Streymisstríðið og Backstreet Boys Björn Berg Gunnarsson skrifar 14. mars 2023 08:01 Það er langbest að viðurkenna það bara. Backstreet Boys eru á leið til landsins og það hristir aðeins upp í farangursrýminu. Auðvitað rifjast upp eins og einn og einn slagari en sömuleiðis minningar um þá gömlu góðu daga þegar geisladiskakaup voru sennilega meginþorri vísitölu neysluverðs unglinga. Þegar besta lag sveitarinnar, Everybody eða Backstreet‘s Back (jú víst, láttu ekki svona), ruddist inn í útvörp og sjónvörp landsmanna árið 1997 voru einungis fjögur ár frá því strákunum var fyrst klastrað saman. Þau voru ansi örlát í skilgreiningunni á „back“ eða endurkomu á þessum tíma. Þessari merkilegu endurkomu fylgdi að tveimur árum liðnum platan Millennium og allt ætlaði um koll að keyra. 15 ára tekjusamdráttur Millennium er vissulega merkileg fyrir margra hluta sakir en í mínum huga ekki síst vegna þess að akkúrat á þeim tíma sem hún kleif hvað hæst á vinsældalistunum (hún seldist í 11 milljónum eintaka) náði sala geisladiska hámarki á heimsvísu. Ekki bara það heldur urðu tekjur tónlistariðnaðarins meiri en þær höfðu nokkru sinni áður verið. Hvort það var strákunum að kenna, plötunni eða einhverju öðru (svo sem ólöglegu niðurhali) hófst með útgáfu Millennium tímabil stöðugs samdráttar í tekjum iðnaðarins sem snérist ekki í vöxt að nýju fyrr en 15 árum síðar. Hér skal þó tekið fram að um tekjur iðnaðarins sjálfs er að ræða og ekki er tekið tillit til þeirra tekna sem tónlistarfólk hefur sem dæmi þénað af tónleikahaldi á tímabilinu. Sömuleiðis er gott að hafa í huga að tekjur jafngilda ekki arðsemi. Útgáfu plötu, geisladisks eða snældu fylgir heilmikill kostnaður við framleiðslu, dreifingu og smásölu sem útgefendur tónlistar á vefnum þurfa ekki að hafa áhyggjur af í sama mæli. Tekjur af streymi tónlistar vega því á endanum talsvert þyngra í vösum þeirra sem í hlut eiga en plötusala. Streymið tekið við Eins og sjá má á myndinni að ofan hefur nokkuð heilbrigður tekjuvöxtur verið í greininni frá því botninum var náð árið 2014. Til gamans má geta að Taylor Swift átti þá mest seldu plötu ársins. Vöxtinn má að nær öllu leyti rekja til streymis, sem tekið hefur við af niðurhali sem vaxtarbroddur í dreifingu og sölu stafrænnar tónlistar. Ef litið er framhjá kínverskum streymisveitum virðist sem slagurinn um yfirburðarstöðu á streymismarkaðinum standi á milli Spotify og Apple. Þar sem rekstur streymisveitu hefur sjaldan ef nokkru sinni skilað hagnaði hefur megináhersla þeirra sem keppa á markaðinum verið að ná sem mestum fjölda áskrifenda eins hratt og mögulegt er. Á einhverjum tímapunkti hljóti að koma að því að reksturinn verði arðbær og þeir stærstu muni hagnast mest. Þannig hefur í það minnsta verið talað. Á myndinni að neðan sjáum við sundurliðun á áskrifendafjölda helstu streymisveitna, utan þeirra kínversku. Þann fyrirvara skal setja við Amazon og YouTube að tónlistarstreymi getur verið pakkað saman með annarri þjónustu. Þá er streymi á Google Play ekki tekið með, en síðast þegar fréttir bárust af þeim, vorið 2019, greiddu 15 milljónir áskrifenda fyrir þjónustuna. Loks geta tekjur borist frá fríu streymi þar sem hlustandinn þarf að sætta sig við að hlusta á auglýsingar. Eftir mjög öfluga innkomu á markaðinn hefur talsvert dregið úr vexti Apple Music. Undanfarin ár hefur áskrifendum Spotify fjölgað mun hraðar en hjá samkeppnisaðilanum en hvaða áhrif hefur það haft á reksturinn? Hvenær fer Spotify að skila hagnaði? Það er þolinmótt fjármagnið sem lagt hefur verið inn í Spotify. Þrátt fyrir þessa miklu fjölgun áskrifenda og tekjuaukningu samhliða því hefur veitan aldrei verið rekin réttu megin við núllið. Vissulega eru fjárfestingar fyrirtækisins enn mjög miklar en fjárfestar virðast vera orðnir nokkuð óþreyjufullir. Hlutabréfaverðið fór hæst snemma árs 2021 en hefur frá þeim tíma fallið um 2/3. Stærsti aðilinn í helsta vaxtarbroddi dreifingar tónlistar í dag, í iðnaði í örum vexti hefur enn ekki getað skilað hagnaði. Enn fjölgar áskrifendum þó hratt og samkeppninni því langt í frá lokið. Þegar mesta vaxtarfasanum lýkur tekur hefðbundnari rekstur með áherslu á arðsemi væntanlega við og þá verður spennandi að sjá hvort kenningin sem allt virðist byggja á þessa dagana heldur; að flestir áskrifendur skili mestum hagnaði. Sú virðist raunin í það minnsta alls ekki vera í dag. Höfundur er deildarstjóri Greiningar og fræðslu Íslandsbanka. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Björn Berg Gunnarsson Tónleikar á Íslandi Mest lesið Carbfix: Stærsta framlag Íslands í loftslagsmálum heimsins Sævar Freyr Þráinsson Skoðun Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Mengum meira Heiðar Guðjónsson Skoðun Hvað verður um Kára? Helga Sigrún Harðardóttir Skoðun Sigmundi Davíð svarað Björn Bjarnason Skoðun Coda Terminal hefur ekki áhrif á neysluvatnsból höfuðborgarsvæðisins Sigrún Tómasdóttir Skoðun Af hverju leka gluggar fyrr en áður? Böðvar Bjarnason Skoðun Ferðatryggingar og val á kreditkorti Svandís Edda Hólm Jónudóttir Skoðun Að óttast blokkir Ásta Logadóttir Skoðun Halldór 05.07.2024 Halldór Skoðun Skoðun Carbfix: Stærsta framlag Íslands í loftslagsmálum heimsins Sævar Freyr Þráinsson skrifar Skoðun Sigmundi Davíð svarað Björn Bjarnason skrifar Skoðun Coda Terminal hefur ekki áhrif á neysluvatnsból höfuðborgarsvæðisins Sigrún Tómasdóttir skrifar Skoðun Líf og dauði leikur á hnífsegg Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun Mengum meira Heiðar Guðjónsson skrifar Skoðun Hvað verður um Kára? Helga Sigrún Harðardóttir skrifar Skoðun Að eiga tertuna og borða hana líka – svar til formanns Hildur Sverrisdóttir skrifar Skoðun Hik er sama og tap Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun Af hverju leka gluggar fyrr en áður? Böðvar Bjarnason skrifar Skoðun Hluta þjóðarinnar hent út í kuldann – hinn baðar sig í sólinni Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Að óttast blokkir Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Engin gúrka hjá Blaðamannafélaginu Sigríður Dögg Auðunsdóttir,Freyja Steingrímsdóttir skrifar Skoðun Stórnotendur eru kjölfestan í íslenska raforkukerfinu Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Ert þú í góðu netsambandi? Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun Evrópa og myrkrið framundan Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Heilræði fyrir Nýhaldið Sigmundur Davíð Gunnlaugsson skrifar Skoðun Glútenlaust gull á grillið Anna Gunndís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Kaupin á eyrinni Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Lokunaruppboð í Kauphöllinni Baldur Thorlacius skrifar Skoðun Viðreisn mun leggja fram tillögu um íbúakosningu um Coda Terminal verkefnið í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Ferðatryggingar og val á kreditkorti Svandís Edda Hólm Jónudóttir skrifar Skoðun Af hverju að byggja Coda Terminal? Ólafur Elínarson,Sandra Ósk Snæbjörnsdóttir skrifar Skoðun Hljóð úr horni Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun ESB fyrir almenning Oddný G. Harðardóttir skrifar Skoðun Strámaðurinn mikli Kristján Hreinsson skrifar Skoðun Árið er 2024 Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Samkeppni í nýju ljósi Páll Hermannsson skrifar Skoðun Það er verið að grafa dýpri fátæktargjá Rúnar Sigurjónsson skrifar Skoðun „Hæ ástin, þarf að millifæra, getur þú samþykkt beiðnina?“ Heiðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Algeng þvæla um Evrópusambandið Jón Frímann Jónsson skrifar Sjá meira
Það er langbest að viðurkenna það bara. Backstreet Boys eru á leið til landsins og það hristir aðeins upp í farangursrýminu. Auðvitað rifjast upp eins og einn og einn slagari en sömuleiðis minningar um þá gömlu góðu daga þegar geisladiskakaup voru sennilega meginþorri vísitölu neysluverðs unglinga. Þegar besta lag sveitarinnar, Everybody eða Backstreet‘s Back (jú víst, láttu ekki svona), ruddist inn í útvörp og sjónvörp landsmanna árið 1997 voru einungis fjögur ár frá því strákunum var fyrst klastrað saman. Þau voru ansi örlát í skilgreiningunni á „back“ eða endurkomu á þessum tíma. Þessari merkilegu endurkomu fylgdi að tveimur árum liðnum platan Millennium og allt ætlaði um koll að keyra. 15 ára tekjusamdráttur Millennium er vissulega merkileg fyrir margra hluta sakir en í mínum huga ekki síst vegna þess að akkúrat á þeim tíma sem hún kleif hvað hæst á vinsældalistunum (hún seldist í 11 milljónum eintaka) náði sala geisladiska hámarki á heimsvísu. Ekki bara það heldur urðu tekjur tónlistariðnaðarins meiri en þær höfðu nokkru sinni áður verið. Hvort það var strákunum að kenna, plötunni eða einhverju öðru (svo sem ólöglegu niðurhali) hófst með útgáfu Millennium tímabil stöðugs samdráttar í tekjum iðnaðarins sem snérist ekki í vöxt að nýju fyrr en 15 árum síðar. Hér skal þó tekið fram að um tekjur iðnaðarins sjálfs er að ræða og ekki er tekið tillit til þeirra tekna sem tónlistarfólk hefur sem dæmi þénað af tónleikahaldi á tímabilinu. Sömuleiðis er gott að hafa í huga að tekjur jafngilda ekki arðsemi. Útgáfu plötu, geisladisks eða snældu fylgir heilmikill kostnaður við framleiðslu, dreifingu og smásölu sem útgefendur tónlistar á vefnum þurfa ekki að hafa áhyggjur af í sama mæli. Tekjur af streymi tónlistar vega því á endanum talsvert þyngra í vösum þeirra sem í hlut eiga en plötusala. Streymið tekið við Eins og sjá má á myndinni að ofan hefur nokkuð heilbrigður tekjuvöxtur verið í greininni frá því botninum var náð árið 2014. Til gamans má geta að Taylor Swift átti þá mest seldu plötu ársins. Vöxtinn má að nær öllu leyti rekja til streymis, sem tekið hefur við af niðurhali sem vaxtarbroddur í dreifingu og sölu stafrænnar tónlistar. Ef litið er framhjá kínverskum streymisveitum virðist sem slagurinn um yfirburðarstöðu á streymismarkaðinum standi á milli Spotify og Apple. Þar sem rekstur streymisveitu hefur sjaldan ef nokkru sinni skilað hagnaði hefur megináhersla þeirra sem keppa á markaðinum verið að ná sem mestum fjölda áskrifenda eins hratt og mögulegt er. Á einhverjum tímapunkti hljóti að koma að því að reksturinn verði arðbær og þeir stærstu muni hagnast mest. Þannig hefur í það minnsta verið talað. Á myndinni að neðan sjáum við sundurliðun á áskrifendafjölda helstu streymisveitna, utan þeirra kínversku. Þann fyrirvara skal setja við Amazon og YouTube að tónlistarstreymi getur verið pakkað saman með annarri þjónustu. Þá er streymi á Google Play ekki tekið með, en síðast þegar fréttir bárust af þeim, vorið 2019, greiddu 15 milljónir áskrifenda fyrir þjónustuna. Loks geta tekjur borist frá fríu streymi þar sem hlustandinn þarf að sætta sig við að hlusta á auglýsingar. Eftir mjög öfluga innkomu á markaðinn hefur talsvert dregið úr vexti Apple Music. Undanfarin ár hefur áskrifendum Spotify fjölgað mun hraðar en hjá samkeppnisaðilanum en hvaða áhrif hefur það haft á reksturinn? Hvenær fer Spotify að skila hagnaði? Það er þolinmótt fjármagnið sem lagt hefur verið inn í Spotify. Þrátt fyrir þessa miklu fjölgun áskrifenda og tekjuaukningu samhliða því hefur veitan aldrei verið rekin réttu megin við núllið. Vissulega eru fjárfestingar fyrirtækisins enn mjög miklar en fjárfestar virðast vera orðnir nokkuð óþreyjufullir. Hlutabréfaverðið fór hæst snemma árs 2021 en hefur frá þeim tíma fallið um 2/3. Stærsti aðilinn í helsta vaxtarbroddi dreifingar tónlistar í dag, í iðnaði í örum vexti hefur enn ekki getað skilað hagnaði. Enn fjölgar áskrifendum þó hratt og samkeppninni því langt í frá lokið. Þegar mesta vaxtarfasanum lýkur tekur hefðbundnari rekstur með áherslu á arðsemi væntanlega við og þá verður spennandi að sjá hvort kenningin sem allt virðist byggja á þessa dagana heldur; að flestir áskrifendur skili mestum hagnaði. Sú virðist raunin í það minnsta alls ekki vera í dag. Höfundur er deildarstjóri Greiningar og fræðslu Íslandsbanka.
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun Coda Terminal hefur ekki áhrif á neysluvatnsból höfuðborgarsvæðisins Sigrún Tómasdóttir skrifar
Skoðun Viðreisn mun leggja fram tillögu um íbúakosningu um Coda Terminal verkefnið í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson skrifar
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun