Íslendingar miklu betur í stakk búnir en áður Samúel Karl Ólason skrifar 31. mars 2020 09:03 Katrín Jakobsdóttir, forsætisráðherra. Vísir/VIlhelm Íslendingar eru í stöðu sem þeir hafa aldrei lifað áður. Þó heimsfaraldrar hafi áður átt sér stað hafi þeir verið með öðrum hætti og önnur eins viðbrögð í samfélaginu hafi ekki gerst. Þetta sagði Katrín Jakobsdóttir, forsætisráðherra, sem mætti í Bítið á Bylgjunni í morgun og ræddi stöðu mála á Íslandi á tímum heimsfaraldurs nýju kórónuveirunnar. Meðal þess sem var til umræðu var efnahagskerfið og hvaða áhrif aðgerðirnar gegn faraldrinum hefðu á það. Katrín rifjaði upp að hún hafi verið fyrst kosin á þing árið 2007 og hún hafi upplifað hrunið 2008. „Þetta er auðvitað allt öðruvísi kreppa. Í fyrsta lagi erum við miklu betur í stakk búin, efnahagslega, með öflugan gjaldeyrisvaraforða og við erum með lægstu vexti í sögunni, svo dæmi sé tekið. Meðan þeir voru roknir upp í 18 prósent haustið 2008,“ sagði Katrín. Hún sagði skuldastöðu heimila og fyrirtækja miklu betri en þá og nú sé staðan sú að allir Íslendingar standi frammi fyrir sama vágestinum. „Þetta er bara utanaðkomandi vágestur sem við vitum öll að enginn getur gert neitt við í raun og veru, annað en að bregðast við,“ sagði Katrín. Katrín var spurð út í það hvernig þríeykið svokallaða var myndað og er þar átt við þau Þórólf, Ölmu og Víði, og sagði hún það hafa verið stefnu yfirvalda að hafa öflugt fagfólk í brúnni sem litið yrði til varðandi leiðbeiningar. „Þau eru auðvitað líka að fóta sig í ástandi sem enginn hefur lent í og er fordæmalaust. Þannig að þetta er búið að vera gríðarlega mikilvægt framlag sem þau hafa lagt fram til samfélagsins og það kannski ekki síst með því að miðla upplýsingum daglega,“ sagði Katrín. Hlusta má á viðtalið við Katrínu hér að neðan. Klippa: Bítið - Katrín Jakobsdóttir Varðandi aðgerðir Íslendinga gegn faraldrinum sagði hún Íslendinga hafa farið eftir áherslum Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar. „Það er að greina. Við höfum greint, hlutfallslega, miklu meira á Íslandi en í flestum öðrum löndum. Við erum að rekja smit og það er kannski það sem er eitt það mikilvægasta. Vegna þess að við erum eyland og við erum lítið land, þá getum við rakið smit,“ sagði Katrín. Hún hrósaði smitrakningateyminu fyrir störf sín og nefndi að verið væri að beita sóttkví hér á landi. Enn sem komið er hefði meirihluti smita greinst í fólki í sóttkví. Það væri stór liður í því að hægja á útbreiðslu veirunnar. Katrín sagði einnig að margir hefðu sýnt ótrúlegt frumkvæði í þessum faraldri og nefndi sérstaklega Kára Stefánsson og Íslenska erfðagreiningu. „Þetta finnst mér sýna það að fólk vill gera samfélaginu gott,“ sagði Katrín. Hún nefndi einnig gjöf frá Íslendingum í Bandaríkjunum, fyrirtæki sem væru að leggja sitt af mörkum og fleira. Frábært fólk í heilbrigðiskerfinu Varðandi heilbrigðiskerfið sagði Katrín að faraldurinn hefði sýnt að við Íslendingar ættum þar frábært fagfólk. Mannauðurinn skiptir hvað mestu og þar að auki hefði ríkisstjórn hennar aukið framlög til heilbrigðiskerfisins um 28 prósent. Það skipti máli. „Það er líka mikilvægt að átta sig á því að þegar svona dynur á, eigum við alveg ótrúlega öflugar stofnanir og öflugt fólk, sem er að standa í þessu. Sjáum líka hvað það eru margir viðkvæmir þættir. Við erum að sjá þjóðir heims í kapphlaupi til dæmis um hlífðarbúnað og ýmiss lækningatæki sem verið er að keppast um á milli landa,“ sagði Katrín. Hún sagði það minna okkur á hve háð öðrum við værum og leiddi jafnvel til þess að Íslendingar veltu fyrir sér hvernig þeir gætu orðið sjálfbærir í þessum efnum. Katrín var spurð út í gróðurhúsaræktun hér á Íslandi og þá gagnrýni sem forsvarsmenn hennar hafa að undanförnu beint að yfirvöldum. Hún sagðist þeirrar skoðunar að hægt væri að gera betur. „Það er í mótun matvælastefna núna og sérstök ráðherranefnd um matvælamál sem er að fjalla um matvælastefnu út frá þessum ólíku hliðum, því það er mín sannfæring að þetta skiptir alveg ofboðslega miklu máli,“ sagði Katrín. „Bæði út frá lýðheilsusjónarmiðum og út frá loftslagsjónarmiðum. Núna þegar þessi faraldur kemur, þá minnir það okkur líka á hversu mikilvægt það er að vera sjálfbærari í matvælaframleiðslu.“ Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Alþingi Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur Bítið Mest lesið Vaktin: Bílaplanið þakið hrauni Innlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Telur Bláa lónið öruggt vegna varnargarðanna Innlent Samfylkingin bætir við sig í fyrsta sinn síðan í maí og Píratar úti Innlent „Þetta var bara besta stund kosningabaráttunnar til þessa“ Innlent Segir komið fram við sig eins og glæpamann fyrir að vilja vera heima í Grindavík Innlent Kort af staðsetningu gossprungunnar Innlent Magnaðar myndir sýna Grindavíkurveg undir hrauni Innlent Siðanefndin klofin í máli Gaetz en gögn farin að leka Erlent Refsing Jaguars þyngd verulega Innlent Fleiri fréttir „Fólki er frekar misboðið“ Gosið gætið varið í nokkrar vikur Endalok goshrinunnar teygist inn á mitt næsta ár Bílaplan á bólakafi, könnun og frambjóðanda misboðið Höfðu ekki áhyggjur af lóninu sjálfu Skilorðsbundinn dómur yfir strætóbílstjóra staðfestur Veit ekki hver getur tekið við gögnunum Refsing Jaguars þyngd verulega Sjálfstæðisflokkur og Miðflokkur takist á í bergmálshelli Samið um sjálfstæða leikskóla í Reykjavík Vilja byggja vísindasetur fyrir almenning í Háskólabíói Útlit fyrir að varnir Bláa lónsins haldi Hart tekist á um fyrirætlanir Heidelberg í Þorlákshöfn Bein útsending: Hver er sýn flokkanna á lífskjör eldra fólks? Verkföll boðuð í fjórum grunnskólum í janúar „Þetta var bara besta stund kosningabaráttunnar til þessa“ Komust langt að gosinu því það gleymdist að loka veginum Nýsköpun eða „rándýr aðgangur“?: 300.000 króna heilskimun aftur á boðstólnum Telur Bláa lónið öruggt vegna varnargarðanna Káfaði á konu á salerni skemmtistaðar Segir komið fram við sig eins og glæpamann fyrir að vilja vera heima í Grindavík „Ekki rólegur með hraunið ofan á“ Samfylkingin bætir við sig í fyrsta sinn síðan í maí og Píratar úti Varar við sprengjum á svæðinu við gosstöðvarnar Glóðvolg könnun og hraun rennur enn á ný Gandri fær grænt ljós Magnaðar myndir sýna Grindavíkurveg undir hrauni Loftslagsáætlun Íslands sögð ómarkviss og bjartsýn úr hófi fram Borgarísjaki en enginn björn Svartsengi keyrt á varaafli Sjá meira
Íslendingar eru í stöðu sem þeir hafa aldrei lifað áður. Þó heimsfaraldrar hafi áður átt sér stað hafi þeir verið með öðrum hætti og önnur eins viðbrögð í samfélaginu hafi ekki gerst. Þetta sagði Katrín Jakobsdóttir, forsætisráðherra, sem mætti í Bítið á Bylgjunni í morgun og ræddi stöðu mála á Íslandi á tímum heimsfaraldurs nýju kórónuveirunnar. Meðal þess sem var til umræðu var efnahagskerfið og hvaða áhrif aðgerðirnar gegn faraldrinum hefðu á það. Katrín rifjaði upp að hún hafi verið fyrst kosin á þing árið 2007 og hún hafi upplifað hrunið 2008. „Þetta er auðvitað allt öðruvísi kreppa. Í fyrsta lagi erum við miklu betur í stakk búin, efnahagslega, með öflugan gjaldeyrisvaraforða og við erum með lægstu vexti í sögunni, svo dæmi sé tekið. Meðan þeir voru roknir upp í 18 prósent haustið 2008,“ sagði Katrín. Hún sagði skuldastöðu heimila og fyrirtækja miklu betri en þá og nú sé staðan sú að allir Íslendingar standi frammi fyrir sama vágestinum. „Þetta er bara utanaðkomandi vágestur sem við vitum öll að enginn getur gert neitt við í raun og veru, annað en að bregðast við,“ sagði Katrín. Katrín var spurð út í það hvernig þríeykið svokallaða var myndað og er þar átt við þau Þórólf, Ölmu og Víði, og sagði hún það hafa verið stefnu yfirvalda að hafa öflugt fagfólk í brúnni sem litið yrði til varðandi leiðbeiningar. „Þau eru auðvitað líka að fóta sig í ástandi sem enginn hefur lent í og er fordæmalaust. Þannig að þetta er búið að vera gríðarlega mikilvægt framlag sem þau hafa lagt fram til samfélagsins og það kannski ekki síst með því að miðla upplýsingum daglega,“ sagði Katrín. Hlusta má á viðtalið við Katrínu hér að neðan. Klippa: Bítið - Katrín Jakobsdóttir Varðandi aðgerðir Íslendinga gegn faraldrinum sagði hún Íslendinga hafa farið eftir áherslum Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar. „Það er að greina. Við höfum greint, hlutfallslega, miklu meira á Íslandi en í flestum öðrum löndum. Við erum að rekja smit og það er kannski það sem er eitt það mikilvægasta. Vegna þess að við erum eyland og við erum lítið land, þá getum við rakið smit,“ sagði Katrín. Hún hrósaði smitrakningateyminu fyrir störf sín og nefndi að verið væri að beita sóttkví hér á landi. Enn sem komið er hefði meirihluti smita greinst í fólki í sóttkví. Það væri stór liður í því að hægja á útbreiðslu veirunnar. Katrín sagði einnig að margir hefðu sýnt ótrúlegt frumkvæði í þessum faraldri og nefndi sérstaklega Kára Stefánsson og Íslenska erfðagreiningu. „Þetta finnst mér sýna það að fólk vill gera samfélaginu gott,“ sagði Katrín. Hún nefndi einnig gjöf frá Íslendingum í Bandaríkjunum, fyrirtæki sem væru að leggja sitt af mörkum og fleira. Frábært fólk í heilbrigðiskerfinu Varðandi heilbrigðiskerfið sagði Katrín að faraldurinn hefði sýnt að við Íslendingar ættum þar frábært fagfólk. Mannauðurinn skiptir hvað mestu og þar að auki hefði ríkisstjórn hennar aukið framlög til heilbrigðiskerfisins um 28 prósent. Það skipti máli. „Það er líka mikilvægt að átta sig á því að þegar svona dynur á, eigum við alveg ótrúlega öflugar stofnanir og öflugt fólk, sem er að standa í þessu. Sjáum líka hvað það eru margir viðkvæmir þættir. Við erum að sjá þjóðir heims í kapphlaupi til dæmis um hlífðarbúnað og ýmiss lækningatæki sem verið er að keppast um á milli landa,“ sagði Katrín. Hún sagði það minna okkur á hve háð öðrum við værum og leiddi jafnvel til þess að Íslendingar veltu fyrir sér hvernig þeir gætu orðið sjálfbærir í þessum efnum. Katrín var spurð út í gróðurhúsaræktun hér á Íslandi og þá gagnrýni sem forsvarsmenn hennar hafa að undanförnu beint að yfirvöldum. Hún sagðist þeirrar skoðunar að hægt væri að gera betur. „Það er í mótun matvælastefna núna og sérstök ráðherranefnd um matvælamál sem er að fjalla um matvælastefnu út frá þessum ólíku hliðum, því það er mín sannfæring að þetta skiptir alveg ofboðslega miklu máli,“ sagði Katrín. „Bæði út frá lýðheilsusjónarmiðum og út frá loftslagsjónarmiðum. Núna þegar þessi faraldur kemur, þá minnir það okkur líka á hversu mikilvægt það er að vera sjálfbærari í matvælaframleiðslu.“
Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Alþingi Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur Bítið Mest lesið Vaktin: Bílaplanið þakið hrauni Innlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Telur Bláa lónið öruggt vegna varnargarðanna Innlent Samfylkingin bætir við sig í fyrsta sinn síðan í maí og Píratar úti Innlent „Þetta var bara besta stund kosningabaráttunnar til þessa“ Innlent Segir komið fram við sig eins og glæpamann fyrir að vilja vera heima í Grindavík Innlent Kort af staðsetningu gossprungunnar Innlent Magnaðar myndir sýna Grindavíkurveg undir hrauni Innlent Siðanefndin klofin í máli Gaetz en gögn farin að leka Erlent Refsing Jaguars þyngd verulega Innlent Fleiri fréttir „Fólki er frekar misboðið“ Gosið gætið varið í nokkrar vikur Endalok goshrinunnar teygist inn á mitt næsta ár Bílaplan á bólakafi, könnun og frambjóðanda misboðið Höfðu ekki áhyggjur af lóninu sjálfu Skilorðsbundinn dómur yfir strætóbílstjóra staðfestur Veit ekki hver getur tekið við gögnunum Refsing Jaguars þyngd verulega Sjálfstæðisflokkur og Miðflokkur takist á í bergmálshelli Samið um sjálfstæða leikskóla í Reykjavík Vilja byggja vísindasetur fyrir almenning í Háskólabíói Útlit fyrir að varnir Bláa lónsins haldi Hart tekist á um fyrirætlanir Heidelberg í Þorlákshöfn Bein útsending: Hver er sýn flokkanna á lífskjör eldra fólks? Verkföll boðuð í fjórum grunnskólum í janúar „Þetta var bara besta stund kosningabaráttunnar til þessa“ Komust langt að gosinu því það gleymdist að loka veginum Nýsköpun eða „rándýr aðgangur“?: 300.000 króna heilskimun aftur á boðstólnum Telur Bláa lónið öruggt vegna varnargarðanna Káfaði á konu á salerni skemmtistaðar Segir komið fram við sig eins og glæpamann fyrir að vilja vera heima í Grindavík „Ekki rólegur með hraunið ofan á“ Samfylkingin bætir við sig í fyrsta sinn síðan í maí og Píratar úti Varar við sprengjum á svæðinu við gosstöðvarnar Glóðvolg könnun og hraun rennur enn á ný Gandri fær grænt ljós Magnaðar myndir sýna Grindavíkurveg undir hrauni Loftslagsáætlun Íslands sögð ómarkviss og bjartsýn úr hófi fram Borgarísjaki en enginn björn Svartsengi keyrt á varaafli Sjá meira