Ömurlegur fyrri hálfleikur – en er enn von? Sigvaldi Einarsson skrifar 3. september 2025 18:02 Ísland hefur sofið á verðinum í fyrri hálfleik gervigreindar, en með samstöðu og kjarki getum við snúið leiknum okkur í hag. Leikskipulagið – við þurfum plan Enginn vinnur án skýrrar áætlunar. MIT, McKinsey og Gartner hafa sýnt að aðeins 5% fyrirtækja ná raunverulegum arði af gervigreindar verkefnum sínum. Hin 95% festast í tilraunum eða týnast í óljósum framtíðardraugum. Það sem skilur þau sem ná árangri frá hinum er einfalt: skýrt plan, fókus á raunveruleg verkefni og stöðug fjárfesting í þekkingu fólksins. Ef Ísland ætlar að vera í sigursæla hópnum þurfum við að gera slíkt hið sama. Þetta er ekki mál einstakra ráðuneyta – þetta er þjóðarátak þar sem stjórnvöld, atvinnulíf, háskólar og almenningur verða að spila saman. Undirbúningurinn – þjálfun, þekking og liðsheild Við vinnum ekki leik ef leikmenn eru óundirbúnir. Ísland þarf að byggja upp þekkingu á öllum stigum – í skólum, háskólum og í atvinnulífinu. Starfsfólk í öllum geirum þarf að fá að læra, prófa og nota gervigreind. Gervigreindarsetur Íslands er lykillinn. Þar getum við sameinað rannsóknir, þjálfun og prófanir á lausnum. Þetta þarf að verða æfingavöllur þjóðarinnar – þar sem við mótum næstu kynslóð sérfræðinga og gerum menntaða þjóð tilbúna í leikinn. Undirbúningur snýst líka um leikreglur. Við verðum að efla upplýsingalæsi, tryggja persónuvernd og rækta siðferðilega ábyrgð. Þannig byggjum við traust og tryggjum að þjóðin sé samstíga í leiknum. Leikurinn sjálfur – vörn og sókn Seinni hálfleikurinn krefst bæði varnar og sóknar. - Vörn: Við verðum að verja grunnstoðir samfélagsins – persónuvernd, siðferði og gagnsæi. Án trausts frá almenningi fellur leikurinn saman. - Sókn: Með réttu skipulagi sóknar nýtum við gervigreind í heilbrigðisþjónustu, menntun, sjávarútvegi, orku og opinberri þjónustu. Þar liggja mörkin sem geta tryggt okkur forskot. Gervigreind getur aukið framleiðni, sparað fé, stytt biðlista og skapað ný störf. Rétt nýtt er gervigreind ekki ógn heldur stærsta tækifæri samtímans til að efla atvinnulíf og bæta lífsgæði. Hálfleikur – staðan núna Staðan er einföld: við erum sein til leiks. Fyrsti hálfleikur var slakur – fjárfestingar litlar, menntun ekki nægilega öflug og of mikill tími fór í undirbúningsprik. En við erum ekki úr leik. Í skýrslu minni, Gervigreind á Íslandi: Stöðumat og vegvísir fyrir fyrirtæki og stofnanir 2025–2026, dreg ég fram bæði veikleika og styrkleika stöðunnar. Við höfum tapað tíma, en smæð okkar getur verið styrkur – stuttar boðleiðir, sveigjanleiki og menntuð þjóð. Með því að nýta þessa kosti getum við snúið stöðunni við. Lokaspretturinn – þjóðarverkefni allra Nú er komið að lokasprettinum. Ef við leggjum allt í seinni hálfleikinn getum við unnið. Það krefst þess að: Stjórnvöld setji skýra stefnu, tryggi fjárfestingar og skapi hvata til nýsköpunar. Fyrirtæki hætti að bíða og byrji að innleiða. Ekki bara ræða um framtíðina – spila hana. Skólar og háskólar mennti sérfræðinga framtíðarinnar og þjálfi næstu kynslóð leikmanna. Almenningur fái fræðslu og aðgang að tækni, svo enginn sitji eftir á bekknum. Þetta er þjóðarátak. Með samstöðu, kjarki og framsýni getum við snúið leiknum við og tryggt að Ísland verði gervigreindarland framtíðarinnar. Þessi grein er skrifuð í gervigreind, en ekki af gervigreind – á því er mikill munur. Höfundur er gervigreindarmeistari (Master of AI). Heimildir - MIT (2025) – Skýrsla um arðsemi AI - McKinsey (2025) – Greining á upptöku og árangri gervigreindar - Gartner (2024) – Yfirlit um árangur og áhættu AI-verkefna - Sigvaldi Einarsson (2025) – Gervigreind á Íslandi: Stöðumat og vegvísir fyrir fyrirtæki og stofnanir 2025–2026 Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sigvaldi Einarsson Mest lesið 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir Skoðun Mest lesnu orð á Íslandi Friðrik Björnsson Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir Skoðun Ónýtir vegir – eina ferðina enn Sigþór Sigurðsson Skoðun Hafnarfjörður er bær sem styður við lífsgæði eldra fólks Valdimar Víðisson Skoðun Skoðun Skoðun Eitt eilífðar smáblóm Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Betri mönnun er lykillinn Skúli Helgason,Sabine Leskopf skrifar Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Hversu oft á að fresta framtíðinni? Erna Magnúsdóttir,Stefán Þórarinn Sigurðsson skrifar Skoðun Getur Ísland staðið fremst í heilsutækni? Arna Harðardóttir skrifar Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar Skoðun Fjármál framhaldsskóla Róbert Ferdinandsson skrifar Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir skrifar Skoðun Varhugaverð sjónarmið eða raunsæ leið? Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Dýrin skilin eftir í náttúruvá Linda Karen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Skapandi leiðir í skóla- og frístundastarfi Kolbrún Þ. Pálsdóttir skrifar Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson skrifar Skoðun Reykjavík er meðal dreifðustu höfuðborga Evrópu Guðni Freyr Öfjörð skrifar Skoðun Verum öll tengd Sólrún Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Hafnarfjörður er bær sem styður við lífsgæði eldra fólks Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Samræðulist í heimi gervigreindar Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Samræmt gæðanám eða einsleit kerfi? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Ónýtir vegir – eina ferðina enn Sigþór Sigurðsson skrifar Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir skrifar Skoðun Mest lesnu orð á Íslandi Friðrik Björnsson skrifar Skoðun Tími til kominn að styðja öll framúrskarandi ungmenni Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun Hvað með dansinn? Lilja Björk Haraldsdóttir skrifar Skoðun Mótórhjólasamtök á Íslandi – hvers vegna öll þessi læti? Helgi Gunnlaugsson skrifar Skoðun Viðhorf sem mótar veruleikann – inngilding á orði og á borði Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar Skoðun „Mér sýnist Inga Sæland fá talsvert út úr þessu“ Sigurjón Arnórsson skrifar Skoðun Árangur hefst hér. Með þér. Guðrún Högnadóttir skrifar Sjá meira
Ísland hefur sofið á verðinum í fyrri hálfleik gervigreindar, en með samstöðu og kjarki getum við snúið leiknum okkur í hag. Leikskipulagið – við þurfum plan Enginn vinnur án skýrrar áætlunar. MIT, McKinsey og Gartner hafa sýnt að aðeins 5% fyrirtækja ná raunverulegum arði af gervigreindar verkefnum sínum. Hin 95% festast í tilraunum eða týnast í óljósum framtíðardraugum. Það sem skilur þau sem ná árangri frá hinum er einfalt: skýrt plan, fókus á raunveruleg verkefni og stöðug fjárfesting í þekkingu fólksins. Ef Ísland ætlar að vera í sigursæla hópnum þurfum við að gera slíkt hið sama. Þetta er ekki mál einstakra ráðuneyta – þetta er þjóðarátak þar sem stjórnvöld, atvinnulíf, háskólar og almenningur verða að spila saman. Undirbúningurinn – þjálfun, þekking og liðsheild Við vinnum ekki leik ef leikmenn eru óundirbúnir. Ísland þarf að byggja upp þekkingu á öllum stigum – í skólum, háskólum og í atvinnulífinu. Starfsfólk í öllum geirum þarf að fá að læra, prófa og nota gervigreind. Gervigreindarsetur Íslands er lykillinn. Þar getum við sameinað rannsóknir, þjálfun og prófanir á lausnum. Þetta þarf að verða æfingavöllur þjóðarinnar – þar sem við mótum næstu kynslóð sérfræðinga og gerum menntaða þjóð tilbúna í leikinn. Undirbúningur snýst líka um leikreglur. Við verðum að efla upplýsingalæsi, tryggja persónuvernd og rækta siðferðilega ábyrgð. Þannig byggjum við traust og tryggjum að þjóðin sé samstíga í leiknum. Leikurinn sjálfur – vörn og sókn Seinni hálfleikurinn krefst bæði varnar og sóknar. - Vörn: Við verðum að verja grunnstoðir samfélagsins – persónuvernd, siðferði og gagnsæi. Án trausts frá almenningi fellur leikurinn saman. - Sókn: Með réttu skipulagi sóknar nýtum við gervigreind í heilbrigðisþjónustu, menntun, sjávarútvegi, orku og opinberri þjónustu. Þar liggja mörkin sem geta tryggt okkur forskot. Gervigreind getur aukið framleiðni, sparað fé, stytt biðlista og skapað ný störf. Rétt nýtt er gervigreind ekki ógn heldur stærsta tækifæri samtímans til að efla atvinnulíf og bæta lífsgæði. Hálfleikur – staðan núna Staðan er einföld: við erum sein til leiks. Fyrsti hálfleikur var slakur – fjárfestingar litlar, menntun ekki nægilega öflug og of mikill tími fór í undirbúningsprik. En við erum ekki úr leik. Í skýrslu minni, Gervigreind á Íslandi: Stöðumat og vegvísir fyrir fyrirtæki og stofnanir 2025–2026, dreg ég fram bæði veikleika og styrkleika stöðunnar. Við höfum tapað tíma, en smæð okkar getur verið styrkur – stuttar boðleiðir, sveigjanleiki og menntuð þjóð. Með því að nýta þessa kosti getum við snúið stöðunni við. Lokaspretturinn – þjóðarverkefni allra Nú er komið að lokasprettinum. Ef við leggjum allt í seinni hálfleikinn getum við unnið. Það krefst þess að: Stjórnvöld setji skýra stefnu, tryggi fjárfestingar og skapi hvata til nýsköpunar. Fyrirtæki hætti að bíða og byrji að innleiða. Ekki bara ræða um framtíðina – spila hana. Skólar og háskólar mennti sérfræðinga framtíðarinnar og þjálfi næstu kynslóð leikmanna. Almenningur fái fræðslu og aðgang að tækni, svo enginn sitji eftir á bekknum. Þetta er þjóðarátak. Með samstöðu, kjarki og framsýni getum við snúið leiknum við og tryggt að Ísland verði gervigreindarland framtíðarinnar. Þessi grein er skrifuð í gervigreind, en ekki af gervigreind – á því er mikill munur. Höfundur er gervigreindarmeistari (Master of AI). Heimildir - MIT (2025) – Skýrsla um arðsemi AI - McKinsey (2025) – Greining á upptöku og árangri gervigreindar - Gartner (2024) – Yfirlit um árangur og áhættu AI-verkefna - Sigvaldi Einarsson (2025) – Gervigreind á Íslandi: Stöðumat og vegvísir fyrir fyrirtæki og stofnanir 2025–2026
Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun
Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar
Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar
Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson skrifar
Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson skrifar
Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir skrifar
Skoðun Viðhorf sem mótar veruleikann – inngilding á orði og á borði Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar
Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun