Innlent

Mikil þensla kemur í veg fyrir lækkun vaxta

Heimir Már Pétursson skrifar
Gríðarlegur hagvöxtur og kaupmáttaraukning á undanförnum árum hefur ýtt undir neyslu og framkvæmdir. Það hefur aukið á verðbólguna og þar með leitt til mikilla vaxtahækkana. Peningastefnunefnd telur ekki óhætt að lækka vexti í þeirri þenslu sem nú ríki.
Gríðarlegur hagvöxtur og kaupmáttaraukning á undanförnum árum hefur ýtt undir neyslu og framkvæmdir. Það hefur aukið á verðbólguna og þar með leitt til mikilla vaxtahækkana. Peningastefnunefnd telur ekki óhætt að lækka vexti í þeirri þenslu sem nú ríki. Stöð 2/Einar

Seðlabankastjóri segir ekki hægt að lækka vexti í þeirri þenslu sem nú ríki í efnahagsmálum. Vextirnir komi mjög misjafnlega við fólk en virðist hafa lítil áhrif á stóran hluta þjóðarinnar því neysla væri enn mjög mikil.

Peningastefnunefnd ákvað í morgun að meginvextir verði áfram óbreyttir í 9,25 prósentum og hafa þeir því ekki breyst í heilt ár. Í rökstuðningi segir að verðbólga hafi aukist lítillega eftir að hafa hjaðnað fram eftir ári. Hins vegar væri undirliggjandi verðbólga enn mikil og verðhækkanir væru á breiðum grunni þótt húsnæðisliðurinn vegi enn þyngst. Verðbólguvæntingar hafi einnig lítið breyst og haldist yfir markmiði.

„Ástæðan fyrir því að við getum ekki lækkað vexti er að það er of mikil þensla inni í hagkerfinu. Við erum ekki að sjá þessa kólnun sem við vorum að vonast til,“ segir Ásgeir.

Forysta Samtaka atvinnulífsins og Alþýðusambandsins hvöttu Seðlabankann í sameiginlegri ályktun í gær til að sýna framsýni í ákvörðun stýrivaxta. Ásgeir segir nýgerða kjarasamninga hafa átt að leiða til þess að verðbólga gengi niður.

Ásgeir Jónsson seðlabankastjóri segir greinilegt að háir vextir hafi lítil áhrif á stóran hluta fólks, á meðan vextirnir bíti aðra.Stöð 2/Einar

„Enn sem komið er hefur þetta ekki gerst. Kjarasamningarnir hafa ekki skilað minnkun verðbólgu. Þá getum við ekki lækkað vexti. Þannig að þetta er bara mjög einfalt mál. Það náttúrlega stoðar þá lítt að skrifa einhver bréf ef þetta er staðan,“ segir seðlabankastjóri.

Mikil neysla og framkvæmdir haldi uppi verðbólgunni ásamt mikilli eftirspurn eftir húsnæði. Þar hafi innkoma ríkisins á húsnæðismarkaðinn vegna hamfaranna á Reykjanesi að minnsta kosti tímabundin áhrif.

Sigurður Ingi Jóhannsson fjármálaráðherra sagði í fréttum okkar í gær að kannski væri það í erfðamengi Íslendinga að halda neyslunni áfram þrátt fyrir verðbólgu og háa vexti. Seðlabankastjóri segir kaupmátt hafi aukist gríðarlega á undanförnum árum og hagvöxtur hvergi verið meiri en á Íslandi. Staða fólks væri hins vegar mjög misjöfn.

„Fólk finnur mjög misjafnlega fyrir þessum vaxtahækkunum sem við höfum framkvæmt. Fyrir stóran hluta þjóðarinnar hefur það ekki haft mikil áhrif á neyslu, nei. - Og ekki á byggingariðnaðinn heldur að taka rándýr lán til að byggja? - Byggingariðnaðurinn hefur verið í mjög miklum vexti og það má segja að mesta eftirspurnin eftir vinnuafli er í byggingargeiranum. Líka mest af lánum sem eru tekin úr bankakerfinu eru til byggingariðnaðarins sem eru náttúrlega á fullu skriði. Að einhverju leyti að svara eftirspurn,“ segir Ásgeir Jónsson.


Tengdar fréttir

Kjarasamningar ekki enn skilað minni verðbólgu

Seðlabankastjóri hefur trú á að verðbólga muni hjaðna og vextir lækka þannig að ekki þurfi að koma til uppsagnar kjarasamninga á næsta ári. Þenslan í efnahagsmálum sé hins vegar enn of mikil og áhrif tilflutnings íbúa Grindavíkur gæti enn á fasteignamarkaði.

Íslendingar eyða og eyða þrátt fyrir verðbólgu og háa vexti

Ekkert lát er á eyðslu og neyslu Íslendinga og erlendra ferðamanna og enn er mikil þensla á húsnæðismarkaði sem keyrir verðbólguna áfram. Forsætisráðherra segir hagvöxt enn og aftur langt umfram spár. Fjármálaráðherra segir Seðlabankann hljóta að íhuga áhrif stýrivaxta þegar heimilin flýi með húsnæðislánin í skjól verðtryggingarinnar.




Fleiri fréttir

Sjá meira


×