Fyrsta verk eftir farsælan getnað Ragnhildur Alda María Vilhjálmsdóttir skrifar 8. mars 2022 09:00 Um daginn sat ég með vinkonuhópnum þegar ein tilkynnti okkur að hennar fyrsta barn væri á leiðinni. Eftir hamingjuóskirnar spyr sú ábyrgasta í hópnum „ertu ekki annars pottþétt byrjuð að skoða leikskóla?“. Hinar mæðurnar í hópnum jánka „það þarf án gríns að hefja umsóknina á fæðingardeildinni“. Þá var bætt við „nei nei nei, ég setti mig á biðlista á leikskólann um leið og ég vissi að ég væri ólétt, hitt er eiginlega of seint allavega ef þú býrð vestur í bæ“, önnur fangar orðið „Var það semsagt ykkar fyrsta verk eftir getnað?“ það er hlegið og svo blótum við allar ástandinu í kór. Ein minnist á spjallþráð í Miðbæjarfacebook grúppunni fyrir rúmu ári þar sem örvæntingafull móðir leitaði ráða vegna leikskólavandans og tæplega hundrað foreldrar svöruðu með sínum þrautasögum. Ýmist fékk fólk ekki leikskólapláss, fékk einungis leikskólapláss í hinum enda borgarinnar, eða það sem verra var fengu pláss og svo var hringt tveimur vikum áður en vistin átti að hefjast og tilkynnt að ekkert yrði úr henni vegna mannekluvanda. Vinkonur mínar þekkja þetta vel. Þær deila ráðum, það þarf að hringja reglulega í leikskólanna til að fylgjast með stöðunni, helst að lengja fæðingarorlofið ef heimilisbókhaldið stendur undir því og ræða við ömmurnar og afanna því þau þurfa að geta stokkið til. Ein vinkona mín þurfti að skrá sig aftur í nám við Háskóla Íslands til að fá leikskólapláss, önnur þurfti að gefa spennandi starf upp á bátinn vegna tafa og plássleysis. Nokkrar hafa þurft að stytta vinnudaginn vegna ferðalagsins þvert yfir borgina í leikskólann og aftur í vinnuna tvisvar á dag, á kostnað launa þeirra og starfsþróunarmöguleika. Vinkonur mínar tala svo um álagið sem þetta setur á samböndin þeirra, hvor á að fórna sér? Þær tala um hversu ömurlegt það er að þurfa að reiða á þolinmæðina á vinnustaðnum og semja daglega við fjölskyldumeðlimi um að sækja börnin. Fjárhagslegar afleiðingar leikskólavandans á fjölskyldur í Reykjavík eru augljósar en hitt, þessi andlega streita sem fylgir er í raun mun alvarlegri. Svo ekki sé talað um spenninginn fyrir því að eignast börn yfirleitt. Það sem á að verða til mikillar gleði og hamingju getur orðið að kvíða. Hinn árlegi vorboði og haustlegu vonbrigði Á hverju vori birtist ný frétt frá markaðsdeild Reykjavíkurborgar þar sem einn af borgarfulltrúum meirihlutans tilkynnir að nú verði nýir leikskólar byggðir og plássum fjölgað. Fáir geta bent á hvar lofuðu leikskólar síðustu kjörtímabila eru staðsettir en almennt reiknar borgin með að afföll úr háskólunum eftir veturinn muni skila sér í betri mönnun á leikskólana með stúdentum í námspásu. Sum vor gengur þetta eftir, önnur ekki og á haustin kemur alltaf sami skellurinn, stúdentarnir snúa flestir aftur til náms og manneklan heldur áfram. Svo ákvað borgin að stytta frekar opnunartíma leikskólanna frekar en að útfæra vaktarskipulagið þannig að sveigjanleiki í opnunartímum gagnvart foreldrum héldist þrátt fyrir styttingu vinnuvikunar. Jafnréttismat leiddi í ljós að þetta myndi bitna verst á einstæðum foreldrum og innflytjendum en allt kom fyrir ekki. Foreldrar og atvinnulífið eiga bara að gjöra svo vel og beygja sig undir þessa styttingu en þeim til huggunar á einn leikskóli í hverju hverfi að vera með lengri opnun. Þeir foreldrar sem geta ekki verið vissir um að ná alltaf að sækja börnin á slaginu 16:30 þurfa því að færa krakkana til og vonast til að það sé pláss í þessum eina skóla. Það leysir ekki hnútinn að tosa fastar í bandið Fyrir fjórum árum stóðum við í sömu sporum og eftir fjögur ár er alltaf sami uppskerubrestur hjá meirihlutanum gagnvart leikskólavandanum. Það þarf að byrja á að hleypa fleirum að borðinu. Við verðum að greiða götuna fyrir framtakssömu hugsjónafólki sem vill opna og reka sína eigin leikskóla. Þar á borgin ekki að standa í vegi fyrir framtakssemi heldur vísa fólki veginn og auðvelda því að leggja sitt af mörkum. Við þurfum að valdefla leikskólana, færa ákvarðanatökuna til þeirra og leyfa þeim að stjórna því hvernig þau nýta fjármunina í þjónustuna. Leikskólastjórnendur eiga ekki að þurfa forðast rekstrarafgang af ótta við að þá fá þá minna frá borginni næsta ár. Leyfum leikskólunum að eiga sparnað, enda minnkar það flækjustig og auðveldar leikskólastjórnendnum að bregðast hratt við þörf er á auka fjárútlátum, til dæmis þegar barn þarf til dæmis á auka stuðningi að halda sem kallar á fleira starfsfólk. Síðast en síst verðum við að hætta að gera upp á milli barna sem ganga í borgar- eða einkarekna leikskóla. Fé á að fylgja barni. Það er hægt að leysa leikskólavandann en þá þarf að þora að prófa nýjar lausnir og hætta þessari miðstýringu. Fólkinu á gólfinu er treystandi til að vita nákvæmlega hvernig er best að þjónusta börnin og foreldrar þeirra. Og hvað skyldi svo sparast mikill tími og mannskapur við það að þurfa ekki að taka á móti öllum símtölunum frá foreldrum sem eru í örvæntingu að berjast um leikskólaplássin? Höfundur sækist eftir oddvitasæti í prófkjöri Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ragnhildur Alda María Vilhjálmsdóttir Sjálfstæðisflokkurinn Reykjavík Skoðun: Kosningar 2022 Skóla - og menntamál Leikskólar Mest lesið Stórstraumsfjara mæld - HMS ráðþrota Magnús Guðmundsson Skoðun Leyfum mennskunni að sigra Anna Hildur Hildibrandsdóttir Skoðun Sýnum fordómum ekki umburðarlyndi Snorri Sturluson Skoðun Fjölskyldan fyrst Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir Skoðun Sjómenn til hamingju! Lilja Rafney Magnúsdóttir Skoðun Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir Skoðun Landbúnaður á tímamótum – Við þurfum nýja stefnu Guðjón Sigurbjartsson Skoðun Á uppgjör frá TR að koma eldri borgurum á óvart? Björn Snæbjörnsson Skoðun Feluleikur Þorgerðar Katrínar Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Við eigum allt. Af hverju finnst okkur samt vanta eitthvað? Valentina Klaas Skoðun Skoðun Skoðun Dýravernd - frumbyggjahættir Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Stórstraumsfjara mæld - HMS ráðþrota Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Sýnum fordómum ekki umburðarlyndi Snorri Sturluson skrifar Skoðun Landbúnaður á tímamótum – Við þurfum nýja stefnu Guðjón Sigurbjartsson skrifar Skoðun Sjómenn til hamingju! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Leyfum mennskunni að sigra Anna Hildur Hildibrandsdóttir skrifar Skoðun Fjölskyldan fyrst Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Hvað er markaðsverð á fiski? Sverrir Haraldsson skrifar Skoðun Tími til kerfisbundinna breytinga í samfélagstúlkun – ákall til stjórnvalda Anna Karen Svövudóttir skrifar Skoðun Fæðing Ísraels - Líkum misþyrmt BIrgir Dýrfjörð skrifar Skoðun Við eigum allt. Af hverju finnst okkur samt vanta eitthvað? Valentina Klaas skrifar Skoðun Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir skrifar Skoðun Tíðaheilbrigði er lykilatriði í jafnrétti kynjanna Berit Mueller skrifar Skoðun Þjóðarmorð – frá orðfræðilegu sjónarmiði Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Borgarlína, barnleysi og bíllaus lífstíll – hentar það Kópavogi? Einar Jóhannes Guðnason skrifar Skoðun Þakkir til starfsfólk Janusar Sigrún Ósk Bergmann skrifar Skoðun Mun gervigreindin senda konur heim? Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Frá, frá, frá. Fúsa liggur á Eiríkur Hjálmarsson skrifar Skoðun Nokkur orð um stöðuna Dögg Þrastardóttir skrifar Skoðun Kynbundinn munur í tekjum á efri árum Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun #blessmeta – þriðja grein Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hvernig tryggir þú stærstu fjárfestingu lífins? Berglind Halla Elíasdóttir skrifar Skoðun Ritunarramminn - verkfæri fyrir kennara! Katrín Ósk Þráinsdóttir skrifar Skoðun Hvalveiðar eru ekki mannréttindi. Þetta er atvinnugrein sem hefur mistekist Ed Goodall skrifar Skoðun Feluleikur Þorgerðar Katrínar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Ráðalaus ráðherra Högni Elfar Gylfason skrifar Skoðun Spólum til baka Snævar Ingi Sveinsson skrifar Skoðun Sögulegur dómur Hæstaréttar – staðfestir sjálfstæði Alþingis Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Að vera fatlaður á Íslandi er full vinna Birna Ösp Traustadóttir skrifar Skoðun Sæluríkið Ísland Einar Helgason skrifar Sjá meira
Um daginn sat ég með vinkonuhópnum þegar ein tilkynnti okkur að hennar fyrsta barn væri á leiðinni. Eftir hamingjuóskirnar spyr sú ábyrgasta í hópnum „ertu ekki annars pottþétt byrjuð að skoða leikskóla?“. Hinar mæðurnar í hópnum jánka „það þarf án gríns að hefja umsóknina á fæðingardeildinni“. Þá var bætt við „nei nei nei, ég setti mig á biðlista á leikskólann um leið og ég vissi að ég væri ólétt, hitt er eiginlega of seint allavega ef þú býrð vestur í bæ“, önnur fangar orðið „Var það semsagt ykkar fyrsta verk eftir getnað?“ það er hlegið og svo blótum við allar ástandinu í kór. Ein minnist á spjallþráð í Miðbæjarfacebook grúppunni fyrir rúmu ári þar sem örvæntingafull móðir leitaði ráða vegna leikskólavandans og tæplega hundrað foreldrar svöruðu með sínum þrautasögum. Ýmist fékk fólk ekki leikskólapláss, fékk einungis leikskólapláss í hinum enda borgarinnar, eða það sem verra var fengu pláss og svo var hringt tveimur vikum áður en vistin átti að hefjast og tilkynnt að ekkert yrði úr henni vegna mannekluvanda. Vinkonur mínar þekkja þetta vel. Þær deila ráðum, það þarf að hringja reglulega í leikskólanna til að fylgjast með stöðunni, helst að lengja fæðingarorlofið ef heimilisbókhaldið stendur undir því og ræða við ömmurnar og afanna því þau þurfa að geta stokkið til. Ein vinkona mín þurfti að skrá sig aftur í nám við Háskóla Íslands til að fá leikskólapláss, önnur þurfti að gefa spennandi starf upp á bátinn vegna tafa og plássleysis. Nokkrar hafa þurft að stytta vinnudaginn vegna ferðalagsins þvert yfir borgina í leikskólann og aftur í vinnuna tvisvar á dag, á kostnað launa þeirra og starfsþróunarmöguleika. Vinkonur mínar tala svo um álagið sem þetta setur á samböndin þeirra, hvor á að fórna sér? Þær tala um hversu ömurlegt það er að þurfa að reiða á þolinmæðina á vinnustaðnum og semja daglega við fjölskyldumeðlimi um að sækja börnin. Fjárhagslegar afleiðingar leikskólavandans á fjölskyldur í Reykjavík eru augljósar en hitt, þessi andlega streita sem fylgir er í raun mun alvarlegri. Svo ekki sé talað um spenninginn fyrir því að eignast börn yfirleitt. Það sem á að verða til mikillar gleði og hamingju getur orðið að kvíða. Hinn árlegi vorboði og haustlegu vonbrigði Á hverju vori birtist ný frétt frá markaðsdeild Reykjavíkurborgar þar sem einn af borgarfulltrúum meirihlutans tilkynnir að nú verði nýir leikskólar byggðir og plássum fjölgað. Fáir geta bent á hvar lofuðu leikskólar síðustu kjörtímabila eru staðsettir en almennt reiknar borgin með að afföll úr háskólunum eftir veturinn muni skila sér í betri mönnun á leikskólana með stúdentum í námspásu. Sum vor gengur þetta eftir, önnur ekki og á haustin kemur alltaf sami skellurinn, stúdentarnir snúa flestir aftur til náms og manneklan heldur áfram. Svo ákvað borgin að stytta frekar opnunartíma leikskólanna frekar en að útfæra vaktarskipulagið þannig að sveigjanleiki í opnunartímum gagnvart foreldrum héldist þrátt fyrir styttingu vinnuvikunar. Jafnréttismat leiddi í ljós að þetta myndi bitna verst á einstæðum foreldrum og innflytjendum en allt kom fyrir ekki. Foreldrar og atvinnulífið eiga bara að gjöra svo vel og beygja sig undir þessa styttingu en þeim til huggunar á einn leikskóli í hverju hverfi að vera með lengri opnun. Þeir foreldrar sem geta ekki verið vissir um að ná alltaf að sækja börnin á slaginu 16:30 þurfa því að færa krakkana til og vonast til að það sé pláss í þessum eina skóla. Það leysir ekki hnútinn að tosa fastar í bandið Fyrir fjórum árum stóðum við í sömu sporum og eftir fjögur ár er alltaf sami uppskerubrestur hjá meirihlutanum gagnvart leikskólavandanum. Það þarf að byrja á að hleypa fleirum að borðinu. Við verðum að greiða götuna fyrir framtakssömu hugsjónafólki sem vill opna og reka sína eigin leikskóla. Þar á borgin ekki að standa í vegi fyrir framtakssemi heldur vísa fólki veginn og auðvelda því að leggja sitt af mörkum. Við þurfum að valdefla leikskólana, færa ákvarðanatökuna til þeirra og leyfa þeim að stjórna því hvernig þau nýta fjármunina í þjónustuna. Leikskólastjórnendur eiga ekki að þurfa forðast rekstrarafgang af ótta við að þá fá þá minna frá borginni næsta ár. Leyfum leikskólunum að eiga sparnað, enda minnkar það flækjustig og auðveldar leikskólastjórnendnum að bregðast hratt við þörf er á auka fjárútlátum, til dæmis þegar barn þarf til dæmis á auka stuðningi að halda sem kallar á fleira starfsfólk. Síðast en síst verðum við að hætta að gera upp á milli barna sem ganga í borgar- eða einkarekna leikskóla. Fé á að fylgja barni. Það er hægt að leysa leikskólavandann en þá þarf að þora að prófa nýjar lausnir og hætta þessari miðstýringu. Fólkinu á gólfinu er treystandi til að vita nákvæmlega hvernig er best að þjónusta börnin og foreldrar þeirra. Og hvað skyldi svo sparast mikill tími og mannskapur við það að þurfa ekki að taka á móti öllum símtölunum frá foreldrum sem eru í örvæntingu að berjast um leikskólaplássin? Höfundur sækist eftir oddvitasæti í prófkjöri Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík.
Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir Skoðun
Skoðun Tími til kerfisbundinna breytinga í samfélagstúlkun – ákall til stjórnvalda Anna Karen Svövudóttir skrifar
Skoðun Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir skrifar
Skoðun Borgarlína, barnleysi og bíllaus lífstíll – hentar það Kópavogi? Einar Jóhannes Guðnason skrifar
Skoðun Kynbundinn munur í tekjum á efri árum Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar
Skoðun Hvalveiðar eru ekki mannréttindi. Þetta er atvinnugrein sem hefur mistekist Ed Goodall skrifar
Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir Skoðun