Innlent

„Hvergi er gengið svo langt í að skapa mögu­leika á ein­okun“

Margrét Helga Erlingsdóttir skrifar
Páll Gunnar Pálsson, er forstjóri Samkeppniseftirlitsins.
Páll Gunnar Pálsson, er forstjóri Samkeppniseftirlitsins. Vísir/Arnar

Páll Gunnar Pálsson, forstjóri Samkeppniseftirlitsins, segir nýsamþykkt búvörulög mun róttækari en þekkist í löndunum í kringum okkur. Löggjafinn hafi gengið mun lengra en þekkist í nágrannaþjóðum.

Í gær voru ný búvörulög samþykkt en með þeim eru nú kjötafurðastöðvar undanþegnar samkeppnislögum en upphaflegt markmið var meðal annars hagræðing í slátrun og kjötvinnslu.

Páll Gunnar gerir alvarlegar athugasemdir við vinnubrögð þingsins í málinu. Lögin sem hafi verið samþykkt í gær hafi verið allt önnur en það frumvarp sem hann skrifaði umsögn um. Frumvarpið hafi tekið gríðarlegum breytingum í meðförum atvinnuveganefndar þingsins.

„Með þessu er samkeppnislögum kippt úr sambandi hvað varðar bann við ólögmætu samráði og eftirliti Samkeppniseftirlitsins með samruna. Þessi markaður hefur núna leyfi til að hafa með sér samstarf og grípa til samkeppnishamlandi samruna án afskipta Samkeppniseftirlitsins.“

Páll Gunnar bendir á að í könnun sem Samkeppniseftirlitið lét gera fyrir sig hafi komið í ljós að yfir 90% sauðfjárbænda telji samningsstöðu sína gagnvart afurðastöðvunum vera slæma.

„Sú staða mun þá versna. Löggjafinn er búinn að heimila samþjöppun og fyrirtækjastrúktúr á þessum markaði sem býr ekki við neitt aðhald sambærilegt því sem önnur fyrirtæki þurfa að búa við.“

Mögulegar afleiðingar þessa blasi við.

„Hagfræðin segir okkur að þetta muni leiða til hærra verðs til neytenda og lakari stöðu bænda, einfaldlega vegna þess að það eru engar varnir lengur til staðar sem tryggja það að ábati af hagræðingu í greininni skili sér til neytenda og bænda.“

Páll Gunnar segir mikilvægt að hafa í huga í þessu samhengi að afurðastöðvar séu nema að óverulegu leyti í eigu bænda í dag, því sé öfugt farið hvað mjólkuriðnaðinn varðar.

Sigurður Ingi Jóhannsson er innviðaráðherra.Vísir/Arnar

Innviðaráðherra segir undanþágur sambærilegar á Norðurlöndum

Sigurður Ingi Jóhannsson, innviðaráðherra og formaður Framsóknarflokksins, sagði á Alþingi í gær að hann fagnaði málinu, og að með því væri verið að færa löggjöfina nær löggjöfinni á Norðurlöndunum og þá hefði mjólkuriðnaðurinn fengið áþekka undanþágu 2004.

„Nú 20 árum síðar erum við að klára verkefnið að láta íslenska bændur eiga möguleika á því að sitja við sama borð og kollegar þeirra á Norðurlöndum og í Evrópu.“

Undanþágur á Norðurlöndum til að styðja bændur en ekki afurðastöðvar

Páll Gunnar segir aftur á móti að þessi víðtæka undanþága eigi sér ekki skýr fordæmi. Undanþágan fyrir mjólkurafurðastöðvarnar hafi verið af svipuðum toga en að nýju lögin gangi mun lengra að tvennu leyti:

„Annars vegar af því að bændur eiga Mjólkursamsöluna en því er ekki að heilsa í kjötafurðastöðvum og hins vegar því að í mjólkinni þá er opinber verðlagning með ákveðnum hætti en því verður ekki að heilsa í þessu tilviki.“

Svona sé um hnútana búið á Íslandi.

„Ef maður lítur út fyrir landssteinana, þá þekkjum við engin dæmi um undanþágur af þessum toga. Alls staðar í kringum okkur er verið að beita samrunareglum til að tryggja hagsmuni bænda og verjast því að það komist á einokun á meðal kjötafurðastöðva og hvergi er gengið svo langt að skapa möguleika á einokun þar sem undanþágur eru, þá snúast þær í Evrópu um það að styrkja bændur og veita þeim meiri samningsstyrk gagnvart viðsemjendum sínum svo sem eins og kjötafurðastöðvum en þessu er öfugt farið hér, hér er verið að veikja stöðu bænda og styrkja stöðu kjötafurðastöðva í því samningssambandi. Og þetta er þess vegna miklu róttækara og lengra gengið heldur en að við þekkjum nokkurs staðar í kringum okkur.“

Nú sé búið að slá vopnin úr höndum Samkeppniseftirlitsins. Það geti ekki með sama hætti varið hagsmuni neytenda og bænda.

„Það hryggir okkur vegna þess að Samkeppniseftirlitið vill vera að gagni fyrir þessa hópa og þetta er sorglegt innlegg inn í umræðuna um stöðugt verðlag.“


Tengdar fréttir

„Fram­sókn tryggt að páska­lambið renni ljúf­lega niður í ár“

Halla Signý Kristjánsdóttir fagnaði breytingum á búvörusamningum á þinginu áðan en það gerði Sigmar Guðmundsson Viðreisn ekki. Hann óskaði Sjálfstæðisflokknum sérstaklega til hamingju með að hafa á örfáum dögum ríkisvætt tryggingafélag og tryggt einokun milliliða í landbúnaði.




Fleiri fréttir

Sjá meira


×