Misnotuðu rafræn skilríki og tæmdu tugi milljóna af reikningum eldri borgara Eiður Þór Árnason skrifar 18. mars 2022 08:00 Skúli Sveinsson lögmaður segir víðtæka notkun rafrænna skilríkja bjóða hættunni heim. Samsett Dæmi eru um að rafræn skilríki eldri borgara hafi verið misnotuð til að tæma bankareikninga og taka lán í þeirra nafni. Skúli Sveinsson lögmaður hefur komið að tveimur slíkum málum á stuttum tíma og segir þau vekja upp spurningar um notkunargildi rafrænna skilríkja. „Þetta hafa verið tugir milljóna króna og þetta er bara aleiga fólks sem er hreinsuð út, allar peningalegar eignir sem það á.“ Einnig hafi verið stofnað til bankaviðskipta og sótt um lán hjá ótal fjármálastofnunum. Í báðum tilvikum eru fórnarlömbin í kringum áttrætt. Skúli segir að í öðru málinu sé hinn grunaði skyldmenni eldri borgarans og í hinu sé um að ræða starfsmann fyrirtækis sem sá um þrif og heimilisaðstoð. Málin hafa verið kærð til lögreglu þar sem þau eru til rannsóknar en Skúli bindur ekki miklar vonir við að peningarnir fáist nokkurn tíma til baka. „Þeir nást ekki aftur sennilega. Viðkomandi aðilar eru ekki borgunarmenn fyrir þessu. Það eru engar eignir til að ganga að hjá þessum einstaklingum og þeir munu ekki greiða þetta til baka jafnvel þó það liggi fyrir að þeir hafi gert þetta.“ Þó hafi lánastofnanirnar almennt verið tilbúnar til að fella nýju lánin niður. Bara spurning um vilja Til þess að nota rafræn skilríki þarf einstaklingur bæði að hafa aðgang að farsíma og þekkja svokallað PIN-númer sem fylgir skilríkjunum. „Ef það er einhver nákominn sem hefur aðgang að símanum þá getur verið lítið mál að komast yfir þetta PIN. Fullorðnir einstaklingar skrifa þetta líka kannski bara niður,“ segir Skúli. Einnig sé oft auðvelt að sjá hvaða númer fólk stimpli inn í síma sína þegar það nýtir rafræn skilríki. „Ef þú færð aðgang að þessu þá er bara spurning um hvort það sé vilji til að misnota þetta.“ Skúli segir ástæðu til að hafa áhyggjur af því hversu auðvelt það sé orðið að framkvæma stórar fjárhagslegar aðgerðir og fá aðgang að viðkvæmum persónuupplýsingum án aðkomu annarra. Verði aldrei nógu öruggt Á meðan það hafi verið nokkuð ljóst í umræddum málum að viðkomandi gátu ekki undirgengist þessar lánaskuldbindingar á eigin spýtur megi spyrja sig hvort það hefði verið jafn auðvelt að fá lánin felld niður ef um væri að ræða yngri einstaklinga sem hefðu klárlega getuna til að sækja um lán. Jafnframt geldur Skúli varhug við þeirri vegferð stjórnvalda að gera þinglýsingar rafrænar. „Ef þær væru rafrænar þá gætu menn farið að veðsetja fasteignir til dæmis og taka mun hærri lán. Þetta er svolítið hrollvekjandi af því að það er bara svo auðvelt. Ef þú átt kærustu þá hefur þú aðgang að símanum hennar og veist örugglega PIN-ið hennar. Það þarf bara viljann. Þetta er einfaldlega ekki nógu öruggt og verður það aldrei vegna þess að ef þú ferð ekki á staðinn, sýnir skilríki, ritar nafnið þitt, líka að það sé smá fyrirhöfn að gera þetta, þá eru allar hraðahindranir og athuganir ekki lengur til staðar,“ segir Skúli. Lögreglumál Eldri borgarar Tækni Tengdar fréttir Fjármálaráðuneytið segir rafræn skilríki örugg Fjármálaráðuneytið segir rafræn skilríki, á korti og í farsíma, öruggustu almennu rafrænu auðkenninguna sem í boði séu hér á landi. 18. júní 2015 13:04 Hægt að misnota rafræn skilríki með „einbeittum brotavilja“ Áfrýjunarnefnd neytendamála hefur úrskurðað að Neytendastofu beri að kanna á ný ábendingu um alvarlegan öryggisgalla í rafrænni skilríkjalausn Auðkennis ehf. 17. júní 2015 23:00 Mest lesið Grunaður hraðbankaþjófur nennti ekki með austur nóttina örlagaríku Innlent Mannskæð skotárás í skóla í Bandaríkjunum Erlent Glímdi við veikindi fyrir andlátið sem breyttu persónuleika hans Innlent Ekki séð neitt þessu líkt á sínum fjörutíu ára ferli Innlent Til skoðunar að flytja Sjálfstæðisflokkinn úr Valhöll Innlent Stefna Open AI vegna sjálfsvígs sonarins Erlent Supu hveljur á fundi með ráðherra á Egilsstöðum Innlent Er við góða líkamlega heilsu en heilinn að „bregðast honum“ Erlent Gátu ekki opnað hraðbankann þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir Innlent Raðsundlaugarkúkari gengur laus í Oulu Erlent Fleiri fréttir Hafna „órökstuddum fullyrðingum“ Sigurðar Inga Þyrlan kölluð út vegna slasaðs manns í Gemludal Menningarráðherra skipaði son heilbrigðisráðherra í formannsstörf Vara við svikapóstum í þeirra nafni Bylting framundan en Landspítalinn þurfi að hlaupa hraðar Faðir plokksins kenndi ráðherra að plokka Gátu ekki opnað hraðbankann þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir Kári Stefánsson í beinni, erfiður hraðbanki og Dönum ekki skemmt Óttuðust um ferðamenn sem sátu fastir í Markarfljóti Glímdi við veikindi fyrir andlátið sem breyttu persónuleika hans Hraðbankaþjófur játar sök Framlengja gæsluvarðhald yfir leiðbeinandanum um fjórar vikur Supu hveljur á fundi með ráðherra á Egilsstöðum Grunaður hraðbankaþjófur nennti ekki með austur nóttina örlagaríku Með mikla áverka og mjög kaldur þegar hann fannst Móðirin áfram í haldi og húsleit á Írlandi Til skoðunar að flytja Sjálfstæðisflokkinn úr Valhöll Losun Íslands jókst á öllum sviðum og langt í land með skuldbindingar Bylting í heilbrigðisþjónustu og áróður Bandaríkjamanna Vilja halda leiðbeinandanum áfram bak við lás og slá Kynna drög að nýrri stefnu í heilbrigðismálum Ekki séð neitt þessu líkt á sínum fjörutíu ára ferli Innbrot og slagsmál í miðborginni Segir dóminn áfellisdóm yfir seinagangi lögreglu í kynferðisbrotamálum Málafjöldi tvöfaldast milli ára: „Hálfur milljarður farinn nú þegar“ Heilbrigðisráðuneytið færir sig um set Enginn vilji taka ábyrgð á því hvenær eigi að loka Reynisfjöru Minntust þess ekki að hafa brennt tösku fyrir Stefán Blackburn Sakar eftirlitsaðila um að framfylgja ekki leigubílalögum Játaði Hamraborgarmálið, grunaður í hraðbankamálinu og vitni í Gufunesmálinu Sjá meira
„Þetta hafa verið tugir milljóna króna og þetta er bara aleiga fólks sem er hreinsuð út, allar peningalegar eignir sem það á.“ Einnig hafi verið stofnað til bankaviðskipta og sótt um lán hjá ótal fjármálastofnunum. Í báðum tilvikum eru fórnarlömbin í kringum áttrætt. Skúli segir að í öðru málinu sé hinn grunaði skyldmenni eldri borgarans og í hinu sé um að ræða starfsmann fyrirtækis sem sá um þrif og heimilisaðstoð. Málin hafa verið kærð til lögreglu þar sem þau eru til rannsóknar en Skúli bindur ekki miklar vonir við að peningarnir fáist nokkurn tíma til baka. „Þeir nást ekki aftur sennilega. Viðkomandi aðilar eru ekki borgunarmenn fyrir þessu. Það eru engar eignir til að ganga að hjá þessum einstaklingum og þeir munu ekki greiða þetta til baka jafnvel þó það liggi fyrir að þeir hafi gert þetta.“ Þó hafi lánastofnanirnar almennt verið tilbúnar til að fella nýju lánin niður. Bara spurning um vilja Til þess að nota rafræn skilríki þarf einstaklingur bæði að hafa aðgang að farsíma og þekkja svokallað PIN-númer sem fylgir skilríkjunum. „Ef það er einhver nákominn sem hefur aðgang að símanum þá getur verið lítið mál að komast yfir þetta PIN. Fullorðnir einstaklingar skrifa þetta líka kannski bara niður,“ segir Skúli. Einnig sé oft auðvelt að sjá hvaða númer fólk stimpli inn í síma sína þegar það nýtir rafræn skilríki. „Ef þú færð aðgang að þessu þá er bara spurning um hvort það sé vilji til að misnota þetta.“ Skúli segir ástæðu til að hafa áhyggjur af því hversu auðvelt það sé orðið að framkvæma stórar fjárhagslegar aðgerðir og fá aðgang að viðkvæmum persónuupplýsingum án aðkomu annarra. Verði aldrei nógu öruggt Á meðan það hafi verið nokkuð ljóst í umræddum málum að viðkomandi gátu ekki undirgengist þessar lánaskuldbindingar á eigin spýtur megi spyrja sig hvort það hefði verið jafn auðvelt að fá lánin felld niður ef um væri að ræða yngri einstaklinga sem hefðu klárlega getuna til að sækja um lán. Jafnframt geldur Skúli varhug við þeirri vegferð stjórnvalda að gera þinglýsingar rafrænar. „Ef þær væru rafrænar þá gætu menn farið að veðsetja fasteignir til dæmis og taka mun hærri lán. Þetta er svolítið hrollvekjandi af því að það er bara svo auðvelt. Ef þú átt kærustu þá hefur þú aðgang að símanum hennar og veist örugglega PIN-ið hennar. Það þarf bara viljann. Þetta er einfaldlega ekki nógu öruggt og verður það aldrei vegna þess að ef þú ferð ekki á staðinn, sýnir skilríki, ritar nafnið þitt, líka að það sé smá fyrirhöfn að gera þetta, þá eru allar hraðahindranir og athuganir ekki lengur til staðar,“ segir Skúli.
Lögreglumál Eldri borgarar Tækni Tengdar fréttir Fjármálaráðuneytið segir rafræn skilríki örugg Fjármálaráðuneytið segir rafræn skilríki, á korti og í farsíma, öruggustu almennu rafrænu auðkenninguna sem í boði séu hér á landi. 18. júní 2015 13:04 Hægt að misnota rafræn skilríki með „einbeittum brotavilja“ Áfrýjunarnefnd neytendamála hefur úrskurðað að Neytendastofu beri að kanna á ný ábendingu um alvarlegan öryggisgalla í rafrænni skilríkjalausn Auðkennis ehf. 17. júní 2015 23:00 Mest lesið Grunaður hraðbankaþjófur nennti ekki með austur nóttina örlagaríku Innlent Mannskæð skotárás í skóla í Bandaríkjunum Erlent Glímdi við veikindi fyrir andlátið sem breyttu persónuleika hans Innlent Ekki séð neitt þessu líkt á sínum fjörutíu ára ferli Innlent Til skoðunar að flytja Sjálfstæðisflokkinn úr Valhöll Innlent Stefna Open AI vegna sjálfsvígs sonarins Erlent Supu hveljur á fundi með ráðherra á Egilsstöðum Innlent Er við góða líkamlega heilsu en heilinn að „bregðast honum“ Erlent Gátu ekki opnað hraðbankann þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir Innlent Raðsundlaugarkúkari gengur laus í Oulu Erlent Fleiri fréttir Hafna „órökstuddum fullyrðingum“ Sigurðar Inga Þyrlan kölluð út vegna slasaðs manns í Gemludal Menningarráðherra skipaði son heilbrigðisráðherra í formannsstörf Vara við svikapóstum í þeirra nafni Bylting framundan en Landspítalinn þurfi að hlaupa hraðar Faðir plokksins kenndi ráðherra að plokka Gátu ekki opnað hraðbankann þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir Kári Stefánsson í beinni, erfiður hraðbanki og Dönum ekki skemmt Óttuðust um ferðamenn sem sátu fastir í Markarfljóti Glímdi við veikindi fyrir andlátið sem breyttu persónuleika hans Hraðbankaþjófur játar sök Framlengja gæsluvarðhald yfir leiðbeinandanum um fjórar vikur Supu hveljur á fundi með ráðherra á Egilsstöðum Grunaður hraðbankaþjófur nennti ekki með austur nóttina örlagaríku Með mikla áverka og mjög kaldur þegar hann fannst Móðirin áfram í haldi og húsleit á Írlandi Til skoðunar að flytja Sjálfstæðisflokkinn úr Valhöll Losun Íslands jókst á öllum sviðum og langt í land með skuldbindingar Bylting í heilbrigðisþjónustu og áróður Bandaríkjamanna Vilja halda leiðbeinandanum áfram bak við lás og slá Kynna drög að nýrri stefnu í heilbrigðismálum Ekki séð neitt þessu líkt á sínum fjörutíu ára ferli Innbrot og slagsmál í miðborginni Segir dóminn áfellisdóm yfir seinagangi lögreglu í kynferðisbrotamálum Málafjöldi tvöfaldast milli ára: „Hálfur milljarður farinn nú þegar“ Heilbrigðisráðuneytið færir sig um set Enginn vilji taka ábyrgð á því hvenær eigi að loka Reynisfjöru Minntust þess ekki að hafa brennt tösku fyrir Stefán Blackburn Sakar eftirlitsaðila um að framfylgja ekki leigubílalögum Játaði Hamraborgarmálið, grunaður í hraðbankamálinu og vitni í Gufunesmálinu Sjá meira
Fjármálaráðuneytið segir rafræn skilríki örugg Fjármálaráðuneytið segir rafræn skilríki, á korti og í farsíma, öruggustu almennu rafrænu auðkenninguna sem í boði séu hér á landi. 18. júní 2015 13:04
Hægt að misnota rafræn skilríki með „einbeittum brotavilja“ Áfrýjunarnefnd neytendamála hefur úrskurðað að Neytendastofu beri að kanna á ný ábendingu um alvarlegan öryggisgalla í rafrænni skilríkjalausn Auðkennis ehf. 17. júní 2015 23:00