Hvað eiga tölvuvírusar og Covid-19 vírusinn sameiginlegt? Anna Sif Jónsdóttir skrifar 12. mars 2020 17:34 Í raun er svarið við þessari spurningu einfalt, útbreiðsla hvorutveggja fer að miklu leyti eftir því hvernig starfsmenn fyrirtækja haga sér. Nú þegar bráðsmitandi sýking gengur yfir heiminn reynir á ýmsa þætti í fari starfsmanna sem ekki hefur reynt á áður. Fyrirtæki standa frammi fyrir nýrri áhættu sem er sýkingaráhætta og áhrif hópsmits sem getur haft áhrif á rekstrarhæfi fyrirtækjanna. Hingað til hefur nýliðafræðsla fyrirtækja snúið að þáttum er varða fyrirtækið sjálft, þau störf sem nýjum starfsmönnum er ætlað að sinna og hvernig þeim er ætlað að haga sér. Einnig hefur verið fjallað um kaup, kjör og réttindi starfsmanna á þess háttar fræðslu. Nú er spurning hvort kennsla í handþvotti og smitvörnum verði hluti af nýliðafræðslu fyrirtækja í framtíðinni? Hegðun allra starfsmanna er hluti af vörnum fyrirtækisins rétt eins og hegðun allra borgara er hluti af almannavörnum þjóðfélagsins. Í ástandi sem þessu sem nú gengur yfir er reynir á ýmsa eiginleika í fari starfsmanna sem ekki hefur reynt á áður eins og hreinlætisvenjur og heiðarleika og hlýðni. Ef einn starfsmaður óhlýðnast fyrirmælum um sóttkví og sóttvarnir getur það haft margs konar áhrif á rekstur og starfsemi félagsins auk þess að hafa áhrif á viðskiptavini. Í aðgerðaplani sínu þurfa stjórnendur fyrirtækja að huga að mörgum þáttum sem áhrif geta haft á starfsemina. Þetta aðgerðaplan er lykilplagg í öllum aðgerðum fyrirtækja, það þarf að vera í stöðugri endurskoðun og næstu skref þess prófuð. Að sjálfsögðu þurfa fyrirtæki að fylgja öllum ráðleggingum heilbrigðisyfirvalda en að ýmsu öðru þarf að huga og þær aðgerðir þurfa að koma fram í viðbragðsáætlun. Fyrirtæki þurfa nú að huga að smitvörnum og fræðslu hjá fyrirtækjum, er sápa og einnota þurrkur aðgengilegar, er spritt aðgengilegt, er hreinlæti eins og best verður á kosið á vinnusvæðum auk þess sem huga þarf að fræðslu til starfsmanna um handþvott, aðferðir við að hnerra og fleira. Einnig þarf fyrirtæki að hafa góða yfirsýn yfir ferðalög starfsmanna og sum þeirra hafa sett á ferðabann eða óska eftir að starfsmenn láti vita af ferðum sínum erlendis eins fljótt og kostur er og mæta ekki til vinnu eftir utanlandsferðir fyrr en viðbúnaðarhópur viðkomandi fyrirtækis hefur gefið heimild til þess. Þessar ráðstafanir eru í raun strangari en fyrirmæli landslæknis en aðgerðaplan hvers og eins fyrirtækis þarf að taka mið af því hversu háð starfsemin er þekkingu og viðveru starfsmanna. Huga þarf að sameiginlegum snertiflötum starfsmanna og samskiptum á vinnustað, hvort hægt sé að hamla samskiptum milli aðskildara vinnusvæða eða hæða og jafnframt aðstæðum á sameiginlegum svæðum eins og mötuneytum. Á mörgum stöðum hefur verið gripið til ráðstafana sem minnka sameiginlega snertingu starfsmanna á mötuneytum, starfsmenn mötuneyta skammta á diska og rétta starfsfólki hnífapör auk þess sem reglur hafa verið settar um það hversu margir mega sitja við hvert borð. Mögulega þurfa fyrirtæki einnig að huga að mikilvægum birgjum og til hvaða ráðstafana er gripið hjá þeim. Allar þessar aðgerðir og viðbúnaður hafa áhrif á rekstur fyrirtækja, bæði taka aðgerðirnar tíma af starfsmönnum sem koma að þeim eða stýra þeim auk þess sem aðgerðirnar sjálfar geta verið kostnaðarsamar. Útbúa þarf nokkrar sviðsmyndir miðað við möguleg og mismunandi alvarleg áhrif kórónufaraldursins á reksturinn. Fjöldamörg fyrirtæki munu eiga starfsmenn í sóttkví og mörg fyrirtæki munu standa í þeim sporum að starfsmaður þess reynist smitaður. Þá þarf að vera búið að skilgreina þann fjölda starfsmanna sem mikilvægir eru áframhaldandi rekstri og verja þarf sérstaklega þegar smit kemur upp innan fyrirtækis. Öll skref sem taka þarf við þessar aðstæður er hægt að undirbúa, þjálfa starfsmenn og prófa þætti eins og heimatengingar eða aðstöðu á vara vinnustöð hvort sem hún er heima hjá starfsmanni eða annars staðar. Vinna sumra starfsmanna er þess eðlis að þeir þurfa að hafa aðgang að mörgum mismunandi kerfum og þessa aðganga má alla prófa áður en til þess kemur að starfsmenn eru sendir heim. Fræðsla til starfsmanna er gríðarlega mikilvæg í öllum þessum skrefum. Í þessari breyttu stöðu breytast einnig verkefni eftirlitseininga í fyrirtækjum, eins og innri endurskoðanda. Margir þeirra, sérstaklega hjá eftirlitsskyldum aðilum, hafa skoðað raun eftirlit á vinnustöðum en í þeim skoðunum eru aðgangshömlur skoðaðar, öryggismál og fleira. Á fjölmennum vinnustöðvum hefur einnig verið skoðað hvernig hreinlæti og vörnum er háttað í mötuneytum til að skoða varnir gegn matareitrunum. Nú hljóta sýklavarnir hvers konar að verða hluti af skoðunum og eftirliti inni í fyrirtækjum. Það hlýtur að vera hagur allra fyrirtækja, og auka trúverðugleika og traust fjárfesta á þeim, ef tekið er á núverandi aðstæðum, sem eru nýjar og ófyrirséðar, af ábyrgð. Enn er mikil óvissa tengd veirusmitinu og öll fyrirtæki, og starfsmenn þeirra, þurfa að bregðast við þessum fordæmalausu aðstæðum af ábyrgð. Nú reynir á aðgerðaplön fyrirtækja og hversu vel þau hafa verið innleidd, kynnt og prófuð af starfsmönnum. Starfsmenn eru fyrirtækjum jafn nauðsynlegir og tölvukerfi þeirra. Höfundur er innri endurskoðandi Kviku. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Netöryggi Wuhan-veiran Mest lesið Halldór 05.07.2025 Halldór Baldursson Halldór Ágætu fyrrum samstarfsaðilar á Þjóðminjasafni Íslands Uggi Jónsson Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson Skoðun Menntastefna 2030 Guðmundur Ingi Kristinsson Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir Skoðun Laxaharmleikur Jóhannes Sturlaugsson Skoðun Það sem ekki má segja um það sem enginn vill sjá Viðar Hreinsson Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun Ferðamannaþorpin - Náttúruvá Þóra B. Hafsteinsdóttir Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Málþófið um veiðigjöldin vekur miskunnsama Samverja Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Menntastefna 2030 Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Ágætu fyrrum samstarfsaðilar á Þjóðminjasafni Íslands Uggi Jónsson skrifar Skoðun Ferðamannaþorpin - Náttúruvá Þóra B. Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar Skoðun Laxaharmleikur Jóhannes Sturlaugsson skrifar Skoðun Lýðræðið í skötulíki! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar Skoðun Til varnar jafnlaunavottun Magnea Marinósdóttir skrifar Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Barnaræninginn Pútín Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Um þjóð og ríki Gauti Kristmannsson skrifar Skoðun Málfrelsi og mörk þess á vettvangi lýðræðisins Helga Vala Helgadóttir skrifar Skoðun Sjókvíaeldi á Íslandi fjarstýrt með gervigreind frá Noregi Ingólfur Ásgeirsson skrifar Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Stjórnarandstaðan er vannýtt auðlind Jón Daníelsson skrifar Skoðun Ef Veðurstofan spáði vitlausu veðri í 40 ár, væri það bara í lagi? Björn Ólafsson skrifar Skoðun Hægri sósíalismi Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun 5 ára vegferð að skóla framtíðarinnar – eða ekki! Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar Skoðun Það sem ekki má segja um það sem enginn vill sjá Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Löggæslumál og aðstöðuleysi í Búðardal – ákall um viðbragð og aðgerðir Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Listin að verða fullkomlega ósammála sjálfri sér á mettíma Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Þingmenn auðvaldsins Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Arðgreiðslur í sjávarútvegi: Staðreyndir gegn fullyrðingum Elliði Vignisson skrifar Skoðun Verðugur bandamaður? Steinar Harðarson skrifar Sjá meira
Í raun er svarið við þessari spurningu einfalt, útbreiðsla hvorutveggja fer að miklu leyti eftir því hvernig starfsmenn fyrirtækja haga sér. Nú þegar bráðsmitandi sýking gengur yfir heiminn reynir á ýmsa þætti í fari starfsmanna sem ekki hefur reynt á áður. Fyrirtæki standa frammi fyrir nýrri áhættu sem er sýkingaráhætta og áhrif hópsmits sem getur haft áhrif á rekstrarhæfi fyrirtækjanna. Hingað til hefur nýliðafræðsla fyrirtækja snúið að þáttum er varða fyrirtækið sjálft, þau störf sem nýjum starfsmönnum er ætlað að sinna og hvernig þeim er ætlað að haga sér. Einnig hefur verið fjallað um kaup, kjör og réttindi starfsmanna á þess háttar fræðslu. Nú er spurning hvort kennsla í handþvotti og smitvörnum verði hluti af nýliðafræðslu fyrirtækja í framtíðinni? Hegðun allra starfsmanna er hluti af vörnum fyrirtækisins rétt eins og hegðun allra borgara er hluti af almannavörnum þjóðfélagsins. Í ástandi sem þessu sem nú gengur yfir er reynir á ýmsa eiginleika í fari starfsmanna sem ekki hefur reynt á áður eins og hreinlætisvenjur og heiðarleika og hlýðni. Ef einn starfsmaður óhlýðnast fyrirmælum um sóttkví og sóttvarnir getur það haft margs konar áhrif á rekstur og starfsemi félagsins auk þess að hafa áhrif á viðskiptavini. Í aðgerðaplani sínu þurfa stjórnendur fyrirtækja að huga að mörgum þáttum sem áhrif geta haft á starfsemina. Þetta aðgerðaplan er lykilplagg í öllum aðgerðum fyrirtækja, það þarf að vera í stöðugri endurskoðun og næstu skref þess prófuð. Að sjálfsögðu þurfa fyrirtæki að fylgja öllum ráðleggingum heilbrigðisyfirvalda en að ýmsu öðru þarf að huga og þær aðgerðir þurfa að koma fram í viðbragðsáætlun. Fyrirtæki þurfa nú að huga að smitvörnum og fræðslu hjá fyrirtækjum, er sápa og einnota þurrkur aðgengilegar, er spritt aðgengilegt, er hreinlæti eins og best verður á kosið á vinnusvæðum auk þess sem huga þarf að fræðslu til starfsmanna um handþvott, aðferðir við að hnerra og fleira. Einnig þarf fyrirtæki að hafa góða yfirsýn yfir ferðalög starfsmanna og sum þeirra hafa sett á ferðabann eða óska eftir að starfsmenn láti vita af ferðum sínum erlendis eins fljótt og kostur er og mæta ekki til vinnu eftir utanlandsferðir fyrr en viðbúnaðarhópur viðkomandi fyrirtækis hefur gefið heimild til þess. Þessar ráðstafanir eru í raun strangari en fyrirmæli landslæknis en aðgerðaplan hvers og eins fyrirtækis þarf að taka mið af því hversu háð starfsemin er þekkingu og viðveru starfsmanna. Huga þarf að sameiginlegum snertiflötum starfsmanna og samskiptum á vinnustað, hvort hægt sé að hamla samskiptum milli aðskildara vinnusvæða eða hæða og jafnframt aðstæðum á sameiginlegum svæðum eins og mötuneytum. Á mörgum stöðum hefur verið gripið til ráðstafana sem minnka sameiginlega snertingu starfsmanna á mötuneytum, starfsmenn mötuneyta skammta á diska og rétta starfsfólki hnífapör auk þess sem reglur hafa verið settar um það hversu margir mega sitja við hvert borð. Mögulega þurfa fyrirtæki einnig að huga að mikilvægum birgjum og til hvaða ráðstafana er gripið hjá þeim. Allar þessar aðgerðir og viðbúnaður hafa áhrif á rekstur fyrirtækja, bæði taka aðgerðirnar tíma af starfsmönnum sem koma að þeim eða stýra þeim auk þess sem aðgerðirnar sjálfar geta verið kostnaðarsamar. Útbúa þarf nokkrar sviðsmyndir miðað við möguleg og mismunandi alvarleg áhrif kórónufaraldursins á reksturinn. Fjöldamörg fyrirtæki munu eiga starfsmenn í sóttkví og mörg fyrirtæki munu standa í þeim sporum að starfsmaður þess reynist smitaður. Þá þarf að vera búið að skilgreina þann fjölda starfsmanna sem mikilvægir eru áframhaldandi rekstri og verja þarf sérstaklega þegar smit kemur upp innan fyrirtækis. Öll skref sem taka þarf við þessar aðstæður er hægt að undirbúa, þjálfa starfsmenn og prófa þætti eins og heimatengingar eða aðstöðu á vara vinnustöð hvort sem hún er heima hjá starfsmanni eða annars staðar. Vinna sumra starfsmanna er þess eðlis að þeir þurfa að hafa aðgang að mörgum mismunandi kerfum og þessa aðganga má alla prófa áður en til þess kemur að starfsmenn eru sendir heim. Fræðsla til starfsmanna er gríðarlega mikilvæg í öllum þessum skrefum. Í þessari breyttu stöðu breytast einnig verkefni eftirlitseininga í fyrirtækjum, eins og innri endurskoðanda. Margir þeirra, sérstaklega hjá eftirlitsskyldum aðilum, hafa skoðað raun eftirlit á vinnustöðum en í þeim skoðunum eru aðgangshömlur skoðaðar, öryggismál og fleira. Á fjölmennum vinnustöðvum hefur einnig verið skoðað hvernig hreinlæti og vörnum er háttað í mötuneytum til að skoða varnir gegn matareitrunum. Nú hljóta sýklavarnir hvers konar að verða hluti af skoðunum og eftirliti inni í fyrirtækjum. Það hlýtur að vera hagur allra fyrirtækja, og auka trúverðugleika og traust fjárfesta á þeim, ef tekið er á núverandi aðstæðum, sem eru nýjar og ófyrirséðar, af ábyrgð. Enn er mikil óvissa tengd veirusmitinu og öll fyrirtæki, og starfsmenn þeirra, þurfa að bregðast við þessum fordæmalausu aðstæðum af ábyrgð. Nú reynir á aðgerðaplön fyrirtækja og hversu vel þau hafa verið innleidd, kynnt og prófuð af starfsmönnum. Starfsmenn eru fyrirtækjum jafn nauðsynlegir og tölvukerfi þeirra. Höfundur er innri endurskoðandi Kviku.
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun
Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar
Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar
Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar
Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar
Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar
Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Löggæslumál og aðstöðuleysi í Búðardal – ákall um viðbragð og aðgerðir Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun