Þurfum að „bæta verulega í“ til að sjá í hælana á Norðurlandaþjóðunum Óttar Kolbeinsson Proppé skrifar 19. nóvember 2021 18:31 Ísland er eftirbátur allra hinna Norðurlandanna þegar kemur að framlögum til heilbrigðisþjónustunnar - sérstaklega öldrunarþjónustu. Næstum því fjórum sinni fleiri liggja inni á spítalanum í bið eftir plássi á hjúkrunarheimili heldur en þeir sem liggja þar inni með Covid. Í Danmörku hafa fjórir til níu dáið af völdum Covid-19 á dag síðustu sjö dögum. Hins vegar hefur enginn látist vegna faraldursins í öllum nóvembermánuði á Íslandi - staðreynd sem forsvarsmenn Landspítalans benda á að gleymist oft í samanburði manna á ástandinu á Íslandi og í Danmörku. Á sama tíma hefur bylgjan í Danmörku verið á mikilli uppleið, mun meiri en hefur verið hér heima síðan í byrjun þessa mánaðar. Línuritið sýnir vöxt faraldursins í Danmörku og á Íslandi. Smittölurnar eru hér reiknaðar í samhengi við það ef löndin hefðu milljón íbúa hvort; bleika línan Ísland og sú fjólubláa Danmörk.Our World in Data Þar eru auðvitað engar samkomutakmarkanir í gildi fyrir utan kröfu um bólusetningarvottorð til að komast inn á hina ýmsu staði. Hér heima eru þó mun strangari reglur í gildi en nýlega hefur nokkuð borið á gagnrýni á spítalann og hans getu til að sinna verkefnum sínum í faraldrinum. Gleymdist að reikna með öldrun þjóðar En Landspítalinn vill þar kenna stefnu sem hefur verið rekin síðustu tvo áratugi um ástandið: „Þessi þróun sem hefur átt sér stað hérna varðandi legurými á aðalsjúkrahúsi landsins, hún hefur bara komið okkur í koll,“ sagði Runólfur Pálsson, framkvæmdastjóri meðferðasviðs Landspítala, í kvöldfréttum Stöðvar 2 í kvöld. „Það er þessi fækkun sem hefur átt sér stað á undanförnum árum, sérstaklega síðustu tveimur áratugum. Og það er bara erfitt að bregðast við því í einu vetfangi þegar stór faraldur skellur á.“ En er þetta réttmæt gagnrýni hjá Runólfi? Fórum við of geyst í að fækka hér legurýmum? „Sko, það kann að vera og það er svo sem ekki mitt að meta það. Og það snýst líka bara um ákvarðanir á Landspítala,“ segir Svandís Svavarsdóttir heilbrigðisráðherra. vísir/sigurjón Þessi þróun á sér þó eðlilegar skýringar. Ein þeirra er sú að aðgerðum sem krefjast innlagnar hefur fækkað til muna. En að sögn Runólfs virðist hreinlega hafa gleymst að reikna með öldrun þjóðarinnar, því aldraðir leggist nú í allt of miklum mæli inn á spítalann. Langt í land Ef útgjöld Norðurlandanna til heilbrigðisþjónustu eru borin saman kemur í ljós að Ísland hefur verið eftirbátur allra hinna síðasta áratuginn ef miðað er við hlutfall af vergri landsframleiðslu. Tölur frá heilbrigðisráðuneytinu. Hér vantar árið 2020 frá Danmörku og Finnlandi en ljóst að þar fer hlutfallið upp líka því landsframleiðslan snarminnkaði hjá öllum í faraldrinum. Tölurnar fyrir 2020 eru því brogaðar.heilbrigðisráðuneytið Ísland er þó komið á par við hin löndin þegar kemur að framlögum til heilsugæslu og sjúkrahúsa. Við erum þó langt á eftir í öldrunarþjónustunni, sem gæti skýrt slæma getu spítalans í faraldrinum en þar liggja nú tæplega 100 inni sem bíða eftir að komast inn á hjúkrunarheimili. Á sama tíma eru ekki nema 25 inni á spítalanum með Covid. „Þannig að við greinilega megum bæta verulega í áður en við förum að sjá í hælana á þessum þjóðum,“ segir Svandís. Heilbrigðismál Landspítalinn Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Mest lesið Tjald vonarinnar brann til kaldra kola Innlent Stal 73 rauðvínsflöskum og rúllaði burt á þríhjóli Erlent Skötumessur Ásmundar Friðrikssonar gefa vel af sér Innlent „Þá er samkeppnishæfnin farin, það segir sig bara sjálft“ Innlent Díselþjófar staðnir að verki: „Þetta er búið að kosta okkur milljónir“ Innlent Hvalfjarðargöng opin á ný Innlent „Það er verið að taka aðeins of mikið“ Innlent Líkamsárás í farþegaskipi Innlent Epstein-skjölin og Trump: Eitthvað virðist rotið í Danaveldi Erlent Mikið viðbragð vegna umferðarslyss Innlent Fleiri fréttir Tjald vonarinnar brann til kaldra kola Skötumessur Ásmundar Friðrikssonar gefa vel af sér „Þá er samkeppnishæfnin farin, það segir sig bara sjálft“ Líkamsárás í farþegaskipi „Kaldar kveðjur frá ESB“ og tilfinningaþrungin stund á Druslugöngu Hvalfjarðargöng opin á ný „Það er verið að taka aðeins of mikið“ Díselþjófar staðnir að verki: „Þetta er búið að kosta okkur milljónir“ „Ég held að það sé nú best að anda rólega“ Áhugi ungra stráka á Druslugöngunni kom skemmtilega á óvart Mögulegir Evróputollar á íslenskar vörur, lundastofn í rénun og Druslugangan Komst ekki heim frá Íran fyrr en mánuði eftir árásirnar Segir eðlilegast að strandveiðiheimildir verði fyrir utan alla potta Reyndist fjölmennt matarboð „þar sem gleðin var við völd“ Skógasafn vill Gunnfaxa en beðið svara eigenda Áfram gýs úr einum gíg „Það nægir ekki ESB að rústa eigin iðnaðarframleiðslu“ Vill bjóða borgarstjóra í vöfflukaffi eftir deilurnar Ósammála Náttúrufræðistofnun og segja veiðar á lunda forsvaranlegar Eldri borgarar í Vogum leiddu knattspyrnumenn inn á völlinn ESB leggur til tolla á Ísland: „Þetta er bara tillaga sem er á borðinu“ Uppsagnir sjómanna í Grindavík: „Hvenær er nóg, nóg?“ Vilja innlima Vesturbakkann og deilu um göngustíg lýkur með vöfflum Handtekinn vegna ólöglegs vopnaburðar Bilun í flugstjórn olli um tveggja tíma seinkun Mikið viðbragð vegna umferðarslyss Keyrt á íslenska stráka á Ólympíuhátíð Ekki þeir sömu og voru handteknir vegna fyrri þjófnaðarins Minni helst á þjóðarmorð Serba á múslimum í Bosníu Hneig niður vegna flogakasts Sjá meira
Í Danmörku hafa fjórir til níu dáið af völdum Covid-19 á dag síðustu sjö dögum. Hins vegar hefur enginn látist vegna faraldursins í öllum nóvembermánuði á Íslandi - staðreynd sem forsvarsmenn Landspítalans benda á að gleymist oft í samanburði manna á ástandinu á Íslandi og í Danmörku. Á sama tíma hefur bylgjan í Danmörku verið á mikilli uppleið, mun meiri en hefur verið hér heima síðan í byrjun þessa mánaðar. Línuritið sýnir vöxt faraldursins í Danmörku og á Íslandi. Smittölurnar eru hér reiknaðar í samhengi við það ef löndin hefðu milljón íbúa hvort; bleika línan Ísland og sú fjólubláa Danmörk.Our World in Data Þar eru auðvitað engar samkomutakmarkanir í gildi fyrir utan kröfu um bólusetningarvottorð til að komast inn á hina ýmsu staði. Hér heima eru þó mun strangari reglur í gildi en nýlega hefur nokkuð borið á gagnrýni á spítalann og hans getu til að sinna verkefnum sínum í faraldrinum. Gleymdist að reikna með öldrun þjóðar En Landspítalinn vill þar kenna stefnu sem hefur verið rekin síðustu tvo áratugi um ástandið: „Þessi þróun sem hefur átt sér stað hérna varðandi legurými á aðalsjúkrahúsi landsins, hún hefur bara komið okkur í koll,“ sagði Runólfur Pálsson, framkvæmdastjóri meðferðasviðs Landspítala, í kvöldfréttum Stöðvar 2 í kvöld. „Það er þessi fækkun sem hefur átt sér stað á undanförnum árum, sérstaklega síðustu tveimur áratugum. Og það er bara erfitt að bregðast við því í einu vetfangi þegar stór faraldur skellur á.“ En er þetta réttmæt gagnrýni hjá Runólfi? Fórum við of geyst í að fækka hér legurýmum? „Sko, það kann að vera og það er svo sem ekki mitt að meta það. Og það snýst líka bara um ákvarðanir á Landspítala,“ segir Svandís Svavarsdóttir heilbrigðisráðherra. vísir/sigurjón Þessi þróun á sér þó eðlilegar skýringar. Ein þeirra er sú að aðgerðum sem krefjast innlagnar hefur fækkað til muna. En að sögn Runólfs virðist hreinlega hafa gleymst að reikna með öldrun þjóðarinnar, því aldraðir leggist nú í allt of miklum mæli inn á spítalann. Langt í land Ef útgjöld Norðurlandanna til heilbrigðisþjónustu eru borin saman kemur í ljós að Ísland hefur verið eftirbátur allra hinna síðasta áratuginn ef miðað er við hlutfall af vergri landsframleiðslu. Tölur frá heilbrigðisráðuneytinu. Hér vantar árið 2020 frá Danmörku og Finnlandi en ljóst að þar fer hlutfallið upp líka því landsframleiðslan snarminnkaði hjá öllum í faraldrinum. Tölurnar fyrir 2020 eru því brogaðar.heilbrigðisráðuneytið Ísland er þó komið á par við hin löndin þegar kemur að framlögum til heilsugæslu og sjúkrahúsa. Við erum þó langt á eftir í öldrunarþjónustunni, sem gæti skýrt slæma getu spítalans í faraldrinum en þar liggja nú tæplega 100 inni sem bíða eftir að komast inn á hjúkrunarheimili. Á sama tíma eru ekki nema 25 inni á spítalanum með Covid. „Þannig að við greinilega megum bæta verulega í áður en við förum að sjá í hælana á þessum þjóðum,“ segir Svandís.
Heilbrigðismál Landspítalinn Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Mest lesið Tjald vonarinnar brann til kaldra kola Innlent Stal 73 rauðvínsflöskum og rúllaði burt á þríhjóli Erlent Skötumessur Ásmundar Friðrikssonar gefa vel af sér Innlent „Þá er samkeppnishæfnin farin, það segir sig bara sjálft“ Innlent Díselþjófar staðnir að verki: „Þetta er búið að kosta okkur milljónir“ Innlent Hvalfjarðargöng opin á ný Innlent „Það er verið að taka aðeins of mikið“ Innlent Líkamsárás í farþegaskipi Innlent Epstein-skjölin og Trump: Eitthvað virðist rotið í Danaveldi Erlent Mikið viðbragð vegna umferðarslyss Innlent Fleiri fréttir Tjald vonarinnar brann til kaldra kola Skötumessur Ásmundar Friðrikssonar gefa vel af sér „Þá er samkeppnishæfnin farin, það segir sig bara sjálft“ Líkamsárás í farþegaskipi „Kaldar kveðjur frá ESB“ og tilfinningaþrungin stund á Druslugöngu Hvalfjarðargöng opin á ný „Það er verið að taka aðeins of mikið“ Díselþjófar staðnir að verki: „Þetta er búið að kosta okkur milljónir“ „Ég held að það sé nú best að anda rólega“ Áhugi ungra stráka á Druslugöngunni kom skemmtilega á óvart Mögulegir Evróputollar á íslenskar vörur, lundastofn í rénun og Druslugangan Komst ekki heim frá Íran fyrr en mánuði eftir árásirnar Segir eðlilegast að strandveiðiheimildir verði fyrir utan alla potta Reyndist fjölmennt matarboð „þar sem gleðin var við völd“ Skógasafn vill Gunnfaxa en beðið svara eigenda Áfram gýs úr einum gíg „Það nægir ekki ESB að rústa eigin iðnaðarframleiðslu“ Vill bjóða borgarstjóra í vöfflukaffi eftir deilurnar Ósammála Náttúrufræðistofnun og segja veiðar á lunda forsvaranlegar Eldri borgarar í Vogum leiddu knattspyrnumenn inn á völlinn ESB leggur til tolla á Ísland: „Þetta er bara tillaga sem er á borðinu“ Uppsagnir sjómanna í Grindavík: „Hvenær er nóg, nóg?“ Vilja innlima Vesturbakkann og deilu um göngustíg lýkur með vöfflum Handtekinn vegna ólöglegs vopnaburðar Bilun í flugstjórn olli um tveggja tíma seinkun Mikið viðbragð vegna umferðarslyss Keyrt á íslenska stráka á Ólympíuhátíð Ekki þeir sömu og voru handteknir vegna fyrri þjófnaðarins Minni helst á þjóðarmorð Serba á múslimum í Bosníu Hneig niður vegna flogakasts Sjá meira