Samstaða um málshöfðun vegna beitingar hryðjuverkalaga 28. september 2011 06:00 Þann 18. nóvember 2010 lögðu allir þingmenn Framsóknarflokksins (að Guðmundi Steingrímssyni undanskildum), þingmenn Hreyfingarinnar og nokkrir þingmenn Sjálfstæðisflokksins fram þingsályktunartillögu um málshöfðun á hendur breska ríkinu fyrir alþjóðlegum dómstól vegna beitingar hryðjuverkalaga gegn Íslandi. Ályktunin hljóðaði svo: „Alþingi ályktar að fela forsætisráðherra fyrir hönd íslenska ríkisins að undirbúa málshöfðun á hendur breska ríkinu fyrir alþjóðlegum dómstól vegna beitingar hryðjuverkalaga gegn íslenska ríkinu og íslenskum fyrirtækjum. Málsóknin verði í fyrsta lagi byggð á því að beiting hryðjuverkalaganna hafi verið tilefnislaus, ekki lögum samkvæmt og hafi skaðað íslenskt orðspor og fjárhagslega hagsmuni þjóðarinnar. Í öðru lagi verði gerð krafa um skaðabætur fyrir það tjón sem ákvörðun breskra stjórnvalda olli íslenska ríkinu og íslenskum fyrirtækjum.“ Mælt var fyrir málinu 1. febrúar 2011 og málinu vísað til utanríkismálanefndar. Málið var hins vegar aldrei tekið fyrir í nefndinni og ekki sent til umsagnar eða unnið með það á annan hátt. Nýverið skilaði fjármálaráðherra skýrslu að beiðni þingmanna Sjálfstæðisflokksins: „um mat á áhrifum af beitingu Breta á lögum um varnir gegn hryðjuverkum, glæpum og um öryggi fyrir íslensk fyrirtæki.“ Af niðurstöðum þeirrar skýrslu má ráða að tjónið er verulegt og að full þörf sé á að meta það enn frekar. Skýrslan undirstrikar mikilvægi þess að kannað sé til hlítar að höfða mál á hendur breska ríkinu og sækja bætur fyrir fjárhagslegt tjón sem og tjón vegna orðsporsskaða. Ísland á lista með Al Qaeda og Gaddafi mánuðum samanÞað er mikilvægt að muna að breska ríkisstjórnin beitti hryðjuverkalögunum ekki einungis gegn Landsbankanum heldur einnig gegn Seðlabanka Íslands og ríkisstjórn Íslands sérstaklega. Þetta var skýrt tekið fram í aðgerðum breskra stjórnvalda. Í kjölfarið voru ríkisstjórn Íslands og Seðlabanki Íslands sett á opinberan lista breska fjármálaráðuneytisins yfir hryðjuverkasamtök og ríki sem styðja hryðjuverk. Þennan lista nota þjóðir heims, bankar, fjármálastofnanir og fyrirtæki um allan heim til viðmiðunar þegar ákvörðun er tekin um samskipti og viðskipti við viðkomandi ríkisstjórnir. Vera Íslands á þessum alræmda lista olli fjölmörgum íslenskum fyrirtækjum beinu fjárhagslegu tjóni sem meðal annars fólst í því að erlendir bankar og tryggingafyrirtæki neituðu að veita þeim fyrirgreiðslu með beinni vísun í að ekki væru höfð viðskipti við fyrirtæki í löndum sem sætu á hryðjuverkalista bresku ríkisstjórnarinnar. Og skaðinn sem það olli orðspori Íslands að dúsa mánuðum saman á sama bekk og Al-Qaeda og Líbía á sama tíma og mikilvægasta verkefni íslenskra stjórnvalda var að byggja upp traust á Íslandi og íslensku efnahagslífi á ný verður seint ofmetinn. Það er því mikilvægt að muna að breska ríkisstjórnin beitti hryðjuverkalögunum markvisst gegn Íslendingum öllum en ekki aðeins gegn Landsbankanum. Og það olli Íslendingum og íslenskum hagsmunum óumdeilanlegu tjóni langt umfram það sem eðlilegt gat talist í samskiptum „vinaþjóða“. Ýmsir reyndu að hræða Íslendinga til hlýðni í Icesave-málinu með því að Bretar og Hollendingar muni fara fyrir dómstóla að sækja skaðabætur fyrir það tjón sem þeir telja sig hafa orðið fyrir. Það er vel hugsanlegt enda hafa þeir fullan rétt á að láta reyna á slíkt fyrir dómstólum. En gleymum því ekki að á nákvæmlega sama hátt hafa Íslendingar fullan rétt á því að höfða mál gegn breska ríkinu vegna þess tjóns sem Bretar ollu með beitingu hryðjuverkalaganna og veru Íslands á hryðjuverkalistanum. Réttarkerfið virkar ekki bara í aðra áttina. Fékk ekki umfjöllun í utanríkismálanefndTelja verður undarlegt að áðurnefnd þingsályktun um málsókn gegn breska ríkinu hafi ekki fengið umfjöllun í utanríkismálanefnd þar sem um kjörið tækifæri var til að sameina þing og þjóð og leita réttar okkar gagnvart breskum stjórnvöldum. Framsóknarmenn munu leggja þingsályktunina inn aftur við upphaf þings í október og munu eins og áður berjast fyrir því að Íslendingar sæki rétt sinn gagnvart Bretum. Enda er vilji framsóknarmanna til málshöfðunar á hendur Bretum ekki nýr af nálinni því strax þegar hryðjuverkalögunum var beitt krafðist Guðni Ágústsson, þáverandi formaður Framsóknarflokksins, þess að farið yrði í mál við bresk stjórnvöld. Beiting hryðjuverkalaganna gegn Íslandi var óásættanleg aðgerð af hálfu breska ríkisins sem olli Íslendingum sannanlegu tjóni. Því er bæði rétt og sanngjarnt að láta reyna á málssókn gegn breska ríkinu til að sækja bætur fyrir það tjón. Jóhanna Sigurðardóttir forsætisráðherra hefur nú í hyggju að skoða málið í samstarfi við Alþingi. Því ber að fagna að nú loks þremur árum síðar skuli loks hylla undir að samstaða geti tekist um slíka málshöfðun en forsenda þess er að Alþingi og framkvæmdavaldið vinni náið saman og trúnaður og traust ríki um það ferli sem sett verður af stað. Vona ég að nú þegar verði sest niður og vinnan skipulögð. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Fréttir Gunnar Bragi Sveinsson Mest lesið Græðgin er komin út fyrir öll mörk Sigurjón Þórðarson Skoðun Fræðsluskylda í stað skólaskyldu Eldur Smári Kristinsson Skoðun Heilbrigðiskerfið logar og er að hrynja: Þú áttir betra skilið Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Þetta lítur ekki vel út Jón Ingi Hákonarson Skoðun Ummæli borgarstjóra og óbragð í munni Kristín Björnsdóttir Skoðun Ungt fólk er að missa trúna á stjórnmálum – og um leið á framtíðinni París Anna Bergmann Skoðun Grasker mannréttinda á degi hinna framliðnu Anna Kristín Jensdóttir Skoðun Ríkisstjórn með útgjaldablæti er vandamál fyrir fólkið í landinu Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir Skoðun Máttur orðanna: Breyting á orðavali getur breytt hugarfarinu Ingrid Kuhlman Skoðun Glæðing vonar - ekki hjúkrunargreiningin Karen Ósk Björnsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Hvers vegna skortir hjúkrunarrými á Íslandi? Jónína Björk Óskarsdóttir skrifar Skoðun Þegar Vestfjörðum gengur vel, gengur Íslandi vel Jón Páll Hreinsson skrifar Skoðun Ummæli borgarstjóra og óbragð í munni Kristín Björnsdóttir skrifar Skoðun Þegar að nauðsynjar snúast um viðskipti Davíð Routley skrifar Skoðun Grasker mannréttinda á degi hinna framliðnu Anna Kristín Jensdóttir skrifar Skoðun Sköpun er efnahagsmál: Tími fyrir öðruvísi nálgun Björn Leví Gunnarsson skrifar Skoðun Ungt fólk er að missa trúna á stjórnmálum – og um leið á framtíðinni París Anna Bergmann skrifar Skoðun Máttur orðanna: Breyting á orðavali getur breytt hugarfarinu Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Fræðsluskylda í stað skólaskyldu Eldur Smári Kristinsson skrifar Skoðun Ríkisstjórn með útgjaldablæti er vandamál fyrir fólkið í landinu Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Þetta lítur ekki vel út Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfið logar og er að hrynja: Þú áttir betra skilið Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Græðgin er komin út fyrir öll mörk Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Glæðing vonar - ekki hjúkrunargreiningin Karen Ósk Björnsdóttir skrifar Skoðun Væri ekki í lagi að gefa Sjálfstæðisflokknum, Framsóknarflokknum og Vinstri-grænum frí? Kjartan Eggertsson skrifar Skoðun 60% landsmanna á móti vopnakaupunum Hildur Þórðardóttir skrifar Skoðun Glundroði Sjálfstæðisflokksins bitnar á hagstjórn og innviðum Árni Rúnar Þorvaldsson skrifar Skoðun Hver ætlar að taka fimmtu vaktina? Ákall til stjórnmálaflokka María Fjóla Harðardóttir,Halla Thoroddsen skrifar Skoðun Afkastadrifin menntun og verðgildi nemenda Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Ég er deildarstjóri í leikskóla Helga Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Draumastarfið Arnfríður Hermannsdóttir skrifar Skoðun Hjartsláttur sjávarbyggðanna Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Erum við tilbúin til að bæta menntakerfið okkar? Jónína Einarsdóttir skrifar Skoðun Eru vaxtarmörkin vandinn? Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Búum til „vandamál“ – leysum það með samræmdum prófum Árelía Eydís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þöggun Guðbjörg Ása Jóns Huldudóttir,Margrét Kristín Blöndal,Margrét Rut Eddudóttir,Lukka Sigurðardóttir,Sigtryggur Ari Jóhannsson,Halldóra Jóhanna Hafsteins Âû skrifar Skoðun Ölmusuhagkerfið Unnur Rán Reynisdóttir skrifar Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Sjálfstæðisflokkur hækkar kostnað heimilanna Kristrún Frostadóttir skrifar Skoðun Hvar er mannúðin? Davíð Sól Pálsson skrifar Sjá meira
Þann 18. nóvember 2010 lögðu allir þingmenn Framsóknarflokksins (að Guðmundi Steingrímssyni undanskildum), þingmenn Hreyfingarinnar og nokkrir þingmenn Sjálfstæðisflokksins fram þingsályktunartillögu um málshöfðun á hendur breska ríkinu fyrir alþjóðlegum dómstól vegna beitingar hryðjuverkalaga gegn Íslandi. Ályktunin hljóðaði svo: „Alþingi ályktar að fela forsætisráðherra fyrir hönd íslenska ríkisins að undirbúa málshöfðun á hendur breska ríkinu fyrir alþjóðlegum dómstól vegna beitingar hryðjuverkalaga gegn íslenska ríkinu og íslenskum fyrirtækjum. Málsóknin verði í fyrsta lagi byggð á því að beiting hryðjuverkalaganna hafi verið tilefnislaus, ekki lögum samkvæmt og hafi skaðað íslenskt orðspor og fjárhagslega hagsmuni þjóðarinnar. Í öðru lagi verði gerð krafa um skaðabætur fyrir það tjón sem ákvörðun breskra stjórnvalda olli íslenska ríkinu og íslenskum fyrirtækjum.“ Mælt var fyrir málinu 1. febrúar 2011 og málinu vísað til utanríkismálanefndar. Málið var hins vegar aldrei tekið fyrir í nefndinni og ekki sent til umsagnar eða unnið með það á annan hátt. Nýverið skilaði fjármálaráðherra skýrslu að beiðni þingmanna Sjálfstæðisflokksins: „um mat á áhrifum af beitingu Breta á lögum um varnir gegn hryðjuverkum, glæpum og um öryggi fyrir íslensk fyrirtæki.“ Af niðurstöðum þeirrar skýrslu má ráða að tjónið er verulegt og að full þörf sé á að meta það enn frekar. Skýrslan undirstrikar mikilvægi þess að kannað sé til hlítar að höfða mál á hendur breska ríkinu og sækja bætur fyrir fjárhagslegt tjón sem og tjón vegna orðsporsskaða. Ísland á lista með Al Qaeda og Gaddafi mánuðum samanÞað er mikilvægt að muna að breska ríkisstjórnin beitti hryðjuverkalögunum ekki einungis gegn Landsbankanum heldur einnig gegn Seðlabanka Íslands og ríkisstjórn Íslands sérstaklega. Þetta var skýrt tekið fram í aðgerðum breskra stjórnvalda. Í kjölfarið voru ríkisstjórn Íslands og Seðlabanki Íslands sett á opinberan lista breska fjármálaráðuneytisins yfir hryðjuverkasamtök og ríki sem styðja hryðjuverk. Þennan lista nota þjóðir heims, bankar, fjármálastofnanir og fyrirtæki um allan heim til viðmiðunar þegar ákvörðun er tekin um samskipti og viðskipti við viðkomandi ríkisstjórnir. Vera Íslands á þessum alræmda lista olli fjölmörgum íslenskum fyrirtækjum beinu fjárhagslegu tjóni sem meðal annars fólst í því að erlendir bankar og tryggingafyrirtæki neituðu að veita þeim fyrirgreiðslu með beinni vísun í að ekki væru höfð viðskipti við fyrirtæki í löndum sem sætu á hryðjuverkalista bresku ríkisstjórnarinnar. Og skaðinn sem það olli orðspori Íslands að dúsa mánuðum saman á sama bekk og Al-Qaeda og Líbía á sama tíma og mikilvægasta verkefni íslenskra stjórnvalda var að byggja upp traust á Íslandi og íslensku efnahagslífi á ný verður seint ofmetinn. Það er því mikilvægt að muna að breska ríkisstjórnin beitti hryðjuverkalögunum markvisst gegn Íslendingum öllum en ekki aðeins gegn Landsbankanum. Og það olli Íslendingum og íslenskum hagsmunum óumdeilanlegu tjóni langt umfram það sem eðlilegt gat talist í samskiptum „vinaþjóða“. Ýmsir reyndu að hræða Íslendinga til hlýðni í Icesave-málinu með því að Bretar og Hollendingar muni fara fyrir dómstóla að sækja skaðabætur fyrir það tjón sem þeir telja sig hafa orðið fyrir. Það er vel hugsanlegt enda hafa þeir fullan rétt á að láta reyna á slíkt fyrir dómstólum. En gleymum því ekki að á nákvæmlega sama hátt hafa Íslendingar fullan rétt á því að höfða mál gegn breska ríkinu vegna þess tjóns sem Bretar ollu með beitingu hryðjuverkalaganna og veru Íslands á hryðjuverkalistanum. Réttarkerfið virkar ekki bara í aðra áttina. Fékk ekki umfjöllun í utanríkismálanefndTelja verður undarlegt að áðurnefnd þingsályktun um málsókn gegn breska ríkinu hafi ekki fengið umfjöllun í utanríkismálanefnd þar sem um kjörið tækifæri var til að sameina þing og þjóð og leita réttar okkar gagnvart breskum stjórnvöldum. Framsóknarmenn munu leggja þingsályktunina inn aftur við upphaf þings í október og munu eins og áður berjast fyrir því að Íslendingar sæki rétt sinn gagnvart Bretum. Enda er vilji framsóknarmanna til málshöfðunar á hendur Bretum ekki nýr af nálinni því strax þegar hryðjuverkalögunum var beitt krafðist Guðni Ágústsson, þáverandi formaður Framsóknarflokksins, þess að farið yrði í mál við bresk stjórnvöld. Beiting hryðjuverkalaganna gegn Íslandi var óásættanleg aðgerð af hálfu breska ríkisins sem olli Íslendingum sannanlegu tjóni. Því er bæði rétt og sanngjarnt að láta reyna á málssókn gegn breska ríkinu til að sækja bætur fyrir það tjón. Jóhanna Sigurðardóttir forsætisráðherra hefur nú í hyggju að skoða málið í samstarfi við Alþingi. Því ber að fagna að nú loks þremur árum síðar skuli loks hylla undir að samstaða geti tekist um slíka málshöfðun en forsenda þess er að Alþingi og framkvæmdavaldið vinni náið saman og trúnaður og traust ríki um það ferli sem sett verður af stað. Vona ég að nú þegar verði sest niður og vinnan skipulögð.
Ríkisstjórn með útgjaldablæti er vandamál fyrir fólkið í landinu Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir Skoðun
Skoðun Ungt fólk er að missa trúna á stjórnmálum – og um leið á framtíðinni París Anna Bergmann skrifar
Skoðun Ríkisstjórn með útgjaldablæti er vandamál fyrir fólkið í landinu Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar
Skoðun Heilbrigðiskerfið logar og er að hrynja: Þú áttir betra skilið Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar
Skoðun Væri ekki í lagi að gefa Sjálfstæðisflokknum, Framsóknarflokknum og Vinstri-grænum frí? Kjartan Eggertsson skrifar
Skoðun Glundroði Sjálfstæðisflokksins bitnar á hagstjórn og innviðum Árni Rúnar Þorvaldsson skrifar
Skoðun Hver ætlar að taka fimmtu vaktina? Ákall til stjórnmálaflokka María Fjóla Harðardóttir,Halla Thoroddsen skrifar
Skoðun Þöggun Guðbjörg Ása Jóns Huldudóttir,Margrét Kristín Blöndal,Margrét Rut Eddudóttir,Lukka Sigurðardóttir,Sigtryggur Ari Jóhannsson,Halldóra Jóhanna Hafsteins Âû skrifar
Skoðun Fyrirmyndarstjórn Viðreisnar og Samfylkingar á Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar
Ríkisstjórn með útgjaldablæti er vandamál fyrir fólkið í landinu Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir Skoðun