„Umsagnir um Svanhildi eru lofsamlegar. Þar kemur meðal annars fram að hún þyki vera leiðtogi og liðsmaður, drífandi dugnaðarforkur, skarpur greinandi, hugmyndarík og framúrskarandi í öllum samskiptum og framkomu,” segir meðal annars í umsögn ráðgefandi hæfnisnefndar um hæfi Svanhildar til að gegna embættinu. Einungis hafi umsagnaraðilar nefnt tvennt sem sem teljist líklega ekki til styrkleika, annars vegar hvað varðar að viðhalda einbeitingu eða áhuga á hægfara rútínuverkefnum og hitt að hún geti átt það til að klára verkefni á síðustu stundu án þess þó að það hafi þó komið niður á gæðum.
Þetta er meðal þess sem má lesa úr gögnum frá utanríkisráðuneytinu sem nú hafa verið birt á vef Alþingis vegna frumkvæðisathugunar stjórnskipunar- og eftirlitsnefndar á verklagi ráðherra við skipun sendiherra í Róm og í Washington D.C. Vísir greindi frá því í desember í fyrra að Bjarni Benediktsson, sem þá var utanríkisráðherra, hafi lagt til að Svanhildur yrði nýr sendiherra Íslands í Bandaríkjunum. Svanhildur var um árabil aðstoðarmaður Bjarna í fjármálaráðuneytinu og um tíma í forsætisráðuneytinu. Hún tók síðan formlega við embættinu í september síðastliðnum.
Í janúar á þessu ári, að frumkvæði Þórhildar Sunnu Ævarsdóttur þingmanns Pírata, hóf stjórnskipunar- og eftirlitsnefnd athugun á verklagi ráðherra vegna skipunarinnar. Nefndin kallaði meðal annars eftir upplýsingum frá utanríkisráðuneytinu um það hvernig það samræmist lögum um utanríkisþjónustu Íslands sem hafi „enga reynslu af alþjóða- og utanríkismálum“ líkt og það var orðað í spurningu nefndarinnar. Fram kemur í svari utanríkisráðuneytisins að Svanhildur hafi verið metin hæf til starfsins í samræmi við lög.
Í hæfnisnefndinni sátu Einar Gunnarsson, sendiherra og fastafulltrúi, Anna Jóhannsdóttir, skrifstofustjóri laga- og stjómsýsluskrifstofu, og Hreinn Pálsson, mannauðsstjóri. Nefndin lauk störfum þann 18. desember í fyrra þar sem komist var að þeirri niðurstöðu að Svanhildur uppfyllti skilyrði til að hljóta tímabundna skipun í embætti sendiherra til að gegna forstöðu í sendiráði Íslands í Washington.
Í greinargerð hæfnisnefndar kemur meðal annars fram að hún telji rétt að líta til „stjórnendastefnu ríkisins og framgangsviðmiða utanríkisþjónustunnar fyrir sendifulltrúa. Þegar skipun er ráðgerð á grundvelli 2. mgr. 9. gr. UTL eru kröfur um reynslu af alþjóða- og utanríkismálum vægari og því rétt að líta fremur til Stjórnendastefnunnar ásamt drögum að erindisbréfi sendiherra á þeirri tilteknu starfstöð sem til stendur að sendiherraefnið veiti forstöðu. í Stjórnendastefnu ríkisins er kjörmynd stjórnenda samansett af fjórum lykilþáttum, leiðtogahæfni, samskiptahæfni, árangursmiðaðri stjórnun og heilindum,“ segir meðal annars í greinargerðinni.
Matsþættir á hæfi Svanhildar fólu einnig í sér greiningu á öðrum hæfnisþáttum, svo sem greiningargetu, alþjóðlegt menningarlæsi, tengslamyndunarhæfi og þjónustulund. Þá var litið sérstaklega til þekkingar á alþjóðamálum, varnar- og öryggismálum, viðskiptamálum, menningarmálum, rekstrar- og fjármálum og tungumálakunnáttu.
Sammála um hæfi Svanhildar
Í umsögn nefndarinnar er menntun og fjölbreytt starfsreynsla Svanhildar rakin. Hún hafi meðal annars getið sér gott orð sem stjórnandi og leiðtogi hjá Viðskiptaráði, í fjölmiðlum og á vettvangi stjórnmálanna.
„Svanhildur kveðst líta á starf sendiherra sem þjónustu- og málsvarahlutverk öðru fremur og kveðst hafa brennandi áhuga fyrir að láta gott af sér leiða. Hún sér fyrir að hún geti nýtt þekkingu sína og reynslu af vettvangi stjórnmála, viðskipta, fjölmiðla og menningar til að styðja og verja íslenska hagsmuni í Bandaríkjunum og öðrum umdæmisríkjum sendiráðsins í Washington.
Svanhildur Hólm er að mati nefndarinnar hæf samkvæmt skilyrðum 1. mgr. 6. gr. 1. nr. 70/1996 um réttindi og skyldur starfsmanna ríkisins og 2. mgr. 9. gr. 1. nr. 39/1971 um utanríkisþjónustu íslands til að verða tímabundið skipuð sendiherra til að veita sendiráði íslands í Washington forstöðu, með venjubundnum fyrirvara um samþykki gistiríkis og öryggisvottun,“ segir ennfremur í umsögn nefndarinnar.
