Blóðbirgðir komnar niður fyrir öryggismörk í Blóðbankanum Eiður Þór Árnason og Lillý Valgerður Pétursdóttir skrifa 31. janúar 2022 17:28 Sveinn Guðmundsson, yfirlæknir Blóðbankans. Síðustu þrír mánuðir hafa verið erfiðir hjá Blóðbankanum og eru öryggisbirgðir blóðs nú undir viðmiðunarmörkum. Hlutfallslega færri konur gefa blóð hérlendis en í nágrannalöndunum og telur bankinn þar leynast mikilvægt sóknarfæri til framtíðar. Sveinn Guðmundsson yfirlæknir Blóðbankans segir að mikið hafi borið á forföllum blóðgjafa eftir að kórónuveirusmituðum fór að fjölga í nóvember. „Við höfum hingað til alltaf getað tryggt blóð þegar þess er þörf en þetta snýst um að eiga öryggisbirgðir sem við viljum gjarnan að séu um 400 einingar af rauðkornum. Við eigum núna rúmlega 300 og höfum annars verið að dansa í kringum 350 til 400.“ Öryggisbirgðunum sé ætlað að tryggja að hægt sé að bregðast örugglega við stórslysi eða öðrum óvæntum atburðum. „Ef það kemur upp stórt slys eða mikil og stór aðgerð þá höfum við reynslu af því að einn sjúklingur getur þurft 100 til 200 blóðhluta á einum sólarhring. Þá höfum við yfirleitt kallað inn blóðgjafa í miklum mæli en möguleikar okkar til að safna miklu á skömmum tíma er minni út af faraldrinum, bæði vegna starfsfólks og blóðgjafa. Ef við eigum meiri öryggisbirgðir þá erum við örugg í gegnum fyrstu einn til tvo sólarhringanna,“ segir Sveinn. Ekki fengið að nota Blóðbílinn Sveinn segir að blóðbankar víða um heim séu í sömu stöðu og Rauði krossinn í Bandaríkjunum hafi til að mynda ekki staðið frammi fyrir meiri blóðskorti í tíu til tuttugu ár. Hann bætir við að það hafi haft mikil áhrif á starfsemina hér að geta ekki ekki starfrækt Blóðbankabílinn í tvö ár sem hafi verið öflugasta leiðin til að afla nýrra blóðgjafa. „Þetta byrjaði eiginlega í nóvember, þá eykst blóðhlutanotkun af einhverjum ástæðum sem við höfum ekki beint yfirlit yfir en teljum að það sé ekki tengt Covid. Svo minnkar aðgengi okkar að blóðgjöfum vegna fjarvista, veikinda og annara þátta og svo kannski vegna þess að við höfum ekki getað endurnýjað blóðgjafahópinn með sama hætti og áður með Blóðbankabílnum. Svo eru ýmsar byggðir sem við náum ekki eins vel til í dag, við fórum til dæmis á Suðurnesin og Akranes með reglulegu millibili og þar eru um það bil 1.000 einingar sem söfnuðust á hverju ári. Við erum ekki alveg viss um að allir þeir gjafar hafi komið hingað til Reykjavíkur til að gefa en sumir hafa gert það.“ Blóðbankinn segir framlag blóðgjafa vera mikilvægt fyrir heilbrigðiskerfið.Vísir/Vilhelm Hvetja konur til að mæta Áður en faraldurinn skall fyrir um tveimur árum var Blóðbankinn með um 6.000 virka blóðgjafa en þar af voru um 2.000 konur. Sveinn segir að á Norðurlöndunum, Bretlandi og Þýskalandi séu konur hins vegar um helmingur blóðgjafa. „Við teljum að íslenskar konur geti jafnvel gert enn betur og verið jafnokar kynsystrum sinna í löndunum í kringum okkur að gefa blóð.“ Sveinn segir að það sé áhyggjuefni að illa gangi að halda nægar öryggisbirgðir og bankinn hafi verið í nánum samskiptum við Landspítalann til að leita allra leiða til að minnka blóðnotkun og styrkja blóðsöfnunina til lengri tíma. „Framlag blóðgjafa á Íslandi er mikilvægt til að heilbrigðisþjónustan gangi og það hefur verið alveg ótrúlega gott að finna það hvað okkar blóðgjafahópur hefur brugðist vel við og með því móti tryggt öryggi sjúklinga í gegnum þennan erfiða faraldur. Þá er mér sérstaklega í huga hvað þetta hefur verið krefjandi síðustu þrjá mánuði.“ Heilbrigðismál Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Landspítalinn Blóðgjöf Mest lesið Kostaði umdeilda færslu á síðu flokks sem hann er hættur í Innlent Stuðningur við Trump kostaði sambandið við Elon Erlent „Girtu þig nú í brók og horfstu í augu við sjálfan þig“ Innlent Tvær á toppnum Innlent Annarri ákærunni formlega vísað frá Erlent Flugvélar og fólk skautuðu á Hafravatni Innlent Íslensk kona í haldi: Hótelherbergi á Tenerife þakið blóði Innlent Breytinga að vænta á fylgi Flokks fólksins Innlent Bælin tóm og Diegos sárt saknað: „Hann er einn af okkur“ Innlent Lögreglumenn furðuðu sig á vígahnetti Innlent Fleiri fréttir Virknin stöðug og bundin við nyrsta gíginn Kostaði umdeilda færslu á síðu flokks sem hann er hættur í Flugvélar og fólk skautuðu á Hafravatni Tvær á toppnum Gasmengun helsta hættan í Grindavík „Það má Guð vita“ Bælin tóm og Diegos sárt saknað: „Hann er einn af okkur“ „Girtu þig nú í brók og horfstu í augu við sjálfan þig“ Bjartsýni í Karphúsinu og kattarins Díegó leitað Lofa fullum trúnaði ef Diego verður skilað Leitaði trúnaðarupplýsinga til að staðfesta orðróm en fékk sparkið Ákærður fyrir stunguárásina á Menningarnótt Dómsmál setur áform Heidelberg í uppnám Enn talsverður kraftur í eldgosinu Bitist af mikilli hörku um atkvæði íbúa í Ölfusi Breytinga að vænta á fylgi Flokks fólksins Krapastífla hefur myndast í Ölfusá við Selfoss Hjúkrunarfræðingar samþykktu samning Sást á öryggismyndavélum þegar Diego var numinn á brott Lögreglumenn furðuðu sig á vígahnetti Kjörin í stjórn Evrópska ungmennavettvangsins Jane Goodall hvetur stjórnvöld til að beita sér gegn hvalveiðum Opna Grindavík á ný Sérfræðingar rýna í stöðuna á lokasprettinum Ráðgjafar- og greiningarstöð fjársvelt meðan ásókn í þjónustu eykst Töluverðar líkur á leiðindaveðri á kjördag Sjálfstæðismaður vill ekki að sitt fólk striki Dag út Íslensk kona í haldi: Hótelherbergi á Tenerife þakið blóði Rannsókn lokið á stunguárásinni við Skúlagötu Fundað í Karphúsi og hraunið kælt á Reykjanesi Sjá meira
Sveinn Guðmundsson yfirlæknir Blóðbankans segir að mikið hafi borið á forföllum blóðgjafa eftir að kórónuveirusmituðum fór að fjölga í nóvember. „Við höfum hingað til alltaf getað tryggt blóð þegar þess er þörf en þetta snýst um að eiga öryggisbirgðir sem við viljum gjarnan að séu um 400 einingar af rauðkornum. Við eigum núna rúmlega 300 og höfum annars verið að dansa í kringum 350 til 400.“ Öryggisbirgðunum sé ætlað að tryggja að hægt sé að bregðast örugglega við stórslysi eða öðrum óvæntum atburðum. „Ef það kemur upp stórt slys eða mikil og stór aðgerð þá höfum við reynslu af því að einn sjúklingur getur þurft 100 til 200 blóðhluta á einum sólarhring. Þá höfum við yfirleitt kallað inn blóðgjafa í miklum mæli en möguleikar okkar til að safna miklu á skömmum tíma er minni út af faraldrinum, bæði vegna starfsfólks og blóðgjafa. Ef við eigum meiri öryggisbirgðir þá erum við örugg í gegnum fyrstu einn til tvo sólarhringanna,“ segir Sveinn. Ekki fengið að nota Blóðbílinn Sveinn segir að blóðbankar víða um heim séu í sömu stöðu og Rauði krossinn í Bandaríkjunum hafi til að mynda ekki staðið frammi fyrir meiri blóðskorti í tíu til tuttugu ár. Hann bætir við að það hafi haft mikil áhrif á starfsemina hér að geta ekki ekki starfrækt Blóðbankabílinn í tvö ár sem hafi verið öflugasta leiðin til að afla nýrra blóðgjafa. „Þetta byrjaði eiginlega í nóvember, þá eykst blóðhlutanotkun af einhverjum ástæðum sem við höfum ekki beint yfirlit yfir en teljum að það sé ekki tengt Covid. Svo minnkar aðgengi okkar að blóðgjöfum vegna fjarvista, veikinda og annara þátta og svo kannski vegna þess að við höfum ekki getað endurnýjað blóðgjafahópinn með sama hætti og áður með Blóðbankabílnum. Svo eru ýmsar byggðir sem við náum ekki eins vel til í dag, við fórum til dæmis á Suðurnesin og Akranes með reglulegu millibili og þar eru um það bil 1.000 einingar sem söfnuðust á hverju ári. Við erum ekki alveg viss um að allir þeir gjafar hafi komið hingað til Reykjavíkur til að gefa en sumir hafa gert það.“ Blóðbankinn segir framlag blóðgjafa vera mikilvægt fyrir heilbrigðiskerfið.Vísir/Vilhelm Hvetja konur til að mæta Áður en faraldurinn skall fyrir um tveimur árum var Blóðbankinn með um 6.000 virka blóðgjafa en þar af voru um 2.000 konur. Sveinn segir að á Norðurlöndunum, Bretlandi og Þýskalandi séu konur hins vegar um helmingur blóðgjafa. „Við teljum að íslenskar konur geti jafnvel gert enn betur og verið jafnokar kynsystrum sinna í löndunum í kringum okkur að gefa blóð.“ Sveinn segir að það sé áhyggjuefni að illa gangi að halda nægar öryggisbirgðir og bankinn hafi verið í nánum samskiptum við Landspítalann til að leita allra leiða til að minnka blóðnotkun og styrkja blóðsöfnunina til lengri tíma. „Framlag blóðgjafa á Íslandi er mikilvægt til að heilbrigðisþjónustan gangi og það hefur verið alveg ótrúlega gott að finna það hvað okkar blóðgjafahópur hefur brugðist vel við og með því móti tryggt öryggi sjúklinga í gegnum þennan erfiða faraldur. Þá er mér sérstaklega í huga hvað þetta hefur verið krefjandi síðustu þrjá mánuði.“
Heilbrigðismál Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Landspítalinn Blóðgjöf Mest lesið Kostaði umdeilda færslu á síðu flokks sem hann er hættur í Innlent Stuðningur við Trump kostaði sambandið við Elon Erlent „Girtu þig nú í brók og horfstu í augu við sjálfan þig“ Innlent Tvær á toppnum Innlent Annarri ákærunni formlega vísað frá Erlent Flugvélar og fólk skautuðu á Hafravatni Innlent Íslensk kona í haldi: Hótelherbergi á Tenerife þakið blóði Innlent Breytinga að vænta á fylgi Flokks fólksins Innlent Bælin tóm og Diegos sárt saknað: „Hann er einn af okkur“ Innlent Lögreglumenn furðuðu sig á vígahnetti Innlent Fleiri fréttir Virknin stöðug og bundin við nyrsta gíginn Kostaði umdeilda færslu á síðu flokks sem hann er hættur í Flugvélar og fólk skautuðu á Hafravatni Tvær á toppnum Gasmengun helsta hættan í Grindavík „Það má Guð vita“ Bælin tóm og Diegos sárt saknað: „Hann er einn af okkur“ „Girtu þig nú í brók og horfstu í augu við sjálfan þig“ Bjartsýni í Karphúsinu og kattarins Díegó leitað Lofa fullum trúnaði ef Diego verður skilað Leitaði trúnaðarupplýsinga til að staðfesta orðróm en fékk sparkið Ákærður fyrir stunguárásina á Menningarnótt Dómsmál setur áform Heidelberg í uppnám Enn talsverður kraftur í eldgosinu Bitist af mikilli hörku um atkvæði íbúa í Ölfusi Breytinga að vænta á fylgi Flokks fólksins Krapastífla hefur myndast í Ölfusá við Selfoss Hjúkrunarfræðingar samþykktu samning Sást á öryggismyndavélum þegar Diego var numinn á brott Lögreglumenn furðuðu sig á vígahnetti Kjörin í stjórn Evrópska ungmennavettvangsins Jane Goodall hvetur stjórnvöld til að beita sér gegn hvalveiðum Opna Grindavík á ný Sérfræðingar rýna í stöðuna á lokasprettinum Ráðgjafar- og greiningarstöð fjársvelt meðan ásókn í þjónustu eykst Töluverðar líkur á leiðindaveðri á kjördag Sjálfstæðismaður vill ekki að sitt fólk striki Dag út Íslensk kona í haldi: Hótelherbergi á Tenerife þakið blóði Rannsókn lokið á stunguárásinni við Skúlagötu Fundað í Karphúsi og hraunið kælt á Reykjanesi Sjá meira