Íslenskt fyrirtæki brautryðjandi í baráttunni við fjölónæmar bakteríur Heimir Már Pétursson skrifar 13. apríl 2023 19:32 Egill Másson framkvæmdastjóri Akthelia og Guðmundur Hrafn Guðmundsson prófessor í frumulíffræði við Háskóla íslands sem leiðir rannsóknir Akthelia lyfjaþróunarfyrirtækisins. Háskóli Íslands/Kristinn Ingvarsson Íslenska lyfjaþróunarfyrirtækið Akthelia er brautryðjandi í rannsóknum sem leitt gætu til byltingar í baráttunni við bakteríur sem í vaxandi mæli verða ónæmar fyrir sýklalyfjum. Evrópusambandið hefur styrkt rannsóknir fyrirtækisins um tæpan milljarð sem kom á elleftu stundu því horfur voru á að loka þyrfti rannsóknarstofu fyrirtækisins vegna fjárskorts. Talið er að um fimm milljónir manna látist á hverju ári vegna aukins þols baktería gagnvart stórum hópi sýklalyfja. Óttast er að heimsfaraldur brjótist út ef bakteríurnar verða ónæmar fyrir nánast öllum sýklalyfjum. Guðmundur Hrafn Guðmundsson prófessor í frumulíffræði tók þátt í rannsóknum við Karolínska í Stokkhólmi sem voru fyrstar til að greina peptíða prótein í mannslíkamanum.Stöð 2/Ívar Guðmundur Hrafn Guðmundsson prófessor í frumulíffræði við Háskóla Íslands leiðir rannsóknir Akthelia sem eru langt komnar í að þróa efni eða lyf sem virkjar svo kallaða peptíða prótein í líkamanum sem gegna lykilhlutverki í ónæmiskerfi líkamans. Þegar bakteríurnar læra á sýklalyfin ná þær að bæla eðlileg viðbrögð peptíðanna sem annars myndu virkja varnir gegn þeim og valda þannig erfiðum sýkingum. „Með því að meðhöndla með þessum efnum gátum við snúið þessari bælingu við.“ Þessi aðferð ykkar, gæti hún komið í staðinn fyrir sýklalyf eða unnið með þeim? „Í ákveðnum tilfellum komið í staðinn en ég hugsa mest að vinna með þeim,“ segir Guðmundur Hrafn. Fyrstu bakteríudrepandi peptíðin fundust á rannsóknarstofum Karolínska spítalans í Stokkhólmi. Guðmundur Hrafn tók síðan þátt í rannsóknum þar þegar fyrstu peptíðin fundust í þekju mannslíkamans árið 1981. Peptíðin eru á húðinni og við augu og nef og annarri þekju líkamans. „Og við höfum séð það í ákveðnum dýralíkönum hvernig hægt er að nota okkar efni til að hindra að bakteríur fari yfir þekjuna og valdi sýkingum og dauða,“ segir Guðmundur Hrafn. Egill Másson framkvæmdastjóri fyrirtækisins segir styrk Evrópusambandsins upp á sex milljónir evra, eða 900 milljónir íslenskra króna skipta miklu máli. Enda munaði minnstu að loka þyrfti rannsóknarstofunni vegna fjárskorts. Egill Másson framkvæmdastjóri Akthelía segir stefnt að því að fyrstu efni fyrirtækisins verði tilbúin til notkunar árið 2030. Stöð 2/Ívar „Það sem styrkurinn gerir fyrir Aktheliu er að hann leyfir okkur að skoða ný tækifæri til notkunar á okkar efnum. Núna getum við ekki bara skoðað samhengið við ekki bakteríusýkingar heldur líka veirusýkingar, sveppasýkingar og bólgusjúkdóma,“ segir Egill. Aktelía horfir nú sérstaklega til krabbameinssjúklinga sem verði fyrir mikilli ónæmisbælingu vegna lyfjameðferða. Og hér er ekki verið að tala um óræða framtíð því rannsóknir hefjast á mönnum árið 2025 og áætlað að efnin verði tilbúin árið 2030. „Niðurstöður í dýramódelum eru mjög góðar. Þar tekst okkur að koma algerlega í veg fyrir að bakteríur leki úr meltingarvegi út í blóðið og út í líffærin,“ segir Egill. Guðmundur Hrafn fer fyrir rannsókn Akthelia en hann og Eiríkur Steingrímsson prófessor við læknadeild stofnuðu fyrirtækið fyrir 20 árum í samstarfi við Háskóla Íslands. Að verkefninu, sem nefnist IN-ARMOR, koma níu háskólar og rannsóknastofnanir ásamt sjö fyrirtækjum í níu Evrópulöndum. Heilbrigðismál Lyf Háskólar Evrópusambandið Tengdar fréttir Dauðsföllum af völdum sýklalyfjaónæmra baktería fjölgaði um 15 prósent Dauðsföllum af völdum sýklalyfjaónæmra baktería fjölgaði um 15 prósent í Bandaríkjunum árið 2020, á sama tíma og sýklalyfjum var ávísað til fjölda fólks vegna kórónuveirunnar og sýkinga hjá sjúklingum sem dvöldu langdvölum á heilbrigðisstofnunum. 13. júlí 2022 11:07 Ekki fjarlægur veruleiki að sár á fingri geti reynst dauðadómur Ef allt fer á versta veg gæti það aftur reynst dauðadómur að fá lungnabólgu eða sár á fingur. Þetta segir sérfræðingur hjá embætti landlæknis sem vísar þar í stöðu heilbrigðismála fyrir tíma áhrifaríkra sýklalyfja. 20. nóvember 2021 08:01 Íslendingar minnka sýklalyfjanotkun en enn hæstir meðal Norðurlanda Notkun sýklalyfja í íslenska heilbrigðiskerfinu hefur dregist saman um 30 prósent á fjórum árum ef tekið er mið af heildarsölu sýklalyfja hér á landi. Þrátt fyrir það notkun á slíkum lyfjum enn töluvert meiri hér en annars staðar á Norðurlöndunum. 30. september 2021 14:01 Landlæknir boðar aðgerðir gegn sýklalyfjaónæmi Heildarnotkun sýklalyfja á Íslandi minnkaði um 5 prósent milli áranna 2017 og 2018 en um 7 prósent hjá börnum yngri en fimm ára. 19. nóvember 2019 06:00 Ónæmar bakteríur geta valdið alvarlegum sýkingum Sýklalyfjaónæmi hefur aukist gífurlega á undanförnum árum og er orðin ein stærsta ógnin við heilbrigði sem mannkynið stendur frammi fyrir í dag. Florealis býður upp á jurtalyfið Lyngonia. Lyfið er eina viðurkennda meðferðin við endurteknum, vægum þvagfærasýkingum hjá konum, sem ekki er hefðbundið sýklalyf. 17. júlí 2019 12:00 Mest lesið Upplifir að þau hafi verið leidd í gildru Innlent „Alvarlegasta árásin gegn dönskum innviðum til þessa“ Erlent Sprenging í Osló og stórt svæði girt af Erlent Harmsaga fjölskyldunnar ekkert einsdæmi Innlent Errol Musk sakaður um að misnota börn sín Erlent Gagnrýndi allt og alla í langri og slitróttri ræðu Erlent Stefnir í lokað þinghald að beiðni mæðgnanna Innlent Hrædd um að brennuvargur gangi laus í bænum Innlent Fóru með fleipur um einhverfu og bóluefni Erlent Bein útsending: Trump ávarpar allsherjarþingið Erlent Fleiri fréttir „Við erum notuð sem hræðsluáróður fyrir verðandi foreldra“ Núverandi kvikusöfnunartímabil geti dregist á langinn Brennuvargur gengur laus, stórfjölgun krabbameina og í beinni frá Köben Þorgerður telur tilefni til að kalla saman þjóðaröryggisráð Inga eigi að kalla saman þjóðaröryggisráð þegar í stað Skólameistarar styðja ekki breytingar ráðherra Stefnir í lokað þinghald að beiðni mæðgnanna Harmsaga fjölskyldunnar ekkert einsdæmi Örlög hjartanna enn óráðin Troðfyllti stangirnar af amfetamínbasa Forsetahjónin á leið til Finnlands Benti á mikilvægi fyrirmynda þegar kæmi að jafnréttismálum Ekki lengur framsal á fullveldi heldur neytendavernd Mæla hiklaust með lyfinu á meðgöngu ef þörf þykir á Hrædd um að brennuvargur gangi laus í bænum Starfandi forsætisráðherra lítur drónabrölt „grafalvarlegum augum“ Vara við svikapóstum frá Ríkisskattstjóra Dularfullir drónar og umdeildar kenningar um einhverfu og parasetamól Telja sig vita hverjir grímuklæddu mennirnir eru Ferðum aflýst og einni vél snúið við vegna drónaumferðar í Kaupmannahöfn Ætlar að fækka sveitarfélögum fyrir kosningar Aðeins helmingur telur sig við góða heilsu Rannsaka húsbrot og eldsvoða á Sauðárkróki Krefur Reykjavíkurborg um frekari svör vegna fundargerðar Upplifir að þau hafi verið leidd í gildru Rannsaka mál sex grímuklæddra manna sem réðust á einn Óttaslegnir eldri borgarar eftir endurtekna eldsvoða Vill frekar fjölga lögreglumönnum heldur en lögreglustöðvum Maðurinn sem lýst var eftir fundinn Björg ætlar að láta að sér kveða í Viðreisn Sjá meira
Talið er að um fimm milljónir manna látist á hverju ári vegna aukins þols baktería gagnvart stórum hópi sýklalyfja. Óttast er að heimsfaraldur brjótist út ef bakteríurnar verða ónæmar fyrir nánast öllum sýklalyfjum. Guðmundur Hrafn Guðmundsson prófessor í frumulíffræði tók þátt í rannsóknum við Karolínska í Stokkhólmi sem voru fyrstar til að greina peptíða prótein í mannslíkamanum.Stöð 2/Ívar Guðmundur Hrafn Guðmundsson prófessor í frumulíffræði við Háskóla Íslands leiðir rannsóknir Akthelia sem eru langt komnar í að þróa efni eða lyf sem virkjar svo kallaða peptíða prótein í líkamanum sem gegna lykilhlutverki í ónæmiskerfi líkamans. Þegar bakteríurnar læra á sýklalyfin ná þær að bæla eðlileg viðbrögð peptíðanna sem annars myndu virkja varnir gegn þeim og valda þannig erfiðum sýkingum. „Með því að meðhöndla með þessum efnum gátum við snúið þessari bælingu við.“ Þessi aðferð ykkar, gæti hún komið í staðinn fyrir sýklalyf eða unnið með þeim? „Í ákveðnum tilfellum komið í staðinn en ég hugsa mest að vinna með þeim,“ segir Guðmundur Hrafn. Fyrstu bakteríudrepandi peptíðin fundust á rannsóknarstofum Karolínska spítalans í Stokkhólmi. Guðmundur Hrafn tók síðan þátt í rannsóknum þar þegar fyrstu peptíðin fundust í þekju mannslíkamans árið 1981. Peptíðin eru á húðinni og við augu og nef og annarri þekju líkamans. „Og við höfum séð það í ákveðnum dýralíkönum hvernig hægt er að nota okkar efni til að hindra að bakteríur fari yfir þekjuna og valdi sýkingum og dauða,“ segir Guðmundur Hrafn. Egill Másson framkvæmdastjóri fyrirtækisins segir styrk Evrópusambandsins upp á sex milljónir evra, eða 900 milljónir íslenskra króna skipta miklu máli. Enda munaði minnstu að loka þyrfti rannsóknarstofunni vegna fjárskorts. Egill Másson framkvæmdastjóri Akthelía segir stefnt að því að fyrstu efni fyrirtækisins verði tilbúin til notkunar árið 2030. Stöð 2/Ívar „Það sem styrkurinn gerir fyrir Aktheliu er að hann leyfir okkur að skoða ný tækifæri til notkunar á okkar efnum. Núna getum við ekki bara skoðað samhengið við ekki bakteríusýkingar heldur líka veirusýkingar, sveppasýkingar og bólgusjúkdóma,“ segir Egill. Aktelía horfir nú sérstaklega til krabbameinssjúklinga sem verði fyrir mikilli ónæmisbælingu vegna lyfjameðferða. Og hér er ekki verið að tala um óræða framtíð því rannsóknir hefjast á mönnum árið 2025 og áætlað að efnin verði tilbúin árið 2030. „Niðurstöður í dýramódelum eru mjög góðar. Þar tekst okkur að koma algerlega í veg fyrir að bakteríur leki úr meltingarvegi út í blóðið og út í líffærin,“ segir Egill. Guðmundur Hrafn fer fyrir rannsókn Akthelia en hann og Eiríkur Steingrímsson prófessor við læknadeild stofnuðu fyrirtækið fyrir 20 árum í samstarfi við Háskóla Íslands. Að verkefninu, sem nefnist IN-ARMOR, koma níu háskólar og rannsóknastofnanir ásamt sjö fyrirtækjum í níu Evrópulöndum.
Heilbrigðismál Lyf Háskólar Evrópusambandið Tengdar fréttir Dauðsföllum af völdum sýklalyfjaónæmra baktería fjölgaði um 15 prósent Dauðsföllum af völdum sýklalyfjaónæmra baktería fjölgaði um 15 prósent í Bandaríkjunum árið 2020, á sama tíma og sýklalyfjum var ávísað til fjölda fólks vegna kórónuveirunnar og sýkinga hjá sjúklingum sem dvöldu langdvölum á heilbrigðisstofnunum. 13. júlí 2022 11:07 Ekki fjarlægur veruleiki að sár á fingri geti reynst dauðadómur Ef allt fer á versta veg gæti það aftur reynst dauðadómur að fá lungnabólgu eða sár á fingur. Þetta segir sérfræðingur hjá embætti landlæknis sem vísar þar í stöðu heilbrigðismála fyrir tíma áhrifaríkra sýklalyfja. 20. nóvember 2021 08:01 Íslendingar minnka sýklalyfjanotkun en enn hæstir meðal Norðurlanda Notkun sýklalyfja í íslenska heilbrigðiskerfinu hefur dregist saman um 30 prósent á fjórum árum ef tekið er mið af heildarsölu sýklalyfja hér á landi. Þrátt fyrir það notkun á slíkum lyfjum enn töluvert meiri hér en annars staðar á Norðurlöndunum. 30. september 2021 14:01 Landlæknir boðar aðgerðir gegn sýklalyfjaónæmi Heildarnotkun sýklalyfja á Íslandi minnkaði um 5 prósent milli áranna 2017 og 2018 en um 7 prósent hjá börnum yngri en fimm ára. 19. nóvember 2019 06:00 Ónæmar bakteríur geta valdið alvarlegum sýkingum Sýklalyfjaónæmi hefur aukist gífurlega á undanförnum árum og er orðin ein stærsta ógnin við heilbrigði sem mannkynið stendur frammi fyrir í dag. Florealis býður upp á jurtalyfið Lyngonia. Lyfið er eina viðurkennda meðferðin við endurteknum, vægum þvagfærasýkingum hjá konum, sem ekki er hefðbundið sýklalyf. 17. júlí 2019 12:00 Mest lesið Upplifir að þau hafi verið leidd í gildru Innlent „Alvarlegasta árásin gegn dönskum innviðum til þessa“ Erlent Sprenging í Osló og stórt svæði girt af Erlent Harmsaga fjölskyldunnar ekkert einsdæmi Innlent Errol Musk sakaður um að misnota börn sín Erlent Gagnrýndi allt og alla í langri og slitróttri ræðu Erlent Stefnir í lokað þinghald að beiðni mæðgnanna Innlent Hrædd um að brennuvargur gangi laus í bænum Innlent Fóru með fleipur um einhverfu og bóluefni Erlent Bein útsending: Trump ávarpar allsherjarþingið Erlent Fleiri fréttir „Við erum notuð sem hræðsluáróður fyrir verðandi foreldra“ Núverandi kvikusöfnunartímabil geti dregist á langinn Brennuvargur gengur laus, stórfjölgun krabbameina og í beinni frá Köben Þorgerður telur tilefni til að kalla saman þjóðaröryggisráð Inga eigi að kalla saman þjóðaröryggisráð þegar í stað Skólameistarar styðja ekki breytingar ráðherra Stefnir í lokað þinghald að beiðni mæðgnanna Harmsaga fjölskyldunnar ekkert einsdæmi Örlög hjartanna enn óráðin Troðfyllti stangirnar af amfetamínbasa Forsetahjónin á leið til Finnlands Benti á mikilvægi fyrirmynda þegar kæmi að jafnréttismálum Ekki lengur framsal á fullveldi heldur neytendavernd Mæla hiklaust með lyfinu á meðgöngu ef þörf þykir á Hrædd um að brennuvargur gangi laus í bænum Starfandi forsætisráðherra lítur drónabrölt „grafalvarlegum augum“ Vara við svikapóstum frá Ríkisskattstjóra Dularfullir drónar og umdeildar kenningar um einhverfu og parasetamól Telja sig vita hverjir grímuklæddu mennirnir eru Ferðum aflýst og einni vél snúið við vegna drónaumferðar í Kaupmannahöfn Ætlar að fækka sveitarfélögum fyrir kosningar Aðeins helmingur telur sig við góða heilsu Rannsaka húsbrot og eldsvoða á Sauðárkróki Krefur Reykjavíkurborg um frekari svör vegna fundargerðar Upplifir að þau hafi verið leidd í gildru Rannsaka mál sex grímuklæddra manna sem réðust á einn Óttaslegnir eldri borgarar eftir endurtekna eldsvoða Vill frekar fjölga lögreglumönnum heldur en lögreglustöðvum Maðurinn sem lýst var eftir fundinn Björg ætlar að láta að sér kveða í Viðreisn Sjá meira
Dauðsföllum af völdum sýklalyfjaónæmra baktería fjölgaði um 15 prósent Dauðsföllum af völdum sýklalyfjaónæmra baktería fjölgaði um 15 prósent í Bandaríkjunum árið 2020, á sama tíma og sýklalyfjum var ávísað til fjölda fólks vegna kórónuveirunnar og sýkinga hjá sjúklingum sem dvöldu langdvölum á heilbrigðisstofnunum. 13. júlí 2022 11:07
Ekki fjarlægur veruleiki að sár á fingri geti reynst dauðadómur Ef allt fer á versta veg gæti það aftur reynst dauðadómur að fá lungnabólgu eða sár á fingur. Þetta segir sérfræðingur hjá embætti landlæknis sem vísar þar í stöðu heilbrigðismála fyrir tíma áhrifaríkra sýklalyfja. 20. nóvember 2021 08:01
Íslendingar minnka sýklalyfjanotkun en enn hæstir meðal Norðurlanda Notkun sýklalyfja í íslenska heilbrigðiskerfinu hefur dregist saman um 30 prósent á fjórum árum ef tekið er mið af heildarsölu sýklalyfja hér á landi. Þrátt fyrir það notkun á slíkum lyfjum enn töluvert meiri hér en annars staðar á Norðurlöndunum. 30. september 2021 14:01
Landlæknir boðar aðgerðir gegn sýklalyfjaónæmi Heildarnotkun sýklalyfja á Íslandi minnkaði um 5 prósent milli áranna 2017 og 2018 en um 7 prósent hjá börnum yngri en fimm ára. 19. nóvember 2019 06:00
Ónæmar bakteríur geta valdið alvarlegum sýkingum Sýklalyfjaónæmi hefur aukist gífurlega á undanförnum árum og er orðin ein stærsta ógnin við heilbrigði sem mannkynið stendur frammi fyrir í dag. Florealis býður upp á jurtalyfið Lyngonia. Lyfið er eina viðurkennda meðferðin við endurteknum, vægum þvagfærasýkingum hjá konum, sem ekki er hefðbundið sýklalyf. 17. júlí 2019 12:00