Samþykkið lyf við Spinal Muscular Atrophy fyrir 18 ára og eldri! Hópur fólks með taugahrörnunarsjúkdóminn SMA skrifar 13. apríl 2023 10:00 Opið bréf til Willums Þórs Þórssonar, heilbrigðisráðherra Kæri Willum Þór. Við erum ellefu einstaklingar sem erum með taugahrörnunarsjúkdóminn Spinal Muscular Atrophy (SMA) á ólíkum aldursskeiðum sem eigum það öll sameiginlegt að eiga okkur draum um lyf við sjúkdómi sem hefur mikil áhrif á vöðvastyrk, færni og hreyfigetu. Sá draumur varð að veruleika árið 2017 þegar Evrópska lyfjastofnunin veitti leyfi fyrir lyfinu Spinraza á Evrópumarkaði en vonir okkar urðu að engu 1. október 2018 þegar í ljós kom að Ísland, eins og Norðurlöndin, tók þá óskiljanlegu ákvörðun að takmarka lyfið fyrir þá sem voru undir 18 ára aldri þegar lyfið var samþykkt. Síðan þá hefur annað lyf, Evrysdi, verið samþykkt, en með sömu takmörkunum vegna aldurs. Hefur hópurinn frá þeim tíma staðið í stappi við heilbrigðiskerfið, sem neitar okkur um þessi lyf sem hafa þann möguleika að hægja á eða stöðva framvindu sjúkdómsins. Þess ber að geta að margt fólk með SMA hefur fengið styrk og færni til baka á lyfjunum Spinraza og Evrysdi, sem gefin eru fullorðnum einstaklingum í öðrum löndum. Laskað heilbrigðiskerfi Tveir einstaklingar sóttu um Spinraza í lok árs 2019 og fengu synjun í janúar 2020 „þar sem gagnreyndar upplýsingar skortir um árangur lyfsins hjá sjúklingum eldri en 18 ára auk þess sem að ekki er greiðsluþátttaka fyrir sjúklinga eldri en 18 ára á Norðurlöndunum.“ Fram kemur í synjun að ákvörðun byggi á gagnsemi lyfsins, kostnaði við greiðsluþátttöku í því og samanburði í viðmiðunarlöndum. Það hefur verið ómögulegt að kæra niðurstöðuna þar sem mörg okkar sem erum með SMA höfum ekki aðgang að taugalæknum og ekki er hægt að sækja um lyfin Spinraza eða Evrysdi nema í gegnum taugalækni. Þau okkar sem þó hafa taugalækna, hafa ekki stuðning síns læknis til þess að sækja um lyfið að nýju. Teljum við að niðurstaða íslenskra stjórnvalda sé ekki byggð á vísindalegum rökum þar sem rannsóknir sýna fram á að lyfið gagnist fullorðnum einstaklingum með SMA og er m.a. gefið í Bandaríkjunum, Frakklandi, Þýskalandi, Póllandi, Spáni o.fl. löndum sem við berum okkur saman við. The Lancet Neurology, virt læknatímarit, birti grein í apríl 2020 þar sem niðurstöður úr rannsókn á notkun Spinraza á fullorðnu fólki voru birtar. Niðurstöðurnar sýndu að lyfið væri öruggt og áhrifaríkt. Það bætti hreyfifærni óháð aldri einstaklinganna. Þessi rannsókn styður því notkun á lyfinu (Lancet Neurology. 2020. Nusinersen in adults with 5q spinal muscular atrophy: a non-interventional, multicentre, observational cohort study). 18 ára og hvað svo? Við erum ellefu sem fáum ekki lyf við SMA vegna þess að við vorum orðin 18 ára gömul þegar lyfið var loksins samþykkt á Íslandi. Sá yngsti var þá aðeins 18 ára og 10 mánaða. Allir sem voru yngri en 18 ára þegar Spinraza var samþykkt munu halda áfram að fá lyf ævina á enda. Þannig er dæmi um einstakling sem var yngri en 18 ára þegar lyfið var samþykkt, sem er í dag 21 árs og fær lyfið. Þannig munar aðeins þremur árum á tveimur einstaklingum með SMA á Íslandi, en annar fær lyf ævina á enda en hinn ekki, að óbreyttu. Að kasta krónum (og lífsgæðum) fyrir aura Á meðan við sem erum með SMA fáum ekki lyf fer okkur aftur. Sum okkar nota hjálpartæki á borð við hjólastóla, öndunarvélar og sondu og höfum stuðningsþörf í daglegu lífi til þess að auka lífsgæði okkar. Á meðan sjúkdómurinn versnar eykst þörf fyrir inngrip með hjálpartækjum, aukinni aðstoð og heilbrigðisþjónustu sem allt kostar skattgreiðendur mikla peninga. Þannig er líklegt að einhverjir sem ekki nota t.d. öndunarvélar í dag muni þurfa þær seinna meir ef hrörnunin heldur áfram án lyfjameðferðar. Þar fyrir utan erum við einstaklingar, og skattgreiðendur, sem eigum rétt á að lifa mannsæmandi lífi með reisn og njóta lífsins með fjölskyldum okkar, mökum, börnum og barnabörnum. Við vinnum og stundum nám og tökum virkan þátt í samfélaginu og við viljum halda því áfram. Við teljum að í þessu máli sé lítið gert úr þeim þætti að góðar líkur séu á að lyfið geti hægt á hrörnuninni eða stöðvað hana. Aukinn styrkur eða færni væri þá í raun fram úr væntingum. Hver einasti mánuður sem við þurfum að bíða skiptir máli því framþróun sjúkdómsins heldur áfram dag frá degi, og því liggur á að fá lyfin samþykkt svo núverandi geta og kraftar haldist. Eru allir jafnir fyrir lögum? Samkvæmt stjórnarskrá skulu allir vera jafnir fyrir lögum og njóta mannréttinda og öllum, sem þess þurfa, tryggður í lögum réttur til aðstoðar vegna sjúkleika. Um réttindi sjúklinga gilda lög nr. 74/1997. Samkvæmt 1. mgr. 3. gr. þeirra á sjúklingur rétt á fullkomnustu heilbrigðisþjónustu sem á hverjum tíma er völ á að veita. Um heilbrigðisþjónustu gilda lög nr. 40/2007. Samkvæmt 1. mgr. 1. gr. er markmið þeirra að allir landsmenn eigi kost á fullkomnustu heilbrigðisþjónustu sem á hverjum tíma eru tök á að veita til verndar andlegu, líkamlegu og félagslegu heilbrigði. Fólk með SMA nýtur ekki fullnægjandi heilbrigðisþjónustu í dag. Noregur endurskoðar ákvörðun sína Þann 10. apríl 2023 bárust fréttir frá Noregi um að stjórnvöld þar í landi hafi breytt skilyrðum fyrir lyfjagjöf við SMA og leyfa einstaklingum eldri en 18 ára að fá lyfið Spinraza frá 15. maí og er einnig til skoðunar að leyfa Evrysdi. Þetta gefur íslenskum stjórnvöldum brýna ástæðu til að endurskoða ákvörðun sína. Við skorum á heilbrigðisráðherra að beita sér fyrir því að ákvörðunin verði endurskoðuð! Ásthildur Jóna Guðmundsdóttir, 28 ára, viðskiptafræðingur. Guðrún Nanna Egilsdóttir, 28 ára, meistaranemi í næringarfræði, unnusta og hundamamma. Einar Sveinn Þórarinsson, 62 ára, vélstjóri og pabbi. Hallgrímur Eymundsson, 44 ára, tæknistjóri hugbúnaðarþróunar hjá Reykjavíkurborg. Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir, 29 ára, listfræðingur, doktorsnemi og mamma. Ísak Sigurðsson, þriggja barna faðir og hugbúnaðarsérfræðingur hjá Festi. Kristín Jónsdóttir, 29 ára, viðskiptafræðingur. Kristjana Margrét Harðardóttir, 46 ára, viðskiptafræðingur. Ragnar Þór Valgeirsson, 31 árs, stofnandi og tæknistjóri Hopp ehf. Sigrún Jensdóttir, 57 ára, mamma, amma og lesblinduráðgjafi. Þorsteinn Sturla Gunnarsson, 23 ára, leikstjóri og handritshöfundur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Lyf Heilbrigðismál Mest lesið Fáránlegar hugmyndir Haraldur F. Gíslason Skoðun Dökk heimsmynd Jóhanns Páls Hildur Sverrisdóttir Skoðun Hver á að mennta barnið mitt? Ólöf Ása Benediktsdóttir Skoðun Sund og kvíði Davíð Már Sigurðsson Skoðun Gefum okkur 5 mínútur á dag til að rækta félagsleg tengsl Dóra Guðrún Guðmundsdóttir Skoðun Hvernig líður þér í dag? Hildur Vilhelmsdóttir Skoðun Er okur á leigumarkaði? Reynir Böðvarsson Skoðun Gerum Áslaugu Örnu að formanni Sjálfstæðisflokksins! Einar Baldvin Árnason Skoðun Geðheilsa er samfélagsmál Halldóra Friðgerður Víðisdóttir Skoðun Er ekki bara best að hætta þessu bulli og kjósa? Óli Valur Pétursson Skoðun Skoðun Skoðun Er okur á leigumarkaði? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Skynsamleg orkunýting Eva Dögg Davíðsdóttir skrifar Skoðun Tímamót fyrir kvenheilsu Willum Þór Þórsson skrifar Skoðun Hver á að mennta barnið mitt? Ólöf Ása Benediktsdóttir skrifar Skoðun Óþarfa steinar í götunni Teitur Björn Einarsson skrifar Skoðun Stofnun Félags Hafnarverkamanna: Ástæður og áhrif Sverrir Fannberg Júlíusson skrifar Skoðun Heyrn er mannréttindi Kristbjörg Pálsdóttir skrifar Skoðun Hvernig líður þér í dag? Hildur Vilhelmsdóttir skrifar Skoðun Framtíð sjúkraliða, viðbótarnám og nýliðun til að efla heilbrigðisþjónustuna Sandra B. Franks skrifar Skoðun Orkuskipti við hafnir á Norðurlandi eystra Ottó Elíasson skrifar Skoðun Það er alltaf von að vekja fólk til vitundar um mikilvægi geðheilbrigðis Ellen Calmon skrifar Skoðun Heilbrigðisráðherra tekur stórt skref í krabbameinsforvörnum Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Skrepp í skimun, október tími umhugsunar Halla Signý Kristjánsdóttir,Líneik Anna Sævarsdóttir skrifar Skoðun Er ekki bara best að hætta þessu bulli og kjósa? Óli Valur Pétursson skrifar Skoðun Sálfræðimeðferð - Mannréttindi eða munaður? Pétur Maack Þorsteinsson skrifar Skoðun Geðheilsa er samfélagsmál Halldóra Friðgerður Víðisdóttir skrifar Skoðun Sund og kvíði Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Að bjarga mannslífi Högni Óskarsson skrifar Skoðun Sameiginlegt verkefni okkar allra Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Gefum okkur 5 mínútur á dag til að rækta félagsleg tengsl Dóra Guðrún Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Dökk heimsmynd Jóhanns Páls Hildur Sverrisdóttir skrifar Skoðun Við erum á allt öðrum stað Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Ungt afbrotafólk og mikilvægi endurhæfingar Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Fáránlegar hugmyndir Haraldur F. Gíslason skrifar Skoðun Hættið að hæða lýðræðið - Slítið stjórnarsamstarfinu! Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Gerum Áslaugu Örnu að formanni Sjálfstæðisflokksins! Einar Baldvin Árnason skrifar Skoðun Frá vinnustofum til borðstofa Halla Margrét Hinriksdóttir,Inga Minelgaite skrifar Skoðun Hingað og ekki lengra. En hvað svo? Heiðbrá Ólafsdóttir skrifar Skoðun Hvernig líður þér í vinnunni? Helena Katrín Hjaltadóttir,Íris Helga Gígju Baldursdóttir skrifar Skoðun Kvótakerfi stjórnmálaflokkanna Einar G. Harðarson skrifar Sjá meira
Opið bréf til Willums Þórs Þórssonar, heilbrigðisráðherra Kæri Willum Þór. Við erum ellefu einstaklingar sem erum með taugahrörnunarsjúkdóminn Spinal Muscular Atrophy (SMA) á ólíkum aldursskeiðum sem eigum það öll sameiginlegt að eiga okkur draum um lyf við sjúkdómi sem hefur mikil áhrif á vöðvastyrk, færni og hreyfigetu. Sá draumur varð að veruleika árið 2017 þegar Evrópska lyfjastofnunin veitti leyfi fyrir lyfinu Spinraza á Evrópumarkaði en vonir okkar urðu að engu 1. október 2018 þegar í ljós kom að Ísland, eins og Norðurlöndin, tók þá óskiljanlegu ákvörðun að takmarka lyfið fyrir þá sem voru undir 18 ára aldri þegar lyfið var samþykkt. Síðan þá hefur annað lyf, Evrysdi, verið samþykkt, en með sömu takmörkunum vegna aldurs. Hefur hópurinn frá þeim tíma staðið í stappi við heilbrigðiskerfið, sem neitar okkur um þessi lyf sem hafa þann möguleika að hægja á eða stöðva framvindu sjúkdómsins. Þess ber að geta að margt fólk með SMA hefur fengið styrk og færni til baka á lyfjunum Spinraza og Evrysdi, sem gefin eru fullorðnum einstaklingum í öðrum löndum. Laskað heilbrigðiskerfi Tveir einstaklingar sóttu um Spinraza í lok árs 2019 og fengu synjun í janúar 2020 „þar sem gagnreyndar upplýsingar skortir um árangur lyfsins hjá sjúklingum eldri en 18 ára auk þess sem að ekki er greiðsluþátttaka fyrir sjúklinga eldri en 18 ára á Norðurlöndunum.“ Fram kemur í synjun að ákvörðun byggi á gagnsemi lyfsins, kostnaði við greiðsluþátttöku í því og samanburði í viðmiðunarlöndum. Það hefur verið ómögulegt að kæra niðurstöðuna þar sem mörg okkar sem erum með SMA höfum ekki aðgang að taugalæknum og ekki er hægt að sækja um lyfin Spinraza eða Evrysdi nema í gegnum taugalækni. Þau okkar sem þó hafa taugalækna, hafa ekki stuðning síns læknis til þess að sækja um lyfið að nýju. Teljum við að niðurstaða íslenskra stjórnvalda sé ekki byggð á vísindalegum rökum þar sem rannsóknir sýna fram á að lyfið gagnist fullorðnum einstaklingum með SMA og er m.a. gefið í Bandaríkjunum, Frakklandi, Þýskalandi, Póllandi, Spáni o.fl. löndum sem við berum okkur saman við. The Lancet Neurology, virt læknatímarit, birti grein í apríl 2020 þar sem niðurstöður úr rannsókn á notkun Spinraza á fullorðnu fólki voru birtar. Niðurstöðurnar sýndu að lyfið væri öruggt og áhrifaríkt. Það bætti hreyfifærni óháð aldri einstaklinganna. Þessi rannsókn styður því notkun á lyfinu (Lancet Neurology. 2020. Nusinersen in adults with 5q spinal muscular atrophy: a non-interventional, multicentre, observational cohort study). 18 ára og hvað svo? Við erum ellefu sem fáum ekki lyf við SMA vegna þess að við vorum orðin 18 ára gömul þegar lyfið var loksins samþykkt á Íslandi. Sá yngsti var þá aðeins 18 ára og 10 mánaða. Allir sem voru yngri en 18 ára þegar Spinraza var samþykkt munu halda áfram að fá lyf ævina á enda. Þannig er dæmi um einstakling sem var yngri en 18 ára þegar lyfið var samþykkt, sem er í dag 21 árs og fær lyfið. Þannig munar aðeins þremur árum á tveimur einstaklingum með SMA á Íslandi, en annar fær lyf ævina á enda en hinn ekki, að óbreyttu. Að kasta krónum (og lífsgæðum) fyrir aura Á meðan við sem erum með SMA fáum ekki lyf fer okkur aftur. Sum okkar nota hjálpartæki á borð við hjólastóla, öndunarvélar og sondu og höfum stuðningsþörf í daglegu lífi til þess að auka lífsgæði okkar. Á meðan sjúkdómurinn versnar eykst þörf fyrir inngrip með hjálpartækjum, aukinni aðstoð og heilbrigðisþjónustu sem allt kostar skattgreiðendur mikla peninga. Þannig er líklegt að einhverjir sem ekki nota t.d. öndunarvélar í dag muni þurfa þær seinna meir ef hrörnunin heldur áfram án lyfjameðferðar. Þar fyrir utan erum við einstaklingar, og skattgreiðendur, sem eigum rétt á að lifa mannsæmandi lífi með reisn og njóta lífsins með fjölskyldum okkar, mökum, börnum og barnabörnum. Við vinnum og stundum nám og tökum virkan þátt í samfélaginu og við viljum halda því áfram. Við teljum að í þessu máli sé lítið gert úr þeim þætti að góðar líkur séu á að lyfið geti hægt á hrörnuninni eða stöðvað hana. Aukinn styrkur eða færni væri þá í raun fram úr væntingum. Hver einasti mánuður sem við þurfum að bíða skiptir máli því framþróun sjúkdómsins heldur áfram dag frá degi, og því liggur á að fá lyfin samþykkt svo núverandi geta og kraftar haldist. Eru allir jafnir fyrir lögum? Samkvæmt stjórnarskrá skulu allir vera jafnir fyrir lögum og njóta mannréttinda og öllum, sem þess þurfa, tryggður í lögum réttur til aðstoðar vegna sjúkleika. Um réttindi sjúklinga gilda lög nr. 74/1997. Samkvæmt 1. mgr. 3. gr. þeirra á sjúklingur rétt á fullkomnustu heilbrigðisþjónustu sem á hverjum tíma er völ á að veita. Um heilbrigðisþjónustu gilda lög nr. 40/2007. Samkvæmt 1. mgr. 1. gr. er markmið þeirra að allir landsmenn eigi kost á fullkomnustu heilbrigðisþjónustu sem á hverjum tíma eru tök á að veita til verndar andlegu, líkamlegu og félagslegu heilbrigði. Fólk með SMA nýtur ekki fullnægjandi heilbrigðisþjónustu í dag. Noregur endurskoðar ákvörðun sína Þann 10. apríl 2023 bárust fréttir frá Noregi um að stjórnvöld þar í landi hafi breytt skilyrðum fyrir lyfjagjöf við SMA og leyfa einstaklingum eldri en 18 ára að fá lyfið Spinraza frá 15. maí og er einnig til skoðunar að leyfa Evrysdi. Þetta gefur íslenskum stjórnvöldum brýna ástæðu til að endurskoða ákvörðun sína. Við skorum á heilbrigðisráðherra að beita sér fyrir því að ákvörðunin verði endurskoðuð! Ásthildur Jóna Guðmundsdóttir, 28 ára, viðskiptafræðingur. Guðrún Nanna Egilsdóttir, 28 ára, meistaranemi í næringarfræði, unnusta og hundamamma. Einar Sveinn Þórarinsson, 62 ára, vélstjóri og pabbi. Hallgrímur Eymundsson, 44 ára, tæknistjóri hugbúnaðarþróunar hjá Reykjavíkurborg. Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir, 29 ára, listfræðingur, doktorsnemi og mamma. Ísak Sigurðsson, þriggja barna faðir og hugbúnaðarsérfræðingur hjá Festi. Kristín Jónsdóttir, 29 ára, viðskiptafræðingur. Kristjana Margrét Harðardóttir, 46 ára, viðskiptafræðingur. Ragnar Þór Valgeirsson, 31 árs, stofnandi og tæknistjóri Hopp ehf. Sigrún Jensdóttir, 57 ára, mamma, amma og lesblinduráðgjafi. Þorsteinn Sturla Gunnarsson, 23 ára, leikstjóri og handritshöfundur.
Skoðun Framtíð sjúkraliða, viðbótarnám og nýliðun til að efla heilbrigðisþjónustuna Sandra B. Franks skrifar
Skoðun Það er alltaf von að vekja fólk til vitundar um mikilvægi geðheilbrigðis Ellen Calmon skrifar
Skoðun Heilbrigðisráðherra tekur stórt skref í krabbameinsforvörnum Halla Þorvaldsdóttir skrifar
Skoðun Skrepp í skimun, október tími umhugsunar Halla Signý Kristjánsdóttir,Líneik Anna Sævarsdóttir skrifar
Skoðun Gefum okkur 5 mínútur á dag til að rækta félagsleg tengsl Dóra Guðrún Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Hvernig líður þér í vinnunni? Helena Katrín Hjaltadóttir,Íris Helga Gígju Baldursdóttir skrifar