Ráðherra friðunar, loftslags og járnbrauta Jónas Elíasson skrifar 22. september 2021 19:01 Umhverfisráðherra hefur búið til agerðaáætlun í loftslagsmálum sem rædd hefur verið áður. Ráðherrann skartar hverju glamuryrðinu á fætur öðru og lofar minnkandi losun upp í báðar ermar. Hann er með aðgerðaáætlun 2020 - 2024 sem á að kosta 46 milljarða en mun breyta hvorki einu eða neinu, nema ef vera skyldi til hins verra. Dæmi um það er Borgarlínan sem talin er ásamt aukinni reiðhóla- og gúmístígvélanotkun eiga að spara 16.000 tonn af CO2 losun fram til 2030. Sennilegri tala er 5000 tonna viðbót vegna fleiri strætisvagna sem Borgarlínan þarf. Hvað varðar raunverulega þróun í eldsneytismálum bifreiða má geta þess að fjölskyldubílar í dag eru léttari og sparneytnari en þeir voru fyrir um 20 árum og munar þar, um helmingi á hvern bíl. Bensíninnflutningur hefur lækkað vegna þess, en á það er ekki minnst, heldur látið í það skína að öll lækkun losunar sé vegna aðgerða ríkisstjórnarinnar, sem er blekking. Sjá einnig: Ekkert að gerast í loftslagsmálum Þá hamast ráðherrann við að friða allt land þar sem virkjanir má byggja en lofar samt nægri hreinorku. Hana má fá með því að reka stóriðjuna úr landi, ef það er gert fer það litla sem Ísland leggur fram til loftslagsmála heimsins með henni. Annar möguleiki er vindorka og smávirkjanir sem er um 5 sinnum dýrara en virkja hagkvæmt vatnsafl. Það má ekki virkja því það er náttúruspjöll. Þess skulu menn minnast þegar þeir horfa á Þingvallavatn (miðlun fyrir Sogið), Mývatn (miðlun fyrir Laxá), Elliðavatn (gömul miðlun, náttúruperla í dag) og svo má lengi telja. Þá geta menn skoðað Tungnáröræfi, Langadal og fleiri staði sem eru að gróa upp á fullri ferða vegna þess að vega- og virkjunarframkvæmdir eru búnar að stórminnka eyðingarmátt vatnsflóðanna. Það er vatnastjórnun Vegagerðarinnar og Landsvirkjunar sem er lang virkasta aflið í uppgræðslu landsins. En í stað þess að vinna með þessum stofnunum kýs umhverfisráðherra að sverta aðgerðir þeirra í augum almennings. Þá er önnur grein í téðu blaði, skrifuð að Runólfi Ágústssyni. Reynt er að lífga við gamla drauma hans um járnbrautarlest og hann er tilbúinn með hlutafélag til að taka þátt í þeim. Þetta er tíu ára gamall draumur sem Rvk lagði töluvert fé í, en þegar verkfræðilegir ráðgjafar voru loks kvaddir til reyndust lestarnar margfaldar í kostnaði á við aðrar lausnir. Þá ákvað Rvk að byggja Borgarlínu, hún mundi ekki kosta nema eina milljón á hvern íbúa í Rvk. En Runólfur talar um Borgarlínu + jarðgöng + fluglest sem á samkvæmt greinni að kosta 700.000 kr/mann. Þetta er vanáætlun dauðans, svo ekki sé meira sagt. Ef kostnaðurinn hefði verið talinn jafnast á við allar fjárveitingar til nýbygginga vega næstu 50 árin væri sú tala hugsanlega nær lagi. Einkaframkvæmd er sú lausn sem höfundur bendir á. Þetta var gert fyrir Vaðlaheiðargöngin, þá var stofnað hutafélag sem byggði göngin fyrir lán sem skrifuð voru hjá ríkissjóði, sem svo situr uppi með kostnaðinn. Sama á að gera við Borgarlínu. Er það ekki nóg ? En vonandi fer enginn að leggja fé í að hanna þetta. Er ekki nóg að sitja uppi með eitt járnbrautarfélag, tilbúið í allar framkvæmdir sem skrifa má hjá ríkissjóði ? Ísland með sín bröttu fjöll hentar ekki fyrir járnbrautir og það eru menn búnir að vita í meir en 100 ár. Meira að segja járnbrautin sem lá frá Öskjuhlíð og út á Granda 1918 mundi ekki verða byggð í dag. Elsta járnbrautarmálið, að leggja járnbraut fyrir suðurfjöllinn og upp í Flóa hefði þó komið landbúnaðarbyggðinni í markaðssamband við þéttbýlið, báðum til hagsbóta, 150 árum of seint að byrja á því núna enda búið. En svona járnbrautir voru byggðar erlendis og þeir teinar eru notaðir áfram fyrir farþegalestar. En að fara að leggja teina á Íslandi núna mundi jafnvel Laddi telja vera bilun. Þeim sem ganga með stöðuga járnbautardrauma sem löngu er búið að hafna, er ekki hægt að ráðleggja neitt betra en fá sér eitthvað við þessu. En kannski er líka hægt að leita til umhverfisráðherra. Sparnaður í losun þungaflutninga, 14.000 tonn CO2, mun ekki skila sér fyrir 2030 eins og aðgerðaáætlun ríkisstjórnarinnar gerir ráð fyrir. En lestar ganga ágætlega fyrir rafmagni og umhverfisráðherra telur sig eiga nóg af því. Svo á hann ofan í skúffu 46 milljarða í loftslagsumbætur sem ekkert gagn gera hvort eða er. Honum finnst e.t.v. ð þær megi eins fara í lest. Verður umhverfisráðherra frelsisengill íslenskra járnbrautalesta ? Það væri í stíl við annað. Langt virðist í að Ísland geri eitthvað raunhæft í samgöngu- og loftslagsmálum. Óþarfa eldsneytisnotkun vegna umferðartafa er nú 10 - 20.000 tonn á ári, samsvarandi 30 - 60.000 tonnum af CO2 losun og ekki annað að sjá en umhverfisráðherra gæti ekki verið meira sama um þetta. Það er ekki einu sinni að sjá að neinn vilji leggja í þær rannsóknir sem þarf til að finna rétta tölu út úr þessu. Hvað veldur ? Svo dynja á heiminum áskoranir um að setja landslagsverndina aðeins til hliðar og virkja hreinorku Íslands sem lið í baráttunni við loftslagsvandann, en samkvæmt umhverisráðherra skal það aldrei verða. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Loftslagsmál Jónas Elíasson Mest lesið Halldór 05.07.2025 Halldór Baldursson Halldór Ágætu fyrrum samstarfsaðilar á Þjóðminjasafni Íslands Uggi Jónsson Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson Skoðun Málþófið um veiðigjöldin vekur miskunnsama Samverja Sigurjón Þórðarson Skoðun Menntastefna 2030 Guðmundur Ingi Kristinsson Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir Skoðun Það sem ekki má segja um það sem enginn vill sjá Viðar Hreinsson Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun Laxaharmleikur Jóhannes Sturlaugsson Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Grafarvogur framtíðar verður til Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Málþófið um veiðigjöldin vekur miskunnsama Samverja Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Menntastefna 2030 Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Ágætu fyrrum samstarfsaðilar á Þjóðminjasafni Íslands Uggi Jónsson skrifar Skoðun Ferðamannaþorpin - Náttúruvá Þóra B. Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar Skoðun Laxaharmleikur Jóhannes Sturlaugsson skrifar Skoðun Lýðræðið í skötulíki! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar Skoðun Til varnar jafnlaunavottun Magnea Marinósdóttir skrifar Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Barnaræninginn Pútín Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Um þjóð og ríki Gauti Kristmannsson skrifar Skoðun Málfrelsi og mörk þess á vettvangi lýðræðisins Helga Vala Helgadóttir skrifar Skoðun Sjókvíaeldi á Íslandi fjarstýrt með gervigreind frá Noregi Ingólfur Ásgeirsson skrifar Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Stjórnarandstaðan er vannýtt auðlind Jón Daníelsson skrifar Skoðun Ef Veðurstofan spáði vitlausu veðri í 40 ár, væri það bara í lagi? Björn Ólafsson skrifar Skoðun Hægri sósíalismi Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun 5 ára vegferð að skóla framtíðarinnar – eða ekki! Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar Skoðun Það sem ekki má segja um það sem enginn vill sjá Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Löggæslumál og aðstöðuleysi í Búðardal – ákall um viðbragð og aðgerðir Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Listin að verða fullkomlega ósammála sjálfri sér á mettíma Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Þingmenn auðvaldsins Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Arðgreiðslur í sjávarútvegi: Staðreyndir gegn fullyrðingum Elliði Vignisson skrifar Sjá meira
Umhverfisráðherra hefur búið til agerðaáætlun í loftslagsmálum sem rædd hefur verið áður. Ráðherrann skartar hverju glamuryrðinu á fætur öðru og lofar minnkandi losun upp í báðar ermar. Hann er með aðgerðaáætlun 2020 - 2024 sem á að kosta 46 milljarða en mun breyta hvorki einu eða neinu, nema ef vera skyldi til hins verra. Dæmi um það er Borgarlínan sem talin er ásamt aukinni reiðhóla- og gúmístígvélanotkun eiga að spara 16.000 tonn af CO2 losun fram til 2030. Sennilegri tala er 5000 tonna viðbót vegna fleiri strætisvagna sem Borgarlínan þarf. Hvað varðar raunverulega þróun í eldsneytismálum bifreiða má geta þess að fjölskyldubílar í dag eru léttari og sparneytnari en þeir voru fyrir um 20 árum og munar þar, um helmingi á hvern bíl. Bensíninnflutningur hefur lækkað vegna þess, en á það er ekki minnst, heldur látið í það skína að öll lækkun losunar sé vegna aðgerða ríkisstjórnarinnar, sem er blekking. Sjá einnig: Ekkert að gerast í loftslagsmálum Þá hamast ráðherrann við að friða allt land þar sem virkjanir má byggja en lofar samt nægri hreinorku. Hana má fá með því að reka stóriðjuna úr landi, ef það er gert fer það litla sem Ísland leggur fram til loftslagsmála heimsins með henni. Annar möguleiki er vindorka og smávirkjanir sem er um 5 sinnum dýrara en virkja hagkvæmt vatnsafl. Það má ekki virkja því það er náttúruspjöll. Þess skulu menn minnast þegar þeir horfa á Þingvallavatn (miðlun fyrir Sogið), Mývatn (miðlun fyrir Laxá), Elliðavatn (gömul miðlun, náttúruperla í dag) og svo má lengi telja. Þá geta menn skoðað Tungnáröræfi, Langadal og fleiri staði sem eru að gróa upp á fullri ferða vegna þess að vega- og virkjunarframkvæmdir eru búnar að stórminnka eyðingarmátt vatnsflóðanna. Það er vatnastjórnun Vegagerðarinnar og Landsvirkjunar sem er lang virkasta aflið í uppgræðslu landsins. En í stað þess að vinna með þessum stofnunum kýs umhverfisráðherra að sverta aðgerðir þeirra í augum almennings. Þá er önnur grein í téðu blaði, skrifuð að Runólfi Ágústssyni. Reynt er að lífga við gamla drauma hans um járnbrautarlest og hann er tilbúinn með hlutafélag til að taka þátt í þeim. Þetta er tíu ára gamall draumur sem Rvk lagði töluvert fé í, en þegar verkfræðilegir ráðgjafar voru loks kvaddir til reyndust lestarnar margfaldar í kostnaði á við aðrar lausnir. Þá ákvað Rvk að byggja Borgarlínu, hún mundi ekki kosta nema eina milljón á hvern íbúa í Rvk. En Runólfur talar um Borgarlínu + jarðgöng + fluglest sem á samkvæmt greinni að kosta 700.000 kr/mann. Þetta er vanáætlun dauðans, svo ekki sé meira sagt. Ef kostnaðurinn hefði verið talinn jafnast á við allar fjárveitingar til nýbygginga vega næstu 50 árin væri sú tala hugsanlega nær lagi. Einkaframkvæmd er sú lausn sem höfundur bendir á. Þetta var gert fyrir Vaðlaheiðargöngin, þá var stofnað hutafélag sem byggði göngin fyrir lán sem skrifuð voru hjá ríkissjóði, sem svo situr uppi með kostnaðinn. Sama á að gera við Borgarlínu. Er það ekki nóg ? En vonandi fer enginn að leggja fé í að hanna þetta. Er ekki nóg að sitja uppi með eitt járnbrautarfélag, tilbúið í allar framkvæmdir sem skrifa má hjá ríkissjóði ? Ísland með sín bröttu fjöll hentar ekki fyrir járnbrautir og það eru menn búnir að vita í meir en 100 ár. Meira að segja járnbrautin sem lá frá Öskjuhlíð og út á Granda 1918 mundi ekki verða byggð í dag. Elsta járnbrautarmálið, að leggja járnbraut fyrir suðurfjöllinn og upp í Flóa hefði þó komið landbúnaðarbyggðinni í markaðssamband við þéttbýlið, báðum til hagsbóta, 150 árum of seint að byrja á því núna enda búið. En svona járnbrautir voru byggðar erlendis og þeir teinar eru notaðir áfram fyrir farþegalestar. En að fara að leggja teina á Íslandi núna mundi jafnvel Laddi telja vera bilun. Þeim sem ganga með stöðuga járnbautardrauma sem löngu er búið að hafna, er ekki hægt að ráðleggja neitt betra en fá sér eitthvað við þessu. En kannski er líka hægt að leita til umhverfisráðherra. Sparnaður í losun þungaflutninga, 14.000 tonn CO2, mun ekki skila sér fyrir 2030 eins og aðgerðaáætlun ríkisstjórnarinnar gerir ráð fyrir. En lestar ganga ágætlega fyrir rafmagni og umhverfisráðherra telur sig eiga nóg af því. Svo á hann ofan í skúffu 46 milljarða í loftslagsumbætur sem ekkert gagn gera hvort eða er. Honum finnst e.t.v. ð þær megi eins fara í lest. Verður umhverfisráðherra frelsisengill íslenskra járnbrautalesta ? Það væri í stíl við annað. Langt virðist í að Ísland geri eitthvað raunhæft í samgöngu- og loftslagsmálum. Óþarfa eldsneytisnotkun vegna umferðartafa er nú 10 - 20.000 tonn á ári, samsvarandi 30 - 60.000 tonnum af CO2 losun og ekki annað að sjá en umhverfisráðherra gæti ekki verið meira sama um þetta. Það er ekki einu sinni að sjá að neinn vilji leggja í þær rannsóknir sem þarf til að finna rétta tölu út úr þessu. Hvað veldur ? Svo dynja á heiminum áskoranir um að setja landslagsverndina aðeins til hliðar og virkja hreinorku Íslands sem lið í baráttunni við loftslagsvandann, en samkvæmt umhverisráðherra skal það aldrei verða.
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun
Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar
Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar
Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar
Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar
Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar
Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Löggæslumál og aðstöðuleysi í Búðardal – ákall um viðbragð og aðgerðir Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun