Niðurstöður PISA og hvað svo? Helga Sigrún Þórsdóttir og Svava Þ. Hjaltalín skrifa 6. desember 2023 10:31 Nú liggja fyrir nýjar niðurstöður úr alþjóðlega mælitækinu PISA. Þær kalla nú sem áður fyrr á aðgerðir í íslensku menntakerfi. Aðgerðir sem leiða til framfara og árangurs. Það verður að setja raunhæf markmið og það verða að vera til góð mælitæki sem sýna hvort þeim er náð. Það verður ekki ásættanlegt að pakka í vörn og dæma þá úr leik sem mæla fyrir breytingum. Það þarf að lyfta grettistaki í grunnmenntun þjóðarinnar, gera þann grunn traustan svo hægt verði að byggja ofan á hann með markvissum og árangursríkum hætti. Grunnskólinn er skylda og hann er jöfnunartæki og því er það gríðarlega mikilvægt að þaðan útskrifist allir nemendur beinir í baki og tilbúnir að takast á við framtíðina sem bíður þeirra og það nám sem þá langar til að stunda. Að geta ekki lesið sér til gagns eftir tíu ára skólagöngu er algjörlega óásættanlegt. Það þarf meira til en skólann, foreldrar og forráðamenn skipta svo ekki verður um villst gríðarlega miklu máli. Þátttaka þeirra í menntun barna sinna er lykill að farsælu gengi. Við getum ekki skrifað slakan árangur á að það skorti fjármagn, það þarf eitthvað annað og meira til. Við verðum að kalla fleiri að borðinu, taka mið af alþjóðlegum vísindum og vera óhrædd við að leita út fyrir landsteinana að ráðum. Frakkar hafa til dæmis fengið sinn fremsta sérfræðing á sviði heila, færni og náms, Stanislas Dehaene til að veita ráðgjöf í menntamálum. Við undirritaðar höfum verið svo lánsamar að taka þátt í rannsóknar- og þróunarverkefninu Kveikjum neistann sem Vestmannaeyingar fóstra svo vel. Við sjáum möguleika í að horfa til hugmyndafræði verkefnisins við skipulagningu aðgerða til að bregðast við niðurstöðum PISA. Í verkefninu eru áherslur á læsi, stærðfræði, náttúrufræði, hreyfingu, ástríðu og hugarfar nemenda. Verkefnið er leitt af okkar fremsta vísindamanni á sviði náms og færniþróunar Hermundi Sigmundssyni prófessor við Háskóla Íslands og NTNU í Þrándheimi. Verkefnið byggist á aðgerðum sem allar miða að því að bæta líðan og árangur nemenda. Skipulagi skóladagsins er breytt og meiri tími gefinn fyrir þjálfun og endurtekningar til dæmis með sérstökum þjálfunartímum. Hreyfing er aukin sem hentar til dæmis drengjum mjög vel og ástríðutímar eru í lok dags þar sem nemendum gefst kostur á að velja viðfangsefni. Leitast er við að skapa hvetjandi umhverfi þar sem gróskuhugarfar er ríkjandi í öllu starfi og nemendur geta tendrað áhuga sinn og náð árangri með markvissri þjálfun. Byggt er á fremstu vísindum eins og taugavísindum, námi- og færniþróun og áhugahvatarþáttum. Miðað er að því að efla lestrarkennslu þannig að nemendur fái öflugan stuðning þegar í upphafi grunnskólagöngu og eigi auðveldara með að öðlast lestrarfærni. Í verkefninu er árangur mældur með þar til gerðum vörðum og mælitækjum. Við höfum þróað mælitækið LÆS sem metur hvort nemandi telst læs við lok 2. bekkjar. Útkoman var Eyjamönnum í hag en 83% barnanna töldust læs á meðan 52% barna frá öðrum stöðum á landinu töldust læs miðað við sama próf. 50% drengja og 55% stúlkna. Við höfum þróað vörður í stærðfræði og náttúrufræði fyrir 1. - 3ja bekk en það er gríðarlega mikilvægt að vita hvar börnin standa til að skipuleggja kennslu við hæfi. Mat er gert á hreyfifærni barnanna með þar til gerðu prófi. Fylgst er með líðan nemenda og hún mæld með einföldu matstæki. Við höfum verið í nánu samstarfi við bæjarbókasafnið en þar hafa bækur í þúsundatali verið merktar með ákveðnum litum eftir þyngd og innihaldi. Markmiðið er að bókasafnið vaxi með barninu og geti á hverjum tíma rétt hverjum einstaklingi bók og bækur sem henta nákvæmlega þessum einstaklingi á nákvæmlega þessum tíma. Fáum hjörtun til að slá í takt fyrir börnin Eflum leikskólana og vinnum þar mjög markvisst með málþroska/orðaforða, hreyfingu og félagsfærni. Fjölgum leikskólakennurum og vinnum að því öllum árum að íslenskan sé tungumálið. Tölum markvisst við börn, setjum orð á alla hluti og athafnir. Vinnum með orðaforða alla skólagönguna. Leggjum áherslu á að skólarnir eru jöfnunartæki með það i huga að börn þurfa mismikinn og fjölbreyttan stuðning til að ná árangri. Tökum mið af vísindum og notum árangursríkar kennsluaðferðir. Tryggjum góða grunnfærni í námi með markvissri þjálfun, stöðumati og eftirfylgni. Einföldum skipulag skóladagsins fyrstu þrjú árin, eflum hreyfingu og val og vinnum með ástríðu, hugarfar og líðan. Ráðum íslenska barnabókahöfunda til að skrifa lestrarbækur sem höfða bæði til ólíkrar færni og til ólíks áhugasviðs barna. Sköpum þá menningu með fræðslu að foreldrar/forráðamenn og kennarar lesi upphátt úr bók fyrir börnin. Það eflir orðaforðann, ýtir undir lesskilning, styrkir móðurmálið, skapar nánari tengsl og eykur vellíðan. Börnin upplifa nýjan reynsluheim gegnum sögur og ímyndunarafl þeirra eykst. Samveran veitir birtu og yl. Styrkjum skóla- og almenningsbókasöfnin og vinnum að því að þau verði eftirsóttur viðkomustaður fjölskyldna, undraveröld sem bætir og kætir. Flokkum bækur eftir erfiðleikastigi og innihaldi til að auðvelda valið. Gætum að íslenskunni. Eflum kennslu í skapandi skrifum. Eflum gott og uppbyggilegt foreldrasamstarf. Eflum lestrarkennslu og veitum börnum öflugan stuðning til að auðvelda þeim að ná góðri lestrarfærni. Kennum markvisst bókstafi og hljóð og svo tengingar tveggja hljóða og þriggja o.s.frv. Förum frá hinu einfalda til hins flókna. Ekki leggja niður bókstafa- og hljóðakennslu eftir 1. bekk, höldum áfram svo lengi sem þörf er á. Sérkennari/læsisfræðingur sinnir því mikilvæga hlutverki að fylgjast með stöðu allra nemenda í 1.-10.bekk í lestri. Hlusta, greina og býr til þjálfunaráætlun sé þess þörf. Eflum menntun kennaranema, færum þeim verkfæri í hendur til að takast á við ólíka stöðu nemenda þegar á gólfið er komið. Aðgengilegri tækifæri til starfsþróunar fyrir kennara um allt land. Útbúum einföld mælitæki fyrir kennara, kortleggjum stöðu hvers barns til að auðvelda skipulag kennslu þannig að hægt sé að mæta þörfum þeirra í námi. Aukum úrval námsefnis/þjálfunarefnis og höfum það stigskipt. Nemendur geta þá verið á ólíkum stigum í til dæmis stærðfræði í sama árgangi. Vöndum notkun snjalltækja í skólum og forðumst ofnotkun þeirra. Aldrei að bíða og sjá til, bregðumst við áskorunum strax. Ekki gera ekki neitt! Helga Sigrún Þórsdóttir, sérkennari, læsisfræðingur og kennsluráðgjafi á Skólaskrifstofu Vestmannaeyja.Svava Þ. Hjaltalín, sérkennari, læsisfræðingur á Akureyri og verkefnastjóri við Rannsóknarsetur um menntun og hugarfar við HÍ. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skóla - og menntamál Grunnskólar Svava Þ. Hjaltalín PISA-könnun Mest lesið Kynlíf veldur einhverfu: Opið bréf til Háskóla Íslands og fjölmiðla Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Margrét Oddný Leópoldsdóttir Skoðun Ég virði þig og þín mörk, virðir þú mig og mín mörk ? Rakel Linda Kristjánsdóttir Skoðun „Þessu er alltaf lofað fyrir kosningar en alltaf svikið“ Jóhann Páll Jóhannsson Skoðun Vinnustaðir fatlaðs fólks Atli Már Haraldsson Skoðun Fækkum kennurum um 90% Björgmundur Örn Guðmundsson Skoðun Falsfréttastjóri RÚV dýpkar holuna sína Einar Steingrímsson Skoðun Uppsagnarbréf til góða fólksins Daníel Freyr Jónsson Skoðun Nei, við skulum ekki kaupa handa þeim fleiri vopn Haraldur Ólafsson Skoðun Sjálfstæðir grunnskólar í hættu Benedikt S. Benediktsson Skoðun Kristni og íslam: Samfélag sem hvílir á skilningi Skúli S. Ólafsson Skoðun Skoðun Skoðun Kynlíf veldur einhverfu: Opið bréf til Háskóla Íslands og fjölmiðla Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Margrét Oddný Leópoldsdóttir skrifar Skoðun Ég virði þig og þín mörk, virðir þú mig og mín mörk ? Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Vinnustaðir fatlaðs fólks Atli Már Haraldsson skrifar Skoðun „Þessu er alltaf lofað fyrir kosningar en alltaf svikið“ Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Þjóðaröryggi að vera aðildarríki að Evrópusambandinu skrifar Skoðun Fullvalda utan sambandsríkja Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Sagnaarfur Biblíunnar - Salómonsdómur, lög og ólög Sigurvin Lárus Jónsson skrifar Skoðun Sjálfstæðir grunnskólar í hættu Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Borgaralegur vígbúnaður Dr. Bjarni Már Magnússon skrifar Skoðun Áskoranir og tækni í heilbrigðisþjónustu Teitur Guðmundsson skrifar Skoðun Ósunginn óður til doktorsnema Styrmir Hallsson skrifar Skoðun Frjáls umræða ekki lengur leyfð í USA – Skoðanafrelsi í hættu – Amerískt Gestapo í uppsiglingu? Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Tannhjól í mulningsvél? Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Fækkum kennurum um 90% Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Uppsagnarbréf til góða fólksins Daníel Freyr Jónsson skrifar Skoðun Kristni og íslam: Samfélag sem hvílir á skilningi Skúli S. Ólafsson skrifar Skoðun Hugtakastríðið mikla Sigmar Guðmundsson skrifar Skoðun Forsjárhyggja Sjálfstæðis- og Framsóknarfólks í Hafnarfirði í garð fólks með fötlun Stefán Már Gunnlaugsson skrifar Skoðun Ekki er allt sem sýnist Ólafur Helgi Marteinsson skrifar Skoðun Skóli án aðgreiningar: Hentar ýktasta mynd skólastefnunnar öllum börnum? Jóna Sigríður Valbergsdóttir skrifar Skoðun Vilji til að rjúfa kyrrstöðu í húsnæðiskreppunni Finnbjörn A. Hermannsson skrifar Skoðun Grænt ál frá Íslandi er mikilvægt fyrir sjálfstæða Evrópu Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Þegar barn óttast önnur börn Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Falsfréttastjóri RÚV dýpkar holuna sína Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Ákall um breytingar Gissur Freyr Gissurarson skrifar Skoðun Veit sem sagt Grímur betur? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hvernig talar maður við tölvur og hafa vélar rökhugsun? Henning Arnór Úlfarsson skrifar Skoðun Laun kvenna og karla Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Verkin sem ríkisstjórnin verður dæmd af Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Open Letter to new HÍ Rector re Disability Support Hópur starfsfólks og nemenda við HÍ skrifar Sjá meira
Nú liggja fyrir nýjar niðurstöður úr alþjóðlega mælitækinu PISA. Þær kalla nú sem áður fyrr á aðgerðir í íslensku menntakerfi. Aðgerðir sem leiða til framfara og árangurs. Það verður að setja raunhæf markmið og það verða að vera til góð mælitæki sem sýna hvort þeim er náð. Það verður ekki ásættanlegt að pakka í vörn og dæma þá úr leik sem mæla fyrir breytingum. Það þarf að lyfta grettistaki í grunnmenntun þjóðarinnar, gera þann grunn traustan svo hægt verði að byggja ofan á hann með markvissum og árangursríkum hætti. Grunnskólinn er skylda og hann er jöfnunartæki og því er það gríðarlega mikilvægt að þaðan útskrifist allir nemendur beinir í baki og tilbúnir að takast á við framtíðina sem bíður þeirra og það nám sem þá langar til að stunda. Að geta ekki lesið sér til gagns eftir tíu ára skólagöngu er algjörlega óásættanlegt. Það þarf meira til en skólann, foreldrar og forráðamenn skipta svo ekki verður um villst gríðarlega miklu máli. Þátttaka þeirra í menntun barna sinna er lykill að farsælu gengi. Við getum ekki skrifað slakan árangur á að það skorti fjármagn, það þarf eitthvað annað og meira til. Við verðum að kalla fleiri að borðinu, taka mið af alþjóðlegum vísindum og vera óhrædd við að leita út fyrir landsteinana að ráðum. Frakkar hafa til dæmis fengið sinn fremsta sérfræðing á sviði heila, færni og náms, Stanislas Dehaene til að veita ráðgjöf í menntamálum. Við undirritaðar höfum verið svo lánsamar að taka þátt í rannsóknar- og þróunarverkefninu Kveikjum neistann sem Vestmannaeyingar fóstra svo vel. Við sjáum möguleika í að horfa til hugmyndafræði verkefnisins við skipulagningu aðgerða til að bregðast við niðurstöðum PISA. Í verkefninu eru áherslur á læsi, stærðfræði, náttúrufræði, hreyfingu, ástríðu og hugarfar nemenda. Verkefnið er leitt af okkar fremsta vísindamanni á sviði náms og færniþróunar Hermundi Sigmundssyni prófessor við Háskóla Íslands og NTNU í Þrándheimi. Verkefnið byggist á aðgerðum sem allar miða að því að bæta líðan og árangur nemenda. Skipulagi skóladagsins er breytt og meiri tími gefinn fyrir þjálfun og endurtekningar til dæmis með sérstökum þjálfunartímum. Hreyfing er aukin sem hentar til dæmis drengjum mjög vel og ástríðutímar eru í lok dags þar sem nemendum gefst kostur á að velja viðfangsefni. Leitast er við að skapa hvetjandi umhverfi þar sem gróskuhugarfar er ríkjandi í öllu starfi og nemendur geta tendrað áhuga sinn og náð árangri með markvissri þjálfun. Byggt er á fremstu vísindum eins og taugavísindum, námi- og færniþróun og áhugahvatarþáttum. Miðað er að því að efla lestrarkennslu þannig að nemendur fái öflugan stuðning þegar í upphafi grunnskólagöngu og eigi auðveldara með að öðlast lestrarfærni. Í verkefninu er árangur mældur með þar til gerðum vörðum og mælitækjum. Við höfum þróað mælitækið LÆS sem metur hvort nemandi telst læs við lok 2. bekkjar. Útkoman var Eyjamönnum í hag en 83% barnanna töldust læs á meðan 52% barna frá öðrum stöðum á landinu töldust læs miðað við sama próf. 50% drengja og 55% stúlkna. Við höfum þróað vörður í stærðfræði og náttúrufræði fyrir 1. - 3ja bekk en það er gríðarlega mikilvægt að vita hvar börnin standa til að skipuleggja kennslu við hæfi. Mat er gert á hreyfifærni barnanna með þar til gerðu prófi. Fylgst er með líðan nemenda og hún mæld með einföldu matstæki. Við höfum verið í nánu samstarfi við bæjarbókasafnið en þar hafa bækur í þúsundatali verið merktar með ákveðnum litum eftir þyngd og innihaldi. Markmiðið er að bókasafnið vaxi með barninu og geti á hverjum tíma rétt hverjum einstaklingi bók og bækur sem henta nákvæmlega þessum einstaklingi á nákvæmlega þessum tíma. Fáum hjörtun til að slá í takt fyrir börnin Eflum leikskólana og vinnum þar mjög markvisst með málþroska/orðaforða, hreyfingu og félagsfærni. Fjölgum leikskólakennurum og vinnum að því öllum árum að íslenskan sé tungumálið. Tölum markvisst við börn, setjum orð á alla hluti og athafnir. Vinnum með orðaforða alla skólagönguna. Leggjum áherslu á að skólarnir eru jöfnunartæki með það i huga að börn þurfa mismikinn og fjölbreyttan stuðning til að ná árangri. Tökum mið af vísindum og notum árangursríkar kennsluaðferðir. Tryggjum góða grunnfærni í námi með markvissri þjálfun, stöðumati og eftirfylgni. Einföldum skipulag skóladagsins fyrstu þrjú árin, eflum hreyfingu og val og vinnum með ástríðu, hugarfar og líðan. Ráðum íslenska barnabókahöfunda til að skrifa lestrarbækur sem höfða bæði til ólíkrar færni og til ólíks áhugasviðs barna. Sköpum þá menningu með fræðslu að foreldrar/forráðamenn og kennarar lesi upphátt úr bók fyrir börnin. Það eflir orðaforðann, ýtir undir lesskilning, styrkir móðurmálið, skapar nánari tengsl og eykur vellíðan. Börnin upplifa nýjan reynsluheim gegnum sögur og ímyndunarafl þeirra eykst. Samveran veitir birtu og yl. Styrkjum skóla- og almenningsbókasöfnin og vinnum að því að þau verði eftirsóttur viðkomustaður fjölskyldna, undraveröld sem bætir og kætir. Flokkum bækur eftir erfiðleikastigi og innihaldi til að auðvelda valið. Gætum að íslenskunni. Eflum kennslu í skapandi skrifum. Eflum gott og uppbyggilegt foreldrasamstarf. Eflum lestrarkennslu og veitum börnum öflugan stuðning til að auðvelda þeim að ná góðri lestrarfærni. Kennum markvisst bókstafi og hljóð og svo tengingar tveggja hljóða og þriggja o.s.frv. Förum frá hinu einfalda til hins flókna. Ekki leggja niður bókstafa- og hljóðakennslu eftir 1. bekk, höldum áfram svo lengi sem þörf er á. Sérkennari/læsisfræðingur sinnir því mikilvæga hlutverki að fylgjast með stöðu allra nemenda í 1.-10.bekk í lestri. Hlusta, greina og býr til þjálfunaráætlun sé þess þörf. Eflum menntun kennaranema, færum þeim verkfæri í hendur til að takast á við ólíka stöðu nemenda þegar á gólfið er komið. Aðgengilegri tækifæri til starfsþróunar fyrir kennara um allt land. Útbúum einföld mælitæki fyrir kennara, kortleggjum stöðu hvers barns til að auðvelda skipulag kennslu þannig að hægt sé að mæta þörfum þeirra í námi. Aukum úrval námsefnis/þjálfunarefnis og höfum það stigskipt. Nemendur geta þá verið á ólíkum stigum í til dæmis stærðfræði í sama árgangi. Vöndum notkun snjalltækja í skólum og forðumst ofnotkun þeirra. Aldrei að bíða og sjá til, bregðumst við áskorunum strax. Ekki gera ekki neitt! Helga Sigrún Þórsdóttir, sérkennari, læsisfræðingur og kennsluráðgjafi á Skólaskrifstofu Vestmannaeyja.Svava Þ. Hjaltalín, sérkennari, læsisfræðingur á Akureyri og verkefnastjóri við Rannsóknarsetur um menntun og hugarfar við HÍ.
Kynlíf veldur einhverfu: Opið bréf til Háskóla Íslands og fjölmiðla Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Margrét Oddný Leópoldsdóttir Skoðun
Skoðun Kynlíf veldur einhverfu: Opið bréf til Háskóla Íslands og fjölmiðla Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Margrét Oddný Leópoldsdóttir skrifar
Skoðun Frjáls umræða ekki lengur leyfð í USA – Skoðanafrelsi í hættu – Amerískt Gestapo í uppsiglingu? Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Forsjárhyggja Sjálfstæðis- og Framsóknarfólks í Hafnarfirði í garð fólks með fötlun Stefán Már Gunnlaugsson skrifar
Skoðun Skóli án aðgreiningar: Hentar ýktasta mynd skólastefnunnar öllum börnum? Jóna Sigríður Valbergsdóttir skrifar
Skoðun Grænt ál frá Íslandi er mikilvægt fyrir sjálfstæða Evrópu Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar
Skoðun Open Letter to new HÍ Rector re Disability Support Hópur starfsfólks og nemenda við HÍ skrifar
Kynlíf veldur einhverfu: Opið bréf til Háskóla Íslands og fjölmiðla Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Margrét Oddný Leópoldsdóttir Skoðun