Má fjársýslan semja við Rapyd? Gunnar Már Gunnarsson og Sindri Kristjánsson skrifa 20. ágúst 2024 07:01 Bæði ísraelsk yfirvöld og vopnaðir hópar Hamas og Palestínumanna hafa, síðan frá 7. október, gerst sek um stríðsglæpi og önnur alvarleg brot á alþjóðalögum samkvæmt nýlegri skýrslu Sameinuðu þjóðanna. Alvarlegastir eru þeir fjölmörgu glæpir sem hafa beinst að eða bitnað verst á börnum. Skýrslan þessi staðfestir fleiri tilfelli stríðsglæpa gegn börnum, á hernumdum svæðum Palestínu og í Ísrael, en hefur áður verið skrásett. Eru þar ekki undanskildir stríðsglæpirnir sem voru framdir í Lýðveldinu Kongó, Myanmar, Sómalíu, Nígeríu og Súdan. Eins svartur listi og þeir gerast. Í það heila hafa Sameinuðu þjóðirnar skrásett 8.009 alvarleg brot gegn 4.360 börnum í Ísrael, Gaza og Vesturbakkanum – meira en tvöfalt hærri tölur en í Lýðveldinu Kongó, sem áður hafði þann mjög svo vafasama heiður að tróna efst á lista þegar kemur að ofbeldi gegn börnum. Á Gaza hefur ómennskan tekið völdin í sínar hendur. Síðar á þessu ári er að vænta úrskurðar Alþjóðadómstólsins um hvort hernaðurinn á Gaza sé þjóðarmorð. Ríki heimsins eiga þó ekki að bíða eftir slíkum úrskurði og hefðu að sjálfsögðu þurft að bregðast miklu betur við, miklu fyrr. Ísland og önnur lönd verða að koma saman og innleiða efnahags- og viðskiptaþvinganir gegn Ísrael vegna framgöngu þeirra á Gasa. Tímabært að beita skynsamlegum viðskiptaþvingunum Fyrr í sumar lýsti Alþjóðadómstóllinn í Haag því yfir, með ráðgefandi áliti, að langvarandi landtaka Ísraela í Palestínu sé „ólögmæt“ og jafngildi í raun innlimun. Dómstóllinn kallaði eftir því að Ísrael myndi fljótt yfirgefa hernumdu svæðin og úrskurðaði að Palestínumenn ættu rétt á bótum vegna skaðans sem bæði hernámið og önnur kerfisbundin mismunun til 57 ára hefur valdið. Umrætt álit varpar í sjálfu sér ekki nýju ljósi á ástandið fyrir botni Miðjarðarhafs – fjölmargar skýrslur og samþykktir frá Sameinuðu þjóðunum hafa reifað og komist að samskonar niðurstöðu. Álitið er samt sem áður mikill ósigur fyrir ísraelsk stjórnvöld og mun þrýsta á alþjóðlegar aðgerðir og viðbrögð. Nú þegar, og raunar áður en álitið var birt, hefur bandarískum, breskum og evrópskum refsiaðgerðum fjölgað til muna, sem viðbragð við og til að sporna gegn ofbeldi landtökufólks gegn Palestínumönnum á Vesturbakka. Í ljósi alvarleika brotanna, gagnvart alþjóðalögum, hlýtur sú spurning að verða áleitnari hvort ekki sé tímabært að beina einnig sjónum að þeim ráðamönnum, fyrirtækjum og stofnunum sem hafa stutt við ólöglega landtöku og hernám. Af hverju beinast spjótin að Fjársýslu ríkisins? Fjársýslan stendur fyrir útboði á færsluhirðingu fyrir A hluta stofnanir ríkisins sem taka á gildi um næstu áramót. Núverandi samningur var upphaflega gerður við íslenska fyrirtækið Valitor, en ísraelska fyrirtækið Rapyd tók samninginn yfir þegar það keypti Valitor árið 2021 og breytti nafni þess í Rapyd Europe. Rapyd er með starfsemi á hernumdum svæðum Palestínumanna og ætti því sjálfkrafa að vera útilokað frá því að geta tekið þátt í útboðinu. Það er enda skýr stefna Íslands að eiga ekki viðskipti við fyrirtæki sem styðja með beinum hætti við landrán. Ríkisstjórnir margra annarra landa hafa einnig varað fyrirtæki við því að eiga í viðskiptum á hernumdum svæðum Ísraels. Bandaríska utanríkisráðuneytið hefur nýlega ítrekað að fjármálafyrirtæki sem eiga í viðskiptum á þessum svæðum geti sætt þvingunum af hálfu bandarískra yfirvalda sem getur haft alvarlegar afleiðingar fyrir þau fyrirtæki. Rapyd er í þessum hópi, svo möguleikar þess til að stunda viðskipti gætu verið skert verulega í framtíðinni vegna þessa. Í júnímánuði síðastliðnum samþykkti bæjarstjórn Akureyrarbæjar, með tíu atkvæðum gegn einu, eftirfarandi bókun: „Bæjarstjórn Akureyrarbæjar fordæmir árásir gegn almennum borgurum á Gaza og önnur ofbeldisverk fyrir botni Miðjarðarhafs sem brjóta gegn alþjóðlegum mannúðarlögum, með tilheyrandi þjáningu og eyðileggingu borgaralegra innviða. Bæjarstjórn tekur undir með ályktun utanríkismálanefndar Alþingis, að kalla eigi eftir tafarlausu vopnahléi á átökum á svæðinu af mannúðarástæðum, mannúðlegri meðferð á og tafarlausri lausn gísla, aðgengi hjálpar- og mannúðarsamtaka og að neyðarvistum og læknisaðstoð verði komið til almennings tafarlaust. Þá telur bæjarstjórn mikilvægt að sveitarfélög og ríkisstofnanir gangi fram með góðu fordæmi, m.a. þegar kemur að kaupum á vörum og þjónustu. Sjálfsagt sé að gera þá kröfu til fyrirtækja sem Akureyrarbær á í viðskiptum við að þau virði alþjóðalög í hvívetna.“ Við undirritaðir viljum ítreka afstöðu okkar og hvetja Fjársýslu ríkisins til að semja ekki við Rapyd að undangengnu útboði. Gunnar Már er bæjarfulltrúi Framsóknar á Akureyri en Sindri varabæjarfulltrúi Samfylkingarinnar á Akureyri. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Hver er munurinn á því að neyta fíkniefna í jakkafötum eða í neyðarskýli? Bryndís Rós Morrison,Björk Davíðsdóttir Skoðun Börnin okkar Halla Karen Kristjánsdóttir,Anna Sigríður Guðnadóttir,Valdimar Birgisson Skoðun Stúlkur eiga undir högg að sækja í nauðgunarmálum Jörgen Ingimar Hansson Skoðun Það besta sem þú gerir fyrir loftslagið Halldór Björnsson Skoðun Varð að segja af sér ráðherradómi vegna vanhæfi – Er nú þrefaldur ráðherra, líka forsætisráðherra Ole Anton Bieltvedt Skoðun Allt að helmingslíkur á eyðingu byggðar á Íslandi Sigurður Loftur Thorlacius Skoðun Dæmisaga úr raunveruleikanum Sigurður F. Sigurðarson Skoðun Þú mátt vera afi (og ég má vera amma) Heiða Ingimarsdóttir Skoðun Ný Ölfusárbrú – af hverju svona brú? Guðmundur Valur Guðmundsson Skoðun Verstu kennarar í heimi Gígja Bjargardóttir Skoðun Skoðun Skoðun Börnin okkar Halla Karen Kristjánsdóttir,Anna Sigríður Guðnadóttir,Valdimar Birgisson skrifar Skoðun Á að kjósa það sama og síðast? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Setjum söguna í samhengi við nútímann Kristín Vala Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Stúlkur eiga undir högg að sækja í nauðgunarmálum Jörgen Ingimar Hansson skrifar Skoðun Frelsi 2024 Baldur Karl Magnússon skrifar Skoðun Samgöngur eru heilbrigðismál Arna Lára Jónsdóttir skrifar Skoðun Vegferð í þágu barna skilar árangri Ásmundur Einar Daðason skrifar Skoðun Þjóðarátak í sölu á klósettpappír Bjarki Hjörleifsson skrifar Skoðun Skínandi skær í skammdeginu Hrefna Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Rasismi Einar Helgason skrifar Skoðun Kæru ungu foreldrar Jóna Þórey Pétursdóttir skrifar Skoðun Það besta sem þú gerir fyrir loftslagið Halldór Björnsson skrifar Skoðun Þú mátt vera afi (og ég má vera amma) Heiða Ingimarsdóttir skrifar Skoðun Orðfimi ungra menningarsinna Klara Nótt Egilson skrifar Skoðun Áhætta með tekjur af skemmtiferðaskipum Lúðvík Geirsson,Gunnar Tryggvason,Pétur Ólafsson skrifar Skoðun Frambjóðendur, gerið betur Steinunn Þórðardóttir skrifar Skoðun Greiðar samgöngur í Norðvesturkjördæmi Ólafur Adolfsson skrifar Skoðun Ný og fersk örmyndskýrsla um hvalveiðar Rán Flygenring skrifar Skoðun Stuldur um hábjartan dag Herdís Dröfn Fjeldsted skrifar Skoðun 7.500 íbúðir á Reykjavíkurflugvelli? Ásdís Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Að kreista mjólkurkúna Björg Ágústsdóttir skrifar Skoðun Efnahagsmál eru loftslagsmál Steinunn Kristín Guðnadóttir skrifar Skoðun Nýtt húsnæðislánakerfi Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Flug til framtíðar Arnheiður Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Viðreisn boðar jafnvægi, forgangsröðun og ábyrgð Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Þurfum aftur alvöru náttúruvernd í umhverfisráðuneytið Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Varð að segja af sér ráðherradómi vegna vanhæfi – Er nú þrefaldur ráðherra, líka forsætisráðherra Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Allt að helmingslíkur á eyðingu byggðar á Íslandi Sigurður Loftur Thorlacius skrifar Skoðun Dæmisaga úr raunveruleikanum Sigurður F. Sigurðarson skrifar Skoðun Hin marguntöluðu orkuskipti í bílaflota landsmanna Þorgeir R. Valsson skrifar Sjá meira
Bæði ísraelsk yfirvöld og vopnaðir hópar Hamas og Palestínumanna hafa, síðan frá 7. október, gerst sek um stríðsglæpi og önnur alvarleg brot á alþjóðalögum samkvæmt nýlegri skýrslu Sameinuðu þjóðanna. Alvarlegastir eru þeir fjölmörgu glæpir sem hafa beinst að eða bitnað verst á börnum. Skýrslan þessi staðfestir fleiri tilfelli stríðsglæpa gegn börnum, á hernumdum svæðum Palestínu og í Ísrael, en hefur áður verið skrásett. Eru þar ekki undanskildir stríðsglæpirnir sem voru framdir í Lýðveldinu Kongó, Myanmar, Sómalíu, Nígeríu og Súdan. Eins svartur listi og þeir gerast. Í það heila hafa Sameinuðu þjóðirnar skrásett 8.009 alvarleg brot gegn 4.360 börnum í Ísrael, Gaza og Vesturbakkanum – meira en tvöfalt hærri tölur en í Lýðveldinu Kongó, sem áður hafði þann mjög svo vafasama heiður að tróna efst á lista þegar kemur að ofbeldi gegn börnum. Á Gaza hefur ómennskan tekið völdin í sínar hendur. Síðar á þessu ári er að vænta úrskurðar Alþjóðadómstólsins um hvort hernaðurinn á Gaza sé þjóðarmorð. Ríki heimsins eiga þó ekki að bíða eftir slíkum úrskurði og hefðu að sjálfsögðu þurft að bregðast miklu betur við, miklu fyrr. Ísland og önnur lönd verða að koma saman og innleiða efnahags- og viðskiptaþvinganir gegn Ísrael vegna framgöngu þeirra á Gasa. Tímabært að beita skynsamlegum viðskiptaþvingunum Fyrr í sumar lýsti Alþjóðadómstóllinn í Haag því yfir, með ráðgefandi áliti, að langvarandi landtaka Ísraela í Palestínu sé „ólögmæt“ og jafngildi í raun innlimun. Dómstóllinn kallaði eftir því að Ísrael myndi fljótt yfirgefa hernumdu svæðin og úrskurðaði að Palestínumenn ættu rétt á bótum vegna skaðans sem bæði hernámið og önnur kerfisbundin mismunun til 57 ára hefur valdið. Umrætt álit varpar í sjálfu sér ekki nýju ljósi á ástandið fyrir botni Miðjarðarhafs – fjölmargar skýrslur og samþykktir frá Sameinuðu þjóðunum hafa reifað og komist að samskonar niðurstöðu. Álitið er samt sem áður mikill ósigur fyrir ísraelsk stjórnvöld og mun þrýsta á alþjóðlegar aðgerðir og viðbrögð. Nú þegar, og raunar áður en álitið var birt, hefur bandarískum, breskum og evrópskum refsiaðgerðum fjölgað til muna, sem viðbragð við og til að sporna gegn ofbeldi landtökufólks gegn Palestínumönnum á Vesturbakka. Í ljósi alvarleika brotanna, gagnvart alþjóðalögum, hlýtur sú spurning að verða áleitnari hvort ekki sé tímabært að beina einnig sjónum að þeim ráðamönnum, fyrirtækjum og stofnunum sem hafa stutt við ólöglega landtöku og hernám. Af hverju beinast spjótin að Fjársýslu ríkisins? Fjársýslan stendur fyrir útboði á færsluhirðingu fyrir A hluta stofnanir ríkisins sem taka á gildi um næstu áramót. Núverandi samningur var upphaflega gerður við íslenska fyrirtækið Valitor, en ísraelska fyrirtækið Rapyd tók samninginn yfir þegar það keypti Valitor árið 2021 og breytti nafni þess í Rapyd Europe. Rapyd er með starfsemi á hernumdum svæðum Palestínumanna og ætti því sjálfkrafa að vera útilokað frá því að geta tekið þátt í útboðinu. Það er enda skýr stefna Íslands að eiga ekki viðskipti við fyrirtæki sem styðja með beinum hætti við landrán. Ríkisstjórnir margra annarra landa hafa einnig varað fyrirtæki við því að eiga í viðskiptum á hernumdum svæðum Ísraels. Bandaríska utanríkisráðuneytið hefur nýlega ítrekað að fjármálafyrirtæki sem eiga í viðskiptum á þessum svæðum geti sætt þvingunum af hálfu bandarískra yfirvalda sem getur haft alvarlegar afleiðingar fyrir þau fyrirtæki. Rapyd er í þessum hópi, svo möguleikar þess til að stunda viðskipti gætu verið skert verulega í framtíðinni vegna þessa. Í júnímánuði síðastliðnum samþykkti bæjarstjórn Akureyrarbæjar, með tíu atkvæðum gegn einu, eftirfarandi bókun: „Bæjarstjórn Akureyrarbæjar fordæmir árásir gegn almennum borgurum á Gaza og önnur ofbeldisverk fyrir botni Miðjarðarhafs sem brjóta gegn alþjóðlegum mannúðarlögum, með tilheyrandi þjáningu og eyðileggingu borgaralegra innviða. Bæjarstjórn tekur undir með ályktun utanríkismálanefndar Alþingis, að kalla eigi eftir tafarlausu vopnahléi á átökum á svæðinu af mannúðarástæðum, mannúðlegri meðferð á og tafarlausri lausn gísla, aðgengi hjálpar- og mannúðarsamtaka og að neyðarvistum og læknisaðstoð verði komið til almennings tafarlaust. Þá telur bæjarstjórn mikilvægt að sveitarfélög og ríkisstofnanir gangi fram með góðu fordæmi, m.a. þegar kemur að kaupum á vörum og þjónustu. Sjálfsagt sé að gera þá kröfu til fyrirtækja sem Akureyrarbær á í viðskiptum við að þau virði alþjóðalög í hvívetna.“ Við undirritaðir viljum ítreka afstöðu okkar og hvetja Fjársýslu ríkisins til að semja ekki við Rapyd að undangengnu útboði. Gunnar Már er bæjarfulltrúi Framsóknar á Akureyri en Sindri varabæjarfulltrúi Samfylkingarinnar á Akureyri.
Hver er munurinn á því að neyta fíkniefna í jakkafötum eða í neyðarskýli? Bryndís Rós Morrison,Björk Davíðsdóttir Skoðun
Varð að segja af sér ráðherradómi vegna vanhæfi – Er nú þrefaldur ráðherra, líka forsætisráðherra Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Skoðun Áhætta með tekjur af skemmtiferðaskipum Lúðvík Geirsson,Gunnar Tryggvason,Pétur Ólafsson skrifar
Skoðun Þurfum aftur alvöru náttúruvernd í umhverfisráðuneytið Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar
Skoðun Varð að segja af sér ráðherradómi vegna vanhæfi – Er nú þrefaldur ráðherra, líka forsætisráðherra Ole Anton Bieltvedt skrifar
Hver er munurinn á því að neyta fíkniefna í jakkafötum eða í neyðarskýli? Bryndís Rós Morrison,Björk Davíðsdóttir Skoðun
Varð að segja af sér ráðherradómi vegna vanhæfi – Er nú þrefaldur ráðherra, líka forsætisráðherra Ole Anton Bieltvedt Skoðun