Þetta segir Ólafur í aðsendri grein sem birt var á vef Vísis í dag. Ólafur segir sorglegt að sjá á eftir góðum drengjum sem falla fyrir eigin hendi vegna sinnuleysis fangelsismálayfirvalda. Enn sorglegra sé að sjá að starfsmönnum Fangelsismálastofnunar sé skítsama um fanga. Fangi fyrirfór sér á Litla-Hrauni í upphafi mánaðar.
„Ég er búinn að þvælast í þessu kerfi síðustu 25 árin, ég get ekki sagt að ég sé stoltur af því, en þetta er staðan. Ég upplifi sífellt sömu mannvonskuna og mannfyrirlitninguna og þegar Kristján Stefánsson var forstöðumaður Litla-Hrauns. Hann átti fullt í fangi með eitt fangelsi og það að Halldór Valur Pálsson skuli vera forstöðumaður yfir þremur er algjörlega galið. Hann hefur engan metnað þegar kemur að föngum. Það er ekkert gert fyrir skjólstæðinga eða aðstandendur, Núll!“ segir Ólafur í grein sinni.
Hann segist ekki hafa séð Halldór Val í þá fimm mánuði sem hann hefur setið í afplánun. Hann segir mörgu þurfa að breyta innan veggja fangelsisins, og það sé verk sem margir vinna saman, en að ábyrgðin liggi hjá Halldóri Val sem forstöðumanni.
„Í dag er Litla-Hraun stjórnlaus dýragarður. Oft er sagt að þjálfarinn missi klefann, hann er búinn að missa húsið með áhugaleysi. Það skrifast á þann sem stýrir Litla-Hrauni, Halldór Val og kannski bara ofurlítið líka á alla aðra er koma að stjórnun fangelsismála innan stjórnsýslunnar! Ég get lofað einu: ef komið fram við fanga eins og hunda þá haga þeir sér eins og hundar, verða grimmari. En ef komið er fram við þá eins og manneskjur fara þeir kannski að haga sér eins og manneskjur.“
Önnur sýn hjá Margréti
Hann segir fyrrverandi forstöðumann, Margréti Frímannsdóttur, hafa haft aðra sýn á fangelsismál en Halldór Val.
„Hún kom með mennskuna og gaf mönnum von. Vonin er bara eitt það mikilvægasta sem hægt er að gefa mönnum í þessari stöðu. Þeir fengu tækifæri til að finna sjálfa sig og vinna í sér. Hin og þessi námskeið voru í boði. Að vinna með höndunum og list, að ógleymdum sjálfstyrkingarnámskeiðunum sem haldin voru reglulega, hugrænum atferlismeðferðum og reiðistjórnunarnámskeiðum.
Fá úrræði í boði
Ólafur fer yfir þau úrræði sem standa föngum til boða í grein sinni og segir þeim hafa farið verulega aftur síðustu ár. Sem dæmi hafi meðferðarfulltrúum á meðferðargangi fækkað, tölvur hafi verið teknar af föngum og lítið úrval starfa eða námstækifæra.
„Allt lítur þetta vel út á prenti en reyndin er önnur. Garðvinna og viðhald á Sogni er bara yfir sumartímann sem telur heila þrjá mánuði. Fiskeldi og ýmis störf í nágrenninu í samvinnu við bændur og aðra aðila er ekki lengur í boði og megum við þakka það metnaðarleysi forstöðumanns á Litla-Hrauni, Hólmsheiði og Sogni. Hjá honum er enginn vilji að hafa fangelsi sem betrun, stað til að hjálpa mönnum að vinna í sjálfum sér eða finna sjálfa sig. Það er enginn hvati til að gera betur. En hvað veit ég? Ég er bara fangi!“
Þá segir hann eftirfylgni þegar út er komið enga og þau meðferðarúrræði sem standi föngum til boða verulega skert. Hann spyr að lokum hvernig fangelsismálakerfið eigi að skila föngum aftur í samfélagið.
„Hvernig vill samfélagið fá fanga aftur út í samfélagið, virka eða óvirka? Eins og staðan er í dag þá er enginn vilji hjá stjórnendum fangelsa eða ráðamönnum að fangar fái að finna til mennskunnar. Eins og staðan er í dag eru fangelsin mislélegar kjötgeymslur.“
Óskaði eftir aðstoð
Þann 4. maí fyrirfór maður sér á Litla-Hrauni. Maðurinn hafði stuttu áður verið settur aftur í lokað úrræði eftir að hafa hafið lokahluta afplánunar sinnar á áfangaheimilinu Vernd. Maðurinn var sakaður um afbrot eftir að hann kom á Vernd og var þá, samkvæmt reglum, settur aftur í afplánun í lokað fangelsi.
Móðir mannsins, Berglind Fríða Viggósdóttir, sagði þetta hafa verið honum afar erfitt. Hann hafi óskað eftir aðstoð vegna mikillar vanlíðanar þann 4. maí en ekki fengið hana vegna þess að það var helgi. Hún skoraði á yfirvöld í aðsendri grein að efla geðheilsuteymi fanga.