Jafnaðarstefna í sókn Ingibjörg Sólrún Gísladóttir skrifar 31. desember 2005 00:01 Árið 2005 hefur um margt verið gjöfult á Íslandi þriðja árið í röð. Mikil atvinna, góður hagvöxtur og talsverð kaupmáttaraukning. Mikil framfarasókn einkennir íslensk fyrirtæki, viðskipti hafa verið lífleg á flestum mörkuðum, fiskverð hátt, innflutningur sá mesti sem sögur fara af og tekjur ríkissjóðs aldrei meiri. Það má því með rétti segja að það hafi verið góðæri í landinu. En góðærinu hefur verið mjög misskipt. Það kom glöggt í ljós á árinu 2005 þegar kastljós fjölmiðla beindist að slæmri stöðu almannaþjónustunnar og auknum ójöfnuði. Á tíu ára afmæli ríkisstjórnarinnar kom í ljós að staðan er mun verri en margir Íslendingar leyfðu sér að vona. Ef fram fer óhindrað mun íslenskt samfélag 21. aldar missa það sem mörgum finnst verðmætast hér á landi - samstöðu fólks sem deilir kjörum, lætur sig hvert annað varða og þar sem allir hafa hlutverki að gegna. Átök án ávinningsÁtök ríkisstjórnar og almennings á árinu varpa ljósi á þessa stöðu. Menntamálaráðherra á í útistöðum við skólafólk vegna hugmynda um miðstýringu og sparnað sem draga úr fjölbreytni í skólastarfi. Ríkisstjórnin öll hefur átt í langvinnum deilum við aldraða og öryrkja um kjör þeirra og aðbúnað og ráðandi menn í Sjálfstæðisflokknum fara mikinn í fjölmiðlum vegna kjarabóta til hinna lægstlaunuðu hjá Reykjavíkurborg. Rannsóknum, sem sýna aukinn ójöfnuð, er mætt með því að ráðast harkalega á þá sem tíðindin flytja. Félagsmálaráðherra er dæmdur í fésektir fyrir að misbeita valdi sínu og dómsmálaráðherra kaupir sig frá málaferlum sem eru yfirvofandi vegna geðþóttaákvörðunar við skipan hæstaréttardómara. Allt er þetta á kostnað skattgreiðenda og lýðræðisins. Landsfundur Sjálfstæðisflokksins einkenndist af gífuryrðum og vopnaskaki í garð helsta keppinautar flokksins - Samfylkingarinnar - og Morgunblaðið klappar þann stein áfram í ritstjórnarskrifum sínum. Ferð án fyrirheitsÞað þarf sterk bein til að þola góða daga. Engin ríkisstjórn hefur fengið eins góð tækifæri til að ná fólki saman um aðkallandi verkefni og sýn til framtíðar fyrir íslenskt samfélag - og klúðrað þeim eins hrapallega. Átökin á árinu endurspegla þá staðreynd að stefnumótun ríkisstjórnarinnar er mjög ábótavant. Enginn skilur samhengi þeirra aðgerða sem hún ræðst í. Brottfallið úr framhaldsskólum heldur áfram, byggðunum blæðir, matarverð, gengi, vextir og viðskiptahalli er hærri en víðast hvar á byggðu bóli, hátækni- og nýsköpunarfyrirtæki flytja starfsemi sína úr landi, heilbrigðiskerfið þróast einhvern veginn, Evrópusambandið er bannorð og viðvarandi vandræðagangur er í samskiptunum við Bandaríkin. Ríkisstjórnin þorir í hvorugan fótinn að stíga - aðgerðaleysið er stefnan. Við höldum ekki í við aðrar þjóðir í menntamálum og erum á góðri leið með að enda sem hráefnisframleiðendur í fiski og áli. Menntun og framsýniÁ sama tíma hefur höfuðborgin lagt áherslu á mikilvægi menntunar og aðstæður fyrir nýjar atvinnugreinar sem byggja á hátækni, hugviti og sköpunarkrafti. Nýleg hækkun lægstu launa hjá umönnunarstéttum er angi af þessari stefnu. Hún er staðfesting þess að þar sem Samfylkingin fær einhverju um ráðið er menntun og jafnrétti í öndvegi. Í henni felst viðurkenning á því að góð almannaþjónusta er í þágu atvinnulífs ekki síður en einstaklinga. Hún skapar öflugum og framsæknum fyrirtækjum hér á landi þá umgjörð sem þau þurfa til að standast samkeppni um hæft starfsfólk við fyrirtæki í öðrum löndum. Útrás stórfyrirtækja og velgengni smáfyrirtækja á heimamarkaði byggist ekki síst á menntun. Það á að vera eitt af meginverkefnum okkar Íslendinga á komandi árum að hlúa að menntun þjóðarinnar. Uppbygging öflugs menntakerfis um land allt er ein mikilvægasta aðgerðin í atvinnu- og byggðamálum sem völ er á um þessar mundir. Uppstokkun stjórnmálaStefna stjórnmálaflokka skiptir máli. Eftir langvarandi hægri stjórn og nýfrjálshyggju hafa peningaleg sjónarmið orðið öllu öðru yfirsterkari í ákvörðunum stjórnvalda. Það hefur gleymst að almannaþjónusta hefur siðferðilegt inntak. En á þessu er vonandi að verða breyting. Nýfrjálshyggjan er á hröðu undanhaldi hjá almenningi um heim allan og jafnaðarstefnan í sókn - líka á Íslandi. Jafnaðarstefnan leggur áherslu á tvíþætt hlutverk stjórnmála, annars vegar að þjóna markmiðum um mannlega reisn m.a. með góðri almannaþjónustu og hins vegar að skapa einstaklingum og fyrirtækjum aðstæður þannig að þau fái að dafna á eigin forsendum. Í stjórnmálum á Íslandi sem annars staðar takast á tveir andstæðir meginstraumar - jafnaðarstefna og nýfrjálshyggja. Á Íslandi eru það Samfylking og Sjálfstæðisflokkur sem eru farvegir fyrir þessa ólíku meginstrauma. Þessir tveir flokkar munu því takast á um forystuna í sveitarstjórnum á næsta ári og landsstjórninni árið 2007. Á næsta ári er Samfylkingin staðráðin í því að vinna góða sigra í sveitarstjórnarkosningunum, búa sig undir að leiða næstu ríkisstjórn og takast á við þau brýnu úrlausnarefni sem bíða íslensks samfélags. Í þeim verkum vænti ég góðs samstarfs við alla jafnaðarmenn, hvar í sveit sem þeir hafa hingað til skipað sér. Ég óska landsmönnum öllum árs og friðar, þakka þeim samfylgdina á liðnu ári og hlakka til samstarfsins á því ári sem nú fer í hönd. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ingibjörg Sólrún Gísladóttir Mest lesið Tekist á um hvort lýðræðið á Íslandi sé virkt eða hvort hefðaréttur sé á völdum Þórður Snær Júlíusson Skoðun Orðhengilsháttur og lygar Elín Erna Steinarsdóttir Skoðun Að semja er ekki veikleiki – það er forsenda lýðræðis Elliði Vignisson Skoðun Sumar og sól – en ekki alltaf sátt í sálinni Ellen Calmon Skoðun Hagur hluthafanna alltaf og undantekningarlaust í forgangi Jón Kaldal Skoðun Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir Skoðun Það sem ekki má segja um það sem enginn vill sjá Viðar Hreinsson Skoðun Má berja blaðamenn? Sigríður Dögg Auðunsdóttir Skoðun Halldór 05.07.2025 Halldór Baldursson Halldór Að flokka hver vinnur og hver tapar Tryggvi Rúnar Brynjarsson Skoðun Skoðun Skoðun Að semja er ekki veikleiki – það er forsenda lýðræðis Elliði Vignisson skrifar Skoðun Tekist á um hvort lýðræðið á Íslandi sé virkt eða hvort hefðaréttur sé á völdum Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Sumar og sól – en ekki alltaf sátt í sálinni Ellen Calmon skrifar Skoðun Að flokka hver vinnur og hver tapar Tryggvi Rúnar Brynjarsson skrifar Skoðun Hagur hluthafanna alltaf og undantekningarlaust í forgangi Jón Kaldal skrifar Skoðun Má berja blaðamenn? Sigríður Dögg Auðunsdóttir skrifar Skoðun Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir skrifar Skoðun Vonir um vopnahlé eins og hálmstrá Sveinn Rúnar Hauksson skrifar Skoðun Samfélagið innan samfélagsins Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Til hamingju Íslendingar með nýja Óperu Andri Björn Róbertsson skrifar Skoðun Hvers vegna hatar SFS smábáta? Svarið tengist veiðigjöldum Kjartan Páll Sveinsson skrifar Skoðun „Oft er flagð undir fögru skinni“ Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Orðhengilsháttur og lygar Elín Erna Steinarsdóttir skrifar Skoðun Fjögurra daga vinnuvika – nýr veruleiki? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Ráðherra gengur fram án laga Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Hagkvæmur kostur utan friðlands Jóna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Gagnsæi og inntak Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Sumargjöf Þórunn Sigurðardóttir skrifar Skoðun Hannað fyrir miklu stærri markaði Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Grafarvogur framtíðar verður til Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Málþófið um veiðigjöldin vekur miskunnsama Samverja Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Menntastefna 2030 Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Ágætu fyrrum samstarfsaðilar á Þjóðminjasafni Íslands Uggi Jónsson skrifar Skoðun Ferðamannaþorpin - Náttúruvá Þóra B. Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar Skoðun Laxaharmleikur Jóhannes Sturlaugsson skrifar Skoðun Lýðræðið í skötulíki! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar Skoðun Til varnar jafnlaunavottun Magnea Marinósdóttir skrifar Sjá meira
Árið 2005 hefur um margt verið gjöfult á Íslandi þriðja árið í röð. Mikil atvinna, góður hagvöxtur og talsverð kaupmáttaraukning. Mikil framfarasókn einkennir íslensk fyrirtæki, viðskipti hafa verið lífleg á flestum mörkuðum, fiskverð hátt, innflutningur sá mesti sem sögur fara af og tekjur ríkissjóðs aldrei meiri. Það má því með rétti segja að það hafi verið góðæri í landinu. En góðærinu hefur verið mjög misskipt. Það kom glöggt í ljós á árinu 2005 þegar kastljós fjölmiðla beindist að slæmri stöðu almannaþjónustunnar og auknum ójöfnuði. Á tíu ára afmæli ríkisstjórnarinnar kom í ljós að staðan er mun verri en margir Íslendingar leyfðu sér að vona. Ef fram fer óhindrað mun íslenskt samfélag 21. aldar missa það sem mörgum finnst verðmætast hér á landi - samstöðu fólks sem deilir kjörum, lætur sig hvert annað varða og þar sem allir hafa hlutverki að gegna. Átök án ávinningsÁtök ríkisstjórnar og almennings á árinu varpa ljósi á þessa stöðu. Menntamálaráðherra á í útistöðum við skólafólk vegna hugmynda um miðstýringu og sparnað sem draga úr fjölbreytni í skólastarfi. Ríkisstjórnin öll hefur átt í langvinnum deilum við aldraða og öryrkja um kjör þeirra og aðbúnað og ráðandi menn í Sjálfstæðisflokknum fara mikinn í fjölmiðlum vegna kjarabóta til hinna lægstlaunuðu hjá Reykjavíkurborg. Rannsóknum, sem sýna aukinn ójöfnuð, er mætt með því að ráðast harkalega á þá sem tíðindin flytja. Félagsmálaráðherra er dæmdur í fésektir fyrir að misbeita valdi sínu og dómsmálaráðherra kaupir sig frá málaferlum sem eru yfirvofandi vegna geðþóttaákvörðunar við skipan hæstaréttardómara. Allt er þetta á kostnað skattgreiðenda og lýðræðisins. Landsfundur Sjálfstæðisflokksins einkenndist af gífuryrðum og vopnaskaki í garð helsta keppinautar flokksins - Samfylkingarinnar - og Morgunblaðið klappar þann stein áfram í ritstjórnarskrifum sínum. Ferð án fyrirheitsÞað þarf sterk bein til að þola góða daga. Engin ríkisstjórn hefur fengið eins góð tækifæri til að ná fólki saman um aðkallandi verkefni og sýn til framtíðar fyrir íslenskt samfélag - og klúðrað þeim eins hrapallega. Átökin á árinu endurspegla þá staðreynd að stefnumótun ríkisstjórnarinnar er mjög ábótavant. Enginn skilur samhengi þeirra aðgerða sem hún ræðst í. Brottfallið úr framhaldsskólum heldur áfram, byggðunum blæðir, matarverð, gengi, vextir og viðskiptahalli er hærri en víðast hvar á byggðu bóli, hátækni- og nýsköpunarfyrirtæki flytja starfsemi sína úr landi, heilbrigðiskerfið þróast einhvern veginn, Evrópusambandið er bannorð og viðvarandi vandræðagangur er í samskiptunum við Bandaríkin. Ríkisstjórnin þorir í hvorugan fótinn að stíga - aðgerðaleysið er stefnan. Við höldum ekki í við aðrar þjóðir í menntamálum og erum á góðri leið með að enda sem hráefnisframleiðendur í fiski og áli. Menntun og framsýniÁ sama tíma hefur höfuðborgin lagt áherslu á mikilvægi menntunar og aðstæður fyrir nýjar atvinnugreinar sem byggja á hátækni, hugviti og sköpunarkrafti. Nýleg hækkun lægstu launa hjá umönnunarstéttum er angi af þessari stefnu. Hún er staðfesting þess að þar sem Samfylkingin fær einhverju um ráðið er menntun og jafnrétti í öndvegi. Í henni felst viðurkenning á því að góð almannaþjónusta er í þágu atvinnulífs ekki síður en einstaklinga. Hún skapar öflugum og framsæknum fyrirtækjum hér á landi þá umgjörð sem þau þurfa til að standast samkeppni um hæft starfsfólk við fyrirtæki í öðrum löndum. Útrás stórfyrirtækja og velgengni smáfyrirtækja á heimamarkaði byggist ekki síst á menntun. Það á að vera eitt af meginverkefnum okkar Íslendinga á komandi árum að hlúa að menntun þjóðarinnar. Uppbygging öflugs menntakerfis um land allt er ein mikilvægasta aðgerðin í atvinnu- og byggðamálum sem völ er á um þessar mundir. Uppstokkun stjórnmálaStefna stjórnmálaflokka skiptir máli. Eftir langvarandi hægri stjórn og nýfrjálshyggju hafa peningaleg sjónarmið orðið öllu öðru yfirsterkari í ákvörðunum stjórnvalda. Það hefur gleymst að almannaþjónusta hefur siðferðilegt inntak. En á þessu er vonandi að verða breyting. Nýfrjálshyggjan er á hröðu undanhaldi hjá almenningi um heim allan og jafnaðarstefnan í sókn - líka á Íslandi. Jafnaðarstefnan leggur áherslu á tvíþætt hlutverk stjórnmála, annars vegar að þjóna markmiðum um mannlega reisn m.a. með góðri almannaþjónustu og hins vegar að skapa einstaklingum og fyrirtækjum aðstæður þannig að þau fái að dafna á eigin forsendum. Í stjórnmálum á Íslandi sem annars staðar takast á tveir andstæðir meginstraumar - jafnaðarstefna og nýfrjálshyggja. Á Íslandi eru það Samfylking og Sjálfstæðisflokkur sem eru farvegir fyrir þessa ólíku meginstrauma. Þessir tveir flokkar munu því takast á um forystuna í sveitarstjórnum á næsta ári og landsstjórninni árið 2007. Á næsta ári er Samfylkingin staðráðin í því að vinna góða sigra í sveitarstjórnarkosningunum, búa sig undir að leiða næstu ríkisstjórn og takast á við þau brýnu úrlausnarefni sem bíða íslensks samfélags. Í þeim verkum vænti ég góðs samstarfs við alla jafnaðarmenn, hvar í sveit sem þeir hafa hingað til skipað sér. Ég óska landsmönnum öllum árs og friðar, þakka þeim samfylgdina á liðnu ári og hlakka til samstarfsins á því ári sem nú fer í hönd.
Tekist á um hvort lýðræðið á Íslandi sé virkt eða hvort hefðaréttur sé á völdum Þórður Snær Júlíusson Skoðun
Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir Skoðun
Skoðun Tekist á um hvort lýðræðið á Íslandi sé virkt eða hvort hefðaréttur sé á völdum Þórður Snær Júlíusson skrifar
Skoðun Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir skrifar
Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar
Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar
Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar
Tekist á um hvort lýðræðið á Íslandi sé virkt eða hvort hefðaréttur sé á völdum Þórður Snær Júlíusson Skoðun
Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir Skoðun