Fólk flytur á landsbyggðina fyrir ódýrara húsnæði og rólegra umhverfi Magnús Jochum Pálsson skrifar 28. maí 2025 11:15 Margrét Þóra Sæmunsdóttir skipulagsfræðingur rannsakaði ástæður fólks fyrir því að flytja af höfuðborgarsvæðinu á Selfoss. Vísir/Bylgjan/Vilhelm Búsetuóskir um sérbýli, einkagarð og fjölskylduvænt umhverfi er meginástæður flutnings fólks af höfuðborgarsvæðinu út á land. Fólk sættir sig við lengri ferðatíma til vinnu á höfuðborgarsvæðinu til að uppfylla þessar óskir og einfalda daglegt líf. Þetta er meðal þess sem kemur fram í meistararitgerðinni „Búsetuóskir og val á ferðamáta – Ákvörðun um flutning til þéttbýlisstaða í jaðri vinnusóknarsvæðis höfuðborgarsvæðisins í tilviki Selfoss“ sem Margrét Þóra Sæmundsdóttir skrifaði í skipulagsfræði við Landbúnaðarháskóla Íslands. Margrét rannskaði þar ákvörðun fólks um að flytja af höfuðborgarsvæðinu á Selfoss. Rannsóknin byggði á spurningakönnun sem var lögð fyrir fimmtíu nýaðflutta íbúa Selfoss og síðan tók Margrét viðtöl við þrjá þeirra. Margrét ræddi ritgerðina og niðurstöður hennar í Bítinu í morgun. Sérbýli og fjölskylduvænt umhverfi Ein helsta ástæðan fyrir flutningum fólks var möguleikinn á ódýrara húsnæði og sérbýli að sögn Margrétar. „Fólk hafði mikinn áhuga á að fara í einbýli, par- eða raðhús með garði sem var á betra verði en á höfuðborgarsvæðinu,“ segir Margrét. Fjöldi fólks hefur flutt á Selfoss á síðustu árum.Vísir/Einar Það hlýtur að vera eitthvað fleira sem togar í? „Það var líka rólegra umhverfi, að vera nær náttúrunni og í fjölskylduvænu umhverfi, að það væri stutt að fara í skólann fyrir krakkana og vera nær grunnþjónustu,“ segir Margrét. Fólk sækist meira í frið og ró. „Fólk talaði mikið um að umferðin á höfuðborgarsvæðinu væri orðin of mikil og það vildi losna við umferð og umferðarteppur,“ segir Margrét. Fjarvinna hafi breytt umhverfinu Rannsóknin sýndi að fólk hafði ekki tengsl við Selfoss þegar það flutti en var tilbúið að sætta sig við flutninginn því það fékk búsetuóskir sínar uppfylltar. Meðal þess sem skipti miklu máli var öryggi barna. „Að börnin geti farið sjálf í skólann, labbað sjálf og að börnin þurfi ekki að þvera stórar umferðargötur heldur geti labbað milli hverfa og húsa,“ segir Margrét. Flestir hafi flutt frá Reykjavík en þó hafi verið góð dreifing af öllu höfuðborgarsvæðinu. Íbúar hafi aðallega verið barnafjölskyldur og eldri hjón. Maður tapar tíma að keyra á milli, hefur það engin áhrif? „Fjarvinna hefur breytt umhverfinu aðeins, fólk sem vinnur á höfuðborgarsvæðinu vinnur einu sinni til þrisvar í viku í fjarvinnu heima. Það náttúrulega sparar tíma og fólk talaði um að það skipti mjög miklu máli að geta gert það,“ segir Margrét. „Svo voru líka margir sem fluttu á Selfoss og vinna á Selfossi. Þannig það eru vísbendingar um að fólk hafi mögulega skipt um vinnu og unnið á Selfossi til að vera nær heimilinu,“ segir Margrét. Telur þéttingastefnu og breyttar neysluvenjur hafa áhrif Breyttar neysluvenjur og áhrif þéttingastefnu hafi áhrif á flutninga barnafjölskyldna frá höfuðborgarsvæðinu. Fjölgi brottfluttum sem vinna áfram í borginni muni umferð þyngjast við Ölfusárbrú og Rauðavatn. „Fólk þarf ekki að búa alveg við vinnustaðinn og þjónustuna. Það kom líka fram að það er auðvelt að fá heimsent, það þarf ekki að fara á höfuðborgarsvæðið, það þarf ekki að fara í Kringluna til að kaupa sér föt,“ segir Margrét. „Þessi þéttingastefna sem er í gangi er kannski ekki að taka tillit til allra samfélagshópa. Það sýnir sig bara að barnafjölskyldur eru að flytja burt, það kom fram í rannsókninni. Þá má maður alveg hugsa hvort skipulagið á höfuðborgarsvæðinu sé að fara í rétta átt eða hvort hægt sé að gera eitthvað öðruvísi,“ segir hún. Er hægt að nýta þetta verkefni eitthvað áfram? „Þetta sýnir að ef fólk ætlar að halda áfram að flytja og allir keyra einir á bílnum sínum í vinnuna mun ferðatíminn aukast og umferðaraðirnar, eins og við Ölfusárbrúnna og Rauðavatn, munu lengjast. Það er ekki gott og það þarf einhvern veginn að bregðast við og góð leið væri að efla almenningssamgöngur og fá fleiri í það. En svo er mjög sterk bílamenning á Íslandi og fólk vill vera á bílnum þannig þetta er flókið,“ Skipulag Árborg Umferð Bítið Mest lesið Leigubílstjóri grunaður um stórfellda líkamsárás rekinn Innlent Búningsklefar minna á fatagám: „Þetta mun aldrei breytast, því miður“ Innlent Vill vita hvað Úkraínumenn vilja gera við bandarískar stýriflaugar Erlent Skorið á hjólbarða og spreyjað á bifreiðar Innlent Telja að eitt prósent þjóðarinnar sé haldið barnagirnd Innlent Vilja að Reykjavík lögsæki ríkið Innlent Hópslysaáætlun virkjuð á Snæfellsnesi Innlent Maður dvaldi í Alþingishúsinu yfir nótt Innlent Handtekinn fyrir stórfellda líkamsárás í Dugguvogi Innlent „Við viljum bara grípa þau fyrr“ Innlent Fleiri fréttir Skorið á hjólbarða og spreyjað á bifreiðar Búningsklefar minna á fatagám: „Þetta mun aldrei breytast, því miður“ Leigubílstjóri grunaður um stórfellda líkamsárás rekinn Telja að eitt prósent þjóðarinnar sé haldið barnagirnd Maður dvaldi í Alþingishúsinu yfir nótt Vilja að Reykjavík lögsæki ríkið „Við viljum bara grípa þau fyrr“ Risaskuld, nýr flokkur og áheyrnarprufur hunda Hópslysaáætlun virkjuð á Snæfellsnesi Rúða brotin og flugeld kastað inn Riða staðfest á Kirkjuhóli Hafa þurft að sjóða vatnið í 79 daga Ágreiningur við ríkisstarfsmenn kostaði 642 milljónir á tíu árum Handtekinn fyrir stórfellda líkamsárás í Dugguvogi Farið yfir framboð hjá Miðflokknum „Það endaði bara með því að það var brotið á börnunum okkar“ Segir erfitt fyrir lækna að starfa við boðuð skilyrði Okkar borg – Þvert á flokka tekur slaginn í borginni „Hlýtur að hafa í sér fælingarmátt ef þú yrðir nafngreindur við slíka iðju“ Nauðgaði sofandi kærustu sem hafði ítrekað verið brotið gegn Stolt úthverfatútta en ekki lattelepjandi miðbæjarrotta Vændi á Norðurlandi og ósáttir læknar Sex slasaðir eftir árekstur á Jökuldalsheiði Jón biðst innilegrar afsökunar á umræðu um Grindavík Dómstólar neita Jóni Óttari um að fá afhenta haldlagða muni Ákærðar fyrir að auglýsa vændi en kaupendurnir ekki Einum veittir stunguáverkar og annar varð fyrir hópárás „Draumar geta ræst“ Grindvíkingum blöskrar umræðan í Vikunni Nýr formaður SUS vill sækja til hægri Sjá meira
Þetta er meðal þess sem kemur fram í meistararitgerðinni „Búsetuóskir og val á ferðamáta – Ákvörðun um flutning til þéttbýlisstaða í jaðri vinnusóknarsvæðis höfuðborgarsvæðisins í tilviki Selfoss“ sem Margrét Þóra Sæmundsdóttir skrifaði í skipulagsfræði við Landbúnaðarháskóla Íslands. Margrét rannskaði þar ákvörðun fólks um að flytja af höfuðborgarsvæðinu á Selfoss. Rannsóknin byggði á spurningakönnun sem var lögð fyrir fimmtíu nýaðflutta íbúa Selfoss og síðan tók Margrét viðtöl við þrjá þeirra. Margrét ræddi ritgerðina og niðurstöður hennar í Bítinu í morgun. Sérbýli og fjölskylduvænt umhverfi Ein helsta ástæðan fyrir flutningum fólks var möguleikinn á ódýrara húsnæði og sérbýli að sögn Margrétar. „Fólk hafði mikinn áhuga á að fara í einbýli, par- eða raðhús með garði sem var á betra verði en á höfuðborgarsvæðinu,“ segir Margrét. Fjöldi fólks hefur flutt á Selfoss á síðustu árum.Vísir/Einar Það hlýtur að vera eitthvað fleira sem togar í? „Það var líka rólegra umhverfi, að vera nær náttúrunni og í fjölskylduvænu umhverfi, að það væri stutt að fara í skólann fyrir krakkana og vera nær grunnþjónustu,“ segir Margrét. Fólk sækist meira í frið og ró. „Fólk talaði mikið um að umferðin á höfuðborgarsvæðinu væri orðin of mikil og það vildi losna við umferð og umferðarteppur,“ segir Margrét. Fjarvinna hafi breytt umhverfinu Rannsóknin sýndi að fólk hafði ekki tengsl við Selfoss þegar það flutti en var tilbúið að sætta sig við flutninginn því það fékk búsetuóskir sínar uppfylltar. Meðal þess sem skipti miklu máli var öryggi barna. „Að börnin geti farið sjálf í skólann, labbað sjálf og að börnin þurfi ekki að þvera stórar umferðargötur heldur geti labbað milli hverfa og húsa,“ segir Margrét. Flestir hafi flutt frá Reykjavík en þó hafi verið góð dreifing af öllu höfuðborgarsvæðinu. Íbúar hafi aðallega verið barnafjölskyldur og eldri hjón. Maður tapar tíma að keyra á milli, hefur það engin áhrif? „Fjarvinna hefur breytt umhverfinu aðeins, fólk sem vinnur á höfuðborgarsvæðinu vinnur einu sinni til þrisvar í viku í fjarvinnu heima. Það náttúrulega sparar tíma og fólk talaði um að það skipti mjög miklu máli að geta gert það,“ segir Margrét. „Svo voru líka margir sem fluttu á Selfoss og vinna á Selfossi. Þannig það eru vísbendingar um að fólk hafi mögulega skipt um vinnu og unnið á Selfossi til að vera nær heimilinu,“ segir Margrét. Telur þéttingastefnu og breyttar neysluvenjur hafa áhrif Breyttar neysluvenjur og áhrif þéttingastefnu hafi áhrif á flutninga barnafjölskyldna frá höfuðborgarsvæðinu. Fjölgi brottfluttum sem vinna áfram í borginni muni umferð þyngjast við Ölfusárbrú og Rauðavatn. „Fólk þarf ekki að búa alveg við vinnustaðinn og þjónustuna. Það kom líka fram að það er auðvelt að fá heimsent, það þarf ekki að fara á höfuðborgarsvæðið, það þarf ekki að fara í Kringluna til að kaupa sér föt,“ segir Margrét. „Þessi þéttingastefna sem er í gangi er kannski ekki að taka tillit til allra samfélagshópa. Það sýnir sig bara að barnafjölskyldur eru að flytja burt, það kom fram í rannsókninni. Þá má maður alveg hugsa hvort skipulagið á höfuðborgarsvæðinu sé að fara í rétta átt eða hvort hægt sé að gera eitthvað öðruvísi,“ segir hún. Er hægt að nýta þetta verkefni eitthvað áfram? „Þetta sýnir að ef fólk ætlar að halda áfram að flytja og allir keyra einir á bílnum sínum í vinnuna mun ferðatíminn aukast og umferðaraðirnar, eins og við Ölfusárbrúnna og Rauðavatn, munu lengjast. Það er ekki gott og það þarf einhvern veginn að bregðast við og góð leið væri að efla almenningssamgöngur og fá fleiri í það. En svo er mjög sterk bílamenning á Íslandi og fólk vill vera á bílnum þannig þetta er flókið,“
Skipulag Árborg Umferð Bítið Mest lesið Leigubílstjóri grunaður um stórfellda líkamsárás rekinn Innlent Búningsklefar minna á fatagám: „Þetta mun aldrei breytast, því miður“ Innlent Vill vita hvað Úkraínumenn vilja gera við bandarískar stýriflaugar Erlent Skorið á hjólbarða og spreyjað á bifreiðar Innlent Telja að eitt prósent þjóðarinnar sé haldið barnagirnd Innlent Vilja að Reykjavík lögsæki ríkið Innlent Hópslysaáætlun virkjuð á Snæfellsnesi Innlent Maður dvaldi í Alþingishúsinu yfir nótt Innlent Handtekinn fyrir stórfellda líkamsárás í Dugguvogi Innlent „Við viljum bara grípa þau fyrr“ Innlent Fleiri fréttir Skorið á hjólbarða og spreyjað á bifreiðar Búningsklefar minna á fatagám: „Þetta mun aldrei breytast, því miður“ Leigubílstjóri grunaður um stórfellda líkamsárás rekinn Telja að eitt prósent þjóðarinnar sé haldið barnagirnd Maður dvaldi í Alþingishúsinu yfir nótt Vilja að Reykjavík lögsæki ríkið „Við viljum bara grípa þau fyrr“ Risaskuld, nýr flokkur og áheyrnarprufur hunda Hópslysaáætlun virkjuð á Snæfellsnesi Rúða brotin og flugeld kastað inn Riða staðfest á Kirkjuhóli Hafa þurft að sjóða vatnið í 79 daga Ágreiningur við ríkisstarfsmenn kostaði 642 milljónir á tíu árum Handtekinn fyrir stórfellda líkamsárás í Dugguvogi Farið yfir framboð hjá Miðflokknum „Það endaði bara með því að það var brotið á börnunum okkar“ Segir erfitt fyrir lækna að starfa við boðuð skilyrði Okkar borg – Þvert á flokka tekur slaginn í borginni „Hlýtur að hafa í sér fælingarmátt ef þú yrðir nafngreindur við slíka iðju“ Nauðgaði sofandi kærustu sem hafði ítrekað verið brotið gegn Stolt úthverfatútta en ekki lattelepjandi miðbæjarrotta Vændi á Norðurlandi og ósáttir læknar Sex slasaðir eftir árekstur á Jökuldalsheiði Jón biðst innilegrar afsökunar á umræðu um Grindavík Dómstólar neita Jóni Óttari um að fá afhenta haldlagða muni Ákærðar fyrir að auglýsa vændi en kaupendurnir ekki Einum veittir stunguáverkar og annar varð fyrir hópárás „Draumar geta ræst“ Grindvíkingum blöskrar umræðan í Vikunni Nýr formaður SUS vill sækja til hægri Sjá meira