„Bremenports segist lenda á þagnarmúr hjá íslenska ríkinu,“ er fyrirsögn fréttar í austfirska héraðsmiðlinum Austurfrétt, sem birtist í dymbilvikunni. Þar er greint frá meginefni viðtals við Dr. Lars Stemmler, yfirmann alþjóðaverkefna hjá Bremenports, í nýjasta tölublaði Austurgluggans, sem ritstjórinn Gunnar Gunnarsson er höfundur að.
Fram kemur að tveir vísindamenn á vegum Bremenports hafi í ágúst í fyrrasumar dvalið um hríð í Langanesbyggð til að taka út innviði og samfélagið á svæðinu. Þeirra mikilvægustu niðurstöður hafi verið að rétt væri að halda áfram með verkefnið.
Hins vegar væru hindranir í veginum. Stærstar þær að raforkukerfið á Norðausturlandi sé það veikbyggt að það anni engan veginn því sem þurfi við framkvæmdirnar. Þá er sagt spila inn í að íslensk stjórnvöld hafi ekki fengist til að svara óskum Bremenports um áframhaldandi samstarf.
Sagt er frá stofnun þróunarfélagsins í þessari frétt Stöðvar 2 þann 11. apríl 2019 en þar má sjá myndskeið af útliti hafnarmannvirkjanna:
Hér er sagt frá samstarfssamningi Bremenports og sveitarfélaganna sem undirritaður var árið 2014 í Ráðherrabústaðnum:
„Okkar mat er að ríkisstjórnin sé of upptekin við vindorkumál. Hafandi sagt það þá skrifuðum við undir viljayfirlýsingu við ríkið árið 2016.
Síðustu misseri höfum við gert nokkrar tilraunir til að taka upp þráðinn úr henni, meðal annars í gegnum diplómatískar leiðir. Íslenska sendiráðið í Berlín var mjög hjálplegt og þýska sendiráðið í Reykjavík reyndi að hjálpa líka, en við lentum á þagnarmúr,“ hefur austfirski fréttamiðillinn eftir fulltrúa Bremenports.
Hann telur þó ekki hægt að segja að íslenska ríkið hafi ekki staðið við sínar skuldbindingar. Fremur vanti þaðan áframhaldandi samstarfsvilja. Útgangspunktur viljayfirlýsingarinnar hafi verið að skrifa sameiginlega skýrslu um Finnafjarðarverkefnið. Innviðaráðuneytið hafi gert hana og hún birt.
„Ef það er skilningur íslenska ríkisins að það hafi þar með staðið við sitt, þá er lítið við því að segja. Við lögðum hins vegar annan skilning í viljayfirlýsinguna, sem var sá að skýrslan væri upphafið að frekari samvinnu,“ segir Dr. Lars Stemmler.
Aðspurður segir hann næstu skref vera að reyna að endurvekja samræðurnar við íslenska ríkið. Það sé þó erfitt ef engin áheyrn fáist, segir í Austurfrétt.
Hugmyndir um hafnargerð við Bakkaflóa undir Langanesi komust fyrst að ráði í opinbera umræðu árið 2005 þegar höfn í Gunnólfsvík var samþykkt inn á aðalskipulag Skeggjastaðahrepps en þar er þorpið Bakkafjörður. Ári síðar, 2006, sameinaðist Skeggjastaðahreppur Þórshafnarhreppi undir nafninu Langanesbyggð.
Hugmyndin um Gunnólfsvíkurhöfn þróaðist síðar yfir í mun stærri áform. Árið 2011 samþykkti sveitarstjórn Langanesbyggðar að setja stórskipahöfn við Finnafjörð inn á aðalskipulag ásamt lóðum undir olíu- og gasiðnað en einnig stóran alþjóðaflugvöll á Langanesi. Sveitarstjórnin var þó gerð afturreka með hluta áformanna áður en Skipulagsstofnun féllst á aðalskipulagið árið 2013:
Framan af voru menn einkum með norðurslóðasiglingar og olíu- og gasvinnslu á Drekasvæðinu í huga fyrir höfn í Finnafirði. Flotahöfn NATO og öryggishöfn norðurslóða á vegum Landhelgisgæslunnar á aðgreindu svæði í Gunnólfsvík hafa síðar blandast inn í umræðuna.
Sem iðnaðarráðherra mætti Össur Skarphéðinsson á svæðið árið 2009 með skýrslu undir hendi um þjónustuhöfn olíuleitar um leið og hann hratt Drekaútboðinu af stað. Síðar sem utanríkisráðherra ræddi hann við fulltrúa Kínverja um umskipunarhöfn vegna norðurslóðasiglinga en athygli vakti að kínverski sendiherrann á Íslandi fór haustið 2010 í Finnafjörð að skoða aðstæður, eins og heyra má um í þessari frétt:
Hér sagði Össur frá viðræðum við Kínverja árið 2011:
Á ráðstefnu í Reykjavík árið 2012 fjallaði Össur einnig um þessar viðræður:
Núna er efst á baugi rafmagnsframleiðsla með vindmyllum sem nýtt yrði til grænnar eldsneytisframleiðslu, einkum í formi vetnis. Segir talsmaður Bremenports í Austurfrétt að ýmsir aðilar hafi lýst áhuga á að koma upp slíkum rekstri í Finnafirði án þess þó að lagt hafi verið í mikla markaðssetningu á verkefninu.
„Þessir aðilar hringja ýmist í okkur eða Eflu og óska eftir fundum. Við erum hikandi því við viljum þróa verkefnið frekar með samfélaginu því við þurfum til að mynda að taka tillit til ferðamennskunnar. Við komumst ekki lengra með málið fyrr en íslenska ríkið hefur lagt línurnar um vindorkuna. Síðan getum við eða Efla haldið áfram,“ segir Lars Stemmler í viðtalinu við Austurgluggann.
Fjallað var um þessi nýjustu áform í beinni útsendingu Stöðvar 2 af Gunnólfsvíkurfjalli sumarið 2021:
Meðal íbúa norðaustanlands hafa jafnan verið skiptar skoðanir um verkefnið, eins og heyra má um hér:
