Misnotuðu rafræn skilríki og tæmdu tugi milljóna af reikningum eldri borgara Eiður Þór Árnason skrifar 18. mars 2022 08:00 Skúli Sveinsson lögmaður segir víðtæka notkun rafrænna skilríkja bjóða hættunni heim. Samsett Dæmi eru um að rafræn skilríki eldri borgara hafi verið misnotuð til að tæma bankareikninga og taka lán í þeirra nafni. Skúli Sveinsson lögmaður hefur komið að tveimur slíkum málum á stuttum tíma og segir þau vekja upp spurningar um notkunargildi rafrænna skilríkja. „Þetta hafa verið tugir milljóna króna og þetta er bara aleiga fólks sem er hreinsuð út, allar peningalegar eignir sem það á.“ Einnig hafi verið stofnað til bankaviðskipta og sótt um lán hjá ótal fjármálastofnunum. Í báðum tilvikum eru fórnarlömbin í kringum áttrætt. Skúli segir að í öðru málinu sé hinn grunaði skyldmenni eldri borgarans og í hinu sé um að ræða starfsmann fyrirtækis sem sá um þrif og heimilisaðstoð. Málin hafa verið kærð til lögreglu þar sem þau eru til rannsóknar en Skúli bindur ekki miklar vonir við að peningarnir fáist nokkurn tíma til baka. „Þeir nást ekki aftur sennilega. Viðkomandi aðilar eru ekki borgunarmenn fyrir þessu. Það eru engar eignir til að ganga að hjá þessum einstaklingum og þeir munu ekki greiða þetta til baka jafnvel þó það liggi fyrir að þeir hafi gert þetta.“ Þó hafi lánastofnanirnar almennt verið tilbúnar til að fella nýju lánin niður. Bara spurning um vilja Til þess að nota rafræn skilríki þarf einstaklingur bæði að hafa aðgang að farsíma og þekkja svokallað PIN-númer sem fylgir skilríkjunum. „Ef það er einhver nákominn sem hefur aðgang að símanum þá getur verið lítið mál að komast yfir þetta PIN. Fullorðnir einstaklingar skrifa þetta líka kannski bara niður,“ segir Skúli. Einnig sé oft auðvelt að sjá hvaða númer fólk stimpli inn í síma sína þegar það nýtir rafræn skilríki. „Ef þú færð aðgang að þessu þá er bara spurning um hvort það sé vilji til að misnota þetta.“ Skúli segir ástæðu til að hafa áhyggjur af því hversu auðvelt það sé orðið að framkvæma stórar fjárhagslegar aðgerðir og fá aðgang að viðkvæmum persónuupplýsingum án aðkomu annarra. Verði aldrei nógu öruggt Á meðan það hafi verið nokkuð ljóst í umræddum málum að viðkomandi gátu ekki undirgengist þessar lánaskuldbindingar á eigin spýtur megi spyrja sig hvort það hefði verið jafn auðvelt að fá lánin felld niður ef um væri að ræða yngri einstaklinga sem hefðu klárlega getuna til að sækja um lán. Jafnframt geldur Skúli varhug við þeirri vegferð stjórnvalda að gera þinglýsingar rafrænar. „Ef þær væru rafrænar þá gætu menn farið að veðsetja fasteignir til dæmis og taka mun hærri lán. Þetta er svolítið hrollvekjandi af því að það er bara svo auðvelt. Ef þú átt kærustu þá hefur þú aðgang að símanum hennar og veist örugglega PIN-ið hennar. Það þarf bara viljann. Þetta er einfaldlega ekki nógu öruggt og verður það aldrei vegna þess að ef þú ferð ekki á staðinn, sýnir skilríki, ritar nafnið þitt, líka að það sé smá fyrirhöfn að gera þetta, þá eru allar hraðahindranir og athuganir ekki lengur til staðar,“ segir Skúli. Lögreglumál Eldri borgarar Tækni Tengdar fréttir Fjármálaráðuneytið segir rafræn skilríki örugg Fjármálaráðuneytið segir rafræn skilríki, á korti og í farsíma, öruggustu almennu rafrænu auðkenninguna sem í boði séu hér á landi. 18. júní 2015 13:04 Hægt að misnota rafræn skilríki með „einbeittum brotavilja“ Áfrýjunarnefnd neytendamála hefur úrskurðað að Neytendastofu beri að kanna á ný ábendingu um alvarlegan öryggisgalla í rafrænni skilríkjalausn Auðkennis ehf. 17. júní 2015 23:00 Mest lesið Vaktin: Forsetakosningar í Bandaríkjunum Erlent Flugslysið sem skók þjóðina og aldrei munu fást svör við Innlent „Við erum ógeðslega sár fyrir hönd barnanna okkar“ Innlent Sakfelldur fyrir þátt í banaslysi en annar ökumaður aldrei fundist Innlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Hagnast um hálfan milljarð og reiknar með þrefalt meira á næsta ári Innlent Baráttan um Bandaríkin: Hvað gerist eiginlega í nótt? Erlent „Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum“ Innlent Perlan þurfi að seljast fyrir áramót svo dæmið gangi upp Innlent Engar upplýsingar fást um tengsl konunnar við barnið Innlent Fleiri fréttir Ógnaði barnsmóður sinni með haglabyssu Engar upplýsingar fást um tengsl konunnar við barnið Bein útsending: Frambjóðendur ræða málefni fatlaðs fólks Fjörutíu prósent kjósenda Miðflokks vilja Trump „Við erum ógeðslega sár fyrir hönd barnanna okkar“ Leikskólinn Mánagarður opinn á ný Bein útsending: Loftslagsmál rædd á Umhverfisþingi Frambjóðendur ræða áfengis- og vímuefnamál Perlan þurfi að seljast fyrir áramót svo dæmið gangi upp Hagnast um hálfan milljarð og reiknar með þrefalt meira á næsta ári Bein útsending: Kosningafundur með formönnum flokkanna Fjárhagsáætlun borgarinnar kynnt og Kanar ganga að kjörborðinu Aukin hætta á skriðuföllum vegna rigningar Sakfelldur fyrir þátt í banaslysi en annar ökumaður aldrei fundist Bein útsending: Kynna fjárhagsáætlun Reykjavíkurborgar „Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum“ Flugslysið sem skók þjóðina og aldrei munu fást svör við Umboðsmaður barna segir verkföll kennara mismuna börnum Segja verkfall kennara skapa ójafnræði og óréttlæti Gera nú ráð fyrir 43 prósent meiri halla á ríkissjóði Stjórnarliðið freistar þess að rjúfa útboðsstopp í vegagerð Einn fluttur á sjúkrahús eftir árekstur Grasrótin að styrkjast eftir samstarf sem mögulega var of dýrkeypt Haustið 2008 að einhverju leyti „reyfarakennt“ Sex kílómetrar urðu átta í straumhörðum og ísköldum sjónum „Þetta var hræðilegt slys“ Hræðilegt slys og sögulegar kosningar Mögulega merki um að lítið magn kviku hafi verið á ferð Læknar boða miklu harðari aðgerðir Sigurður Ingi þögull um búsetuúrræðin Sjá meira
„Þetta hafa verið tugir milljóna króna og þetta er bara aleiga fólks sem er hreinsuð út, allar peningalegar eignir sem það á.“ Einnig hafi verið stofnað til bankaviðskipta og sótt um lán hjá ótal fjármálastofnunum. Í báðum tilvikum eru fórnarlömbin í kringum áttrætt. Skúli segir að í öðru málinu sé hinn grunaði skyldmenni eldri borgarans og í hinu sé um að ræða starfsmann fyrirtækis sem sá um þrif og heimilisaðstoð. Málin hafa verið kærð til lögreglu þar sem þau eru til rannsóknar en Skúli bindur ekki miklar vonir við að peningarnir fáist nokkurn tíma til baka. „Þeir nást ekki aftur sennilega. Viðkomandi aðilar eru ekki borgunarmenn fyrir þessu. Það eru engar eignir til að ganga að hjá þessum einstaklingum og þeir munu ekki greiða þetta til baka jafnvel þó það liggi fyrir að þeir hafi gert þetta.“ Þó hafi lánastofnanirnar almennt verið tilbúnar til að fella nýju lánin niður. Bara spurning um vilja Til þess að nota rafræn skilríki þarf einstaklingur bæði að hafa aðgang að farsíma og þekkja svokallað PIN-númer sem fylgir skilríkjunum. „Ef það er einhver nákominn sem hefur aðgang að símanum þá getur verið lítið mál að komast yfir þetta PIN. Fullorðnir einstaklingar skrifa þetta líka kannski bara niður,“ segir Skúli. Einnig sé oft auðvelt að sjá hvaða númer fólk stimpli inn í síma sína þegar það nýtir rafræn skilríki. „Ef þú færð aðgang að þessu þá er bara spurning um hvort það sé vilji til að misnota þetta.“ Skúli segir ástæðu til að hafa áhyggjur af því hversu auðvelt það sé orðið að framkvæma stórar fjárhagslegar aðgerðir og fá aðgang að viðkvæmum persónuupplýsingum án aðkomu annarra. Verði aldrei nógu öruggt Á meðan það hafi verið nokkuð ljóst í umræddum málum að viðkomandi gátu ekki undirgengist þessar lánaskuldbindingar á eigin spýtur megi spyrja sig hvort það hefði verið jafn auðvelt að fá lánin felld niður ef um væri að ræða yngri einstaklinga sem hefðu klárlega getuna til að sækja um lán. Jafnframt geldur Skúli varhug við þeirri vegferð stjórnvalda að gera þinglýsingar rafrænar. „Ef þær væru rafrænar þá gætu menn farið að veðsetja fasteignir til dæmis og taka mun hærri lán. Þetta er svolítið hrollvekjandi af því að það er bara svo auðvelt. Ef þú átt kærustu þá hefur þú aðgang að símanum hennar og veist örugglega PIN-ið hennar. Það þarf bara viljann. Þetta er einfaldlega ekki nógu öruggt og verður það aldrei vegna þess að ef þú ferð ekki á staðinn, sýnir skilríki, ritar nafnið þitt, líka að það sé smá fyrirhöfn að gera þetta, þá eru allar hraðahindranir og athuganir ekki lengur til staðar,“ segir Skúli.
Lögreglumál Eldri borgarar Tækni Tengdar fréttir Fjármálaráðuneytið segir rafræn skilríki örugg Fjármálaráðuneytið segir rafræn skilríki, á korti og í farsíma, öruggustu almennu rafrænu auðkenninguna sem í boði séu hér á landi. 18. júní 2015 13:04 Hægt að misnota rafræn skilríki með „einbeittum brotavilja“ Áfrýjunarnefnd neytendamála hefur úrskurðað að Neytendastofu beri að kanna á ný ábendingu um alvarlegan öryggisgalla í rafrænni skilríkjalausn Auðkennis ehf. 17. júní 2015 23:00 Mest lesið Vaktin: Forsetakosningar í Bandaríkjunum Erlent Flugslysið sem skók þjóðina og aldrei munu fást svör við Innlent „Við erum ógeðslega sár fyrir hönd barnanna okkar“ Innlent Sakfelldur fyrir þátt í banaslysi en annar ökumaður aldrei fundist Innlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Hagnast um hálfan milljarð og reiknar með þrefalt meira á næsta ári Innlent Baráttan um Bandaríkin: Hvað gerist eiginlega í nótt? Erlent „Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum“ Innlent Perlan þurfi að seljast fyrir áramót svo dæmið gangi upp Innlent Engar upplýsingar fást um tengsl konunnar við barnið Innlent Fleiri fréttir Ógnaði barnsmóður sinni með haglabyssu Engar upplýsingar fást um tengsl konunnar við barnið Bein útsending: Frambjóðendur ræða málefni fatlaðs fólks Fjörutíu prósent kjósenda Miðflokks vilja Trump „Við erum ógeðslega sár fyrir hönd barnanna okkar“ Leikskólinn Mánagarður opinn á ný Bein útsending: Loftslagsmál rædd á Umhverfisþingi Frambjóðendur ræða áfengis- og vímuefnamál Perlan þurfi að seljast fyrir áramót svo dæmið gangi upp Hagnast um hálfan milljarð og reiknar með þrefalt meira á næsta ári Bein útsending: Kosningafundur með formönnum flokkanna Fjárhagsáætlun borgarinnar kynnt og Kanar ganga að kjörborðinu Aukin hætta á skriðuföllum vegna rigningar Sakfelldur fyrir þátt í banaslysi en annar ökumaður aldrei fundist Bein útsending: Kynna fjárhagsáætlun Reykjavíkurborgar „Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum“ Flugslysið sem skók þjóðina og aldrei munu fást svör við Umboðsmaður barna segir verkföll kennara mismuna börnum Segja verkfall kennara skapa ójafnræði og óréttlæti Gera nú ráð fyrir 43 prósent meiri halla á ríkissjóði Stjórnarliðið freistar þess að rjúfa útboðsstopp í vegagerð Einn fluttur á sjúkrahús eftir árekstur Grasrótin að styrkjast eftir samstarf sem mögulega var of dýrkeypt Haustið 2008 að einhverju leyti „reyfarakennt“ Sex kílómetrar urðu átta í straumhörðum og ísköldum sjónum „Þetta var hræðilegt slys“ Hræðilegt slys og sögulegar kosningar Mögulega merki um að lítið magn kviku hafi verið á ferð Læknar boða miklu harðari aðgerðir Sigurður Ingi þögull um búsetuúrræðin Sjá meira
Fjármálaráðuneytið segir rafræn skilríki örugg Fjármálaráðuneytið segir rafræn skilríki, á korti og í farsíma, öruggustu almennu rafrænu auðkenninguna sem í boði séu hér á landi. 18. júní 2015 13:04
Hægt að misnota rafræn skilríki með „einbeittum brotavilja“ Áfrýjunarnefnd neytendamála hefur úrskurðað að Neytendastofu beri að kanna á ný ábendingu um alvarlegan öryggisgalla í rafrænni skilríkjalausn Auðkennis ehf. 17. júní 2015 23:00