Kvennaárið 2025 Drífa Snædal skrifar 4. desember 2024 09:02 Hinn 24. október á næsta ári eru 50 ár frá því Ísland skráði sig á spjöld sögunnar og varð frægt fyrir jafnréttisbaráttu. Enn ríkir misrétti og kominn tími til að taka næstu stóru skrefin í baráttunni. Þrjátíu og fimm samtök hafa forgangsraðað kröfum til að útrýma kynbundnum launamun og kynbundnu ofbeldi og voru þær kröfur kynntar forkólfum stjórnmálasamtaka 24. október síðastliðinn og gefið eitt ár til að verða við þeim þannig að á fimmtíu ára afmæli Kvennafrídagsins verðum við búin að taka risa skref í átt að jafnrétti. Þrátt fyrir þrotlausa baráttu í hálfa öld búa konur enn við misrétti og ofbeldi. Kvennaár 2025 sem á fjórða tug samtaka femínista, kvenna, launafólks, fatlaðs fólks og hinsegin fólks standa að, er haldið til þess að krefjast endaloka kynbundins misréttis og ofbeldis og til að fagna m.a. 50 ára afmæli kvennafrídagsis. Allar kröfurnar má lesa á www.kvennaar.is. Um 40% kvenna hafa orðið fyrir ofbeldi á lífsleiðinni, en trans fólk, þ.m.t. kvár og annað kynsegin fólk, fatlaðar konur og konur af erlendum uppruna eru líklegri til að verða fyrir ofbeldi en önnur. Þá er heimilisofbeldi einn helsti fyrirboði um heimilisleysi kvenna. Rannsóknir sýna að 15% stúlkna í 10. bekk og 6% stráka hafa orðið fyrir kynferðislegu ofbeldi af hendi annars unglings. Ofbeldi í netheimum getur verið jafn alvarlegt og ofbeldi í raunheimum, en 58% stúlkna og 35% drengja hafa orðið fyrir stafrænu kynferðisofbeldi. Þau sem sinna ungum brotaþolum kynferðisofbeldis sjá í vaxandi mæli sterk tengsl á milli kláms og lýsinga þolenda á ofbeldinu. Neysla kláms meðal barna og unglinga er orðin svo almenn að sú upplýsingagjöf er margföld á við raunverulega kynfræðslu. Fólk sem vinnur með börnum og unglingum sér áþreifanleg áhrif kláms á samskipti þeirra – markaleysi, virðingarleysi, óvelkomnar snertingar og gróft klámtal. Auk þess þarf að bregðast við hatursorðræðu og fordómum gagnvart hinsegin ungmennum með viðeigandi fræðslu í skólum. Stjórnvöld þurfa að: Tryggja brotaþolum fullnægjandi þjónustu, s.s. túlkaþjónustu og aðgengi í samskiptum við opinberar stofnanir. Í þessu felst að færniuppbygging, sérstaklega í tengslum við stöðu jaðarsettra hópa, sé gerð skyldubundin. Þetta á við um dómara, ákærendur, lögregluna og aðra sem koma að málum er varða kynbundið ofbeldi. Endurskoða lög um nauðganir og önnur kynferðisbrot og annað kynbundið ofbeldi, til að fanga meðal annars brot í netheimum og á samskiptamiðlum. Hefta aðgengi ungmenna að klámi með aðgangsstýringu. Færa kynjafræði, hinseginfræði og menntun um birtingarmyndir kynbundins ofbeldis og samskiptafærni inn í námskrá grunn- og framhaldsskóla. Tryggja aðgengi ungs fólks að nafnlausri ráðgjöf og spjalli við ráðgjafa. Töluvert vantar uppá að nálgunarbann hafi tilætluð áhrif þar sem brot gegn því hefur ekki afleiðingar umsvifalaust, nær væri að brot varðaði sektum sem lagðar væru á þegar brot er framið. Algengt er, að þegar konur og kvár afhjúpa ofbeldið sem þau verða fyrir og krefjast þess að gerendur verði gerðir ábyrgir með einhverjum hætti, er slegið harkalega til baka, m.a. með meiðyrðarmáli sem stefnir fjárhagslegri framtíð í hættu ekki síður en andlegri líðan uppljóstrara. Hatursorðræða á grundvelli kyns og kynferðis er orðin áberandi og útbreidd. Í nýjustu skýrslu alþjóðlegrar eftirlitsnefndar um afnám mismununar gagnvart konum er talið brýnt að á Íslandi sé þörf á löggjöf sem geri hatursorðræðu þessa refsiverða. Við krefjumst þess að: Brot á nálgunarbanni hafi afleiðingar þannig að bannið hafi áhrif og lögreglan fái rýmri heimildir til að beita nálgunarbanni. Sett verið lög um vernd uppljóstrara í kynferðisbrotamálum sem nái til brotaþola sem greina frá ofbeldi. Hatursorðræða á grundvelli kynjamisréttis, kvenhaturs og aðrar tegundir hatursorðræðu á grundvelli kyns, verði gerð refsiverð. Ástæður þess að fólk, aðallega konur og kvár, leiðist út í vændi eru að stærstum hluta vegna fjárskorts og því er efnahagslegt sjálfstæði ekki síður en yfirráð yfir eigin líkama lykilþáttur í að koma í veg fyrir þetta ofbeldi. Hvernig svo sem fólk skilgreinir vændi þá telja flest það mikilvægt að vera með útgönguleið á félagslegum forsendum. Stjórnvöld þurfa að: Tryggja afkomu, húsnæði og vernd til að auðvelda fólki að komast úr vændi og/eða mansali. Aflið, Alþýðusamband Íslands, Bandalag kvenna í Reykjavík, BHM – Bandalag háskólamanna, BSRB, Druslugangan, Femínistafélag NFVÍ, Femínísk fjármál, Félag íslenskra hjúkrunarfræðinga, FKA // Félag kvenna í atvinnulífinu, Félag kvenna í nýsköpun, Félag kynjafræðikennara, Félag um Fjöruverðlaunin, bókmenntaverðlaun kvenna á Íslandi, Hagsmunasamtök brotaþola, Hagsmunasamtök knattspyrnukvenna, Icefemin, Íslandsdeild Norrænna kvenna í sáttamiðlun, Kennarasamband Íslands, Kítón - konur í tónlist, KÍO // Konur í orkumálum, Knúz.is, Konur í lögmennsku, Konur í orkumálum, Kvenfélagasamband Íslands, Kvennaráðgjöfin, Kvennasögusafn Íslands, Kvenréttindafélag Íslands, Líf án ofbeldis, Kynjafræði við Stjórnmálafræðideild Háskóla Íslands, Læti! tónlist // Stelpur rokka!, Menningar- og friðarsamtök íslenskra kvenna, Q – félag hinsegin stúdenta, RIKK, Rótin félagasamtök, Samtök starfsmanna fjármálafyrirtækja -SSF, Samtök um Kvennaathvarf, Samtökin ’78, Skvís - samtök kvenna í vísindum, Soroptimistasamband Íslands, Stígamót, Trans Ísland, UAK // Ungar athafnakonur, UN Women, WIFT – Félag kvenna í kvikmyndum og sjónvarpi á Íslandi, W.O.M.E.N. in Iceland, WomenTechIceland, ÖBÍ, Öfgar Greinin er birt í tengslum við alþjóðlegt 16 daga átak gegn kynbundnu ofbeldi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein 16 daga átak gegn kynbundnu ofbeldi Kynferðisofbeldi Jafnréttismál Drífa Snædal Mest lesið Til þeirra sem fagna Doktornum! Kristján Freyr Halldórsson Skoðun Hafa íslenskir neytendur sama rétt og evrópskir? Ásthildur Lóa Þórsdóttir,Ragnar Þór Ingólfsson Skoðun Skuldin við úthverfin Jóhanna Dýrunn Jónsdóttir Skoðun Hringekja verðtryggingar og hárra vaxta Benedikt Gíslason Skoðun Einelti er dauðans alvara Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir Skoðun Áfram gakk – með kerfisgalla í bakpokanum Harpa Þorsteinsdóttir Skoðun Hefur þú heyrt þetta áður? Stefnir Húni Kristjánsson Skoðun Málgögn og gervigreind Steinþór Steingrímsson,Einar Freyr Sigurðsson,Helga Hilmisdóttir Skoðun Ávinningur af endurhæfingu – aukum lífsgæðin Ólafur H. Jóhannsson Skoðun Réttlæti hins sterka. Gildra dómarans Jörgen Ingimar Hansson Skoðun Skoðun Skoðun Ávinningur af endurhæfingu – aukum lífsgæðin Ólafur H. Jóhannsson skrifar Skoðun Hefur þú heyrt þetta áður? Stefnir Húni Kristjánsson skrifar Skoðun Hringekja verðtryggingar og hárra vaxta Benedikt Gíslason skrifar Skoðun Áfram gakk – með kerfisgalla í bakpokanum Harpa Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Til þeirra sem fagna Doktornum! Kristján Freyr Halldórsson skrifar Skoðun Skuldin við úthverfin Jóhanna Dýrunn Jónsdóttir skrifar Skoðun Málgögn og gervigreind Steinþór Steingrímsson,Einar Freyr Sigurðsson,Helga Hilmisdóttir skrifar Skoðun Réttlæti hins sterka. Gildra dómarans Jörgen Ingimar Hansson skrifar Skoðun Einelti er dauðans alvara Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Hafa íslenskir neytendur sama rétt og evrópskir? Ásthildur Lóa Þórsdóttir,Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Sótt að réttindum kvenna — núna Svandís Svavarsdóttir skrifar Skoðun Afnám tilfærslu milli skattþrepa Breki Pálsson skrifar Skoðun Þegar heilinn sveltur: Tími til að endurhugsa stefnu í geðheilbrigðismálum Vigdís M. Jónsdóttir skrifar Skoðun Opið bréf til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Íslenska þjóð, þú ert núna að gleyma Sighvatur Björgvinsson skrifar Skoðun Tölum íslensku um bíðandi börn: Uppgjöf, svarthol og lögbrot Vigdís Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Fjórði hver vinnur í verslun og þjónustu Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Engin eftirspurn eftir Viðreisnar- og Samfylkingarmódelinu Andri Steinn Hilmarsson skrifar Skoðun Pabbar, mömmur, afar, ömmur Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Vellíðan í vinnu Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Hefur vanfjármögnun sveitarfélaga áhrif á byggingarkostnað? Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Þar sem gervigreind er raunverulega að breyta öllu Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir skrifar Skoðun Er Evrópa á villigötum? Efnahagsleg hnignun kallar á róttæka endurskoðun Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Samræmd nálgun að öryggi og skilvirkni á ytri landamærum - Innleiðing EES á Íslandi Arngrímur Guðmundsson skrifar Skoðun Íslenskir flóttamenn - í okkar eigin landi Gunnar Magnús Diego skrifar Skoðun Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein skrifar Skoðun Mótum framtíðina saman Jónína Hauksdóttir ,Magnús Þór Jónsson skrifar Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar Sjá meira
Hinn 24. október á næsta ári eru 50 ár frá því Ísland skráði sig á spjöld sögunnar og varð frægt fyrir jafnréttisbaráttu. Enn ríkir misrétti og kominn tími til að taka næstu stóru skrefin í baráttunni. Þrjátíu og fimm samtök hafa forgangsraðað kröfum til að útrýma kynbundnum launamun og kynbundnu ofbeldi og voru þær kröfur kynntar forkólfum stjórnmálasamtaka 24. október síðastliðinn og gefið eitt ár til að verða við þeim þannig að á fimmtíu ára afmæli Kvennafrídagsins verðum við búin að taka risa skref í átt að jafnrétti. Þrátt fyrir þrotlausa baráttu í hálfa öld búa konur enn við misrétti og ofbeldi. Kvennaár 2025 sem á fjórða tug samtaka femínista, kvenna, launafólks, fatlaðs fólks og hinsegin fólks standa að, er haldið til þess að krefjast endaloka kynbundins misréttis og ofbeldis og til að fagna m.a. 50 ára afmæli kvennafrídagsis. Allar kröfurnar má lesa á www.kvennaar.is. Um 40% kvenna hafa orðið fyrir ofbeldi á lífsleiðinni, en trans fólk, þ.m.t. kvár og annað kynsegin fólk, fatlaðar konur og konur af erlendum uppruna eru líklegri til að verða fyrir ofbeldi en önnur. Þá er heimilisofbeldi einn helsti fyrirboði um heimilisleysi kvenna. Rannsóknir sýna að 15% stúlkna í 10. bekk og 6% stráka hafa orðið fyrir kynferðislegu ofbeldi af hendi annars unglings. Ofbeldi í netheimum getur verið jafn alvarlegt og ofbeldi í raunheimum, en 58% stúlkna og 35% drengja hafa orðið fyrir stafrænu kynferðisofbeldi. Þau sem sinna ungum brotaþolum kynferðisofbeldis sjá í vaxandi mæli sterk tengsl á milli kláms og lýsinga þolenda á ofbeldinu. Neysla kláms meðal barna og unglinga er orðin svo almenn að sú upplýsingagjöf er margföld á við raunverulega kynfræðslu. Fólk sem vinnur með börnum og unglingum sér áþreifanleg áhrif kláms á samskipti þeirra – markaleysi, virðingarleysi, óvelkomnar snertingar og gróft klámtal. Auk þess þarf að bregðast við hatursorðræðu og fordómum gagnvart hinsegin ungmennum með viðeigandi fræðslu í skólum. Stjórnvöld þurfa að: Tryggja brotaþolum fullnægjandi þjónustu, s.s. túlkaþjónustu og aðgengi í samskiptum við opinberar stofnanir. Í þessu felst að færniuppbygging, sérstaklega í tengslum við stöðu jaðarsettra hópa, sé gerð skyldubundin. Þetta á við um dómara, ákærendur, lögregluna og aðra sem koma að málum er varða kynbundið ofbeldi. Endurskoða lög um nauðganir og önnur kynferðisbrot og annað kynbundið ofbeldi, til að fanga meðal annars brot í netheimum og á samskiptamiðlum. Hefta aðgengi ungmenna að klámi með aðgangsstýringu. Færa kynjafræði, hinseginfræði og menntun um birtingarmyndir kynbundins ofbeldis og samskiptafærni inn í námskrá grunn- og framhaldsskóla. Tryggja aðgengi ungs fólks að nafnlausri ráðgjöf og spjalli við ráðgjafa. Töluvert vantar uppá að nálgunarbann hafi tilætluð áhrif þar sem brot gegn því hefur ekki afleiðingar umsvifalaust, nær væri að brot varðaði sektum sem lagðar væru á þegar brot er framið. Algengt er, að þegar konur og kvár afhjúpa ofbeldið sem þau verða fyrir og krefjast þess að gerendur verði gerðir ábyrgir með einhverjum hætti, er slegið harkalega til baka, m.a. með meiðyrðarmáli sem stefnir fjárhagslegri framtíð í hættu ekki síður en andlegri líðan uppljóstrara. Hatursorðræða á grundvelli kyns og kynferðis er orðin áberandi og útbreidd. Í nýjustu skýrslu alþjóðlegrar eftirlitsnefndar um afnám mismununar gagnvart konum er talið brýnt að á Íslandi sé þörf á löggjöf sem geri hatursorðræðu þessa refsiverða. Við krefjumst þess að: Brot á nálgunarbanni hafi afleiðingar þannig að bannið hafi áhrif og lögreglan fái rýmri heimildir til að beita nálgunarbanni. Sett verið lög um vernd uppljóstrara í kynferðisbrotamálum sem nái til brotaþola sem greina frá ofbeldi. Hatursorðræða á grundvelli kynjamisréttis, kvenhaturs og aðrar tegundir hatursorðræðu á grundvelli kyns, verði gerð refsiverð. Ástæður þess að fólk, aðallega konur og kvár, leiðist út í vændi eru að stærstum hluta vegna fjárskorts og því er efnahagslegt sjálfstæði ekki síður en yfirráð yfir eigin líkama lykilþáttur í að koma í veg fyrir þetta ofbeldi. Hvernig svo sem fólk skilgreinir vændi þá telja flest það mikilvægt að vera með útgönguleið á félagslegum forsendum. Stjórnvöld þurfa að: Tryggja afkomu, húsnæði og vernd til að auðvelda fólki að komast úr vændi og/eða mansali. Aflið, Alþýðusamband Íslands, Bandalag kvenna í Reykjavík, BHM – Bandalag háskólamanna, BSRB, Druslugangan, Femínistafélag NFVÍ, Femínísk fjármál, Félag íslenskra hjúkrunarfræðinga, FKA // Félag kvenna í atvinnulífinu, Félag kvenna í nýsköpun, Félag kynjafræðikennara, Félag um Fjöruverðlaunin, bókmenntaverðlaun kvenna á Íslandi, Hagsmunasamtök brotaþola, Hagsmunasamtök knattspyrnukvenna, Icefemin, Íslandsdeild Norrænna kvenna í sáttamiðlun, Kennarasamband Íslands, Kítón - konur í tónlist, KÍO // Konur í orkumálum, Knúz.is, Konur í lögmennsku, Konur í orkumálum, Kvenfélagasamband Íslands, Kvennaráðgjöfin, Kvennasögusafn Íslands, Kvenréttindafélag Íslands, Líf án ofbeldis, Kynjafræði við Stjórnmálafræðideild Háskóla Íslands, Læti! tónlist // Stelpur rokka!, Menningar- og friðarsamtök íslenskra kvenna, Q – félag hinsegin stúdenta, RIKK, Rótin félagasamtök, Samtök starfsmanna fjármálafyrirtækja -SSF, Samtök um Kvennaathvarf, Samtökin ’78, Skvís - samtök kvenna í vísindum, Soroptimistasamband Íslands, Stígamót, Trans Ísland, UAK // Ungar athafnakonur, UN Women, WIFT – Félag kvenna í kvikmyndum og sjónvarpi á Íslandi, W.O.M.E.N. in Iceland, WomenTechIceland, ÖBÍ, Öfgar Greinin er birt í tengslum við alþjóðlegt 16 daga átak gegn kynbundnu ofbeldi.
Hafa íslenskir neytendur sama rétt og evrópskir? Ásthildur Lóa Þórsdóttir,Ragnar Þór Ingólfsson Skoðun
Skoðun Málgögn og gervigreind Steinþór Steingrímsson,Einar Freyr Sigurðsson,Helga Hilmisdóttir skrifar
Skoðun Hafa íslenskir neytendur sama rétt og evrópskir? Ásthildur Lóa Þórsdóttir,Ragnar Þór Ingólfsson skrifar
Skoðun Þegar heilinn sveltur: Tími til að endurhugsa stefnu í geðheilbrigðismálum Vigdís M. Jónsdóttir skrifar
Skoðun Engin eftirspurn eftir Viðreisnar- og Samfylkingarmódelinu Andri Steinn Hilmarsson skrifar
Skoðun Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir skrifar
Skoðun Er Evrópa á villigötum? Efnahagsleg hnignun kallar á róttæka endurskoðun Eggert Sigurbergsson skrifar
Skoðun Samræmd nálgun að öryggi og skilvirkni á ytri landamærum - Innleiðing EES á Íslandi Arngrímur Guðmundsson skrifar
Skoðun Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein skrifar
Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar
Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar
Hafa íslenskir neytendur sama rétt og evrópskir? Ásthildur Lóa Þórsdóttir,Ragnar Þór Ingólfsson Skoðun