Erlent

Hafna for­sendum til­gátu um leka úr veiru­stofnun Wu­han

Kjartan Kjartansson skrifar
Kínverjar hafa ekki verið samvinnuþýðir við rannsókn á uppruna kórónuveirufaraldursins. Það hefur skapað tómarúm fyrir ýmsar tilgátur eins og að veiran hafi borist fyrir slysni eða vísvitandi frá Veirufræðistofnuninni í Wuhan.
Kínverjar hafa ekki verið samvinnuþýðir við rannsókn á uppruna kórónuveirufaraldursins. Það hefur skapað tómarúm fyrir ýmsar tilgátur eins og að veiran hafi borist fyrir slysni eða vísvitandi frá Veirufræðistofnuninni í Wuhan. Vísir/EPA

Ekkert bendir til þess að nýtt afbrigði kórónuveirunnar hafi verið rannsakað í Wuhan eða að slys hafi komið upp á rannsóknastofu þar áður en heimsfaraldur blossaði upp, að mati bandarísku leyniþjónustunnar. Skiptar skoðanir eru enn innan bandarísku leyniþjónustunnar um uppruna faraldursins.

Þrátt fyrir að vísindamenn telji að SARS-CoV-2, nýtt afbrigði kórónuveiru, hafi fyrst borist í menn á markaði með lifandi dýr í Wuhan í Kína árið 2019 hafa háværar raddir ekki þagnað um að veiran hafi í raun borist frá Veirurannsóknastofnun Wuhan, annað hvort fyrir slysni eða vísvitandi. 

Fylgismenn þeirrar tilgátu vísa til óbeinna vísbendinga, þar á meðal um veikindi vísindamanna við stofnunina um það leyti sem veiran greindist fyrst í Kína. Kínversk stjórnvöld hafa blásið í glæður tilraunastofulekatilgátunnar með því að neita erlendum sérfræðingum um aðgang að upplýsingum um uppruna veirunnar, þar á meðal hvaða veirur voru rannsakaðar í stofnuninni í Wuhan.

Deilurnar um uppruna veirunnar hafa orðið að hápólitísku máli í Bandaríkjunum þar sem repúblikanar aðhyllast margir þá tilgátu að veiran hafi sloppið af tilraunastofu. Þingnefndir sem repúblikanar stýra rannsaka nú ásakanir þeirra um að Bandaríkjastjórn hafi átt þátt í faraldrinum með því að styrkja rannsóknir á kórónaveirum í Wuhan.

Ekkert sem bendir til slyss eða forvera veirunnar

Skýrsla skrifstofu forstöðumanns bandarísku leyniþjónustunnar (ODNI) sem var birt á föstudag rennir ekki stoðum undir tilagátuna um leka frá tilraunastofu og hrekur sumar forsendur hennar. Hún byggir á þeim upplýsingum sem sautján leyniþjónustustofnanir Bandaríkjanna hafa viðað að sér um uppruna veirunnar.

Veirufræðistofnun Wuhan vann með ýmis konar veirur, þar á meðal kórónuveirur, stundum í samstarfi við kínverska herinn. Enginn þeirra gat þó verið forveri SARS-CoV-2, að mati bandarísku leyniþjónustunnar. Kínverska stofnunin hafi fyrst fengið sýni af veirunni seint í desember 2019, eftir að dularfull öndunarfærasýking greindist fyrst í mönnum, að því er segir í frétt Washington Post um skýrsluna.

Þó að sumum öryggisráðstöfunum hafi verið ábótavant á rannsóknastofunni er leyniþjónustunni ekki kunnugt um neitt óhapp þar sem tengdist starfsmönnum sem gæti hafa komið kórónuveirufaraldrinum af stað.

Sprautur með bóluefni gegn Covid-19. Veiran barst fyrst í menn í Wuhan í Kína undir lok árs 2019 en dreifði sér svo um allan heim. Milljónir manna létust í faraldrinum.AP/Mark J. Terrill

Vísindalegu vísbendingarnar „skýrar“

Bandaríska leyniþjónustan fann heldur engin tengsl á milli þriggja starfsmanna veirufræðistofnunarinnar sem veiktust af öndunarfærasjúkdómum í nóvember árið 2019 við upphaf faraldursins. Staðfest sé að einhverjir þeirra hafi greinst með aðra sjúkdóma.

„Við höfum engar vísbendingar um að nokkur þessara rannsakenda hafi verið lagðir inn á sjúkrahús með einkenni sem passa við Covid-19,“ segir í skýrslu bandarísku leyniþjónustunnar.

Veikindi fólksins hvorki styðji né hreki hvora tilgátuna um uppruna faraldursins um sig.

Athygli vakti fyrr á þessu ári þegar orkumálastofnun Bandaríkjanna virtist leggja meiri trúnað á tilgátuna um leka af tilraunastofu en aðrar bandarískar stofnanir. Vissa stofnunarinnar fyrir því áliti var þó lág. 

Í skýrslu forstöðumanns leyniþjónustunnar nú segir að skiptar skoðanir séu á uppruna faraldursins innan bandaríska leyniþjónustusamfélagsins. Fjórar stofnanir telji veiruna hafa borist úr dýrum í menn en tvær telji veirunar komna af tilraunastofu. Leyniþjónustan CIA og fleiri stofnanir hafa ekki tekið afstöðu, að sögn AP-fréttastofunnar.

Repúblikanar sem rannsaka uppruna faraldursins fögnuðu birtingu skýrslunnar en sögðu að rannsaka yrði málið ítarlegar.

Angela Rasmussen, veirufræðingur við Columbia-háskóla í Bandaríkjunum sem hefur verið gagnrýnin á tilraunastofutilgátuna, segir ástæðuna fyrir því að leyniþjónustuskýrslan varpaði ekki nýju ljósi á upptök faraldursins þá að það hafi frá upphafi verið vísindalegt álitamál frekar en leyniþjónustumál.

„Og vísindalegu sönnunargögnin ERU skýr,“ tísti hún þegar skýrslan var birt. Vísaði hún í rannsókn sem birtist í vísindaritinu Scince í fyrra um að veiran hefði borist í menn úr dýrum á Huanan-sjávaréttamarkaðinum í Wuhan.


Tengdar fréttir

Uppruni Covid: Spjótin beinast að marðarhundum en mikilvæg gögn hurfu

Alþjóða heilbrigðismálastofnunin (WHO) gagnrýndi kínverska embættismenn í gær fyrir að hylma yfir rannsóknir sem gætu varpað ljósi á uppruna Covid-19. Forsvarsmenn WHO spurðu af hverju gögn sem birtust á netinu í janúar og hurfu aftur þegar vísindamenn fóru að spyrjast fyrir um þau, voru ekki birt strax fyrir þremur árum og af hverju þau voru fjarlægð aftur.




Fleiri fréttir

Sjá meira


×