Vesen um veganjól ekkert miðað við áður Hallgerður Kolbrún E. Jónsdóttir skrifar 4. desember 2021 20:31 Í dag er mun auðveldara að vera grænkeri um jól en fyrir bara nokkrum árum síðan. Vísir/Adelina Úrval á vegan-fæði hefur aukist gríðarlega undanfarin ár í takt við breyttar matarvenjur landsmanna. Íslenskir framleiðendur hafa verið að auka framleiðslu sína til að koma til móts við grænkera, sérstaklega fyrir jólin. Jólin nálgast óðfluga og flestir eru líklega farnir að undirbúa jólamatinn. En hvað er í boði fyrir fjölskyldumeðlimina sem eru vegan og eru heldur ólíklegir til að bragða á jólasteikinni? Nú eru ýmsar hátíðarsteikur í boði úti í búð sem eru alveg lausar við dýraafurðir.Vísir/Adelina Vegan samfélagið hefur stækkað gríðarlega á síðustu árum og má til dæmis sjá það á Facebook-hópnum Vegan-Ísland, en 24 þúsund manns eru meðlimir í hópnum. Því er ekki skrítið að verslanir hafi fundið fyrir breytingu á eftirspurn á síðustu árum. „Eins og við gerðum fyrir jólin í fyrra og munum gera aftur núna við vorum bara með tilbúna matarbakka. Fólk kom og fékk steikina, sósuna og salatið. Allt sem þurfti í jólamatinn,“ segir Magnús Reyr Agnarsson, einn eigenda Veganbúðarinnar. Hnetusteikin klassísk en grænkerar nýungagjarnir Veganbúðin er stærsta vegan-sérverslunin í heiminum en aðrar verslanir hafa jafnframt verið að auka við úrvalið hjá sér. Lilja Kristín Birgisdóttir markaðssérfræðingur hjá Krónunni.Vísir/Adelina „Við erum að sjá mikla aukningu og það er meiri fjölbreytni en áður og sérstaklega ef við horfum núna á jólin. Það er ekkert svo langt síðan fólk þurfti að hlaupa á milli verslana til að grípa sér vegan hátíðarsteik en í ár erum við að horfa á níu skilgreindar vegan-hátíðarsteikur og fullt annað sem er síðan hægt að gera frá grunni,“ segir Lilja Kristín Birgisdóttir markaðssérfræðingur hjá Krónunni. „Hnetusteikin er klassísk en það hefur orðið svo gríðarleg þroun í þessu, það er komið svo margt annað í staðin. Vegan fólk eins og annað fólk langar að prófa nýjar útgáfur,“ segir Magnús. „Það hefur auðvitað stóraukist. Það er mikið verið að kalla eftir vörum í þessum flokki. Mesta breytingin er úrvalið og gæðin líka, þau eru alltaf að verða betri,“ segir Baldur Ólafsson, markaðsstjóri Bónus. Úrval vegan-vara hefur aukist gríðarlega á síðustu árum.Vísir/Adelina Neysluvenjur breyst og ákall eftir fæði úr jurtaríkinu Það er ekki bara úrval á veganvörum sem hefur breyst heldur neysluvenjur neytenda. „Það eru kannski margir einstaklingar innan sömu fjölskyldna komnir á ólíkt mataræði,“ segir Lilja. „Það er mjög algengt að foreldrar eru að koma hingað með unglingana sína sem ætla að taka skrefið og eru að spyrja hvernig þau eigi að fást við þetta,“ segir Magnús. „Neytendur eru að kalla eftir meira prótíni úr jurtaríkinu og við sjáum mikla aukningu í hnetum og baunum og þessum vöruflokkum,“ segir Baldur. Baldur Ólafsson, markaðsstjóri Bónus.Vísir/Adelina Fyrir utan allar nýjungarnar í framleiðslu og framboði á veganfæði þá leynast víða vegan-vörur, sem ekki voru sérstaklega framleiddar með það í huga að vera vegan. Til dæmis eru flestar piparkökur sem seldar eru úti í búð alveg lausar við dýraafurðir. „Það er fullt af vörum sem eru óvart vegan,“ segir Magnús. „Við leggjum rosalega mikið upp úr því að miðla þessum sérmerkingum, okkur þykir mikilvægt að viðskiptavinir geti tekið þetta upplýsta val,“ segir Lilja. Innlend nýsköpun og framleiðsla að aukast Innlend framleiðsla á Vegan-matvörum hefur þá aukist gríðarlega að undanförnu. „Við fáum inn aðila og smáframleiðendur mjög reglulega sem eru að byrja að framleiða og langar að selja og við tökum vel á móti þeim,“ segir Magnús Magnús Reyr Agnarsson, einn eigenda Veganbúðarinnar.Vísir/Adelina Þið eruð sjálf með framleiðslu? „Já, við framleiðum mjög mikið bæði fyrir aðrar verslunarkeðjur og fyrir okkur sjálf. Við framleiðum Jömm sósurnar og salöt og vinsælustu jólasteikina síðustu tvö ár, svokölluð Jömm Wellington sem við gerum hérna. Það er gríðarlegt magn sem við erum að framleiða fyrir jólin.“ „Já, við erum að reyna að prufa okkur áfram. Núna á þessu ári var Uppsprettan, sem er nýsköpunarsjóður hjá okkur, sem fékk tillögu inn að nýjum hátíðarrétti fyrir veganista, og bara fleiri. Þetta er hnetusteik, sem er gerð úr japönsku tempeh. Þetta er nýung hjá okkur sem mun koma í desember,“ segir Baldur hjá Bónus. Fólk sé að vakna til vitundar um að veganvörur séu ekki síðri á bragðið en þær sem innihaldi dýraafurðir og umhverfisáhrif af framleiðslunni sé jafnframt töluvert minni. Mikið úrval er af vegan mjólkurlíki í langflestum verslunum. Vegan-mjólkin er gríðarlega vinsæl, bæði meðal grænkera og alæta.Vísir/Adelina „Þetta sé framtíðin og þetta er það sem mun þurfa að gerast ef við ætlum til dæmis að stemma stigu við hækkandi hitastig jarðar þá er þetta stór þáttur í því,“ segir Magnús. „Það er eiginlega það sem mér finnst best við þessa vegan umræðu er í raun bara hvað þetta hefur opnað augu manns fyrir vörum sem eru bara þrælgóðar. Sem eru í þessum vöruflokki, sem ég held að fleiri en ég eru að fíla, þeir sem eru ekki vegan í grunninn,“ segir Baldur, markaðsstjóri Bónus. Vegan Matur Verslun Jól Mest lesið Vaktin: Bílaplanið þakið hrauni Innlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Telur Bláa lónið öruggt vegna varnargarðanna Innlent Samfylkingin bætir við sig í fyrsta sinn síðan í maí og Píratar úti Innlent „Þetta var bara besta stund kosningabaráttunnar til þessa“ Innlent Segir komið fram við sig eins og glæpamann fyrir að vilja vera heima í Grindavík Innlent Kort af staðsetningu gossprungunnar Innlent Magnaðar myndir sýna Grindavíkurveg undir hrauni Innlent Refsing Jaguars þyngd verulega Innlent Siðanefndin klofin í máli Gaetz en gögn farin að leka Erlent Fleiri fréttir Funda áfram hjá sáttasemjara á morgun „Fólki er frekar misboðið“ Gosið gætið varað í nokkrar vikur Endalok goshrinunnar teygist inn á mitt næsta ár Bílaplan á bólakafi, könnun og frambjóðanda misboðið Höfðu ekki áhyggjur af lóninu sjálfu Skilorðsbundinn dómur yfir strætóbílstjóra staðfestur Veit ekki hver getur tekið við gögnunum Refsing Jaguars þyngd verulega Sjálfstæðisflokkur og Miðflokkur takist á í bergmálshelli Samið um sjálfstæða leikskóla í Reykjavík Vilja byggja vísindasetur fyrir almenning í Háskólabíói Útlit fyrir að varnir Bláa lónsins haldi Hart tekist á um fyrirætlanir Heidelberg í Þorlákshöfn Bein útsending: Hver er sýn flokkanna á lífskjör eldra fólks? Verkföll boðuð í fjórum grunnskólum í janúar „Þetta var bara besta stund kosningabaráttunnar til þessa“ Komust langt að gosinu því það gleymdist að loka veginum Nýsköpun eða „rándýr aðgangur“?: 300.000 króna heilskimun aftur á boðstólnum Telur Bláa lónið öruggt vegna varnargarðanna Káfaði á konu á salerni skemmtistaðar Segir komið fram við sig eins og glæpamann fyrir að vilja vera heima í Grindavík „Ekki rólegur með hraunið ofan á“ Samfylkingin bætir við sig í fyrsta sinn síðan í maí og Píratar úti Varar við sprengjum á svæðinu við gosstöðvarnar Glóðvolg könnun og hraun rennur enn á ný Gandri fær grænt ljós Magnaðar myndir sýna Grindavíkurveg undir hrauni Loftslagsáætlun Íslands sögð ómarkviss og bjartsýn úr hófi fram Borgarísjaki en enginn björn Sjá meira
Jólin nálgast óðfluga og flestir eru líklega farnir að undirbúa jólamatinn. En hvað er í boði fyrir fjölskyldumeðlimina sem eru vegan og eru heldur ólíklegir til að bragða á jólasteikinni? Nú eru ýmsar hátíðarsteikur í boði úti í búð sem eru alveg lausar við dýraafurðir.Vísir/Adelina Vegan samfélagið hefur stækkað gríðarlega á síðustu árum og má til dæmis sjá það á Facebook-hópnum Vegan-Ísland, en 24 þúsund manns eru meðlimir í hópnum. Því er ekki skrítið að verslanir hafi fundið fyrir breytingu á eftirspurn á síðustu árum. „Eins og við gerðum fyrir jólin í fyrra og munum gera aftur núna við vorum bara með tilbúna matarbakka. Fólk kom og fékk steikina, sósuna og salatið. Allt sem þurfti í jólamatinn,“ segir Magnús Reyr Agnarsson, einn eigenda Veganbúðarinnar. Hnetusteikin klassísk en grænkerar nýungagjarnir Veganbúðin er stærsta vegan-sérverslunin í heiminum en aðrar verslanir hafa jafnframt verið að auka við úrvalið hjá sér. Lilja Kristín Birgisdóttir markaðssérfræðingur hjá Krónunni.Vísir/Adelina „Við erum að sjá mikla aukningu og það er meiri fjölbreytni en áður og sérstaklega ef við horfum núna á jólin. Það er ekkert svo langt síðan fólk þurfti að hlaupa á milli verslana til að grípa sér vegan hátíðarsteik en í ár erum við að horfa á níu skilgreindar vegan-hátíðarsteikur og fullt annað sem er síðan hægt að gera frá grunni,“ segir Lilja Kristín Birgisdóttir markaðssérfræðingur hjá Krónunni. „Hnetusteikin er klassísk en það hefur orðið svo gríðarleg þroun í þessu, það er komið svo margt annað í staðin. Vegan fólk eins og annað fólk langar að prófa nýjar útgáfur,“ segir Magnús. „Það hefur auðvitað stóraukist. Það er mikið verið að kalla eftir vörum í þessum flokki. Mesta breytingin er úrvalið og gæðin líka, þau eru alltaf að verða betri,“ segir Baldur Ólafsson, markaðsstjóri Bónus. Úrval vegan-vara hefur aukist gríðarlega á síðustu árum.Vísir/Adelina Neysluvenjur breyst og ákall eftir fæði úr jurtaríkinu Það er ekki bara úrval á veganvörum sem hefur breyst heldur neysluvenjur neytenda. „Það eru kannski margir einstaklingar innan sömu fjölskyldna komnir á ólíkt mataræði,“ segir Lilja. „Það er mjög algengt að foreldrar eru að koma hingað með unglingana sína sem ætla að taka skrefið og eru að spyrja hvernig þau eigi að fást við þetta,“ segir Magnús. „Neytendur eru að kalla eftir meira prótíni úr jurtaríkinu og við sjáum mikla aukningu í hnetum og baunum og þessum vöruflokkum,“ segir Baldur. Baldur Ólafsson, markaðsstjóri Bónus.Vísir/Adelina Fyrir utan allar nýjungarnar í framleiðslu og framboði á veganfæði þá leynast víða vegan-vörur, sem ekki voru sérstaklega framleiddar með það í huga að vera vegan. Til dæmis eru flestar piparkökur sem seldar eru úti í búð alveg lausar við dýraafurðir. „Það er fullt af vörum sem eru óvart vegan,“ segir Magnús. „Við leggjum rosalega mikið upp úr því að miðla þessum sérmerkingum, okkur þykir mikilvægt að viðskiptavinir geti tekið þetta upplýsta val,“ segir Lilja. Innlend nýsköpun og framleiðsla að aukast Innlend framleiðsla á Vegan-matvörum hefur þá aukist gríðarlega að undanförnu. „Við fáum inn aðila og smáframleiðendur mjög reglulega sem eru að byrja að framleiða og langar að selja og við tökum vel á móti þeim,“ segir Magnús Magnús Reyr Agnarsson, einn eigenda Veganbúðarinnar.Vísir/Adelina Þið eruð sjálf með framleiðslu? „Já, við framleiðum mjög mikið bæði fyrir aðrar verslunarkeðjur og fyrir okkur sjálf. Við framleiðum Jömm sósurnar og salöt og vinsælustu jólasteikina síðustu tvö ár, svokölluð Jömm Wellington sem við gerum hérna. Það er gríðarlegt magn sem við erum að framleiða fyrir jólin.“ „Já, við erum að reyna að prufa okkur áfram. Núna á þessu ári var Uppsprettan, sem er nýsköpunarsjóður hjá okkur, sem fékk tillögu inn að nýjum hátíðarrétti fyrir veganista, og bara fleiri. Þetta er hnetusteik, sem er gerð úr japönsku tempeh. Þetta er nýung hjá okkur sem mun koma í desember,“ segir Baldur hjá Bónus. Fólk sé að vakna til vitundar um að veganvörur séu ekki síðri á bragðið en þær sem innihaldi dýraafurðir og umhverfisáhrif af framleiðslunni sé jafnframt töluvert minni. Mikið úrval er af vegan mjólkurlíki í langflestum verslunum. Vegan-mjólkin er gríðarlega vinsæl, bæði meðal grænkera og alæta.Vísir/Adelina „Þetta sé framtíðin og þetta er það sem mun þurfa að gerast ef við ætlum til dæmis að stemma stigu við hækkandi hitastig jarðar þá er þetta stór þáttur í því,“ segir Magnús. „Það er eiginlega það sem mér finnst best við þessa vegan umræðu er í raun bara hvað þetta hefur opnað augu manns fyrir vörum sem eru bara þrælgóðar. Sem eru í þessum vöruflokki, sem ég held að fleiri en ég eru að fíla, þeir sem eru ekki vegan í grunninn,“ segir Baldur, markaðsstjóri Bónus.
Vegan Matur Verslun Jól Mest lesið Vaktin: Bílaplanið þakið hrauni Innlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Telur Bláa lónið öruggt vegna varnargarðanna Innlent Samfylkingin bætir við sig í fyrsta sinn síðan í maí og Píratar úti Innlent „Þetta var bara besta stund kosningabaráttunnar til þessa“ Innlent Segir komið fram við sig eins og glæpamann fyrir að vilja vera heima í Grindavík Innlent Kort af staðsetningu gossprungunnar Innlent Magnaðar myndir sýna Grindavíkurveg undir hrauni Innlent Refsing Jaguars þyngd verulega Innlent Siðanefndin klofin í máli Gaetz en gögn farin að leka Erlent Fleiri fréttir Funda áfram hjá sáttasemjara á morgun „Fólki er frekar misboðið“ Gosið gætið varað í nokkrar vikur Endalok goshrinunnar teygist inn á mitt næsta ár Bílaplan á bólakafi, könnun og frambjóðanda misboðið Höfðu ekki áhyggjur af lóninu sjálfu Skilorðsbundinn dómur yfir strætóbílstjóra staðfestur Veit ekki hver getur tekið við gögnunum Refsing Jaguars þyngd verulega Sjálfstæðisflokkur og Miðflokkur takist á í bergmálshelli Samið um sjálfstæða leikskóla í Reykjavík Vilja byggja vísindasetur fyrir almenning í Háskólabíói Útlit fyrir að varnir Bláa lónsins haldi Hart tekist á um fyrirætlanir Heidelberg í Þorlákshöfn Bein útsending: Hver er sýn flokkanna á lífskjör eldra fólks? Verkföll boðuð í fjórum grunnskólum í janúar „Þetta var bara besta stund kosningabaráttunnar til þessa“ Komust langt að gosinu því það gleymdist að loka veginum Nýsköpun eða „rándýr aðgangur“?: 300.000 króna heilskimun aftur á boðstólnum Telur Bláa lónið öruggt vegna varnargarðanna Káfaði á konu á salerni skemmtistaðar Segir komið fram við sig eins og glæpamann fyrir að vilja vera heima í Grindavík „Ekki rólegur með hraunið ofan á“ Samfylkingin bætir við sig í fyrsta sinn síðan í maí og Píratar úti Varar við sprengjum á svæðinu við gosstöðvarnar Glóðvolg könnun og hraun rennur enn á ný Gandri fær grænt ljós Magnaðar myndir sýna Grindavíkurveg undir hrauni Loftslagsáætlun Íslands sögð ómarkviss og bjartsýn úr hófi fram Borgarísjaki en enginn björn Sjá meira