Jafnrétti í samgöngum Aron Leví Beck skrifar 6. október 2016 16:23 Það er löngu orðið tímabært að ráðist sé í markvissar framkvæmdir á innviði borgarinnar. Framkvæmdir sem stuðla að jafnrétti í samgöngum. Þrenging Grensásvegar sunnan Miklubrautar hefur verið mikið í deiglunni upp á síðkastið. Verkefnið hefur verið í skotgröfunum og margir óánægðir með þessa áætlun. Það er eitt sem vekur undrun mína. Fulltrúar minnihluta Sjálfstæðisflokks greiddu atkvæði gegn breytingunni. Í stefnu Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík kemur þó fram: „Við leggjum áherslu á grænni, jákvæðari, skilvirkari og öruggari borg. Við viljum að fólk hafi raunverulegt val í samgöngum, hvort sem ferðamátinn er bíll, hjól, ganga eða almenningssamgöngur.“ Mér finnst hugtakið „þrenging“ í raun ekki eiga við. Það er ekki verið að þrengja að gangandi eða hjólandi vegfarendum, þvert á móti. Fólk sem velur einkabílinn ætti að taka því fagnandi að innviði, sem stuðlar að fjölbreyttum samgöngumátum, sé byggt upp. Því fleiri sem ganga, hjóla eða nota almenningssamgöngur, því færri bílar eru á götunum. Eðlilega vakna spurningar svo sem: Hvert eiga bílarnir þá að fara? Samuel Schwartz er einn fremsti samgönguverkfræðingur okkar tíma. Í bók sinni, Street Smart, tekur hann dæmi sem mér finnst eiga við hér. Þar vitnar hann í að einn sunnudagsmorgun í desember, árið 1973, hafi hluti stórrar stofnæðar hrunið undan vörubíl. Veginum var lokað og að öllu virtist fyrir fullt og allt, og þeir 80,000 bílar sem ferðuðust þar um daglega þurftu að finna nýjar leiðir. Þetta atvik ætti að hafa skapað umferðaröngþveiti, en gerði það ekki. Bílarnir einfaldlega hurfu. Þetta var klassískt dæmi um „byggjum það og þau munu koma“ en í fyrsta skipti snérist reglan upp í andhverfu sína: rífum það niður og þau munu fara. Fólk finnur sínar leiðir og er mjög ólíklegt að þessi breyting muni sprengja gatnakerfið í Reykjavík. Það er þó öllum ljóst að götur fyrir akandi vegfarendur í Reykjavík eru margar hverjar orðnar ansi lúnar; holóttar og vanræktar, skemma þær ökutæki borgarbúa og svo virðist vera að litlu sem engu fjármagni sé veitt í það viðhald sem á þarf að halda. Þessu má líkja við viðhaldi á húsi, því lengur sem þú frestar því, því dýrara verður það fyrir vikið. Þá er hægt að spyrja sig: afhverju er borgin að sólunda fjármagni í göngu- og hjólreiðastíga þegar önnur stærri og mikilvægari verkefni þurfa á fjármagninu að halda? Þó svo að fjármagn sé eyrnamerkt hinum og þessum verkefnum væri þá ekki ráðlagt að nýta peningana í eitthvað sem virkilega skiptir máli? Þegar hugað er að rekstri borgar þarf að líta til framtíðar. Þá vil ég aftur benda á viðhaldið; gatnakerfi borgar má ekki sitja á hakanum þó svo að fleiri mál séu mikilvæg. Þetta er í eitt af þeim fáu skiptum að fjármagni sem ætlað er til uppbyggingar innviðis fer ekki í að ofdekra einkabílinn. Margir upplifa þessar fyrirhuguðu framkvæmdir sem fávisku og rómantík. Gangandi og hjólandi vegfarendur hafa verið aukaatriði í Reykjavík allt frá upphafi úthverfaskipulagssins. Breiðar götur og pínulitlar gangstéttir. Það má þó ekki gera lítið úr gömlum vísindum. Þegar einkabíllinn ryður sér til rúms er farið á fulla ferð að aðlaga borgina að þörfum hans, þetta var það sem koma skyldi. Ég hef fulla trú á því að fólk geri það sem það telur best hverju sinni. Bíllinn var tákn frelsis en hefur nú sú hugmynd snúist upp í andhverfu sína. Reykjavík hefur verið að fletja sig út með tímanum og er fjarlægð milli íbúa orðin mjög mikil, þéttleikinn er lítill. Í svæðisskipulaginu, Höfuðborgarsvæðið 2040 hafa verið dregin vaxtamörk sem eigi að koma í veg fyrir frekari útþenslu. Langar vegalengdir milli fólks gerir það að verkum að erfitt er halda uppi góðum almenningssamgöngum. Fólk vill ekki nota strætó fyrr en ferðum verði fjölgað, en strætó vill ekki fjölga ferðum fyrr en fleiri nota strætó. Þar liggur kötturinn grafinn. Eins og fyrrum borgarstjóri Bogotá, Enrique Peñalosa, sagði: „Þróað land er ekki staður þar sem fátækir eiga bíla. Það er þar sem þeir ríku nota almenningssamgöngur“. Góðar almenningssamgöngur eru einn af þeim grunnþáttum sem þurfa að vera til staðar í heilbrigðri borg. Einkabíllinn er góður til síns brúks, ég get ekki ímyndað mér að strætisvagn sé vænlegur kostur til þess að færa steypuvél eða vinnupalla milli staða. Hann hefur fullan rétt á sér en ég á bágt með að trúa því að það sé ekki einn eða tveir þarna úti sem gætu sagt skilið við einkabílinn og notað aðra samgöngumáta með góðu móti. Þó svo að kalt geti verið í veðri má alltaf klæða sig betur. Hægt er að nýta hluta af því afgangsfé sem sparast við bíllausa lífstílinn til þess að kaupa sér hlý föt. Nú á að ráðast í það að byggja um 500 íbúðir í Skeifunni. Því ber að fagna í ljósi þess húsnæðisskorts sem vofir yfir samfélaginu um þessar mundir. Mér vitandi er aðeins einn einstaklingur með lögheimili í Skeifunni þó hún sé staðsett í þungamiðju borgarinnar. Sitt sýnist hverjum, en mitt persónulega álit er að Skeifan er ekki aðlaðandi staður fyrir fólk. Stórir verslunargámar og grátt malbikið er það sem kemur fyrst upp í huga mér. Fólk fer þangað til þess að sækja verslun og þjónustu en láta sig svo hverfa aftur á augabragði þegar erindagjörðum er lokið. Þær breytingar sem munu eiga sér stað á Grensásvegi eru lykilatriði í því að skapa öryggi fyrir það fólk sem mun koma til með að búa á svæðinu í framtíðinni. Þetta mun gefa svæðinu annan brag, líflegri og öruggari. Draumastaðan væri auðvitað sú að í borginni væru allir samgöngumátar jafnir. Að enginn ferðamáti myndi ógna öðrum. Bílar myndu ekki ógna hjólreiðarfólki, hjólreiðafólk myndi ekki ógna gangandi vegfarendum og strætó gæti runnið hindrunarlaus milli stoppistöðva. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Aron Leví Beck Mest lesið Líf eftir afplánun Eva Sóley Kristjánsdóttir Skoðun Þjónn, það er bakslag í beinasoðinu mínu Hlédís Maren Guðmundsdóttir Skoðun Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir Skoðun Ég hef… Karólína Helga Símonardóttir Skoðun Fáni okkar allra Hörður Lárusson Skoðun Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson Skoðun Er kominn tími til að loka álverinu á Grundartanga og kísilverinu á Húsavík – fyrir framtíð íslands? Sigvaldi Einarsson Skoðun Séríslensk hávaxtastefna Sigurjón Þórðarson Skoðun Mér var sagt að þegja á meðan fréttatíminn var Haukur Brynjarsson Skoðun Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson Skoðun Skoðun Skoðun Skuggahliðar á þéttingu byggðar Þórarinn Hjaltason skrifar Skoðun Er ofbeldi gagnvart eldri borgurum vandamál á Íslandi? Björn Snæbjörnsson,Sigurður Ágúst Sigurðsson skrifar Skoðun Jöfn skipting skulda og eigna í sambúð Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Samstaða - afl sem breytir samfélaginu Heiða Björg Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Er kominn tími til að loka álverinu á Grundartanga og kísilverinu á Húsavík – fyrir framtíð íslands? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Ólögleg veðmálastarfsemi á Íslandi Hákon Skúlason skrifar Skoðun Bætum fleiri stólum við borðið Ingibjörg Lilja Þórmundsdóttir skrifar Skoðun Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir skrifar Skoðun Pyrrosar sigur Helgi Tómasson skrifar Skoðun Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson skrifar Skoðun Mér var sagt að þegja á meðan fréttatíminn var Haukur Brynjarsson skrifar Skoðun Allt fyrir Brussel og Nató, hitt reddast einhvern veginn Davíð Bergmann skrifar Skoðun Forljót grá hús Hjalti Andrason skrifar Skoðun Líf eftir afplánun Eva Sóley Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Fáni okkar allra Hörður Lárusson skrifar Skoðun Séríslensk hávaxtastefna Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson skrifar Skoðun Ég hef… Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun Vísindin geta læknað krabbamein en ekki grænmetissafar og kaffistólpípur Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir,Vilborg Kolbrún Vilmundardóttir skrifar Skoðun Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar Skoðun Er yfirvöldum alveg sama um fólk á bifhjólum? Njáll Gunnlaugsson skrifar Skoðun Ekki mamman í hópnum - leiðtoginn í hópnum Katrín Ásta Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Rannsóknarnefnd styrjalda Gunnar Einarsson skrifar Skoðun Börn eiga ekki heima í fangelsi Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Aðförin að einkabílnum eða bara meira frelsi? Kristín Hrefna Halldórsdóttir skrifar Skoðun Kvöld sem er ekki bara fyrir börnin Alicja Lei skrifar Skoðun Verkakonur samtímans – og nýtt skeið í kvennabaráttu! Guðrún Margrét Guðmundsdóttir,Aleksandra Leonardsdóttir skrifar Skoðun Málið er dautt (A Modest Proposal) skrifar Skoðun Femínísk utanríkisstefna: aukin samstaða og aðgerðir Guillaume Bazard skrifar Skoðun Hagsmunir flugrekstrar á Íslandi eru miklir Jóhannes Bjarni Guðmundsson skrifar Sjá meira
Það er löngu orðið tímabært að ráðist sé í markvissar framkvæmdir á innviði borgarinnar. Framkvæmdir sem stuðla að jafnrétti í samgöngum. Þrenging Grensásvegar sunnan Miklubrautar hefur verið mikið í deiglunni upp á síðkastið. Verkefnið hefur verið í skotgröfunum og margir óánægðir með þessa áætlun. Það er eitt sem vekur undrun mína. Fulltrúar minnihluta Sjálfstæðisflokks greiddu atkvæði gegn breytingunni. Í stefnu Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík kemur þó fram: „Við leggjum áherslu á grænni, jákvæðari, skilvirkari og öruggari borg. Við viljum að fólk hafi raunverulegt val í samgöngum, hvort sem ferðamátinn er bíll, hjól, ganga eða almenningssamgöngur.“ Mér finnst hugtakið „þrenging“ í raun ekki eiga við. Það er ekki verið að þrengja að gangandi eða hjólandi vegfarendum, þvert á móti. Fólk sem velur einkabílinn ætti að taka því fagnandi að innviði, sem stuðlar að fjölbreyttum samgöngumátum, sé byggt upp. Því fleiri sem ganga, hjóla eða nota almenningssamgöngur, því færri bílar eru á götunum. Eðlilega vakna spurningar svo sem: Hvert eiga bílarnir þá að fara? Samuel Schwartz er einn fremsti samgönguverkfræðingur okkar tíma. Í bók sinni, Street Smart, tekur hann dæmi sem mér finnst eiga við hér. Þar vitnar hann í að einn sunnudagsmorgun í desember, árið 1973, hafi hluti stórrar stofnæðar hrunið undan vörubíl. Veginum var lokað og að öllu virtist fyrir fullt og allt, og þeir 80,000 bílar sem ferðuðust þar um daglega þurftu að finna nýjar leiðir. Þetta atvik ætti að hafa skapað umferðaröngþveiti, en gerði það ekki. Bílarnir einfaldlega hurfu. Þetta var klassískt dæmi um „byggjum það og þau munu koma“ en í fyrsta skipti snérist reglan upp í andhverfu sína: rífum það niður og þau munu fara. Fólk finnur sínar leiðir og er mjög ólíklegt að þessi breyting muni sprengja gatnakerfið í Reykjavík. Það er þó öllum ljóst að götur fyrir akandi vegfarendur í Reykjavík eru margar hverjar orðnar ansi lúnar; holóttar og vanræktar, skemma þær ökutæki borgarbúa og svo virðist vera að litlu sem engu fjármagni sé veitt í það viðhald sem á þarf að halda. Þessu má líkja við viðhaldi á húsi, því lengur sem þú frestar því, því dýrara verður það fyrir vikið. Þá er hægt að spyrja sig: afhverju er borgin að sólunda fjármagni í göngu- og hjólreiðastíga þegar önnur stærri og mikilvægari verkefni þurfa á fjármagninu að halda? Þó svo að fjármagn sé eyrnamerkt hinum og þessum verkefnum væri þá ekki ráðlagt að nýta peningana í eitthvað sem virkilega skiptir máli? Þegar hugað er að rekstri borgar þarf að líta til framtíðar. Þá vil ég aftur benda á viðhaldið; gatnakerfi borgar má ekki sitja á hakanum þó svo að fleiri mál séu mikilvæg. Þetta er í eitt af þeim fáu skiptum að fjármagni sem ætlað er til uppbyggingar innviðis fer ekki í að ofdekra einkabílinn. Margir upplifa þessar fyrirhuguðu framkvæmdir sem fávisku og rómantík. Gangandi og hjólandi vegfarendur hafa verið aukaatriði í Reykjavík allt frá upphafi úthverfaskipulagssins. Breiðar götur og pínulitlar gangstéttir. Það má þó ekki gera lítið úr gömlum vísindum. Þegar einkabíllinn ryður sér til rúms er farið á fulla ferð að aðlaga borgina að þörfum hans, þetta var það sem koma skyldi. Ég hef fulla trú á því að fólk geri það sem það telur best hverju sinni. Bíllinn var tákn frelsis en hefur nú sú hugmynd snúist upp í andhverfu sína. Reykjavík hefur verið að fletja sig út með tímanum og er fjarlægð milli íbúa orðin mjög mikil, þéttleikinn er lítill. Í svæðisskipulaginu, Höfuðborgarsvæðið 2040 hafa verið dregin vaxtamörk sem eigi að koma í veg fyrir frekari útþenslu. Langar vegalengdir milli fólks gerir það að verkum að erfitt er halda uppi góðum almenningssamgöngum. Fólk vill ekki nota strætó fyrr en ferðum verði fjölgað, en strætó vill ekki fjölga ferðum fyrr en fleiri nota strætó. Þar liggur kötturinn grafinn. Eins og fyrrum borgarstjóri Bogotá, Enrique Peñalosa, sagði: „Þróað land er ekki staður þar sem fátækir eiga bíla. Það er þar sem þeir ríku nota almenningssamgöngur“. Góðar almenningssamgöngur eru einn af þeim grunnþáttum sem þurfa að vera til staðar í heilbrigðri borg. Einkabíllinn er góður til síns brúks, ég get ekki ímyndað mér að strætisvagn sé vænlegur kostur til þess að færa steypuvél eða vinnupalla milli staða. Hann hefur fullan rétt á sér en ég á bágt með að trúa því að það sé ekki einn eða tveir þarna úti sem gætu sagt skilið við einkabílinn og notað aðra samgöngumáta með góðu móti. Þó svo að kalt geti verið í veðri má alltaf klæða sig betur. Hægt er að nýta hluta af því afgangsfé sem sparast við bíllausa lífstílinn til þess að kaupa sér hlý föt. Nú á að ráðast í það að byggja um 500 íbúðir í Skeifunni. Því ber að fagna í ljósi þess húsnæðisskorts sem vofir yfir samfélaginu um þessar mundir. Mér vitandi er aðeins einn einstaklingur með lögheimili í Skeifunni þó hún sé staðsett í þungamiðju borgarinnar. Sitt sýnist hverjum, en mitt persónulega álit er að Skeifan er ekki aðlaðandi staður fyrir fólk. Stórir verslunargámar og grátt malbikið er það sem kemur fyrst upp í huga mér. Fólk fer þangað til þess að sækja verslun og þjónustu en láta sig svo hverfa aftur á augabragði þegar erindagjörðum er lokið. Þær breytingar sem munu eiga sér stað á Grensásvegi eru lykilatriði í því að skapa öryggi fyrir það fólk sem mun koma til með að búa á svæðinu í framtíðinni. Þetta mun gefa svæðinu annan brag, líflegri og öruggari. Draumastaðan væri auðvitað sú að í borginni væru allir samgöngumátar jafnir. Að enginn ferðamáti myndi ógna öðrum. Bílar myndu ekki ógna hjólreiðarfólki, hjólreiðafólk myndi ekki ógna gangandi vegfarendum og strætó gæti runnið hindrunarlaus milli stoppistöðva.
Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir Skoðun
Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson Skoðun
Er kominn tími til að loka álverinu á Grundartanga og kísilverinu á Húsavík – fyrir framtíð íslands? Sigvaldi Einarsson Skoðun
Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson Skoðun
Skoðun Er ofbeldi gagnvart eldri borgurum vandamál á Íslandi? Björn Snæbjörnsson,Sigurður Ágúst Sigurðsson skrifar
Skoðun Er kominn tími til að loka álverinu á Grundartanga og kísilverinu á Húsavík – fyrir framtíð íslands? Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir skrifar
Skoðun Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson skrifar
Skoðun Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson skrifar
Skoðun Vísindin geta læknað krabbamein en ekki grænmetissafar og kaffistólpípur Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir,Vilborg Kolbrún Vilmundardóttir skrifar
Skoðun Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar
Skoðun Verkakonur samtímans – og nýtt skeið í kvennabaráttu! Guðrún Margrét Guðmundsdóttir,Aleksandra Leonardsdóttir skrifar
Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir Skoðun
Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson Skoðun
Er kominn tími til að loka álverinu á Grundartanga og kísilverinu á Húsavík – fyrir framtíð íslands? Sigvaldi Einarsson Skoðun
Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson Skoðun