Síðustu mánuði hafa fjölmargar fréttir borist af alvarlegumofbeldisbrotum ungmenna, vopnaburður grunnskólabarna færist í aukana og algengara að eggvopni sé beitt. Alvarlegasta slíka tilfellið var á menningarnótt þar sem sextán ára drengur réðist að þremur ungmennum með hnífi en sautján ára stúlka lést í kjölfarið af sárum sínum síðastliðinn föstudag. Fjölmargir vilja nú staldra við þennan sorglega tímapunkt og finna leiðir til að sporna gegn þessari þróun.
Þorsteinn Sæberg, formaður Skólastjórafélags Íslands, segir stöðuna alvarlega.
„Því miður erum við að horfa upp á það að þróunin í samskiptum barna og unglinga er að verða harðari og „aggressífari“. Við erum komin á mjög alvarlegan stað,“ segir Þorsteinn.
Nú að síðustu hafi orðið ákveðinn vendipunktur í umræddri óheillaþróun.
„Það er verið að taka af börnum í grunnskólum í dag hættuleg vopn. Þannig hefur það verið í nokkur undanfarin ár. Við höfum orðið vör við að börn séu með í fórum sínum hluti sem ættu alls ekki að komast inn í skólana. […] Nú er það hreinlega svo að börn og unglingar eru farnir að beita þessum áhöldum. Þetta verður að stoppa.“
Vita foreldrar hvað börnin eru að gera í símanum?
Þegar Þorsteinn var spurður hvað hann telji að hafi leitt okkur á þessa braut benti hann á að ekki megi loka augunum fyrir því að aðgengi barna að varhugaverðu efni á samfélagsmiðlum spili stóra rullu. Nú þurfi allir að taka höndum saman og foreldrar verði að spjalla meira við börnin sín.
„Spyrja þau út í það sem þau eru að upplifa í samfélaginu og velta fyrir okkur hvað þau eru að gera þegar þau sitja í herberginu sínu svo klukkutímum skiptir, glápandi kannski á mjög óæskilega hluti á netinu og taka bara samræðuna; hvað er eðlilegt og hvað er ekki eðlilegt.“
Mega ekki leita að vopni í skólatöskum og fatnaði
En í ljósi þess að vopnaburður barna hefur aukist innan grunnskólanna. Hvaða tól og tæki hafa skólastjórnendur?
„Það eru margir sem halda það að við innan grunnskólanna getum bara vaðið í skólatöskur eða fatnað barnanna og skoðað hvað þau hafa í fórum sínum, það er bara ekki svoleiðis. Við höfum ekki leyfi til þess. Ég hvet bara starfsfólk grunnskólanna og skólastjórnendur, til að leita til lögreglunnar ef það er minnist vafi á því að eitthvað óeðlilegt sé í gangi innan grunnskólanna.“
Ekki nægilega fjárfest í æsku landsins
Þorsteinn var spurður hvort honum finnist börn vera efst í forgangsröðun stjórnvalda og samfélagsins. Hann sagði að stutta svarið væri nei.
„Við erum að biðja samfélagið að fjárfesta í skólastarfinu og það er alveg ljóst að bjargirnar sem okkur vantar eru töluverðar. Við viljum að það sé fjárfest meira í börnunum okkar. Skólinn, í samvinnu við foreldra, ber mikla ábyrgð og það er það sem við köllum eftir núna; aukna fagmennsku inn í skólana, fleiri sérfræðinga til starfa í samvinnu við okkur þannig að við getum gripið fljótt og unnið með jafnvel óæskilega hluti í samvinnu við þá sem að slíkum málum þurfa að koma.“
Of langir biðlistar fyrir börn í vanda
Nú verði að setja börn í algjöran forgang.
„Þegar upp koma alvarleg vandamál til dæmis í grunnskólum þá upplifum við að úrræðin vanta, það er úrræðaleysi í okkar landi í málefnum barna sem lenda í alvarlegum erfiðleikum og eiga við vanda að stríða. Við ættum að huga að því sem forvörn að bregðast betur við hvað það varðar, biðlistar fyrir úrræði fyrir börn hafa verið langir og þeir eru það enn. Og þess vegna köllum við eftir aukinni fjárfestingu sem snýr að málefnum barna.“
