Reykjarmökkur og vatnavextir í hitabylgju í Alaska Kjartan Kjartansson skrifar 1. júlí 2019 12:18 Hópur slökkviliðsmanna sem hefur glímt við Skóflulækjarkjarreldana nærri Fairbanks. AP/Eric Engman Viðvaranir hafa verið gefnar út vegna reyks í Anchorage, stærstu borg Alaska í Bandaríkjunum. Reykinn leggur frá kjarreldum sem hafa geisað á náttúruverndarsvæði frá því í fyrstu viku júní. Hitabylgja sem gengur yfir ríkið veldur einnig vatnavöxtum í ám. Methlýindi hafa verið í stærstum hluta Alaska og hefur það skapað kjöraðstæður fyrir kjarr- og skógarelda frá landamærunum að Kanada í austri til strandar Beringshafsins í vestri, að sögn Reuters-fréttastofunnar. Eldurinn í Kenai-náttúruverndarsvæðinu kviknaði af völdum eldingar 5. Júní. Alls hafa um 275 ferkílómetrar lands orðið Svanavatnseldinum [e. Swan Lake] svonefnda að bráð. Í Anchorage, þar sem um 40% Alaskabúa búa, var fólk varað við því að dvelja lengi utandyra vegna reyksins. Þá var eldra fólki og heilsutæpu ráðlagt að halda sig alfarið innandyra. Í Fairbanks, norðar í Alaska, hafa svæði verið rýmd vegna annars kjarrelds sem geisar í nágrenninu sem nefndur hefur verið Skóflulækjareldurinn [e. Shovel Creek]. Alls geisa nú 354 kjarreldar víðsvegar í ríkinu og náðu þeir yfir tæplega 1.800 ferkílómetra svæði í gær. Flogið yfir þorpið Kivalina árið 2008. Hafísinn þar hefur hopað sérstaklega snemma að vori undanfarin ár. Það torveldar líf íbúanna sem veiða dýr á ísnum.Vísir/APHafísinn hopaði einstaklega snemma Hlýindin í Alaska koma í kjölfarið óvenjuhlýs vors þar sem ár losnuðu fyrr úr klakaböndum er nokkru sinni frá því að athuganir hófust. Það hefur leitt til mikilla leysinga bæði á jöklum og til fjalla. Víða er því mikið í ám og lækjum inn til ríkisins. Í Yetna-ánni norðvestur af Anchorage hafa leysingarnar valdið flóði. Í norðanverðu Alaska segja íbúar að hafísinn hafi tekið upp þar mun fyrr en vanalega í vor. Það hafi haft áhrif á dýralífið sem íbúarnir reiða sig á um lífsviðurværi. AP-fréttastofan hefur eftir Janet Mitchell frá Kivalina á norðvesturströnd Alaska að veiðimenn úr fjölskyldu hennar hafi þurft að sigla um 80 kílómetra til að finna kampsel á hafísnum. Vanalega hafi þeir getað veitt selina rétt utan við þorpið. Veiðimennirnir urðu eldsneytislausir á ísnum eftir að hafa veitt nokkur dýr og þurftu þorpsbúar að fara á eftir þeim og færa þeim meira eldsneyti á bátinn. Hop hafíssins er rakið til óvenjulegra hlýinda í norðanverðu Beringshafi og suðurhluta Tjúktahafs. Í síðustu viku var hitinn í yfirborðssjónum um fimm gráðum yfir meðaltali áranna 1981 til 2010. Hitinn í sjónum hefur mælst yfir 15°C. Rick Thoman, loftslagsvísindamaður við loftslagsstofnun Alaska-háskóla í Fairbanks, segir við AP að hlýindin séu langt á undan áætlun. Þau séu jafnframt hluti af jákvæðri svörun sem hnattræn hlýnun af völdum manna magni upp. Hlýnun hafsins leiði til minni hafíss sem aftur leiði til hlýnunar hafsins. „Sjórinn er hlýrri en á sama tíma í fyrra og það var gríðarlega hlýtt ár,“ segir Thoman. Síðustu fimm ár hafa verið þau hlýjustu í hafinu þar og hefur hafísinn því verið með minnsta móti. Bandaríkin Loftslagsmál Norðurslóðir Tengdar fréttir Bráðnun hófst mánuði fyrr á Grænlandi eftir óvanaleg hlýindi Óvenjuleg hlýindi hafa verið á Grænlandi. Á stuttum tíma hlýnaði um meira en tuttugu gráður og fór hitinn yfir frostmark. 18. apríl 2019 23:25 Regn og hlýindi stöðva hundasleðakeppni í Alaska Aflýsa hefur þurft hundasleðakeppnum og stytta leiðir vegna aðstæðna í Alaska þar sem hitinn hefur verið yfir frostmarki undanfarið. Á sama tíma bítur kuldaboli íbúa í miðvesturríkjum Bandaríkjanna fast. 31. janúar 2019 15:58 Ár í Alaska aldrei losnað fyrr úr klakaböndum Óvenjuleg hlýindi hafa verið í Alaska og hafís á Beringshafi hefur verið með minnsta móti. 15. apríl 2019 10:39 Yfir tuttugu gráðum hlýrra en vanalega á Grænlandi og ís í lágmarki Hafísþekjan hefur ekki verið svo lítil á þessum árstíma frá því að gervihnattamælingar hófust og bráðnun á Grænlandsjökli er nú þegar eins og hún gerist mest yfir hásumarið. 14. júní 2019 21:40 Styrkur koltvísýrings ekki verið meiri í tíð mannkynsins Styrkur koltvísýrings í lofthjúpi jarðar hefur ekki verið hærri frá því áður en mannkynið kom til sögunnar, líklega ekki í þrjár milljónir ára. 14. maí 2019 23:17 Mest lesið Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Eins og að vera staddur í martröð og geta ekki vaknað Innlent „Við gerum aldrei neitt nema með fullu samþykki“ Innlent Straumar valda álagi á varnargarða og staðan viðkvæm Innlent KÍ segir ummæli Ingu Rúnar „rannsóknarefni“ Innlent Spennandi og sögulegar kosningar: Fjórir flokkar berjast fyrir lífi sínu í fallbaráttu Innlent Kennarasambandið sýni kennurum „alvarlega lítilsvirðingu“ Innlent Jöfnuðu fjölbýlishús við jörðu um miðja nótt Erlent Ætla að opna Bláa lónið 29. nóvember Innlent „RÚV er sá fjölmiðill sem er líklega einna lengst til vinstri á Íslandi“ Innlent Fleiri fréttir Uppnám á COP29 er fulltrúar þjóða strunsuðu út Vill einn af höfundum „Project 2025“ við stjórn fjárlagaskrifstofu Jöfnuðu fjölbýlishús við jörðu um miðja nótt Hakkarar komu sér fyrir í kerfum fjölda fjarskiptafyrirtækja Ákærður fyrir að nauðga og myrða þrettán ára stúlku Leita móður ungabarns sem fannst látið á víðavangi Styrkja loftvarnir Norður-Kóreu fyrir hermenn og vopn Bolsonaro og félagar kærðir fyrir valdaránstilraun Trump-liðar heita aðgerðum gegn sakamáladómstólnum Útlit fyrir að Scholz leiði flokk sinn til kosninga þrátt fyrir óvinsældir Eigandi gistiheimilis handtekinn í gengslum við metanóleitrun Kostnaðurinn við krýningu Karls konungs 13 milljarðar króna Pam Bondi kemur í stað Matt Gaetz Segir notkun eldflaugarinnar fela í sér stigmögnun átaka Bættu krakkpípu við styttu Nínu Sæmundsson í Los Angeles Gaetz ætlar sér ekki að verða dómsmálaráðherra Tóku tíu úkraínska fanga af lífi Meina fyrstu trans þingkonunni að fara á kvennaklósettið Fyrsta nærmyndin af stjörnu utan Vetrarbrautarinnar Gefa út handtökuskipun á hendur Netanjahú Fjögur ungmenni nú látin af völdum tréspírans Skutu fyrstu langdrægu skotflauginni að Úkraínu Hugmynd um banana á vegg seldist á 850 milljónir John Prescott fallinn frá Siðanefndin klofin í máli Gaetz en gögn farin að leka Høiby í vikulangt gæsluvarðhald Fara fram á tveggja vikna gæsluvarðhald yfir stjúpsyninum NATO tryggi lykilinnviði eftir ætluð spellvirki í Eystrasalti Hlaut dauðadóm fyrir að eitra fyrir fjórtán vinum með blásýru Hótar að fella stjórnina í skugga „pólitísks dauðadóms“ Sjá meira
Viðvaranir hafa verið gefnar út vegna reyks í Anchorage, stærstu borg Alaska í Bandaríkjunum. Reykinn leggur frá kjarreldum sem hafa geisað á náttúruverndarsvæði frá því í fyrstu viku júní. Hitabylgja sem gengur yfir ríkið veldur einnig vatnavöxtum í ám. Methlýindi hafa verið í stærstum hluta Alaska og hefur það skapað kjöraðstæður fyrir kjarr- og skógarelda frá landamærunum að Kanada í austri til strandar Beringshafsins í vestri, að sögn Reuters-fréttastofunnar. Eldurinn í Kenai-náttúruverndarsvæðinu kviknaði af völdum eldingar 5. Júní. Alls hafa um 275 ferkílómetrar lands orðið Svanavatnseldinum [e. Swan Lake] svonefnda að bráð. Í Anchorage, þar sem um 40% Alaskabúa búa, var fólk varað við því að dvelja lengi utandyra vegna reyksins. Þá var eldra fólki og heilsutæpu ráðlagt að halda sig alfarið innandyra. Í Fairbanks, norðar í Alaska, hafa svæði verið rýmd vegna annars kjarrelds sem geisar í nágrenninu sem nefndur hefur verið Skóflulækjareldurinn [e. Shovel Creek]. Alls geisa nú 354 kjarreldar víðsvegar í ríkinu og náðu þeir yfir tæplega 1.800 ferkílómetra svæði í gær. Flogið yfir þorpið Kivalina árið 2008. Hafísinn þar hefur hopað sérstaklega snemma að vori undanfarin ár. Það torveldar líf íbúanna sem veiða dýr á ísnum.Vísir/APHafísinn hopaði einstaklega snemma Hlýindin í Alaska koma í kjölfarið óvenjuhlýs vors þar sem ár losnuðu fyrr úr klakaböndum er nokkru sinni frá því að athuganir hófust. Það hefur leitt til mikilla leysinga bæði á jöklum og til fjalla. Víða er því mikið í ám og lækjum inn til ríkisins. Í Yetna-ánni norðvestur af Anchorage hafa leysingarnar valdið flóði. Í norðanverðu Alaska segja íbúar að hafísinn hafi tekið upp þar mun fyrr en vanalega í vor. Það hafi haft áhrif á dýralífið sem íbúarnir reiða sig á um lífsviðurværi. AP-fréttastofan hefur eftir Janet Mitchell frá Kivalina á norðvesturströnd Alaska að veiðimenn úr fjölskyldu hennar hafi þurft að sigla um 80 kílómetra til að finna kampsel á hafísnum. Vanalega hafi þeir getað veitt selina rétt utan við þorpið. Veiðimennirnir urðu eldsneytislausir á ísnum eftir að hafa veitt nokkur dýr og þurftu þorpsbúar að fara á eftir þeim og færa þeim meira eldsneyti á bátinn. Hop hafíssins er rakið til óvenjulegra hlýinda í norðanverðu Beringshafi og suðurhluta Tjúktahafs. Í síðustu viku var hitinn í yfirborðssjónum um fimm gráðum yfir meðaltali áranna 1981 til 2010. Hitinn í sjónum hefur mælst yfir 15°C. Rick Thoman, loftslagsvísindamaður við loftslagsstofnun Alaska-háskóla í Fairbanks, segir við AP að hlýindin séu langt á undan áætlun. Þau séu jafnframt hluti af jákvæðri svörun sem hnattræn hlýnun af völdum manna magni upp. Hlýnun hafsins leiði til minni hafíss sem aftur leiði til hlýnunar hafsins. „Sjórinn er hlýrri en á sama tíma í fyrra og það var gríðarlega hlýtt ár,“ segir Thoman. Síðustu fimm ár hafa verið þau hlýjustu í hafinu þar og hefur hafísinn því verið með minnsta móti.
Bandaríkin Loftslagsmál Norðurslóðir Tengdar fréttir Bráðnun hófst mánuði fyrr á Grænlandi eftir óvanaleg hlýindi Óvenjuleg hlýindi hafa verið á Grænlandi. Á stuttum tíma hlýnaði um meira en tuttugu gráður og fór hitinn yfir frostmark. 18. apríl 2019 23:25 Regn og hlýindi stöðva hundasleðakeppni í Alaska Aflýsa hefur þurft hundasleðakeppnum og stytta leiðir vegna aðstæðna í Alaska þar sem hitinn hefur verið yfir frostmarki undanfarið. Á sama tíma bítur kuldaboli íbúa í miðvesturríkjum Bandaríkjanna fast. 31. janúar 2019 15:58 Ár í Alaska aldrei losnað fyrr úr klakaböndum Óvenjuleg hlýindi hafa verið í Alaska og hafís á Beringshafi hefur verið með minnsta móti. 15. apríl 2019 10:39 Yfir tuttugu gráðum hlýrra en vanalega á Grænlandi og ís í lágmarki Hafísþekjan hefur ekki verið svo lítil á þessum árstíma frá því að gervihnattamælingar hófust og bráðnun á Grænlandsjökli er nú þegar eins og hún gerist mest yfir hásumarið. 14. júní 2019 21:40 Styrkur koltvísýrings ekki verið meiri í tíð mannkynsins Styrkur koltvísýrings í lofthjúpi jarðar hefur ekki verið hærri frá því áður en mannkynið kom til sögunnar, líklega ekki í þrjár milljónir ára. 14. maí 2019 23:17 Mest lesið Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Eins og að vera staddur í martröð og geta ekki vaknað Innlent „Við gerum aldrei neitt nema með fullu samþykki“ Innlent Straumar valda álagi á varnargarða og staðan viðkvæm Innlent KÍ segir ummæli Ingu Rúnar „rannsóknarefni“ Innlent Spennandi og sögulegar kosningar: Fjórir flokkar berjast fyrir lífi sínu í fallbaráttu Innlent Kennarasambandið sýni kennurum „alvarlega lítilsvirðingu“ Innlent Jöfnuðu fjölbýlishús við jörðu um miðja nótt Erlent Ætla að opna Bláa lónið 29. nóvember Innlent „RÚV er sá fjölmiðill sem er líklega einna lengst til vinstri á Íslandi“ Innlent Fleiri fréttir Uppnám á COP29 er fulltrúar þjóða strunsuðu út Vill einn af höfundum „Project 2025“ við stjórn fjárlagaskrifstofu Jöfnuðu fjölbýlishús við jörðu um miðja nótt Hakkarar komu sér fyrir í kerfum fjölda fjarskiptafyrirtækja Ákærður fyrir að nauðga og myrða þrettán ára stúlku Leita móður ungabarns sem fannst látið á víðavangi Styrkja loftvarnir Norður-Kóreu fyrir hermenn og vopn Bolsonaro og félagar kærðir fyrir valdaránstilraun Trump-liðar heita aðgerðum gegn sakamáladómstólnum Útlit fyrir að Scholz leiði flokk sinn til kosninga þrátt fyrir óvinsældir Eigandi gistiheimilis handtekinn í gengslum við metanóleitrun Kostnaðurinn við krýningu Karls konungs 13 milljarðar króna Pam Bondi kemur í stað Matt Gaetz Segir notkun eldflaugarinnar fela í sér stigmögnun átaka Bættu krakkpípu við styttu Nínu Sæmundsson í Los Angeles Gaetz ætlar sér ekki að verða dómsmálaráðherra Tóku tíu úkraínska fanga af lífi Meina fyrstu trans þingkonunni að fara á kvennaklósettið Fyrsta nærmyndin af stjörnu utan Vetrarbrautarinnar Gefa út handtökuskipun á hendur Netanjahú Fjögur ungmenni nú látin af völdum tréspírans Skutu fyrstu langdrægu skotflauginni að Úkraínu Hugmynd um banana á vegg seldist á 850 milljónir John Prescott fallinn frá Siðanefndin klofin í máli Gaetz en gögn farin að leka Høiby í vikulangt gæsluvarðhald Fara fram á tveggja vikna gæsluvarðhald yfir stjúpsyninum NATO tryggi lykilinnviði eftir ætluð spellvirki í Eystrasalti Hlaut dauðadóm fyrir að eitra fyrir fjórtán vinum með blásýru Hótar að fella stjórnina í skugga „pólitísks dauðadóms“ Sjá meira
Bráðnun hófst mánuði fyrr á Grænlandi eftir óvanaleg hlýindi Óvenjuleg hlýindi hafa verið á Grænlandi. Á stuttum tíma hlýnaði um meira en tuttugu gráður og fór hitinn yfir frostmark. 18. apríl 2019 23:25
Regn og hlýindi stöðva hundasleðakeppni í Alaska Aflýsa hefur þurft hundasleðakeppnum og stytta leiðir vegna aðstæðna í Alaska þar sem hitinn hefur verið yfir frostmarki undanfarið. Á sama tíma bítur kuldaboli íbúa í miðvesturríkjum Bandaríkjanna fast. 31. janúar 2019 15:58
Ár í Alaska aldrei losnað fyrr úr klakaböndum Óvenjuleg hlýindi hafa verið í Alaska og hafís á Beringshafi hefur verið með minnsta móti. 15. apríl 2019 10:39
Yfir tuttugu gráðum hlýrra en vanalega á Grænlandi og ís í lágmarki Hafísþekjan hefur ekki verið svo lítil á þessum árstíma frá því að gervihnattamælingar hófust og bráðnun á Grænlandsjökli er nú þegar eins og hún gerist mest yfir hásumarið. 14. júní 2019 21:40
Styrkur koltvísýrings ekki verið meiri í tíð mannkynsins Styrkur koltvísýrings í lofthjúpi jarðar hefur ekki verið hærri frá því áður en mannkynið kom til sögunnar, líklega ekki í þrjár milljónir ára. 14. maí 2019 23:17