Nú virðist sem svo að fjármálaráðherra sé farinn að stunda skæruhernað í fjölmiðlum landsins. Hann kemur fram sakleysið uppmálað en fer vísvitandi með rangar staðreyndir og gerir það án þess að blikna. Tilgangurinn er einfaldur, að láta hjúkrunarfræðinga líta illa út, að láta þá líta út sem ósanngjarnar frekjur sem ætlast til of mikils.
Á meðan birtist heilbrigðisráðherra í fjölmiðlum og spilar sig sem góða gæjann, gamla sjómanninn sem talar táreygður um storminn sem þarf að standa af sér, að á eftir brælu komi betri tíð og að það þurfi að setja nýtt troll undir þegar gamla skemmist. Þetta er allt saman pólitísk afvegleiðing, leið til að svara spurningum án þess að svara nokkru, leið til að fá fólk til að horfa á eitthvað allt annað en aðalatriðið sem er einfaldlega það sem við blasir, hrun heilbrigðiskerfisins á Íslandi verði ekki brugðist við því ástandi sem nú er komið upp. Sniðugir þessir pólitíkusar.
Bjarna Ben er tíðrætt um að hjúkrunarfræðingum hafi verið boðin 20% launahækkun en samninganefnd hjúkrunarfræðinga kannast ekki við það tilboð. Nýjasta tilboð ríkisins hljóðaði uppá 18,5% hækkun launa á fjögurra ára tímabili. Það gera 4,6% á ári. Þessar tölur þýða einfaldlega það að þegar að lágmarkslaun í landinu verða 300 þúsund þá verða byrjunarlaun hjúkrunarfræðinga eftir 4 ára háskólanám 364 þúsund. Með milljónir í námslán. Hvar er sanngirnin í þessu? Af hverju segir Bjarni Ben ekki sannleikann fyrst hann ákvað að rjúfa trúnað? Því sannleikurinn er ljótur. Sjáið þið ekkert rangt við þetta?
Með lægri laun en karlastéttir
Hjúkrunarfræðingar eru með 14-25 % lægri grunnlaun en hefðbundnar karlastéttir hjá ríkinu (með svipað langt eða styttra nám). Eina sem getur útskýrt þennan launamun er sú staðreynd að hjúkrunarfræðingar eru stór kvennastétt, ein sú stærsta. Myndu þeir samþykkja þetta tilboð frá ríkinu þá væru hjúkrunarfræðingar ennþá með 14-25 % lægri laun en hefðbundnar karlastéttir hjá ríkinu eftir þessi 4 ár og því engu nær markmiðum sínum um að menntun okkar sé metin til jafns á við menntun annarra háskólamenntaðra og engin skref væru stigin í átt að því að útrýma kynbundnum launamun.
Sjáið hvað leikur að tölum er villandi. Þess vegna þarf að útskýra hvað er á bakvið þær. Ár eftir ár er búið að lofa hjúkrunarfræðingum kjarabót í næsta samningi. Það er aldrei rétti tíminn. Einhvern veginn hafa þeir látið það yfir sig ganga enda held ég að það sé í eðli hjúkrunarfræðinga að setja þarfir annarra í forgang. Það útskýrir t.d. af hverju hjúkrunarfræðingar hafa verið tilbúnir til að hlaupa hraðar og hraðar seinustu ár samhliða gríðarlegum niðurskurði til að halda þjónustu við skjólstæðinga heilbrigðiskerfisins í þeim gæðaflokki sem við öll viljum ganga að. En nú er fólk búið að fá nóg.
Fólk vill fara að pendla erlendis þar sem það fær tvöföld laun. Jafnvel flytja alveg með fjölskylduna. Fólk er farið að mennta sig út úr faginu eða bara farið að vinna við eitthvað allt annað en hjúkrun sjúklinga. Er það ekki sorglegt?
Mun aðeins versna
Í verkfalli hjúkrunarfræðinga (sem náði ekki 3 vikum) þá var keyrt á fullri starfsemi á mörgum deildum. Öryggislistar frá velferðarráðuneytinu kölluðu jafnvel á betri mönnun en í boði er á LSH dags daglega vegna manneklu. Sýnir þetta ekki að spítalinn er kominn fram yfir bjargbrúnina, þegar ekki næst að manna uppí öryggismönnun á venjulegum dögum? Ástandið mun einungis versna.
Fjöldi hjúkrunarfræðinga hafa sagt upp, 900 hjúkrunarfræðingar mega hætta vegna aldurs á næstu árum, 450 útskrifast í staðinn en meira að segja nýútskrifaðir hjúkrunarfræðingar sjá sér ekki fært að vinna á stærstu sjúkrastofnun landsins, LSH, og horfa því annað. Það hlýtur að vera hagur okkar allra að það sé öflugt heilbrigðiskerfi til staðar þegar þarf að nota það en slíkt næst ekki án þátttöku hjúkrunarfræðinga. Læknar halda ekki einir uppi þjónustu á sjúkrahúsum, þeir vinna í þverfaglegu samstarfi við hjúkrunarfræðinga, sjúkraþjálfara, næringarfræðinga, lífeindafræðinga, geislafræðinga, sjúkraliða og svo mætti lengi telja.
Frábær samstaða
Ef einn hlekk vantar í keðjuna, þá virkar hún ekki. Það þarf að bæta kaup og kjör hjúkrunarfræðinga og þar með gera starfið samkeppnishæft um mannaflann. Það þarf að útrýma launamuni kynjanna alveg. Er það ekki dálítið undarlegt að á sama tíma og ríkisstjórnin setur lög á eina stærstu kvennastétt landsins (starfsmenn sína) og bindur stéttina gerðadómi (í lögunum frá þeim kemur fram nákvæmlega hver launahækkunin skal vera og sú tala viðheldur þessum launamun) þá þykjast þeir vera jafnréttissinnar, stofna jafnréttissjóð og spila sig sem stærstu menn í he for she átakinu. Hér er annað dæmi um afvegleiðingu.
Látið ekki plata ykkur, meira að segja fjölmiðlar erlendis eru farnir að taka eftir þessu. Markmið stjórnvalda er að útrýma kynbundnum launamun fyrir árið 2022. Það er eftir einungis sjö ár. Þeir eru samt ekki tilbúnir að stíga fyrstu skrefin í dag heldur á greinilega að gera þetta allt á þremur árum, árin 2019-2022. Er það ekki undarlegt? Af hverju byrja þeir ekki strax?
Við hjúkrunarfræðinga vil ég segja: Frábær samstaða. Ég er ótrúlega stolt af því að tilheyra þessari starfstétt. Ekki láta brjóta niður þessa samstöðu með útúrsnúningi pólitíkusa í fjölmiðlum sem leika sér að tölum til að snúa áliti almennings gegn okkur til þess eins að bæta eigið fylgi. Berjist á móti, ekki lúffa fyrir svo skítlegri framkomu. Ekki samþykkja eitthvað sem ykkur er ekki boðlegt. Berjist fyrir ykkur og berjist fyrir heilbrigðiskerfið. Áfram hjúkrunarfræðingar!
