Erlent

Musk og Trump valda upp­námi í Washington

Samúel Karl Ólason skrifar
Elon Musk og Donald Trump, tveir áhrifamestu menn Bandaríkjanna um þessar mundir.
Elon Musk og Donald Trump, tveir áhrifamestu menn Bandaríkjanna um þessar mundir. AP/Alex Brandon

Donald Trump, sem tekur við embætti forseta Bandaríkjanna eftir rúman mánuð, gekk að öllum líkindum frá nýju fjárlagafrumvarpi til skamms tíma sem byggði á samkomulagi milli Repúblikana og Demókrata á Bandaríkjaþingi. Í leiðinni gróf hann verulega undan Mike Johnson, forseta fulltrúadeildarinnar, og það gerði hann að undirlagi auðjöfursins Elons Musk.

Johnson og aðrir leiðtogar Repúblikanaflokksins opinberuðu í vikunni frumvarp sem tryggja átti rekstur ríkisins þangað til í mars. Frumvarpið var mjög umfangsmikið og innihélt mikil fjárútlát á ýmsum sviðum. Það byggði á samkomulagi við Demókrata á þingi, sem eru enn með meirihluta í öldungadeildinni og verður frumvarpið því ekki samþykkt án aðkomu þeirra.

Verði nýtt fjárlagafrumvarp ekki samþykkt þarf að stöðva rekstur alríkisins á morgun, föstudag.

Eftir að frumvarpið var opinberað birti Musk gífurlegan fjölda færsla á X, samfélagsmiðli í hans eigu, þar sem hann kvartaði yfir frumvarpinu og hótaði hann meðal annars að beita sér gegn þeim þingmönnum sem samþykktu frumvarpið í forvölum fyrir næstu þingkosningar.

Musk notaði auð sinn til að hjálpa Trump að ná kjöri og er orðinn verulega áhrifamikill innan Repúblikanaflokksins. Þá á hann að leiða viðleitni Trump-liða til að skera niður í ríkisrekstrinum, ásamt auðjöfrinum Vivek Ramaswamy.

Til marks um áhrif Musks sagði þinmaðurinn Andy Barr, frá Kentucky, við blaðamann AP fréttaveitunnar að síminn á skrifstofu hans hefði ekki hætt að hringja í langan tíma. Fjöldi fólks hefði hringt vegna ummæla Musks.

„Fólkið sem kaus okkur er að hlusta á Elon Musk.“

Tísti rúmlega sextíu sinnum um frumvarpið

Samkvæmt frétt Washington Post birti Musk rúmlega sextíu færslur um frumvarpið á tólf klukkustunda tímabili. Þar fór hann oft um rangt mál varðandi innihald frumvarpsins og áhrif þess til rúmlega tvö hundruð milljóna fylgjenda sinna og annarra á X.

Í seinni færslunum var hann farinn að lýsa frumvarpinu sem „glæpsamlegu“, „hræðilegu“ og sem „geðbiluðum glæp“. Þá lýsti hann því einnig yfir að ekkert frumvarp ætti að verða samþykkt af þinginu fyrr en eftir 20. janúar.

Samhliða þessu virtist sem sífellt fleiri þingmenn snerust gegn frumvarpinu en líkurnar á því að það yrði samþykkt af Repúblikönum urðu svo gott sem engar þegar Donald Trump og JD Vance sendu út yfirlýsingu um að þeir styddu það ekki. Að samþykkt þess jafnaðist svikum gegn þjóðinni.

Þetta var innan við sólarhring eftir að frumvarpið var birt á netinu.

Þegar yfirlýsingin var send út voru margir þingmenn að halda samkvæmi með starfsmönnum sínum til að fagna komandi hátíðum og enda starfsársins en mikil óvissa og óreiða hefur nú skapast á þingi.

Johnson í enn einum vandanum

Mike Johnson spilaði stóra rullu í því að semja frumvarpið, sem var í fyrradag talið nauðsynlegt, og þykir ljóst að leiðtogar Repúblikana á þingi sitja ekki á annarri áætlun varðandi fjárlagafrumvarp sem gæti orðið Trump, og kannski sérstaklega Musk, þóknanlegt.

Yfirlýsing Trumps og Vance og andstaða þeirra við frumvarpið hefur grafið undan stöðu Johnsons, sem þarf að tryggja sér aftur embættið eftir að nýtt þing tekur við störfum þann 3. janúar.

Hann tryggði sér embættið upprunalega eftir gífurlega óreiðu innan þingflokks Repúblikanaflokksins og hefur oft staðið höllum fæti í embætti en staðan er nokkuð önnur núna þar sem meirihluti Repúblikana er enn minni en hann var.

Sjá einnig: Johnson í erfiðri stöðu

Svo virðist sem að nú þegar hafi nægilega margir þingmenn flokksins tilkynnt að þeir muni ekki styðja hann til að tryggja að hann eigi ekki möguleika á kjöri, samkvæmt fjölmiðlum vestanhafs.

Hvað geta Repúblikanar gert?

Í greiningu Punchbowl news á stöðunni í Washington segir að mögulega muni Repúblikanar leggja fram strípað frumvarp sem snýst um ekkert annað en að hækka skuldaþakið svokallaða í tvö ár. Trump hefur sagt að hann styðji það, að svo stöddu, en talið er að skuldir bandaríska ríkisins nái upp í sperrurnar snemma á næsta ári.

Sú leið setur hins vegar þingmenn Repúblikanaflokksins í ákveðinn bobba. Margir þeirra hafa lengi gagnrýnt Demókrata og aðra Repúblikana harðlega fyrir að hækka skuldaþakið á undanförnum árum en Trump gæti endað með því að þvinga þá til að gera það sjálfir.

Slíkt myndi færa barefli í hendur Demókrata, sem gætu reglulega danglað því í Repúblikana. Að greiða atkvæði með hækkun skuldaþaksins gæti einnig verið notað gegn einstaka þingmönnum í forvölum flokksins fyrir næstu kosningar.

Hið dauða frumvarp, ef svo má kalla það, innihélt einnig um hundrað milljarða dala fjárútlát í neyðarsjóð vegna náttúruhamfara og fjármuni til stuðnings bænda í Bandaríkjunum. Þetta tvennt þykir Repúblikönum alfarið nauðsynlegt að koma gegnum þingið og er nú óljóst hvernig það er hægt.

Johnson hafði krafist þess að þessi fjárútlát yrðu í frumvarpinu, sem opnaði dyrnar fyrir Demókrata til að krefjast þess að fá eitthvað fyrir snúðinn og það voru frekari fjárútlát til stefnumála þeirra.

Sama hvernig fer er ljóst að dagurinn í dag og kvöldið verður annasamt í þinghúsi Bandaríkjanna.

Segja afleiðingarnar á ábyrgð Repúblikana

Hvernig frumvarp Repúblikanar ná að semja í dag, takist þeim það yfir höfuð, mun þurfa að fara í gegnum öldungadeildina, þar sem Demókratar eru með nauman meirihluta.

Hakeem Jeffries, leiðtogi þingflokks Demókrata í fulltrúadeildinni, sagði í gær að Repúblikönum hefði verið skipað stöðva rekstur alríkisins og í leiðinni valda almenningi í Bandaríkjunum skaða.

„Ef þið standið ekki við samkomulag milli flokkanna, verðið þið að eiga afleiðingarnar af því.“



Fleiri fréttir

Sjá meira


×