Gefur reikniformúlu tollgjaldanna falleinkunn Silja Rún Sigurbjörnsdóttir skrifar 7. apríl 2025 22:01 Kristján S. Guðjónsson óttast áhrif tollgjaldanna á almenning. Vísir/Ívar Fannar Fjórir dagar eru síðan Donald Trump, forseti Bandaríkjanna, setti tollgjöld á innflutningsvörur til Bandaríkjanna og hafa markaðir brugðist harkalega við. Hagfræðingur gefur reikniformúlu tollgjaldanna falleinkunn. Markaðir víðs vegar um heim hafa brugðist illa við tollgjöldum Trumps, til að mynda varð algjört verðfall á Wall Street auk falls í mörkuðum í Evrópu og Asíu. „Fyrst og fremst mikil óvissa um hvaða afleiðingar þetta mun hafa í för með sér. Það er kannski ein ástæðan fyrir því að við sjáum enn og aftur þessa þróun á mörkuðum í dag er að við erum að sjá skýrari vísbendingar um það að Trump og hans fólk sé alvara með því að keyra þetta í gegn. Þetta er ekki einhvers konar leið til að fá einhverjar betri samninga við aðra,“ segir Konráð S. Guðjónsson, hagfræðingur og efnahagsráðgjafi síðustu ríkisstjórnarinnar. Trump tilkynnti tollgjöldin með spjaldi sem hann hélt á lofti. Ísland hlaut tíu prósenta tollgjöld en 34 prósent tollgjöld fara á innflutningsvörur í Kína og tuttugu prósent frá Evrópusambandinu. Konráð segir aðferðina sem farin var til að reikna út tollgjöldin galna. „Í raun og veru er þetta bara reiknað með einhverri formúlu sem að ég held að fólk sé ennþá að átta sig á hversu galin er. Ef að nemandi á fyrsta ári í hagfræði myndi kokka þetta upp þá held ég að hann yrði felldur umsvifalaust fyrir að nota þessa aðferðafræði. Það gat enginn gert sér í hugarlund að setja tolla með þessum grundvelli en þetta virðist einfaldlega vera veruleikinn og við þurfum einhvern veginn að fóta okkur í nýja og skrýtna umhverfi.“ Konráð óttast að tollgjöldin gætu farið að hafa áhrif á almenning hérlendis. Ísland sé mjög háð utanríkisviðskiptum. „Við flytjum út til dæmis sjávarafurðir fyrir fimmtíu milljarða og aðrar vörur upp á rúmlega annað eins, fáum fullt af bandarískum ferðamönnum og ég held að við þurfum að sjá það. Maður er búinn að heyra að það er eðlilega mikill ótti um áhrifin á ferðaþjónustuna hérna og vegna þess að þetta getur þýtt til skamms tíma niðursveiflu í Bandaríkjunum og dragi þá úr ferðavilja,“ segir hann. „Á móti er kannski smá huggun gegn harmi að það er ekki verið að setja tolla á ferðalög þannig að það gæti verið að neyslan færist í meiri mæli í ferðalög milli landa eða þjónustuviðskipti en hver veit hvað Trump vill taka upp á þessum efnum.“ Skattar og tollar Donald Trump Bandaríkin Mest lesið Gefur reikniformúlu tollgjaldanna falleinkunn Viðskipti erlent Leggja til 25 prósent tolla á valdar bandarískar vörur Viðskipti erlent Kannast ekki við hafa tekið lán að nóttu til en þarf að borga Neytendur Trump hótar Kínverjum 50 prósenta viðbótartolli Viðskipti erlent Kaupa fyrir 234 milljónir og eiga rúman þriðjung Viðskipti innlent Fyrsta íslenska grænkera ostagerðin í hættu Viðskipti innlent Opus Futura kerfið: Sjálfvirk pörun orðin að veruleika í atvinnuleit og ráðningum Atvinnulíf Tvö apótek sögðu pass við verðlagseftirlitið Neytendur Rangt að plástrarnir geti læknað sjúkleika eða röskun á líffærastarfsemi Neytendur Enn meiri lækkanir í Asíu við opnun markaða Viðskipti erlent Fleiri fréttir Gefur reikniformúlu tollgjaldanna falleinkunn Leggja til 25 prósent tolla á valdar bandarískar vörur Trump hótar Kínverjum 50 prósenta viðbótartolli Áfram lækkanir við opnun markaða í Evrópu Enn meiri lækkanir í Asíu við opnun markaða Jaguar Land Rover stöðvar sendingar vegna tollahækkana Leiðtogar ESB íhuga háa sekt á X og Musk Verðfall á Wall Street Talaði gegn eigin ráðgjöfum um tollana Lækkanir í Asíu halda áfram Bezos sagður hafa boðið í Tiktok Vaktin: Tollar Trump valda usla Tæknirisarnir sjö fengu skell þegar markaðir opnuðu Ísland ekki á spjaldi Trumps en fær samt tíu prósenta toll Trump boðar „frelsun“ Bandaríkjanna Íhuga hærri tolla á alla Facebook hættu að beina auglýsingum að konu eftir að hún lögsótti Meta Boeing fær að smíða orrustuþotur framtíðarinnar Hótar himinháum áfengistollum á Evrópu Svara tollum Trumps: „Við munum ekki standa aðgerðarlausir hjá“ „Alvarlegt viðskiptastríð“ hafið Northvolt í þrot Vill refsa Kanada svo lesið verði um það í sögubókum Óvænt verkföll á flugvöllum í Þýskalandi hafa víðtæk áhrif Markaðir bregðast illa við tollahækkunum Trump Skype heyrir brátt sögunni til Sjá meira
Markaðir víðs vegar um heim hafa brugðist illa við tollgjöldum Trumps, til að mynda varð algjört verðfall á Wall Street auk falls í mörkuðum í Evrópu og Asíu. „Fyrst og fremst mikil óvissa um hvaða afleiðingar þetta mun hafa í för með sér. Það er kannski ein ástæðan fyrir því að við sjáum enn og aftur þessa þróun á mörkuðum í dag er að við erum að sjá skýrari vísbendingar um það að Trump og hans fólk sé alvara með því að keyra þetta í gegn. Þetta er ekki einhvers konar leið til að fá einhverjar betri samninga við aðra,“ segir Konráð S. Guðjónsson, hagfræðingur og efnahagsráðgjafi síðustu ríkisstjórnarinnar. Trump tilkynnti tollgjöldin með spjaldi sem hann hélt á lofti. Ísland hlaut tíu prósenta tollgjöld en 34 prósent tollgjöld fara á innflutningsvörur í Kína og tuttugu prósent frá Evrópusambandinu. Konráð segir aðferðina sem farin var til að reikna út tollgjöldin galna. „Í raun og veru er þetta bara reiknað með einhverri formúlu sem að ég held að fólk sé ennþá að átta sig á hversu galin er. Ef að nemandi á fyrsta ári í hagfræði myndi kokka þetta upp þá held ég að hann yrði felldur umsvifalaust fyrir að nota þessa aðferðafræði. Það gat enginn gert sér í hugarlund að setja tolla með þessum grundvelli en þetta virðist einfaldlega vera veruleikinn og við þurfum einhvern veginn að fóta okkur í nýja og skrýtna umhverfi.“ Konráð óttast að tollgjöldin gætu farið að hafa áhrif á almenning hérlendis. Ísland sé mjög háð utanríkisviðskiptum. „Við flytjum út til dæmis sjávarafurðir fyrir fimmtíu milljarða og aðrar vörur upp á rúmlega annað eins, fáum fullt af bandarískum ferðamönnum og ég held að við þurfum að sjá það. Maður er búinn að heyra að það er eðlilega mikill ótti um áhrifin á ferðaþjónustuna hérna og vegna þess að þetta getur þýtt til skamms tíma niðursveiflu í Bandaríkjunum og dragi þá úr ferðavilja,“ segir hann. „Á móti er kannski smá huggun gegn harmi að það er ekki verið að setja tolla á ferðalög þannig að það gæti verið að neyslan færist í meiri mæli í ferðalög milli landa eða þjónustuviðskipti en hver veit hvað Trump vill taka upp á þessum efnum.“
Skattar og tollar Donald Trump Bandaríkin Mest lesið Gefur reikniformúlu tollgjaldanna falleinkunn Viðskipti erlent Leggja til 25 prósent tolla á valdar bandarískar vörur Viðskipti erlent Kannast ekki við hafa tekið lán að nóttu til en þarf að borga Neytendur Trump hótar Kínverjum 50 prósenta viðbótartolli Viðskipti erlent Kaupa fyrir 234 milljónir og eiga rúman þriðjung Viðskipti innlent Fyrsta íslenska grænkera ostagerðin í hættu Viðskipti innlent Opus Futura kerfið: Sjálfvirk pörun orðin að veruleika í atvinnuleit og ráðningum Atvinnulíf Tvö apótek sögðu pass við verðlagseftirlitið Neytendur Rangt að plástrarnir geti læknað sjúkleika eða röskun á líffærastarfsemi Neytendur Enn meiri lækkanir í Asíu við opnun markaða Viðskipti erlent Fleiri fréttir Gefur reikniformúlu tollgjaldanna falleinkunn Leggja til 25 prósent tolla á valdar bandarískar vörur Trump hótar Kínverjum 50 prósenta viðbótartolli Áfram lækkanir við opnun markaða í Evrópu Enn meiri lækkanir í Asíu við opnun markaða Jaguar Land Rover stöðvar sendingar vegna tollahækkana Leiðtogar ESB íhuga háa sekt á X og Musk Verðfall á Wall Street Talaði gegn eigin ráðgjöfum um tollana Lækkanir í Asíu halda áfram Bezos sagður hafa boðið í Tiktok Vaktin: Tollar Trump valda usla Tæknirisarnir sjö fengu skell þegar markaðir opnuðu Ísland ekki á spjaldi Trumps en fær samt tíu prósenta toll Trump boðar „frelsun“ Bandaríkjanna Íhuga hærri tolla á alla Facebook hættu að beina auglýsingum að konu eftir að hún lögsótti Meta Boeing fær að smíða orrustuþotur framtíðarinnar Hótar himinháum áfengistollum á Evrópu Svara tollum Trumps: „Við munum ekki standa aðgerðarlausir hjá“ „Alvarlegt viðskiptastríð“ hafið Northvolt í þrot Vill refsa Kanada svo lesið verði um það í sögubókum Óvænt verkföll á flugvöllum í Þýskalandi hafa víðtæk áhrif Markaðir bregðast illa við tollahækkunum Trump Skype heyrir brátt sögunni til Sjá meira