Hækkun leigu og íbúðaverðs í boði ríkisvaldsins Ólafur Ísleifsson skrifar 11. mars 2023 13:00 Húsnæði fyrir flóttafólk er nánast uppurið eins og rakið hefur verið í fréttum. Í frétt Ríkisútvarpsins 4. mars sl. er haft eftir Gylfa Þór Þorsteinssyni, aðgerðastjóra móttöku flóttafólks, að gistiúrræði fyrir flóttafólk hér á landi verði fullt í þessari viku ef fram heldur sem horfir. Hann segir þörf á húsnæði sem geti rúmað tuttugu manns og upp úr. Þungur straumur dag hvern Gylfi Þór segir um 50 manns koma til landsins á dag og þegar hafa hátt í 1000 manns komið til landsins á þessu ári sem þegar er orðið hið þriðja stærsta. Útbúa á gistirými í húsnæði Domus Medica við Egilsgötu í Reykjavík fyrir fyrstu nótt flóttafólks eftir að það kemur hingað til lands. Móttökumiðstöð fyrir flóttafólk hefur verið starfrækt í Domus Medica síðasta árið. Gylfi Þór segist í tilvitnaðri frétt bjartsýnn á að hægt verði að finna meira húsnæði fyrir flóttafólk. Hann tiltekur ekki nánar til hvaða ráða verði gripið. Markaðurinn hreinsaður upp Haft er eftir Gylfa Þór Þorsteinssyni: „Við erum náttúrulega búin að vera að hreinsa upp markaðinn hvað þetta varðar undanfarið ár og þetta er orðið erfiðara. En ég er fullur bjartsýni, við munum ná að vinna þetta með einhverjum hætti. Það eru ýmis ráð sem við höfum sem við getum farið að nýta okkur og við sjáum til hvað gerist.“ Stórfelld umsvif stjórnvalda á húsnæðismarkaði Fram kom nýlega að félagsheimilið Festi í Grindavík hefur verið tekið undir sem húsnæði fyrir hælisleitendur. Þetta ber með sér að hinir opinberu aðilar sem hafa með höndum að útvega húsnæði fyrir allan þann fjölda sem hingað leitar erlendis frá séu að verða uppiskroppa með úræði hafandi sópað upp húsnæðismarkaðinn. Spurningar vakna um athafnir stjórnvalda í húsnæðismálum Hverjir eru þeir opinberu aðilar sem hafa verið athafnasamir í þessu skyni á húsnæðismarkaði? Hversu margar íbúðir hafa þeir á sínum snærum, á leigu eða með kaupum? Hversu hratt hefur þessum íbúðum fjölgað á umliðnum árum? Úr því að félagsheimilið Festi í Grindavík var tekið traustataki sem húsnæði má spyrja hvers konar húsnæði annað en íbúðir hefur verið tekið til nota sem búsetuúrræði? Hvaða húsnæði ræðir um í þessu efni? Nú þegar úrræði sýnast á þrotum heyrist talað um áform um gámabyggð með umtalsverðum tilkostnaði. Hvaða áform, ef rétt er eftir haft, eru uppi um að nýta flutningagáma sem íbúðarhúsnæði? Afleiðingar fyrir leigu, íbúðaverð og verðbólgu Þegar ríkisvaldið hefur gerst svo umsvifamikið að því er lýst af þeim sem gerst þekkja að „við erum náttúrulega búin að vera að hreinsa upp markaðinn“ verður að spyrja um afleiðingar af þessum stórfelldu aðgerðum. Hver hefur verið þróun leiguverðs íbúða á umliðnum misserum og árum og hver er hlutur opinberra aðila í þeirri þróun? Upplýsa þarf um umsvif opinberra aðila á leigumarkaði í þágu umsækjenda um alþjóðlega vernd sem virðast svo mikil að vöxtum að þau hafi haft áhrif á leiguverð á íslenskum húsnæðismarkaði og fasteignaverð. Hækkun á verði íbúðarhúsnæðis ratar eins og kunnugt er inn í verðbólgumælingu um farveg hins illræmda húsnæðisliðar vísitölu neysluverðs. Sú hækkun leiðir af sér nánast tafarlausa þyngingu á greiðslubyrði. Veit vinstri höndin hvað sú hægri gerir? Verðbólga hefur magnast vegna lausataka í ríkisfjármálum og vegna launahækkana. Unga fólkið með húsnæðislánin má sligast undir æ þyngri greiðslubyrði og raunar sýnist vart gerlegt fyrir of marga að eignast fyrstu íbúð. Ákaft er kallað eftir umbótum af hálfu stjórnvalda í húsnæðismálum m.a. af hálfu verkalýðshreyfingarinnar. Svarið felst í aðgerðum sem lýst er í tilvitnaðri frétt með því hefur hreinsa markaðinn upp til að mæta húsnæðisþörf sem skapast vegna ósjálfbærs innflutnings um galopin landamæri. Þetta eru naumst þær aðgerðir sem kallað var eftir. Vel geymt ríkisleyndarmál Kostnaður við hælisleitendakerfið sýnist ríkisleyndarmál. Aðeins er birtur beinn kostnaður að einhverju marki en óbeinn kostnaður fæst ekki upp gefinn. Til þessa hefur einkum verið rætt um hinn óbeina kostnað sem skapast í heilbrigðis- og menntakerfinu og félagslega kerfinu almennt. En nú sést annars konar kostnaður sem birtist í hækkandi leigu og hækkandi húsnæðisverði og æ þyngri greiðslubyrði af lánum. Stjórnvöld verða að upplýsa um aðgerðir sínar sem lýst er með orðunum hreinsa upp markaðinn og tefla fram áreiðanlegum upplýsingum um áhrif þessa á leigu og húsnæðisverð. Vandinn á rót í stefnu sem lýst er sem mistökum Óbreytt stefna opinna landamæra hefur reynst ósjálfbær á marga vegu. Hún hefur leitt af sér hættuástand á landamærum að dómi ríkislögreglustjóra. Flutt er inn eins og eitt bæjarfélag á ári hverju. Vestmannaeyjar í dag. Garðabær á morgun. Húsnæðisvandinn birtir nýja hlið á þessari stefnu sem nágrannaþjóðir hafa horfið frá og lýsa sem mistökum. Stefnan er með réttu kennd við öfgar enda borin fram af fámennum hópi aðgerðasinna. Á hinum pólitíska vettvangi hafa Píratar og fylgitungl úr Samfylkingu og Viðreisn dregið vagninn. Ábyrg stjórnvöld geta ekki staðið áfram fyrir stefnu mistakanna heldur verða þau að söðla um. Við hljótum að líta út eins og afdalamenn í augum nágrannaþjóða hafandi séð ógöngurnar sem stefnan kallaði yfir þær. Og nú yfir okkur. Höfundur er hagfræðingur og fv. alþingismaður. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Flóttafólk á Íslandi Flóttamenn Húsnæðismál Ólafur Ísleifsson Mest lesið Örvæntingarfullur maður sker út grasker Þórður Snær Júlíusson Skoðun Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum Fida Abu Libdeh Skoðun Sjálfstæðisflokkur hækkar kostnað heimilanna Kristrún Frostadóttir Skoðun Bob Marley og íslenskar kosningar Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Gerum þetta að kosningamáli Ágúst Ólafur Ágústsson Skoðun Ölmusuhagkerfið Unnur Rán Reynisdóttir Skoðun Eru vaxtarmörkin vandinn? Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun Stóri grænþvotturinn Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Búum til „vandamál“ – leysum það með samræmdum prófum Árelía Eydís Guðmundsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Draumastarfið Arnfríður Hermannsdóttir skrifar Skoðun Hjartsláttur sjávarbyggðanna Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Erum við tilbúin til að bæta menntakerfið okkar? Jónína Einarsdóttir skrifar Skoðun Eru vaxtarmörkin vandinn? Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Búum til „vandamál“ – leysum það með samræmdum prófum Árelía Eydís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þöggun Guðbjörg Ása Jóns Huldudóttir,Margrét Kristín Blöndal,Margrét Rut Eddudóttir,Lukka Sigurðardóttir,Sigtryggur Ari Jóhannsson,Halldóra Jóhanna Hafsteins Âû skrifar Skoðun Ölmusuhagkerfið Unnur Rán Reynisdóttir skrifar Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Sjálfstæðisflokkur hækkar kostnað heimilanna Kristrún Frostadóttir skrifar Skoðun Hvar er mannúðin? Davíð Sól Pálsson skrifar Skoðun Gerum þetta að kosningamáli Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Stóri grænþvotturinn Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Örvæntingarfullur maður sker út grasker Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Vill íslenska þjóðin halda í einmenninguna? Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Inngilding eða „aðskilnaður“? Jasmina Vajzović Crnac skrifar Skoðun Vonin má aldrei deyja Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum Fida Abu Libdeh skrifar Skoðun Um áhrif niðurskurðar á fjárlögum 2025 til kvikmyndagerðar og lista Steingrímur Dúi Másson skrifar Skoðun Bob Marley og íslenskar kosningar Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Fólk eða fífl? Anna Gunndís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Eru til lausnir við mönnunarvanda heilsugæslunnar? Gunnlaugur Már Briem skrifar Skoðun Er eitthvað mál að handtaka börn? Elsa Bára Traustadóttir skrifar Skoðun Er ferðaþjónusta útlendingavandamál? Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Íslenska kerfið framleiðir afbrotamenn Ágústa Ágústsdóttir skrifar Skoðun Ekki fokka þessu upp! Gunnar Dan Wiium skrifar Skoðun Kosningaloforð og hvað svo? Björn Snæbjörnsson skrifar Skoðun Fólk, fjárfestingar og framfarir Baldur Thorlacius skrifar Skoðun Húsnæðis- og skipulagsmál Anna Sofía Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Falleinkunn fyrrum forseta Vilhjálmur Þorsteinsson,Viktor Orri Valgarðsson skrifar Skoðun Séreignarsparnaður nauðsynlegur valkostur til að létta greiðslubyrði Kolbrún Halldórsdóttir skrifar Sjá meira
Húsnæði fyrir flóttafólk er nánast uppurið eins og rakið hefur verið í fréttum. Í frétt Ríkisútvarpsins 4. mars sl. er haft eftir Gylfa Þór Þorsteinssyni, aðgerðastjóra móttöku flóttafólks, að gistiúrræði fyrir flóttafólk hér á landi verði fullt í þessari viku ef fram heldur sem horfir. Hann segir þörf á húsnæði sem geti rúmað tuttugu manns og upp úr. Þungur straumur dag hvern Gylfi Þór segir um 50 manns koma til landsins á dag og þegar hafa hátt í 1000 manns komið til landsins á þessu ári sem þegar er orðið hið þriðja stærsta. Útbúa á gistirými í húsnæði Domus Medica við Egilsgötu í Reykjavík fyrir fyrstu nótt flóttafólks eftir að það kemur hingað til lands. Móttökumiðstöð fyrir flóttafólk hefur verið starfrækt í Domus Medica síðasta árið. Gylfi Þór segist í tilvitnaðri frétt bjartsýnn á að hægt verði að finna meira húsnæði fyrir flóttafólk. Hann tiltekur ekki nánar til hvaða ráða verði gripið. Markaðurinn hreinsaður upp Haft er eftir Gylfa Þór Þorsteinssyni: „Við erum náttúrulega búin að vera að hreinsa upp markaðinn hvað þetta varðar undanfarið ár og þetta er orðið erfiðara. En ég er fullur bjartsýni, við munum ná að vinna þetta með einhverjum hætti. Það eru ýmis ráð sem við höfum sem við getum farið að nýta okkur og við sjáum til hvað gerist.“ Stórfelld umsvif stjórnvalda á húsnæðismarkaði Fram kom nýlega að félagsheimilið Festi í Grindavík hefur verið tekið undir sem húsnæði fyrir hælisleitendur. Þetta ber með sér að hinir opinberu aðilar sem hafa með höndum að útvega húsnæði fyrir allan þann fjölda sem hingað leitar erlendis frá séu að verða uppiskroppa með úræði hafandi sópað upp húsnæðismarkaðinn. Spurningar vakna um athafnir stjórnvalda í húsnæðismálum Hverjir eru þeir opinberu aðilar sem hafa verið athafnasamir í þessu skyni á húsnæðismarkaði? Hversu margar íbúðir hafa þeir á sínum snærum, á leigu eða með kaupum? Hversu hratt hefur þessum íbúðum fjölgað á umliðnum árum? Úr því að félagsheimilið Festi í Grindavík var tekið traustataki sem húsnæði má spyrja hvers konar húsnæði annað en íbúðir hefur verið tekið til nota sem búsetuúrræði? Hvaða húsnæði ræðir um í þessu efni? Nú þegar úrræði sýnast á þrotum heyrist talað um áform um gámabyggð með umtalsverðum tilkostnaði. Hvaða áform, ef rétt er eftir haft, eru uppi um að nýta flutningagáma sem íbúðarhúsnæði? Afleiðingar fyrir leigu, íbúðaverð og verðbólgu Þegar ríkisvaldið hefur gerst svo umsvifamikið að því er lýst af þeim sem gerst þekkja að „við erum náttúrulega búin að vera að hreinsa upp markaðinn“ verður að spyrja um afleiðingar af þessum stórfelldu aðgerðum. Hver hefur verið þróun leiguverðs íbúða á umliðnum misserum og árum og hver er hlutur opinberra aðila í þeirri þróun? Upplýsa þarf um umsvif opinberra aðila á leigumarkaði í þágu umsækjenda um alþjóðlega vernd sem virðast svo mikil að vöxtum að þau hafi haft áhrif á leiguverð á íslenskum húsnæðismarkaði og fasteignaverð. Hækkun á verði íbúðarhúsnæðis ratar eins og kunnugt er inn í verðbólgumælingu um farveg hins illræmda húsnæðisliðar vísitölu neysluverðs. Sú hækkun leiðir af sér nánast tafarlausa þyngingu á greiðslubyrði. Veit vinstri höndin hvað sú hægri gerir? Verðbólga hefur magnast vegna lausataka í ríkisfjármálum og vegna launahækkana. Unga fólkið með húsnæðislánin má sligast undir æ þyngri greiðslubyrði og raunar sýnist vart gerlegt fyrir of marga að eignast fyrstu íbúð. Ákaft er kallað eftir umbótum af hálfu stjórnvalda í húsnæðismálum m.a. af hálfu verkalýðshreyfingarinnar. Svarið felst í aðgerðum sem lýst er í tilvitnaðri frétt með því hefur hreinsa markaðinn upp til að mæta húsnæðisþörf sem skapast vegna ósjálfbærs innflutnings um galopin landamæri. Þetta eru naumst þær aðgerðir sem kallað var eftir. Vel geymt ríkisleyndarmál Kostnaður við hælisleitendakerfið sýnist ríkisleyndarmál. Aðeins er birtur beinn kostnaður að einhverju marki en óbeinn kostnaður fæst ekki upp gefinn. Til þessa hefur einkum verið rætt um hinn óbeina kostnað sem skapast í heilbrigðis- og menntakerfinu og félagslega kerfinu almennt. En nú sést annars konar kostnaður sem birtist í hækkandi leigu og hækkandi húsnæðisverði og æ þyngri greiðslubyrði af lánum. Stjórnvöld verða að upplýsa um aðgerðir sínar sem lýst er með orðunum hreinsa upp markaðinn og tefla fram áreiðanlegum upplýsingum um áhrif þessa á leigu og húsnæðisverð. Vandinn á rót í stefnu sem lýst er sem mistökum Óbreytt stefna opinna landamæra hefur reynst ósjálfbær á marga vegu. Hún hefur leitt af sér hættuástand á landamærum að dómi ríkislögreglustjóra. Flutt er inn eins og eitt bæjarfélag á ári hverju. Vestmannaeyjar í dag. Garðabær á morgun. Húsnæðisvandinn birtir nýja hlið á þessari stefnu sem nágrannaþjóðir hafa horfið frá og lýsa sem mistökum. Stefnan er með réttu kennd við öfgar enda borin fram af fámennum hópi aðgerðasinna. Á hinum pólitíska vettvangi hafa Píratar og fylgitungl úr Samfylkingu og Viðreisn dregið vagninn. Ábyrg stjórnvöld geta ekki staðið áfram fyrir stefnu mistakanna heldur verða þau að söðla um. Við hljótum að líta út eins og afdalamenn í augum nágrannaþjóða hafandi séð ógöngurnar sem stefnan kallaði yfir þær. Og nú yfir okkur. Höfundur er hagfræðingur og fv. alþingismaður.
Skoðun Þöggun Guðbjörg Ása Jóns Huldudóttir,Margrét Kristín Blöndal,Margrét Rut Eddudóttir,Lukka Sigurðardóttir,Sigtryggur Ari Jóhannsson,Halldóra Jóhanna Hafsteins Âû skrifar
Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar
Skoðun Um áhrif niðurskurðar á fjárlögum 2025 til kvikmyndagerðar og lista Steingrímur Dúi Másson skrifar
Skoðun Séreignarsparnaður nauðsynlegur valkostur til að létta greiðslubyrði Kolbrún Halldórsdóttir skrifar