Hetjur Sigmundur Davíð Gunnlaugsson skrifar 12. september 2021 16:00 Nú eru 20 ár frá því að Todd Beamer lést ásamt fjölda annarra eftir að hafa unnið hetjudáð sem segir mikla sögu um einstaklingana sem áttu í hlut og þau gildi sem þeir ólustu upp við. Þegar Todd Beamer fórst var hann 32 ára gamall sölumaður hjá hugbúnaðarfyrirtæki. Hann fæddist í hinni þjökuðu borg Flint í Michigan en var kennt að meta vinnusemi og kristin gildi. Beamer gekk í skóla tengdan kirkjunni og þótti efnilegur íþróttamaður. En ljóst varð að draumurinn um að verða atvinnumaður í hafnabolta myndi ekki rætast eftir slys sem olli honum varanlegum skaða. Eftir það keppti hann þó fyrir lið kirkjunnar sinnar og hann og eiginkonan sáu um sunnudagaskólann í sjálfboðavinnu. Daginn örlagaríka var Beamer nýkominn úr fríi á Ítalíu með tveimur ungum sonum sínum og ófrískri eiginkonu. Ferðina fékk hann í verðlaun fyrir samviskusemi og góða frammistöðu í vinnu sinni. Hann ákvað að koma við heima í einn dag til að vera með fjölskyldunni í stað þess að fljúga beinustu leið á næsta fund. Fyrir vikið var hann einn af farþegunum í flugi UA93, flugvél sem hrapaði til jarðar og sprakk á akri í Pennsylvaníu. Vélin hafði verið yfirtekin af hryðjuverkamönnum sem ætluðu að fljúga henni á bandaríska þinghúsið. Beamer og aðrir farþegar komu í veg fyrir það með því að skipuleggja gagnsókn sem hófst þegar hann mælti hin fleygu orð „Ok. Let’s roll” – „Jæja, látum vaða“. Þegar ég heyrði söguna fyrst hugsaði ég með mér að enginn nema Ameríkani myndi bregðast svona við í þessum aðstæðum. Standandi frammi fyrir dauðanum hvatti maðurinn fólk til dáða eins og hetja úr Hollywoodmynd þrátt fyrir að mega vita að enginn myndi lifa til að segja söguna. En sagan var skráð vegna þess að þjónustufulltrúi hjá símafyrirtæki heyrði það sem á gekk í flugvélinni. Stundum gætir fordóma í garð Ameríkana. Vissulega má laga margt í samfélagi þeirra en í Bandaríkjunum varðveittist fram á þessa öld gildismat þar sem var lögð er áhersla á að taka ábyrgð og gera rétt. -„Gjör rétt, þol ei órétt“. Landsmönnum hefur verið innrætt að þegar aðstæður kalla á það eigi þeir að vera hetjur. Ég er minnugur þess að sem barn í bandarískum skóla var okkur kennt að það væri skylda okkar að standa okkur þegar mikið lægi við. Flug UA93 Þegar fjórir hryðjuverkamenn höfðu tekið stjórn á flugvélinni sem var á leið frá Newark til San Francisco heyrðu Beamer og aðrir farþegar af því að flugvélum hefði verið flogið á Tvíburaturnana í New York og Pentagon í Washington. Farþegarnir vissu því að þeir myndu líklega deyja og fjölmargir aðrir til viðbótar. Þá gerðist nokkuð sem getur ekki talist sjálfgefið við þessar aðstæður. Nokkrir farþegar og flugfreyjur héldu fund aftarlega í flugvélinni til að ræða hvað ætti að gera. Eftir umræður voru greidd atkvæði. Fólk í flugvél sem stjórnað var af hryðjuverkamönnum og vissi að það ætti að líkindum skammt eftir ólifað hélt sem sagt samráðsfund og lýðræðislega atkvæðagreiðslu um hvernig skyldi bregðast við. Niðurstaðan varð sú að ráðast til atlögu. Fólkið leitaði að hlutum sem gætu nýst sem vopn og flugfreyjan Sandra Bradshaw sauð vatn til að nota í bardaganum sem var fram undan. Flugræningjarnir höfðu orðið varir við að eitthvað væri um að vera og brugðust við með því að kasta flugvélinni fram og aftur en andspyrnuhópurinn lét það ekki slá sig út af laginu. Til er upptaka af hluta atburðarásarinnar vegna þess að Beamer hafði reynt að hringja heim en bara komst í samband við þjónustufulltrúa símafyrirtækisins, konu að nafni Lísa Jefferson. Þau töluðu saman í 13 mínútur. Á þeim mínútum veitti hún mikinn andlegan stuðning. Todd Beamer, sem bjóst við því að deyja innan stundar, og þjónustufulltrúinn sem hann hafði fyrir tilviljun komist í samband við fóru saman með 23. Davíðssálm Biblíunnar „Jafnvel þótt ég fari um dimman dal, óttast ég ekkert illt, því að þú ert hjá mér, sproti þinn og stafur hugga mig. Þú býr mér borð frammi fyrir fjendum mínum“. Beamer var furðu yfirvegaður á meðan á samtalinu stóð og sagði m.a. að ákveðið hefði verið að leyfa flugvélinni að hrapa ef með þyrfti til að koma í veg fyrir frekari árás á Bandaríkin. Þegar hryðjuverkamennirnir byrjuðu að henda flugvélinni til og frá heyrist hann þó kalla „Lísa!“. Það var nafn eiginkonu hans en nafna hennar, þjónustufulltrúinn, spurði hvernig hann vissi hvað hún héti. Skömmu síðar kallaði Beamer þó á þá Lísu sem var í símanum til að spyrja hvort hún væri farin og hún svaraði. „Ég er enn hér, ég lofaði að ég myndi ekki yfirgefa þig“. „Látum vaða“ Eftir að farþegarnir og flugfreyjurnar höfðu ráðið ráðum sínum og greitt atkvæði mælti Beamer loks hin fleygu orð: „Are you ready? Ok. Lets roll!“ („Eruð þið tilbúin? Jæja, látum vaða!“). Úr urðu mikil átök áður en flugvélin steyptist til jarðar og allir um borð fórust. Hetjudáðir fólksins um borð í flugvélinni sem hrapaði á akurinn í Pennsylvaníu voru ekki þær einu þennan dag. 343 slökkviliðsmenn fórust á Manhattan við að reyna að bjarga samborgurum sínum auk 71 lögreglumanns og annarra sem lögðu sig í hættu við skyldustörf. Allt hafði þetta fólk alist upp við gildi sem komu ekki af sjálfum sér og urðu ekki til úr engu. Íslandssagan geymir ótal dæmi um slíkra hetjulund fram á þennan dag. Öflugt starf björgunarsveitanna eru nærtækt dæmi en þau eru fjölmörg á sjó og landi. Vestur Íslendingar skilja mikilvægi þessarar arfleifðar og bera virðingu fyrir henni. Í bland við áherslur Ameríkumanna og frumkvöðulshugsjón hefur það reynst þeim dýrmætt veganesti. Við Íslendingar ættum að bera sömu virðingu fyrir þessum hugsjónum. Gleymum hvorki því fólki sem hefur fórnað sér fyrir aðra né þeim gildum sem það hafði að leiðarljósi. Höfundur er formaður Miðflokksins. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðun: Kosningar 2021 Miðflokkurinn Sigmundur Davíð Gunnlaugsson Alþingiskosningar 2021 Mest lesið Sjálfstæðismenn boða víst skattalækkanir á þá efnamestu Haukur V. Alfreðsson Skoðun Almageddon? Eyþór Kristleifsson Skoðun Viltu borga 200 þús á mánuði eða 600 þús á mánuði af íbúðinni? Hildur Þórðardóttir Skoðun Fellur helsti stuðningsmaður menningarmála af þingi? Magnús Logi Kristinsson Skoðun Það sem ekki má fjalla um fyrir kosningar til Alþingis Árni Jensson Skoðun ESB kærir sig ekkert um Ísland í jólagjöf Ole Anton Bieltvedt Skoðun Betri Strætó 2025 og (svo) Borgarlína Dagur B. Eggertsson Skoðun Vímuefnið VONÍUM Haraldur Ingi Haraldsson Skoðun Afvegaleidd umræða um áskoranir heilbrigðiskerfisins Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir Skoðun Krónan eða evran? Kostir og gallar Hilmar Þór Hilmarsson Skoðun Skoðun Skoðun Það er kominn verðmiði á fangelsið en hvað má ungmenni í alvarlegum vanda kosta? Davíð Bergmann skrifar Skoðun Hinn opni tékki samgöngusáttmálans – ljósastýring og Sundabraut Eiríkur S. Svavarsson skrifar Skoðun Eru sumir heppnari en aðrir? Anna Kristín Jensdóttir skrifar Skoðun Við þurfum stjórnmálamenn sem skilja mikilvægi stærstu atvinnugreinar landsins Aðalheiður Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Kallað eftir fyrirsjáanleika í opinberum framkvæmdum Þorsteinn Víglundsson ,Jónína Guðmundsdóttir,Karl Andreassen skrifar Skoðun Sjálfstætt fólk Kristín Linda Jónsdóttir skrifar Skoðun Óstjórn í húsnæðismálum Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Arfur stjórnmálanna 2024 Elvar Eyvindsson skrifar Skoðun Kjósum rétt(indi) fyrir fatlað fólk! Unnur Helga Óttarsdóttir,Anna Lára Steindal skrifar Skoðun Frelsi er allra, ekki fárra útvaldra Jón Óskar Sólnes skrifar Skoðun Menntun og tækifæri: Hvað veljum við fyrir Ísland? Kolbrún Halldórsdóttir skrifar Skoðun Eyðimerkurganga kosningabaráttunnar? Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Krónan eða evran? Kostir og gallar Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Kjóstu meiri árangur Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Hvaða hlekkur ert þú í keðjunni? Ellý Tómasdóttir skrifar Skoðun Laxeldið verður ekki stöðvað Kristinn H. Gunnarsson skrifar Skoðun Þroskamerki þjóðar Tómas Torfason skrifar Skoðun Afvegaleidd umræða um áskoranir heilbrigðiskerfisins Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun Var stytting náms til stúdentsprófs í þágu ungmenna? Sigurður E. Sigurjónsson skrifar Skoðun Það sem ekki má fjalla um fyrir kosningar til Alþingis Árni Jensson skrifar Skoðun Launafólk sýndi ábyrgð – Hvað með bankana og fjármagnseigendur? Finnbjörn A. Hermannsson skrifar Skoðun Sjálfstæðar konur? Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Fullveldinu er fórnað með aðild að Evrópusambandinu Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Endurhugsum dæmið, endurnýtum textíl Guðbjörg Rut Pálmadóttir skrifar Skoðun Betri Strætó 2025 og (svo) Borgarlína Dagur B. Eggertsson skrifar Skoðun Um kosningar, gulrætur og verðbólgu Jean-Rémi Chareyre skrifar Skoðun Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon skrifar Skoðun Fellur helsti stuðningsmaður menningarmála af þingi? Magnús Logi Kristinsson skrifar Skoðun Sjálfstæðismenn boða víst skattalækkanir á þá efnamestu Haukur V. Alfreðsson skrifar Skoðun Vímuefnið VONÍUM Haraldur Ingi Haraldsson skrifar Sjá meira
Nú eru 20 ár frá því að Todd Beamer lést ásamt fjölda annarra eftir að hafa unnið hetjudáð sem segir mikla sögu um einstaklingana sem áttu í hlut og þau gildi sem þeir ólustu upp við. Þegar Todd Beamer fórst var hann 32 ára gamall sölumaður hjá hugbúnaðarfyrirtæki. Hann fæddist í hinni þjökuðu borg Flint í Michigan en var kennt að meta vinnusemi og kristin gildi. Beamer gekk í skóla tengdan kirkjunni og þótti efnilegur íþróttamaður. En ljóst varð að draumurinn um að verða atvinnumaður í hafnabolta myndi ekki rætast eftir slys sem olli honum varanlegum skaða. Eftir það keppti hann þó fyrir lið kirkjunnar sinnar og hann og eiginkonan sáu um sunnudagaskólann í sjálfboðavinnu. Daginn örlagaríka var Beamer nýkominn úr fríi á Ítalíu með tveimur ungum sonum sínum og ófrískri eiginkonu. Ferðina fékk hann í verðlaun fyrir samviskusemi og góða frammistöðu í vinnu sinni. Hann ákvað að koma við heima í einn dag til að vera með fjölskyldunni í stað þess að fljúga beinustu leið á næsta fund. Fyrir vikið var hann einn af farþegunum í flugi UA93, flugvél sem hrapaði til jarðar og sprakk á akri í Pennsylvaníu. Vélin hafði verið yfirtekin af hryðjuverkamönnum sem ætluðu að fljúga henni á bandaríska þinghúsið. Beamer og aðrir farþegar komu í veg fyrir það með því að skipuleggja gagnsókn sem hófst þegar hann mælti hin fleygu orð „Ok. Let’s roll” – „Jæja, látum vaða“. Þegar ég heyrði söguna fyrst hugsaði ég með mér að enginn nema Ameríkani myndi bregðast svona við í þessum aðstæðum. Standandi frammi fyrir dauðanum hvatti maðurinn fólk til dáða eins og hetja úr Hollywoodmynd þrátt fyrir að mega vita að enginn myndi lifa til að segja söguna. En sagan var skráð vegna þess að þjónustufulltrúi hjá símafyrirtæki heyrði það sem á gekk í flugvélinni. Stundum gætir fordóma í garð Ameríkana. Vissulega má laga margt í samfélagi þeirra en í Bandaríkjunum varðveittist fram á þessa öld gildismat þar sem var lögð er áhersla á að taka ábyrgð og gera rétt. -„Gjör rétt, þol ei órétt“. Landsmönnum hefur verið innrætt að þegar aðstæður kalla á það eigi þeir að vera hetjur. Ég er minnugur þess að sem barn í bandarískum skóla var okkur kennt að það væri skylda okkar að standa okkur þegar mikið lægi við. Flug UA93 Þegar fjórir hryðjuverkamenn höfðu tekið stjórn á flugvélinni sem var á leið frá Newark til San Francisco heyrðu Beamer og aðrir farþegar af því að flugvélum hefði verið flogið á Tvíburaturnana í New York og Pentagon í Washington. Farþegarnir vissu því að þeir myndu líklega deyja og fjölmargir aðrir til viðbótar. Þá gerðist nokkuð sem getur ekki talist sjálfgefið við þessar aðstæður. Nokkrir farþegar og flugfreyjur héldu fund aftarlega í flugvélinni til að ræða hvað ætti að gera. Eftir umræður voru greidd atkvæði. Fólk í flugvél sem stjórnað var af hryðjuverkamönnum og vissi að það ætti að líkindum skammt eftir ólifað hélt sem sagt samráðsfund og lýðræðislega atkvæðagreiðslu um hvernig skyldi bregðast við. Niðurstaðan varð sú að ráðast til atlögu. Fólkið leitaði að hlutum sem gætu nýst sem vopn og flugfreyjan Sandra Bradshaw sauð vatn til að nota í bardaganum sem var fram undan. Flugræningjarnir höfðu orðið varir við að eitthvað væri um að vera og brugðust við með því að kasta flugvélinni fram og aftur en andspyrnuhópurinn lét það ekki slá sig út af laginu. Til er upptaka af hluta atburðarásarinnar vegna þess að Beamer hafði reynt að hringja heim en bara komst í samband við þjónustufulltrúa símafyrirtækisins, konu að nafni Lísa Jefferson. Þau töluðu saman í 13 mínútur. Á þeim mínútum veitti hún mikinn andlegan stuðning. Todd Beamer, sem bjóst við því að deyja innan stundar, og þjónustufulltrúinn sem hann hafði fyrir tilviljun komist í samband við fóru saman með 23. Davíðssálm Biblíunnar „Jafnvel þótt ég fari um dimman dal, óttast ég ekkert illt, því að þú ert hjá mér, sproti þinn og stafur hugga mig. Þú býr mér borð frammi fyrir fjendum mínum“. Beamer var furðu yfirvegaður á meðan á samtalinu stóð og sagði m.a. að ákveðið hefði verið að leyfa flugvélinni að hrapa ef með þyrfti til að koma í veg fyrir frekari árás á Bandaríkin. Þegar hryðjuverkamennirnir byrjuðu að henda flugvélinni til og frá heyrist hann þó kalla „Lísa!“. Það var nafn eiginkonu hans en nafna hennar, þjónustufulltrúinn, spurði hvernig hann vissi hvað hún héti. Skömmu síðar kallaði Beamer þó á þá Lísu sem var í símanum til að spyrja hvort hún væri farin og hún svaraði. „Ég er enn hér, ég lofaði að ég myndi ekki yfirgefa þig“. „Látum vaða“ Eftir að farþegarnir og flugfreyjurnar höfðu ráðið ráðum sínum og greitt atkvæði mælti Beamer loks hin fleygu orð: „Are you ready? Ok. Lets roll!“ („Eruð þið tilbúin? Jæja, látum vaða!“). Úr urðu mikil átök áður en flugvélin steyptist til jarðar og allir um borð fórust. Hetjudáðir fólksins um borð í flugvélinni sem hrapaði á akurinn í Pennsylvaníu voru ekki þær einu þennan dag. 343 slökkviliðsmenn fórust á Manhattan við að reyna að bjarga samborgurum sínum auk 71 lögreglumanns og annarra sem lögðu sig í hættu við skyldustörf. Allt hafði þetta fólk alist upp við gildi sem komu ekki af sjálfum sér og urðu ekki til úr engu. Íslandssagan geymir ótal dæmi um slíkra hetjulund fram á þennan dag. Öflugt starf björgunarsveitanna eru nærtækt dæmi en þau eru fjölmörg á sjó og landi. Vestur Íslendingar skilja mikilvægi þessarar arfleifðar og bera virðingu fyrir henni. Í bland við áherslur Ameríkumanna og frumkvöðulshugsjón hefur það reynst þeim dýrmætt veganesti. Við Íslendingar ættum að bera sömu virðingu fyrir þessum hugsjónum. Gleymum hvorki því fólki sem hefur fórnað sér fyrir aðra né þeim gildum sem það hafði að leiðarljósi. Höfundur er formaður Miðflokksins.
Skoðun Það er kominn verðmiði á fangelsið en hvað má ungmenni í alvarlegum vanda kosta? Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Hinn opni tékki samgöngusáttmálans – ljósastýring og Sundabraut Eiríkur S. Svavarsson skrifar
Skoðun Við þurfum stjórnmálamenn sem skilja mikilvægi stærstu atvinnugreinar landsins Aðalheiður Ósk Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Kallað eftir fyrirsjáanleika í opinberum framkvæmdum Þorsteinn Víglundsson ,Jónína Guðmundsdóttir,Karl Andreassen skrifar
Skoðun Afvegaleidd umræða um áskoranir heilbrigðiskerfisins Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar
Skoðun Launafólk sýndi ábyrgð – Hvað með bankana og fjármagnseigendur? Finnbjörn A. Hermannsson skrifar
Skoðun Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon skrifar