnar sem lágu frá Rússlandi til Þýskalandi eyðilögðust í sprengingu í fyrra. 7. mars 2023 20:01
Segja gas hætt að leka úr Nord Stream leiðslunum Rússneska orkufyrirtækið Gazprom segir að þrýstingur í Nord Stream leiðslunum í Eystrasaltinu sé kominn í jafnvægi eftir að leki kom upp í síðustu viku. Verið sé að vinna í að takmarka skaðleg áhrif á umhverfið en gas sé hætt að leka úr leiðslunum. 3. október 2022 11:01