Letingja í valdastöður Borgar Þór Einarsson skrifar 19. ágúst 2007 05:00 Það er ekki margt að í íslensku samfélagi, sem betur fer. Fáar þjóðir búa við aðra eins hagsæld og velmegun. Verkefni og viðfangsefni sem áður voru á höndum stjórnmálamanna, eins og að reka bankakerfið og ákveða verð á vörum og þjónustu, er að verulegu leyti komin í hendur einkaaðila. Þeir eru fáir sem andmæla því að sú skipan er líklegri til að skila almenningi ávinningi. Sú staðreynd að samfélagið lýtur í ríkari mæli vilja og athöfnum einstaklinga hefur ekki bara orðið til þess að efla og bæta þjóðarhag heldur hefur þessi þróun einnig leitt til þess að stjórnmálamenn hafa minna um þessi mál að segja en áður. Því miður er það svo að fáir stjórnmálamenn vilja sitja aðgerðalausir. Þeir eru jú kosnir út á loforð um athafnir en ekki orð. Duglegir stjórnmálamenn eru reyndar almennt lakari kostur en þeir lötu, þótt fáir myndu beinlínis leita eftir stuðningi á þeim forsendum að þeir væru almennt latir til verka og vildu helst gera sem minnst. Þetta er einkum áberandi á sveitarstjórnarstiginu þar sem kosningabaráttan líkist helst raunveruleikaþætti þar sem keppendur reyna að setja sveitarfélagið á hausinn á sem skemmstum tíma.Sjónarmið en ekki sannleikurÁ undanförnum dögum og vikum hefur átt sér stað áberandi umræða í fjölmiðlum um það sem kallað er ófremdarástand í miðborg Reykjavíkur. Það er ekki til neinn algildur sannleikur um „ástandið" í miðbænum. Í huga manns sem bíður eftir aðhlynningu á slysadeild eftir að hafa verið kýldur í andlitið hefur ástandið í bænum vafalítið aldrei verið eins slæmt. Par sem fer út að borða og hittir vini sína og fleira skemmtilegt fólk, sér fólk syngja og dansa á götum úti, hugsar eflaust að skemmtanamenningin í Reykjavík hafi aldrei verið betri. Hvort tveggja er sjónarmið en hvorugt er sannleikurinn.Þau gögn sem kynnt hafa verið í umræðunni á síðustu dögum eru oftar en ekki misvísandi um þróun þessara mála á undanförnum árum. Margt bendir til þess að glæpum hafi fjölgað eftir að eftirlitsmyndavélar voru settar upp í miðbænum og getur það ekki talist mikil viðurkenning fyrir þá vafasömu lögregluaðgerð sem er í raun tilefnislaus lögreglurannsókn á flestum þeim sem leggja leið sína um miðbæinn. Því verður vissulega ekki slegið föstu að fækka mætti glæpum með því að taka myndavélarnar niður. Mörgum gengur hins vegar illa að skilja að atburðir geta gerst samtímis án þess að beint orsakasamband sé þar á milli. Þessi hugsunarvilla leiðir oft til þess að menn velja röng úrræði í viðleitni sinni til að laga hlutina.Ekki vænlegt til árangursÞví miður eru hugmyndir borgaryfirvalda í Reykjavík og yfirstjórnar lögreglunnar á höfuðborgarsvæðinu um aðgerðir í málefnum miðborgarinnar dæmi um þetta. Vissulega er mikilvægt að efla löggæslu og koma í veg fyrir ofbeldi og önnur lögbrot. Hins vegar eru afskipti þessara aðila að frjálsri verslun í miðborginni með öllu fráleit. Að ætla að beita opinberu valdi til þess að ákveða hvenær fólk fer að sofa er ekki líklegt til árangurs. Hugmyndin um að fjölga eftirlitsmyndavélum hlýtur vera tilraun til friðþægingar þegar ljóst má vera að uppsetning þeirra fyrir sjö árum hefur litlu skilað. Af sama meiði eru hugmyndir um að þrengja enn frekar að verslunarrekstri með hámarksfjölda veitingastaða eða annars konar höftum.Eins og oft vill verða yrðu þessi lyf mun skaðlegri en þeim sjúkdómi sem þeim er ætlað að uppræta. Áður en rokið er upp til handa og fóta með opinberu valdi, skerðingu á grundvallarréttindum borgaranna, þá hlýtur að vera hægt að gera þá kröfu til viðkomandi aðila að þeir hafi fast land undir fótum. Í fyrsta lagi að fyrir liggi að ástandið í miðbænum sé raunverulega verra eða eins slæmt og sumir vilja vera láta. Í því verður að styðjast við meira en uppsláttarfréttir í gúrkutíð eða eðlislæga sókn lögreglunnar eftir ríkari valdheimildum. Í öðru lagi verða menn að velja úrræði af kostgæfni og gæta þess vandlega að þau drepi ekki sjúklinginn sem lækna skal.Fyrst og fremst verður þó að höfða til ábyrgðar þeirra sem leggja leið sína í miðbæinn að næturlagi í þeim tilgangi að skemmta sjálfum sér. Frelsinu fylgir ábyrgð og hún liggur hjá hverjum og einum. Almenn löggæsla verður að miðast við umfang verkefnisins. Rétta leiðin er því að efla löggæsluna en færa ekki vandann til með því að leggja boð og bönn á verslunarrekstur í miðborginni. Vissulega er erfitt fyrir dugnaðarforka í opinberum embættum að aðhafast fátt og falla ekki í þá freistni að beita opinberu valdi sínu en í þessu tilviki er kapp best með forsjá. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðun Mest lesið Áform um að eyðileggja Ísland! Jóna Imsland Skoðun Lummuleg áform heilbrigðisráðherra Ragnar Sigurður Kristjánsson Skoðun Rölt að botninum Smári McCarthy Skoðun Lýðskrum Skattfylkingarinnar Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Hver á að fá súrefnisgrímuna fyrst? Davíð Bergmann. Skoðun Tekur ný ríkisstjórn af skarið? Árni Einarsson Skoðun Krabbamein – reddast þetta? Halla Þorvaldsdóttir Skoðun Málþóf spillingar og græðgi á Alþingi Jón Frímann Jónsson Skoðun Valdið yfir sjávarútvegsmálunum Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Strandveiðar í gíslingu – Alþingi sveltir sjávarbyggðir Árni Björn Kristbjörnsson Skoðun Skoðun Skoðun Dæmt um form, ekki efni Hörður Arnarson skrifar Skoðun Að þröngva lífsskoðun upp á annað fólk Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Um fundarstjórn forseta Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Hjálpartæki – fyrir hverja? Júlíana Magnúsdóttir skrifar Skoðun Menntasjóður námsmanna og ECTS einingar Matthías Arngrímsson skrifar Skoðun Áform um að eyðileggja Ísland! Jóna Imsland skrifar Skoðun Í 1.129 daga hefur Alþingi hunsað jaðarsettasta hóp samfélagsins Grímur Atlason skrifar Skoðun Tekur ný ríkisstjórn af skarið? Árni Einarsson skrifar Skoðun Strandveiðar í gíslingu – Alþingi sveltir sjávarbyggðir Árni Björn Kristbjörnsson skrifar Skoðun Rölt að botninum Smári McCarthy skrifar Skoðun Að fortíð skal hyggja þegar framtíð skal byggja Einar G. Harðarson skrifar Skoðun Málþóf spillingar og græðgi á Alþingi Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Lýðskrum Skattfylkingarinnar Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Krabbamein – reddast þetta? Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Valdið yfir sjávarútvegsmálunum Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Lummuleg áform heilbrigðisráðherra Ragnar Sigurður Kristjánsson skrifar Skoðun Hver á að fá súrefnisgrímuna fyrst? Davíð Bergmann. skrifar Skoðun Baráttan um kjör eldra fólks Jónína Björk Óskarsdóttir skrifar Skoðun Menntamál íslenskra grunnskólabarna hafa verið til umfjöllunar – sem er vel. Miklu verra er tilefnið Karen Rúnarsdóttir skrifar Skoðun Elsku Íslendingar, styðjum saman Grindavík Dagmar Valsdóttir skrifar Skoðun Svigrúm Eydísar á fölskum grunni Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Betri vegur til Þorlákshafnar er samkeppnismál Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Óvirðing við lýðræðislegar hefðir, gegn stjórnarskrá, trúnaðarbrot gagnvart kjósendum Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Lík brennd í Grafarvogi Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Er handahlaup valdeflandi? Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Á jaðrinum með Jesú Daníel Ágúst Gautason skrifar Skoðun Þeir sem verja stórútgerðina – og heimsvaldastefnuna Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Gervigreindin beisluð Hanna Kristín Skaftadóttir,Helga Sigrún Harðardóttir skrifar Skoðun Kúnstin að vera ósammála sjálfum sér Heiða Ingimarsdóttir skrifar Skoðun Óboðlegt ástand á Landspítala – okkar sjónarhorn Hildur Jónsdóttir,Einar Freyr Ingason,Þórir Bergsson skrifar Sjá meira
Það er ekki margt að í íslensku samfélagi, sem betur fer. Fáar þjóðir búa við aðra eins hagsæld og velmegun. Verkefni og viðfangsefni sem áður voru á höndum stjórnmálamanna, eins og að reka bankakerfið og ákveða verð á vörum og þjónustu, er að verulegu leyti komin í hendur einkaaðila. Þeir eru fáir sem andmæla því að sú skipan er líklegri til að skila almenningi ávinningi. Sú staðreynd að samfélagið lýtur í ríkari mæli vilja og athöfnum einstaklinga hefur ekki bara orðið til þess að efla og bæta þjóðarhag heldur hefur þessi þróun einnig leitt til þess að stjórnmálamenn hafa minna um þessi mál að segja en áður. Því miður er það svo að fáir stjórnmálamenn vilja sitja aðgerðalausir. Þeir eru jú kosnir út á loforð um athafnir en ekki orð. Duglegir stjórnmálamenn eru reyndar almennt lakari kostur en þeir lötu, þótt fáir myndu beinlínis leita eftir stuðningi á þeim forsendum að þeir væru almennt latir til verka og vildu helst gera sem minnst. Þetta er einkum áberandi á sveitarstjórnarstiginu þar sem kosningabaráttan líkist helst raunveruleikaþætti þar sem keppendur reyna að setja sveitarfélagið á hausinn á sem skemmstum tíma.Sjónarmið en ekki sannleikurÁ undanförnum dögum og vikum hefur átt sér stað áberandi umræða í fjölmiðlum um það sem kallað er ófremdarástand í miðborg Reykjavíkur. Það er ekki til neinn algildur sannleikur um „ástandið" í miðbænum. Í huga manns sem bíður eftir aðhlynningu á slysadeild eftir að hafa verið kýldur í andlitið hefur ástandið í bænum vafalítið aldrei verið eins slæmt. Par sem fer út að borða og hittir vini sína og fleira skemmtilegt fólk, sér fólk syngja og dansa á götum úti, hugsar eflaust að skemmtanamenningin í Reykjavík hafi aldrei verið betri. Hvort tveggja er sjónarmið en hvorugt er sannleikurinn.Þau gögn sem kynnt hafa verið í umræðunni á síðustu dögum eru oftar en ekki misvísandi um þróun þessara mála á undanförnum árum. Margt bendir til þess að glæpum hafi fjölgað eftir að eftirlitsmyndavélar voru settar upp í miðbænum og getur það ekki talist mikil viðurkenning fyrir þá vafasömu lögregluaðgerð sem er í raun tilefnislaus lögreglurannsókn á flestum þeim sem leggja leið sína um miðbæinn. Því verður vissulega ekki slegið föstu að fækka mætti glæpum með því að taka myndavélarnar niður. Mörgum gengur hins vegar illa að skilja að atburðir geta gerst samtímis án þess að beint orsakasamband sé þar á milli. Þessi hugsunarvilla leiðir oft til þess að menn velja röng úrræði í viðleitni sinni til að laga hlutina.Ekki vænlegt til árangursÞví miður eru hugmyndir borgaryfirvalda í Reykjavík og yfirstjórnar lögreglunnar á höfuðborgarsvæðinu um aðgerðir í málefnum miðborgarinnar dæmi um þetta. Vissulega er mikilvægt að efla löggæslu og koma í veg fyrir ofbeldi og önnur lögbrot. Hins vegar eru afskipti þessara aðila að frjálsri verslun í miðborginni með öllu fráleit. Að ætla að beita opinberu valdi til þess að ákveða hvenær fólk fer að sofa er ekki líklegt til árangurs. Hugmyndin um að fjölga eftirlitsmyndavélum hlýtur vera tilraun til friðþægingar þegar ljóst má vera að uppsetning þeirra fyrir sjö árum hefur litlu skilað. Af sama meiði eru hugmyndir um að þrengja enn frekar að verslunarrekstri með hámarksfjölda veitingastaða eða annars konar höftum.Eins og oft vill verða yrðu þessi lyf mun skaðlegri en þeim sjúkdómi sem þeim er ætlað að uppræta. Áður en rokið er upp til handa og fóta með opinberu valdi, skerðingu á grundvallarréttindum borgaranna, þá hlýtur að vera hægt að gera þá kröfu til viðkomandi aðila að þeir hafi fast land undir fótum. Í fyrsta lagi að fyrir liggi að ástandið í miðbænum sé raunverulega verra eða eins slæmt og sumir vilja vera láta. Í því verður að styðjast við meira en uppsláttarfréttir í gúrkutíð eða eðlislæga sókn lögreglunnar eftir ríkari valdheimildum. Í öðru lagi verða menn að velja úrræði af kostgæfni og gæta þess vandlega að þau drepi ekki sjúklinginn sem lækna skal.Fyrst og fremst verður þó að höfða til ábyrgðar þeirra sem leggja leið sína í miðbæinn að næturlagi í þeim tilgangi að skemmta sjálfum sér. Frelsinu fylgir ábyrgð og hún liggur hjá hverjum og einum. Almenn löggæsla verður að miðast við umfang verkefnisins. Rétta leiðin er því að efla löggæsluna en færa ekki vandann til með því að leggja boð og bönn á verslunarrekstur í miðborginni. Vissulega er erfitt fyrir dugnaðarforka í opinberum embættum að aðhafast fátt og falla ekki í þá freistni að beita opinberu valdi sínu en í þessu tilviki er kapp best með forsjá.
Skoðun Menntamál íslenskra grunnskólabarna hafa verið til umfjöllunar – sem er vel. Miklu verra er tilefnið Karen Rúnarsdóttir skrifar
Skoðun Óvirðing við lýðræðislegar hefðir, gegn stjórnarskrá, trúnaðarbrot gagnvart kjósendum Arnar Þór Jónsson skrifar
Skoðun Óboðlegt ástand á Landspítala – okkar sjónarhorn Hildur Jónsdóttir,Einar Freyr Ingason,Þórir Bergsson skrifar