Tíðindi dagsins kalla á kjarkaða ríkisstjórn Andrés Ingi Jónsson skrifar 9. ágúst 2021 12:01 „Loftlagsbreytingarnar eru hér, í dag. Við erum líka hér, í dag. Ef við bregðumst ekki við, hver á þá að gera það?“ Svona orðaði einn höfunda skýrslu loftslagsnefndar Sameinuðu þjóðanna það þegar hún var kynnt í dag. Skýrslan er afdráttarlaus varðandi vísindin: Loftslagsbreytingar eru staðreynd, þær eru þegar farnar að hafa áhrif um allan heim og það þarf að grípa til aðgerða tafarlaust. António Guterres, aðalframkvæmdastjóri Sameinuðu þjóðanna, notaði líkingu sem Íslendingar þekkja úr veðurfréttum til að lýsa stöðunni. Skýrslan væri í raun „rauð viðvörun fyrir mannkynið.“ Ein af niðurstöðum hennar er að fátt virðist geta komið í veg fyrir að hitastig jarðar hækki að jafnaði um 1,5 gráður innan tveggja áratuga. Það er miklu fyrr en fyrri skýrslur hafa gefið til kynna og ætti það að vera okkur vakning. Ekkert ríki er of smátt til að hafa áhrif á þessum tímapunkti, því það munar um hvert einasta tonn af gróðurhúsalofttegundum, enda hefur hvert einasta brot úr gráðu sem jörðin hlýnar áhrif á líf tugmilljóna manna. Guterres var ekkert feiminn við að benda á stærstu orsökina fyrir þeirri stöðu sem við erum í - óhóflega notkun og síaukið framboð jarðefnaeldsneytis - og sagði að skýrslan ætti að vera rothögg fyrir kola-, gas- og olíuiðnaðinn. Á sama tíma og ríki víða um heim stefna á fullri ferð á aukna vinnslu jarðefnaeldsneytis er Guterres skýr: „Ríkjum ber að hætta allri nýrri olíuleit og vinnslu.“ Þetta ætti auðvitað öllum að vera ljóst, en er samt eitthvað sem íslenskir stjórnarþingmenn treystu sér ekki til að segja í júní! Loftslag framtíðarinnar ræðst af aðgerðum nútíðarinnar og því þarf að gera allt - að beita öllum verkfærum sem við eigum, öllum á sama tíma - til að tryggja lífvænlega framtíð. Skýrsluhöfundar leggja enn og aftur ríka áherslu á að aðgerðir af okkar hálfu hafi aldrei verið jafn aðkallandi. Loftlagsbreytingarnar eiga sér stað á ógnvænlegum hraða um allan heim, eins og þau sem hafa fylgst með fréttum af skógareldum og hitametum á undanförnum vikum hafa ekki farið varhluta af. Við getum Þó svo að útlitið sé dökkt vekur skýrslan þó ákveðna von. Vísindin gefa til kynna að mannkynið geti þrátt fyrir allt unnið sig út úr þessum ógöngum. Til þess þurfi hins vegar stjórnmálafólk sem ekki aðeins áttar sig á því að við erum í ógöngum heldur er tilbúið að gera eitthvað í því. Píratar eru afdráttarlausir í þessum efnum. Loftslagsváin er ein stærsta áskorun mannkyns og kallar á miklar kerfisbreytingar. Ísland hefur alla burði til þess að vera í forystusveit ríkja sem berjast af alvöru gegn þessum breytingum með réttlátum og framsæknum aðgerðum. Kosningastefna Pírata í loftslagsmálum, sem unnin er í nánu samstarfi við fagfólk á þessu sviði, rímar við ákallið sem birtist í skýrslu dagsins - enda átta Píratar sig á stöðunni og eru tilbúin að gera eitthvað í henni. Græn umbreyting samfélagsins er almenningi til góðs og mikilvægt hagsmunamál komandi kynslóða. Meginábyrgð þess að draga úr mengun og losun gróðurhúsalofttegunda liggur hjá stjórnvöldum og fyrirtækjum. Við ætlum að skattleggja mengun fyrirtækja en valdefla einstaklinga, til dæmis með skýrari og betri upplýsingum sem auðvelda þeim að velja umhverfisvæna kosti. Umhverfisvæni valkosturinn á að vera aðgengilegur öllum óháð efnahag. Við þurfum í sameiningu að búa okkur undir þær áskoranir sem fylgja loftslagsbreytingum, auka tækifæri með menntun og þjálfun starfsfólks í nýjum greinum og tryggja réttlát umskipti fyrir öll. Baráttan gegn loftslagsbreytingum er á sama tíma baráttan fyrir sanngjarnari heimi - stærstu áskoranir heims fléttast saman í því að leysa loftslagsvandann, uppræta fátækt og tryggja efnahagslegt frelsi fólks. Við ætlum Við ætlum að setja markmið um að 55% samdrátt í heildarlosun fyrir árið 2030 miðað við 2020. Við ætlum gera það með sjálfstæðum markmiðum Íslands, frekar en að leggja minna af mörkum í skjóli sameiginlegra evrópskra markmiða eins og fráfarandi ríkisstjórn. Við ætlum að ná fram kolefnishlutleysi ekki síðar en árið 2035 og við ætlum að uppfæra allar áætlanir í loftslagsmálum í samræmi við nýjustu þekkingu. Við ætlum að banna olíuleit og vinnslu olíu í íslenskri lögsögu. Við ætlum að efla innviði fyrir orkuskipti í samgöngum, rafknúin og vistvænni farartæki af fjölbreyttu tagi og sköpum hvata til að auðvelda fólki að nýta sér þau. Þá ætlum við að setja skýra stefnu um hringrásarhagkerfi. Við ætlum að stórefla hvata fyrir græna nýsköpun, um allt land, og styðja sérstaklega við verkefni sem stuðla að auknum samdrætti í losun eða aukinni kolefnisbindingu. Við ætlum að efla skógrækt og landgræðslu. Við ætlum að hverfa frá ósjálfbærri stóriðjustefnu og forgangsraða smærri notendum. Við ætlum að gera allt þetta - og miklu meira til. Staðan sem upp er komin kallar á breytingar og við ætlum að breyta rétt. Skýrsla dagsins krefst þess. Heimurinn er á vendipunkti í baráttunni gegn loftslagsbreytingum og íslenskir kjósendur geti sýnt það í september að þeir vilji ríkisstjórn sem taki stöðunni alvarlega. Ríkisstjórn sem er tilbúin í þær róttæku breytingar sem allt of lengi hefur verið beðið eftir. Höfundur er þingmaður Pírata. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Andrés Ingi Jónsson Skoðun: Kosningar 2021 Loftslagsmál Píratar Alþingiskosningar 2021 Mest lesið Örvæntingarfullur maður sker út grasker Þórður Snær Júlíusson Skoðun Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum Fida Abu Libdeh Skoðun Sjálfstæðisflokkur hækkar kostnað heimilanna Kristrún Frostadóttir Skoðun Bob Marley og íslenskar kosningar Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Gerum þetta að kosningamáli Ágúst Ólafur Ágústsson Skoðun Ölmusuhagkerfið Unnur Rán Reynisdóttir Skoðun Eru vaxtarmörkin vandinn? Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun Stóri grænþvotturinn Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Búum til „vandamál“ – leysum það með samræmdum prófum Árelía Eydís Guðmundsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Hjartsláttur sjávarbyggðanna Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Erum við tilbúin til að bæta menntakerfið okkar? Jónína Einarsdóttir skrifar Skoðun Eru vaxtarmörkin vandinn? Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Búum til „vandamál“ – leysum það með samræmdum prófum Árelía Eydís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þöggun Guðbjörg Ása Jóns Huldudóttir,Margrét Kristín Blöndal,Margrét Rut Eddudóttir,Lukka Sigurðardóttir,Sigtryggur Ari Jóhannsson,Halldóra Jóhanna Hafsteins Âû skrifar Skoðun Ölmusuhagkerfið Unnur Rán Reynisdóttir skrifar Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Sjálfstæðisflokkur hækkar kostnað heimilanna Kristrún Frostadóttir skrifar Skoðun Hvar er mannúðin? Davíð Sól Pálsson skrifar Skoðun Gerum þetta að kosningamáli Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Stóri grænþvotturinn Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Örvæntingarfullur maður sker út grasker Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Vill íslenska þjóðin halda í einmenninguna? Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Inngilding eða „aðskilnaður“? Jasmina Vajzović Crnac skrifar Skoðun Vonin má aldrei deyja Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum Fida Abu Libdeh skrifar Skoðun Um áhrif niðurskurðar á fjárlögum 2025 til kvikmyndagerðar og lista Steingrímur Dúi Másson skrifar Skoðun Bob Marley og íslenskar kosningar Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Fólk eða fífl? Anna Gunndís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Eru til lausnir við mönnunarvanda heilsugæslunnar? Gunnlaugur Már Briem skrifar Skoðun Er eitthvað mál að handtaka börn? Elsa Bára Traustadóttir skrifar Skoðun Er ferðaþjónusta útlendingavandamál? Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Íslenska kerfið framleiðir afbrotamenn Ágústa Ágústsdóttir skrifar Skoðun Ekki fokka þessu upp! Gunnar Dan Wiium skrifar Skoðun Kosningaloforð og hvað svo? Björn Snæbjörnsson skrifar Skoðun Fólk, fjárfestingar og framfarir Baldur Thorlacius skrifar Skoðun Húsnæðis- og skipulagsmál Anna Sofía Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Falleinkunn fyrrum forseta Vilhjálmur Þorsteinsson,Viktor Orri Valgarðsson skrifar Skoðun Séreignarsparnaður nauðsynlegur valkostur til að létta greiðslubyrði Kolbrún Halldórsdóttir skrifar Skoðun Skattlögð þegar við þénum, eigum og eyðum Aron H. Steinsson skrifar Sjá meira
„Loftlagsbreytingarnar eru hér, í dag. Við erum líka hér, í dag. Ef við bregðumst ekki við, hver á þá að gera það?“ Svona orðaði einn höfunda skýrslu loftslagsnefndar Sameinuðu þjóðanna það þegar hún var kynnt í dag. Skýrslan er afdráttarlaus varðandi vísindin: Loftslagsbreytingar eru staðreynd, þær eru þegar farnar að hafa áhrif um allan heim og það þarf að grípa til aðgerða tafarlaust. António Guterres, aðalframkvæmdastjóri Sameinuðu þjóðanna, notaði líkingu sem Íslendingar þekkja úr veðurfréttum til að lýsa stöðunni. Skýrslan væri í raun „rauð viðvörun fyrir mannkynið.“ Ein af niðurstöðum hennar er að fátt virðist geta komið í veg fyrir að hitastig jarðar hækki að jafnaði um 1,5 gráður innan tveggja áratuga. Það er miklu fyrr en fyrri skýrslur hafa gefið til kynna og ætti það að vera okkur vakning. Ekkert ríki er of smátt til að hafa áhrif á þessum tímapunkti, því það munar um hvert einasta tonn af gróðurhúsalofttegundum, enda hefur hvert einasta brot úr gráðu sem jörðin hlýnar áhrif á líf tugmilljóna manna. Guterres var ekkert feiminn við að benda á stærstu orsökina fyrir þeirri stöðu sem við erum í - óhóflega notkun og síaukið framboð jarðefnaeldsneytis - og sagði að skýrslan ætti að vera rothögg fyrir kola-, gas- og olíuiðnaðinn. Á sama tíma og ríki víða um heim stefna á fullri ferð á aukna vinnslu jarðefnaeldsneytis er Guterres skýr: „Ríkjum ber að hætta allri nýrri olíuleit og vinnslu.“ Þetta ætti auðvitað öllum að vera ljóst, en er samt eitthvað sem íslenskir stjórnarþingmenn treystu sér ekki til að segja í júní! Loftslag framtíðarinnar ræðst af aðgerðum nútíðarinnar og því þarf að gera allt - að beita öllum verkfærum sem við eigum, öllum á sama tíma - til að tryggja lífvænlega framtíð. Skýrsluhöfundar leggja enn og aftur ríka áherslu á að aðgerðir af okkar hálfu hafi aldrei verið jafn aðkallandi. Loftlagsbreytingarnar eiga sér stað á ógnvænlegum hraða um allan heim, eins og þau sem hafa fylgst með fréttum af skógareldum og hitametum á undanförnum vikum hafa ekki farið varhluta af. Við getum Þó svo að útlitið sé dökkt vekur skýrslan þó ákveðna von. Vísindin gefa til kynna að mannkynið geti þrátt fyrir allt unnið sig út úr þessum ógöngum. Til þess þurfi hins vegar stjórnmálafólk sem ekki aðeins áttar sig á því að við erum í ógöngum heldur er tilbúið að gera eitthvað í því. Píratar eru afdráttarlausir í þessum efnum. Loftslagsváin er ein stærsta áskorun mannkyns og kallar á miklar kerfisbreytingar. Ísland hefur alla burði til þess að vera í forystusveit ríkja sem berjast af alvöru gegn þessum breytingum með réttlátum og framsæknum aðgerðum. Kosningastefna Pírata í loftslagsmálum, sem unnin er í nánu samstarfi við fagfólk á þessu sviði, rímar við ákallið sem birtist í skýrslu dagsins - enda átta Píratar sig á stöðunni og eru tilbúin að gera eitthvað í henni. Græn umbreyting samfélagsins er almenningi til góðs og mikilvægt hagsmunamál komandi kynslóða. Meginábyrgð þess að draga úr mengun og losun gróðurhúsalofttegunda liggur hjá stjórnvöldum og fyrirtækjum. Við ætlum að skattleggja mengun fyrirtækja en valdefla einstaklinga, til dæmis með skýrari og betri upplýsingum sem auðvelda þeim að velja umhverfisvæna kosti. Umhverfisvæni valkosturinn á að vera aðgengilegur öllum óháð efnahag. Við þurfum í sameiningu að búa okkur undir þær áskoranir sem fylgja loftslagsbreytingum, auka tækifæri með menntun og þjálfun starfsfólks í nýjum greinum og tryggja réttlát umskipti fyrir öll. Baráttan gegn loftslagsbreytingum er á sama tíma baráttan fyrir sanngjarnari heimi - stærstu áskoranir heims fléttast saman í því að leysa loftslagsvandann, uppræta fátækt og tryggja efnahagslegt frelsi fólks. Við ætlum Við ætlum að setja markmið um að 55% samdrátt í heildarlosun fyrir árið 2030 miðað við 2020. Við ætlum gera það með sjálfstæðum markmiðum Íslands, frekar en að leggja minna af mörkum í skjóli sameiginlegra evrópskra markmiða eins og fráfarandi ríkisstjórn. Við ætlum að ná fram kolefnishlutleysi ekki síðar en árið 2035 og við ætlum að uppfæra allar áætlanir í loftslagsmálum í samræmi við nýjustu þekkingu. Við ætlum að banna olíuleit og vinnslu olíu í íslenskri lögsögu. Við ætlum að efla innviði fyrir orkuskipti í samgöngum, rafknúin og vistvænni farartæki af fjölbreyttu tagi og sköpum hvata til að auðvelda fólki að nýta sér þau. Þá ætlum við að setja skýra stefnu um hringrásarhagkerfi. Við ætlum að stórefla hvata fyrir græna nýsköpun, um allt land, og styðja sérstaklega við verkefni sem stuðla að auknum samdrætti í losun eða aukinni kolefnisbindingu. Við ætlum að efla skógrækt og landgræðslu. Við ætlum að hverfa frá ósjálfbærri stóriðjustefnu og forgangsraða smærri notendum. Við ætlum að gera allt þetta - og miklu meira til. Staðan sem upp er komin kallar á breytingar og við ætlum að breyta rétt. Skýrsla dagsins krefst þess. Heimurinn er á vendipunkti í baráttunni gegn loftslagsbreytingum og íslenskir kjósendur geti sýnt það í september að þeir vilji ríkisstjórn sem taki stöðunni alvarlega. Ríkisstjórn sem er tilbúin í þær róttæku breytingar sem allt of lengi hefur verið beðið eftir. Höfundur er þingmaður Pírata.
Skoðun Þöggun Guðbjörg Ása Jóns Huldudóttir,Margrét Kristín Blöndal,Margrét Rut Eddudóttir,Lukka Sigurðardóttir,Sigtryggur Ari Jóhannsson,Halldóra Jóhanna Hafsteins Âû skrifar
Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar
Skoðun Um áhrif niðurskurðar á fjárlögum 2025 til kvikmyndagerðar og lista Steingrímur Dúi Másson skrifar
Skoðun Séreignarsparnaður nauðsynlegur valkostur til að létta greiðslubyrði Kolbrún Halldórsdóttir skrifar