Stór­hættu­leg eitur­lyf flæða til landsins í sögu­legu magni

Sprenging hefur orðið á innflutningi margra fíkniefna. Til að byrja með má nefna innflutning á nýju efni sem nefnist Nitazene en Tollgæslan og Lögreglan á Suðurnesjum fundu það fyrst í litlum mæli á Keflavíkurflugvelli á síðasta ári, en á þessu ári hefur verið lagt hald á ríflega þrjátíu sinnum meira magn en þá. 

Ríkislögreglustjóri varar sérstaklega við þessu efni í nýrri skýrslu. Það sé afar hættulegt og tengist tugum til hundruð dauðsfalla í Evrópu. 

Kókaín, amfetamín. metamfetamín og kannabis í sögulegum hæðum

Þá hefur verið lagt hald á meira en tvöfalt meira magn af kókaíni á Keflavíkurflugvelli það sem af er ári en en nokkru sinni áður eða næstum áttatíu og eitt kíló. Haldlagt amfetamín er ríflega tvöfalt meira nú en þegar það var mest árið 2019 eða um 18 kíló, það sama á við um metamfetamín. Loks hefur verið lagt hald á fimmtungi meira af kannabis í ár en á síðasta ári þegar met var slegið eða alls um 264 kíló. 

 Hins vegar er minna um haldlagningu á ávana-og fíknilyfjum eins og ketamíni og oxy á þessu ári en í fyrra eða um átta kíló. 

Stórfelld brot aldrei fleiri

Þá kemur ekki á óvart að stórfelld fíkniefnalagabrot hafa aldrei verið fleiri en í ár á Keflavíkurflugvelli eða næstum níutíu. 

Alda Hrönn Jóhannsdóttir yfirlögfræðingur hjá Lögreglustjóranum á Suðurnesjum segir að þrátt fyrir að lagt hafi verið hald á allt þetta magn virðist verð á fíkniefnunum á markaðnum ekki vera að lækka sem bendi til þess að það sé nóg framboð. Þá hljóti eftirspurnin líka að vera mikil. 

„Við erum að slá met í haldlagningu á þessum alvarlegu og hættulegu fíkniefnum eins og kókaíni, amfetamíni, metamfetamíni og þessum nýju geðvirku lyfjum eins og Nitzene sem eru í raun eins konar eftirlíkingar af öðrum efnum. Þetta sýnir augljóslega mikla eftirspurn eftir þessum efnum hér á landi. Frárennslisrannsóknir gefa það líka til kynna. Skýringarnar geta verið fjölmargar eins og mannfjölgun, fleiri ferðamenn, fleiri brotahópar og frábær árangur tollgæslu og lögreglu á Keflavíkurflugvelli,“ segir Alda. 

Hún segir nýja efnið eða Nitzene stórhættulegt.

Skipulögð brotastarfsemi íslenskra og erlendra hópa

Alda segir að brotin séu langflest þaulskipulögð af íslenskum og erlendum glæpahópum. 

„Langflest málin tengjast skipulagðri brotastarfsemi,“ segir Alda.

Hún segir að mun meira sé um en áður að fólk reyni að flytja inn efnin í vökvaformi. 

„Innflutningur í vökvaformi hefur aukist gríðarlega. Það segir okkur að þá eru efnin útbúin hér á landi, þ.e. neysluskammtarnir og framleiðslan fer fram hér,“ segir Alda. 

Neydd í verkefnið

Hún segir að oftast sé um að ræða svokölluð burðardýr sem séu að reyna að koma efnunum til landsins en þau finnist líka í flugsendingum. Fólk hafi þetta ýmist að atvinnu eða sé neytt til starfans.

„Þessi svokölluðu burðadýr eru í yfirgnæfandi meirihluta erlendir ríkisborgarar. Stundum er fólkið frá löndum utan Evrópusambandsins. Þetta eru allt frá því að vera atvinnuburðardýr og í niður í að þetta er fólk í viðkvæmri stöðu sem hefur verið neytt í verkefnið,“ segir Alda.

Jón Halldór Sigurðsson lögreglufulltrúi hjá Lögreglunni á Suðurnesjum hefur sinnt málaflokknum í áravís og man ekki eftir öðru eins flóði fíkniefna til landsins. Hann segir algengt að fólk reyni að smygla efnum í ferðatöskum en í raun séu aðferðinar óteljandi.

„Þegar fólk reynir að nota ferðatöskur er innihald þeirra venjulega fjarlægt og fíkniefnin svo falin í fölsum eða byrði töskunnar. Það er misjafnt hversu faglega þetta er gert. En svo er alls konar notað eins og styttur, blómapottar og fleira til að fela fíkniefnin í. Fólk getur verið afar hugmyndaríkt í innflutningi á eiturlyfjum til landsins,“ segir hann.