Andúð eða friður og fjölmenning Sigurvin Lárus Jónsson skrifar 10. apríl 2023 17:00 Andúð í garð trúarbragða hefur leyst kynþáttahyggju af hólmi á 21. öldinni. Þetta staðhæfir, barónessa Sayeeda Warsi, en hún er ein af áhrifamestu stjórnmálaleiðtogum Bretlands. Sayeeda Warsi er pakistönsk að uppruna og í þekktu viðtali við BBC sagði hún grundvallarbreytingu hafa átt sér stað í viðhorfum í sinn garð frá því að hún hóf þátttöku í stjórnmálum á námsárum sínum í Bretlandi. Stjórnmálaferill hennar hófst í mótmælum gegn kynþáttafordómum og andúð í garð útlendinga sem hún tók þátt í og segist hún þá hafa verið skilgreind í umhverfinu á grundvelli húðlitar og uppruna. Í dag er hún, eins og svo margir innflytjendur á Vesturlöndum, skilgreind á grundvelli trúar sinnar og sú breyting er að hennar mati afleiðing þess að spenna á milli trúarbragða og ofbeldisverk í nafni trúar hafa aukist á sama tíma og umburðarlyndi í garð trúarhefða á undir högg að sækja. Samskipti og sambúð eingyðistrúarbragðanna þriggja, gyðingdóms, kristni og íslam, eru þar mest áberandi, sem og sú andúð í garð trúarhefða sem birtist í málflutningi þeirra sem vilja vega að trúarbrögðum almennt. Hér á landi hefur umræða um trú ekki farið varhluta af þessari þróun og víða má í fjölmiðlum greina raddir sem tala gegn og smána trúarhefðir, þar á meðal íslam. Að baki ótta og andúð í garð múslima liggja í mörgum tilfellum þær hugmyndir að íslam sé framandi kristinni menningu, að af íslömskum áhrifum á Vesturlöndum stafi ógn og að múslimum sé hættara við að beita ofbeldi og hryðjuverkum í nafni trúar sinnar en öðrum. Múslimar eru friðelskandi fólk, hvað sem áróðri líður. Hryðjuverkamenn í þeim löndum, sem verst eru stödd hvað varðar hryðjuverk í heiminum kenna sig vissulega margir við íslam (skýrsla) en fórnarlömb hryðjuverka í þessum löndum eru jafnframt í yfirgnæfandi meirihluta múslimar og þeir ofbeldismenn sem framið hafa voðaverk á Vesturlöndum veigra sér ekki við að fórna mannslífum trúsystkina sinna. Það gefur auga leið að hvatinn til ofbeldis er ekki trúarbragðamismunur heldur sú óöld sem ríkt hefur í þessum löndum, meðal annars af völdum Vesturvelda. Múslimar eiga ekki að þurfa að gjalda fyrir eða svara fyrir glæpi ofbeldismanna, ekki frekar en að við eigum að svara fyrir þau ofbeldisverk sem framin eru í nafni kristinnar trúar. Íslam og kristni eru náskyld trúarbrögð og þó margt sé þar ólíkt er mun fleira sem sameinar trúarhefðirnar tvær. Það er fátt í fjallræðu Jesú og Faðir vori sem múslimar geta ekki heilshugar tekið undir og fimm stoðir íslam: trúarjátning; bæn; fasta; ölmusa; og pílagrímsferðir, eiga sannarlega hliðstæður í kristinni hefð. Í gegnum menningarsögu Evrópu hafa þessar náskyldu trúarhefðir verið í samtali og samkeppni, sem hefur jöfnum höndum verið gjöfult og einkennst af spennu. Íslömsk áhrif á vestræna menningu eru þannig ekki nýtilkomin og múslimar hafa fært okkur mikinn auð í formi lista, handverks og vísinda. Ber þar hæst að nefna þekkingu á sviði raunvísinda, á borð við algebru, stjörnufræði, eðlis- og efnafræði, og hugvísinda, en endurreisnin byggði á fornum textum höfunda á borð við Aristóteles sem múslimar varðveittu en höfðu glatast í hinni kristnu Evrópu. Þá hefur íslömsk trúarhugsun haft víðtæk áhrif á kristna guðfræði. Sayeeda Warsi hefur mótmælt þeim röddum í breskum stjórnmálum sem vilja banna tjáningu trúar í opinberum byggingum, sem hafna styrkjum til skóla sem leyfa trúarlega iðkun og sem jaðarsetja trúarhefðir og gera lítið úr trú fólks. Það samfélag sem krefst þess að fólk fari í felur með trú sína og afneiti hefðum sínum, getur ekki talist réttlátt að hennar mati. Við sem hér búum þurfum ekki að endurtaka mistök nágrannaþjóða okkar og getum lagt okkar af mörkum til að minnka fordóma og auka samtal við þau í samfélagi okkar sem tilheyra annarri trúar og menningarhefð en meirihlutinn. Það á jafnt við um allar trúarhefðir og þær raddir sem krefjast þöggunar á trúarhefðum ógna ekki einungis öðrum trúarbrögðum, heldur ekki síður kristindóminum. Á sama hátt og við höfum tekið stórtæk skref í átt til þess að virða fjölbreytileika mannlífs í garð kynferðis og kynhneigðar, þurfum við að vinna að auknu umburðarlyndi í garð trúarbragða. Leiðin til friðar er frelsi til að játa trú sína blygðunarlaust og að biðja saman óhrædd, hver sem við erum og hvaðan sem við komum. Það er erindi páskaþáttar Fríkirkjunnar í Reykjavík, Friður og fjölmenning, þar sem hindúi, múslimi, ásatrúarmaður, Hjálpræðisherskona og úkraínsk flóttakona sameinast okkur í bæn fyrir friði. Höfundur er prestur við Fríkirkjuna í Reykjavík. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Trúmál Sigurvin Lárus Jónsson Mest lesið Bannað að lækna sykursýki II Lukka Pálsdóttir Skoðun Barnaskapur Bjarna Ben; Fjölmargar þjóðir með meiri kaupmátt en við! Ole Anton Bieltvedt Skoðun Sigurður Ingi og óverðtryggingin Hjalti Þórisson Skoðun Jæja, ræðum þá þetta dásamlega Evrópusamband Haraldur Ólafsson Skoðun Varnarveggur gegn vonbrigðum Sanna Magdalena Mörtudóttir Skoðun Flokkur fólksins vill efla byggð um land allt! Lilja Rafney Magnúsdóttir Skoðun Hægri menn vega að heilbrigðiskerfinu Stefán Ólafsson Skoðun Af hverju ég styð Samfylkinguna – og Hannes Sigurbjörn Jónsson Ásbjörn Þór Ásbjörnsson Skoðun Þrælakistur samtímans? Gunnar Hólmsteinn Ársælsson Skoðun Hvað kostar vímuefnavandinn? Lilja Sif Þorsteinsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Hvert er fóðrið til að skipulögð glæpastarfsemi geti þrifist hér á landi? Jú, villuráfandi stefnulaus ungmenni! Davíð Bergmann skrifar Skoðun „Útlendingar“ og „þetta fólk“ Jasmina Vajzović Crnac skrifar Skoðun Erum við ekki betri en Talibanar? Hildur Þórðardóttir skrifar Skoðun Af hverju ég styð Samfylkinguna – og Hannes Sigurbjörn Jónsson Ásbjörn Þór Ásbjörnsson skrifar Skoðun Lyftistöng fyrir samfélagið Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Stöndum með ungu fólki og fjölskyldum Ragna Sigurðardóttir,Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Þrælakistur samtímans? Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Bannað að lækna sykursýki II Lukka Pálsdóttir skrifar Skoðun Hvað kostar vímuefnavandinn? Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Hægri menn vega að heilbrigðiskerfinu Stefán Ólafsson skrifar Skoðun Jæja, ræðum þá þetta dásamlega Evrópusamband Haraldur Ólafsson skrifar Skoðun Kvikmyndagerð á Íslandi: Næstu skref Lilja Dögg Alfreðsdóttir skrifar Skoðun Sigurður Ingi og óverðtryggingin Hjalti Þórisson skrifar Skoðun Varnarveggur gegn vonbrigðum Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Flokkur fólksins vill efla byggð um land allt! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Barnaskapur Bjarna Ben; Fjölmargar þjóðir með meiri kaupmátt en við! Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Gekk ég yfir sjó og land og ríkisstofnanir líka Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Getur þú fengið þá hjálp sem þú þarft ef andlega heilsan hrörnar? Sigurrós Eggertsdóttir skrifar Skoðun Skilum skömminni Elín Birna Olsen skrifar Skoðun Reynir Samband sveitarfélaga að spilla gerð kennarasamninga? Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Hefur sálfræðileg meðferð áhrif á líkamlegt heilbrigði? Rúnar Helgi Andrason skrifar Skoðun Vaxtahækkanir og brotið traust - hver ber ábyrgð? Sandra B. Franks skrifar Skoðun Rödd friðar þarf að hljóma skærar Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Af skynsemi Vegagerðarinnar Magnús Rannver Rafnsson skrifar Skoðun Nýja stjórnarskráin — Alþingi rjúfi stöðnunina með stjórnlagaþingi Stjórn Stjórnarskrárfélagsins skrifar Skoðun Nýtt fangelsi – fyrir öruggara samfélag Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Ísland og orkuskiptin: Styðjum þróun á jarðhita og alþjóðlegt samstarf Ester Halldórsdóttir skrifar Skoðun Ærin verkefni næstu ár Ásbjörg Kristinsdóttir skrifar Skoðun Kominn tími á öðruvísi stjórnmál Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Furðuleg réttlæting á hækkun verðtryggðra vaxta Marinó G. Njálsson skrifar Sjá meira
Andúð í garð trúarbragða hefur leyst kynþáttahyggju af hólmi á 21. öldinni. Þetta staðhæfir, barónessa Sayeeda Warsi, en hún er ein af áhrifamestu stjórnmálaleiðtogum Bretlands. Sayeeda Warsi er pakistönsk að uppruna og í þekktu viðtali við BBC sagði hún grundvallarbreytingu hafa átt sér stað í viðhorfum í sinn garð frá því að hún hóf þátttöku í stjórnmálum á námsárum sínum í Bretlandi. Stjórnmálaferill hennar hófst í mótmælum gegn kynþáttafordómum og andúð í garð útlendinga sem hún tók þátt í og segist hún þá hafa verið skilgreind í umhverfinu á grundvelli húðlitar og uppruna. Í dag er hún, eins og svo margir innflytjendur á Vesturlöndum, skilgreind á grundvelli trúar sinnar og sú breyting er að hennar mati afleiðing þess að spenna á milli trúarbragða og ofbeldisverk í nafni trúar hafa aukist á sama tíma og umburðarlyndi í garð trúarhefða á undir högg að sækja. Samskipti og sambúð eingyðistrúarbragðanna þriggja, gyðingdóms, kristni og íslam, eru þar mest áberandi, sem og sú andúð í garð trúarhefða sem birtist í málflutningi þeirra sem vilja vega að trúarbrögðum almennt. Hér á landi hefur umræða um trú ekki farið varhluta af þessari þróun og víða má í fjölmiðlum greina raddir sem tala gegn og smána trúarhefðir, þar á meðal íslam. Að baki ótta og andúð í garð múslima liggja í mörgum tilfellum þær hugmyndir að íslam sé framandi kristinni menningu, að af íslömskum áhrifum á Vesturlöndum stafi ógn og að múslimum sé hættara við að beita ofbeldi og hryðjuverkum í nafni trúar sinnar en öðrum. Múslimar eru friðelskandi fólk, hvað sem áróðri líður. Hryðjuverkamenn í þeim löndum, sem verst eru stödd hvað varðar hryðjuverk í heiminum kenna sig vissulega margir við íslam (skýrsla) en fórnarlömb hryðjuverka í þessum löndum eru jafnframt í yfirgnæfandi meirihluta múslimar og þeir ofbeldismenn sem framið hafa voðaverk á Vesturlöndum veigra sér ekki við að fórna mannslífum trúsystkina sinna. Það gefur auga leið að hvatinn til ofbeldis er ekki trúarbragðamismunur heldur sú óöld sem ríkt hefur í þessum löndum, meðal annars af völdum Vesturvelda. Múslimar eiga ekki að þurfa að gjalda fyrir eða svara fyrir glæpi ofbeldismanna, ekki frekar en að við eigum að svara fyrir þau ofbeldisverk sem framin eru í nafni kristinnar trúar. Íslam og kristni eru náskyld trúarbrögð og þó margt sé þar ólíkt er mun fleira sem sameinar trúarhefðirnar tvær. Það er fátt í fjallræðu Jesú og Faðir vori sem múslimar geta ekki heilshugar tekið undir og fimm stoðir íslam: trúarjátning; bæn; fasta; ölmusa; og pílagrímsferðir, eiga sannarlega hliðstæður í kristinni hefð. Í gegnum menningarsögu Evrópu hafa þessar náskyldu trúarhefðir verið í samtali og samkeppni, sem hefur jöfnum höndum verið gjöfult og einkennst af spennu. Íslömsk áhrif á vestræna menningu eru þannig ekki nýtilkomin og múslimar hafa fært okkur mikinn auð í formi lista, handverks og vísinda. Ber þar hæst að nefna þekkingu á sviði raunvísinda, á borð við algebru, stjörnufræði, eðlis- og efnafræði, og hugvísinda, en endurreisnin byggði á fornum textum höfunda á borð við Aristóteles sem múslimar varðveittu en höfðu glatast í hinni kristnu Evrópu. Þá hefur íslömsk trúarhugsun haft víðtæk áhrif á kristna guðfræði. Sayeeda Warsi hefur mótmælt þeim röddum í breskum stjórnmálum sem vilja banna tjáningu trúar í opinberum byggingum, sem hafna styrkjum til skóla sem leyfa trúarlega iðkun og sem jaðarsetja trúarhefðir og gera lítið úr trú fólks. Það samfélag sem krefst þess að fólk fari í felur með trú sína og afneiti hefðum sínum, getur ekki talist réttlátt að hennar mati. Við sem hér búum þurfum ekki að endurtaka mistök nágrannaþjóða okkar og getum lagt okkar af mörkum til að minnka fordóma og auka samtal við þau í samfélagi okkar sem tilheyra annarri trúar og menningarhefð en meirihlutinn. Það á jafnt við um allar trúarhefðir og þær raddir sem krefjast þöggunar á trúarhefðum ógna ekki einungis öðrum trúarbrögðum, heldur ekki síður kristindóminum. Á sama hátt og við höfum tekið stórtæk skref í átt til þess að virða fjölbreytileika mannlífs í garð kynferðis og kynhneigðar, þurfum við að vinna að auknu umburðarlyndi í garð trúarbragða. Leiðin til friðar er frelsi til að játa trú sína blygðunarlaust og að biðja saman óhrædd, hver sem við erum og hvaðan sem við komum. Það er erindi páskaþáttar Fríkirkjunnar í Reykjavík, Friður og fjölmenning, þar sem hindúi, múslimi, ásatrúarmaður, Hjálpræðisherskona og úkraínsk flóttakona sameinast okkur í bæn fyrir friði. Höfundur er prestur við Fríkirkjuna í Reykjavík.
Skoðun Hvert er fóðrið til að skipulögð glæpastarfsemi geti þrifist hér á landi? Jú, villuráfandi stefnulaus ungmenni! Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Af hverju ég styð Samfylkinguna – og Hannes Sigurbjörn Jónsson Ásbjörn Þór Ásbjörnsson skrifar
Skoðun Barnaskapur Bjarna Ben; Fjölmargar þjóðir með meiri kaupmátt en við! Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Getur þú fengið þá hjálp sem þú þarft ef andlega heilsan hrörnar? Sigurrós Eggertsdóttir skrifar
Skoðun Nýja stjórnarskráin — Alþingi rjúfi stöðnunina með stjórnlagaþingi Stjórn Stjórnarskrárfélagsins skrifar
Skoðun Ísland og orkuskiptin: Styðjum þróun á jarðhita og alþjóðlegt samstarf Ester Halldórsdóttir skrifar