Skoðun

Sögu­legar lexíur: Jafn­vægi milli sér­kennslu fyrir inn­flytj­endur og fé­lags­legrar sam­þættingar

Anna Kristín Jensdóttir skrifar

Menntun barna innflytjenda stendur frammi fyrir einstöku verkefni, þar sem þarf að finna jafnvægi milli sérhæfðs stuðnings og nauðsynlegrar samfélagslegrar samþættingar. Sérskólar eða bekkir sem eru sérstaklega ætlaðir börnum innflytjenda geta veitt þann nauðsynlega stuðning sem þarf til að læra tungumálið, aðlagast menningu og takast á við tilfinningalega erfiðleika. Hins vegar minnir sagan okkur á þau hættulegu áhrif sem aðgreining getur haft, eins og sést í Þýskalandi á fjórða áratugnum. Þessi sögulega reynsla varar okkur við því að velmeinandi áætlanir í dag gætu óvart skapað samfélagslegar gjár, sem gætu leitt til dýpri félagslegra vandamála.

Að finna jafnvægi milli stuðnings og aðgreiningar

Ríki eins og Þýskaland, Svíþjóð og Kanada hafa beitt mismunandi aðferðum til að takast á við menntun barna innflytjenda. Sumar þeirra fela í sér sérstaka móttökubekki eða tungumálanámsbrautir, en aðrar reyna að samþætta innflytjendabörn strax í almennum bekkjum. Munurinn á þessum nálgunum liggur í því hversu mikið er lögð áhersla á sértækan stuðning gegn því að forðast varanlega aðgreiningu.

Móttökuskólar eða móttökubekkir geta oft boðið upp á mjög nauðsynlegan stuðning, þar sem kennarar eru sérhæfðir í kennslu innflytjenda og skilja þeirra einstöku þarfir. Slíkir skólar geta skapað öruggt umhverfi þar sem börn finna sig ekki yfirbuguð af nýju tungumáli og menningu. Hins vegar getur langtímaaðgreining leitt til félagslegrar einangrunar, þar sem börnin verða ólíklegri til að tengjast jafnöldrum sínum og umhverfi í nýju landi.

Söguleg fyrirmynd: Lexíur frá Þýskalandi á fjórða áratugnum

Atburðirnir í Þýskalandi á fjórða áratugnum sýna á dramatískan hátt hvernig aðgreining á samfélögum getur haft hörmulegar afleiðingar. Nasistastjórnin beitti sérskipulagðri aðgreiningu, sérstaklega gegn gyðingum og öðrum minnihlutahópum. Gyðingabörnum var bannað að fara í almenningsskóla, sem einangraði þau frá samfélaginu. Þessi menntunarlega aðgreining var hluti af víðtækari stefnu um að útiloka ákveðna hópa, sem leiddi að lokum til kerfisbundinnar ofsóknar og þjóðarmorðs.

Þó að samhengi dagsins í dag sé allt annað en í Þýskalandi á þeim tíma, þá kennir sagan okkur að þegar einn hópur er aðskilinn frá hinum, getur það leitt til frekari útilokunar. Menntastefnur, jafnvel þær sem eru vel meinandi, verða að gæta sín á því að búa ekki til kerfi sem einangrar innflytjendabörn og hindrar þau í að vera fullgildir þátttakendur í samfélaginu. Slík aðgreining, ef hún er látin viðgangast, getur orðið til þess að dýpka félagslegar gjár sem erfitt er að brúa.

Núverandi hættur á félagslegri sundrungu

Í fjölmenningarsamfélögum nútímans eru raunverulegar hættur á félagslegri sundrungu enn til staðar. Þegar innflytjendabörn eru menntuð aðskilin frá jafnöldrum sínum missir samfélagið af tækifæri til menningarsamskipta og gagnkvæms skilnings. Það hægir ekki aðeins á félagslegri samþættingu innflytjendabarnanna, heldur missir líka heimafólkið af dýrmætum tækifærum til að læra um nýja menningu og víkka sjóndeildarhringinn.

Aðgreining getur einnig stuðlað að fordómum og neikvæðum staðalímyndum. Ef innflytjendabörn eru álitin "öðruvísi" getur það skapað fleiri hindranir í framtíðinni, hvort sem það er á vinnumarkaði eða í samfélagslegum samskiptum. Það er hætta á að sérstakir skólar eða bekkir fyrir innflytjendur, ef ekki er vel passað upp á hvernig þeir eru framkvæmdir, stuðli að myndun aðskildra samfélaga innan ríkisins—samfélaga sem eru ólíklegri til að tengjast og byggja brú milli sín.

Að tryggja þátttöku: Leiðin fram á við

Lausnin liggur í því að finna jafnvægi milli þess að veita innflytjendum nauðsynlegan menntunarlegan stuðning og tryggja að þeir séu þátttakendur í stærra samfélagi. Sérskólar eða bekkir ættu að vera taldir tímabundin aðgerð frekar en varanleg lausn. Endanlegt markmið hlýtur að vera að innflytjendabörn fái tækifæri til að verða hluti af almennum skólum og samfélagi, þannig að þau geti lært og vaxið með jafnöldrum sínum.

Auk þess þarf að fjárfesta í kennaramenntun, meta erlenda kennaramenntun að verðleikum, fjölga úrræðum og efla teymisvinnu til að styðja við samþættingu innflytjenda innan almennra skóla. Þannig er hægt að tryggja að bæði innflytjendabörn og heimabörn fái tækifæri til að vaxa saman og byggja upp félagsleg tengsl sem eru grundvöllur samheldins samfélags.

Víðari áhrif: Einn hópur í dag, annar á morgun

Sagan kennir okkur einnig að þegar við réttlætum útilokun eins hóps, verður auðveldara að réttlæta útilokun annarra í framtíðinni. Ef við sköpum sérskóla fyrir innflytjendabörn, hvað stöðvar okkur frá því að aðgreina aðra minnihlutahópa í framtíðinni? Lexíur frá fjórða áratugnum í Þýskalandi eru skýrar: einangrun, þegar hún er stofnanavædd, getur fljótt leitt til víðtækari félagslegrar útilokunar. Í dag, þar sem fjölbreytni á að vera fagnað, verðum við að tryggja að menntakerfið sé innifalið, jafnt og miði að samstöðu frekar en sundrungu.

Að lokum er áskorunin um menntun barna innflytjenda vandasöm og krefst ígrundunar og jafnvægis. Þó að sérhæfður stuðningur sé mikilvægur, verðum við að varast að búa til menntakerfi sem stuðlar að aðgreiningu eða einangrun. Sagan sýnir okkur hættuna á slíkri aðgreiningu og ef við byrjum að aðgreina einn hóp, opnum við dyrnar fyrir frekari útilokun. Verkefni okkar er að byggja brýr, ekki veggi, og tryggja að hvert barn, óháð bakgrunni, fái tækifæri til að dafna í sameinuðu og samþættu samfélagi.

Höfundur er náms- og starfsráðgjafi sem hefur starfað á svið stjórnsýslunnar.




Skoðun

Skoðun

BRCA

Elín Íris Fanndal Jónasdóttir skrifar

Sjá meira


×