Græn orkubylting í landi tækifæranna Þórdís Kolbrún Reykfjörð Gylfadóttir skrifar 28. ágúst 2021 14:30 Loftslagsmál og orkumál eru óaðskiljanlegir málaflokkar. Ísland stendur frammi fyrir einstöku og öfundsverðu tækifæri til að vera áfram leiðandi í grænu orkubyltingunni sem felst í viðleitni þjóða heims til að hverfa frá olíunotkun og taka upp umhverfisvæna orkugjafa. Við getum þó hæglega glatað forystu okkar ef við höfum ekki skýra sýn og látum hug fylgja máli. Græna orkubyltingin kallar á aukna notkun á bæði raforku og rafeldsneyti sem þarf mikla raforku til að framleiða. Áætlað hefur verið að full orkuskipti í samgöngum á landi, haftengdri starfsemi og innanlandsflugi, miðað við núverandi olíunotkun okkar innanlands, kalli á 1.200 megavött af uppsettu afli, sem er rúmlega þriðjungur af öllu uppsettu afli á Íslandi í dag. Þá er ótalið það afl sem þarf til að knýja aðra græna starfsemi sem við viljum sjá vaxa og dafna, til að mynda gagnaver, gróðurhús eða rafeldsneytisframleiðslu til útflutnings, auk þess sem millilandaflug mun án efa færa sig yfir á sjálfbærara eldsneyti á næstu árum. Í nýrri orkustefnu höfum við sett okkur það markmið að verða óháð jarðefnaeldsneyti fyrir árið 2050. Ég vil sjá það gerast fyrr og auðvitað ættum við að ná þeim áfanga fyrst allra þjóða. Við eigum að keyra Ísland á grænni innlendri orku, fremur en að kaupa hana erlendis frá fyrir 80-120 milljarða á ári eins og við gerum í dag. Tækifærið er gríðarstórt efnahagslega og myndi auk þess marka algjör tímamót í umhverfismálum. Erlendir markaðir gera sífellt sterkari kröfur um að vörur séu framleiddar á sjálfbæran hátt með lágu kolefnisspori. Orkuskiptin munu því styrkja stöðu íslenskrar framleiðslu á erlendum mörkuðum og laða hingað bæði nýja framleiðslu og ný fyrirtæki sem vilja byggja alfarið á grænni orku og tengdum tækifærum. Græn nýsköpun í heiminum eykst um 50% á ári og við viljum fá sem mest af þeim umsvifum hingað, með tilheyrandi verðmæta- og atvinnusköpun um allt land. Ísland er sem stendur í efsta sæti á vísitölu MIT-háskólans um græna framtíð. Við stöndum því mjög sterkt að vígi. En aðrar þjóðir eru á hraðferð í átt að sama marki og raunveruleg hætta er á að við glutrum niður forskoti okkar og tækifærum séum við værukær og drögum lappirnar. Einna mestum áhyggjum veldur sú staðreynd að rammaáætlun um nýtingu og vernd orkulinda er augljóslega komin í algjörar ógöngur. Gildandi áætlun er orðin átta ára gömul og fjórði áfangi hennar hefur legið óbættur hjá garði í mörg ár án þess að Alþingi afgreiði hann. Það verður að vera forgangsatriði að breyta þessu.. Við þurfum græna orku til að ná árangri í að draga úr útblæstri og það verður að taka það með í reikninginn þegar efnahags- og samfélagsleg áhrif virkjana eru metin í hverjum landshluta samhliða umhverfisáhrifum. Eðlilegt er að sveitarfélög og íbúar komi í ríkara mæli að því að ákvarða hvar mörkin á milli nýtingar grænna orkukosta og verndunar náttúru liggja. Á sama tíma þurfum við að skapa grænum fjárfestingarverkefnum hagfellt og samkeppnishæft viðskiptaumhverfi og styðja við þá nýsköpun og þróunarverkefni sem þarf til að byltingarkennd umskipti verði að veruleika. Það er í þágu bæði þjóðarhags og loftslagsmála. Græn framtíð sameinar efnahagslega hagsmuni Íslands og umhverfislega hagsmuni mannkyns. Sjálfstæðisflokkurinn vill gera þá grænu framtíð að veruleika með hámarksávinningi fyrir bæði landsmenn og loftslagið. Útrýmum jarðefnaeldsneyti, drögum úr losun, aukum orkuöryggi og orkusjálfstæði Íslands, styrkjum stöðu íslenskrar framleiðslu erlendis, löðum til okkar græn fjárfestingarverkefni, búum til þekkingu og tækni sem við getum bæði nýtt sjálf og flutt út, og sköpum með öllu þessu ómæld verðmæti og spennandi störf. Höfundur er ferðamála-, iðnaðar- og nýsköpunarráðherra og oddviti Sjálfstæðisflokksins í Norðvesturkjördæmi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Orkumál Loftslagsmál Skoðun: Kosningar 2021 Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir Sjálfstæðisflokkurinn Alþingiskosningar 2021 Mest lesið Skólaskætingur Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir Skoðun Þéttingarstefnan hefur brugðist og Dóra breytir um umræðuefni Aðalsteinn Haukur Sverrisson Skoðun Andaðu rólega elskan... Ester Hilmarsdóttir Skoðun Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson Skoðun Eldri borgarar – áhrif aðildar að Evrópusambandinu (ESB) Þorvaldur Ingi Jónsson Skoðun Ný sókn í menntamálum Guðmundur Ari Sigurjónsson Skoðun Þjóðarmorð, fálmandi mjálm eða aðgerðir? Viðar Hreinsson Skoðun Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir Skoðun Notkun ökklabanda Guðmundur Ingi Þóroddsson Skoðun Er Akureyri að missa háskólann sinn? Aðalbjörn Jóhannsson Skoðun Skoðun Skoðun Allt sem ég þarf að gera Dagbjartur Kristjánsson skrifar Skoðun Eldri borgarar – áhrif aðildar að Evrópusambandinu (ESB) Þorvaldur Ingi Jónsson skrifar Skoðun Meiri gæði og mun minni álögur - Hveragerðisleiðin í leikskólamálum Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir,Sandra Sigurðardóttir,Dagný Sif Sigurbjörnsdóttir,Halldór Benjamín Hreinsson,Njörður Sigurðsson skrifar Skoðun Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Notkun ökklabanda Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Skólaskætingur Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir skrifar Skoðun Þéttingarstefnan hefur brugðist og Dóra breytir um umræðuefni Aðalsteinn Haukur Sverrisson skrifar Skoðun Ný sókn í menntamálum Guðmundur Ari Sigurjónsson skrifar Skoðun Þjóðarmorð, fálmandi mjálm eða aðgerðir? Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Vin í eyðimörkinni – almenningsbókasöfn borgarinnar Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Er Akureyri að missa háskólann sinn? Aðalbjörn Jóhannsson skrifar Skoðun Tíu staðreyndir um alvarlegustu kvenréttindakrísu heims Stella Samúelsdóttir skrifar Skoðun Ég vildi óska þess að ég hefði hreinlega fengið krabbamein Íris Elfa Þorkelsdóttir skrifar Skoðun Mestu aularnir í Vetrarbrautinni Kári Helgason skrifar Skoðun Fjárfestum í fyrsta bekk, frekar en fangelsum Hjördís Eva Þórðardóttir skrifar Skoðun Eftirlíking vitundar og hætturnar sem henni fylgja Þorsteinn Siglaugsson skrifar Skoðun Andaðu rólega elskan... Ester Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Gagnvirkni líkama og vitundar til heilbrigðis Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Nýjar lausnir í kennslu – gamlar hindranir Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Kópavogsleiðinn Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Samstarf sem skilar raunverulegum loftslagsaðgerðum Nótt Thorberg skrifar Skoðun Lærum að lesa og reikna Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Loforðið sem borgarstjóri gleymdi Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Kristrún, það er bannað að plata Snorri Másson skrifar Skoðun Öndunaræfingar í boði SFS Vala Árnadóttir skrifar Skoðun Öndum rólega – á meðan húsið brennur Magnús Magnússon skrifar Skoðun Umbylting ríkisfjármála á átta mánuðum Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Mestu aularnir í Vetrarbrautinni Kári Helgason skrifar Skoðun Átta atriði sem sýna fram á vanda hávaxtastefnunnar Halla Gunnarsdóttir skrifar Sjá meira
Loftslagsmál og orkumál eru óaðskiljanlegir málaflokkar. Ísland stendur frammi fyrir einstöku og öfundsverðu tækifæri til að vera áfram leiðandi í grænu orkubyltingunni sem felst í viðleitni þjóða heims til að hverfa frá olíunotkun og taka upp umhverfisvæna orkugjafa. Við getum þó hæglega glatað forystu okkar ef við höfum ekki skýra sýn og látum hug fylgja máli. Græna orkubyltingin kallar á aukna notkun á bæði raforku og rafeldsneyti sem þarf mikla raforku til að framleiða. Áætlað hefur verið að full orkuskipti í samgöngum á landi, haftengdri starfsemi og innanlandsflugi, miðað við núverandi olíunotkun okkar innanlands, kalli á 1.200 megavött af uppsettu afli, sem er rúmlega þriðjungur af öllu uppsettu afli á Íslandi í dag. Þá er ótalið það afl sem þarf til að knýja aðra græna starfsemi sem við viljum sjá vaxa og dafna, til að mynda gagnaver, gróðurhús eða rafeldsneytisframleiðslu til útflutnings, auk þess sem millilandaflug mun án efa færa sig yfir á sjálfbærara eldsneyti á næstu árum. Í nýrri orkustefnu höfum við sett okkur það markmið að verða óháð jarðefnaeldsneyti fyrir árið 2050. Ég vil sjá það gerast fyrr og auðvitað ættum við að ná þeim áfanga fyrst allra þjóða. Við eigum að keyra Ísland á grænni innlendri orku, fremur en að kaupa hana erlendis frá fyrir 80-120 milljarða á ári eins og við gerum í dag. Tækifærið er gríðarstórt efnahagslega og myndi auk þess marka algjör tímamót í umhverfismálum. Erlendir markaðir gera sífellt sterkari kröfur um að vörur séu framleiddar á sjálfbæran hátt með lágu kolefnisspori. Orkuskiptin munu því styrkja stöðu íslenskrar framleiðslu á erlendum mörkuðum og laða hingað bæði nýja framleiðslu og ný fyrirtæki sem vilja byggja alfarið á grænni orku og tengdum tækifærum. Græn nýsköpun í heiminum eykst um 50% á ári og við viljum fá sem mest af þeim umsvifum hingað, með tilheyrandi verðmæta- og atvinnusköpun um allt land. Ísland er sem stendur í efsta sæti á vísitölu MIT-háskólans um græna framtíð. Við stöndum því mjög sterkt að vígi. En aðrar þjóðir eru á hraðferð í átt að sama marki og raunveruleg hætta er á að við glutrum niður forskoti okkar og tækifærum séum við værukær og drögum lappirnar. Einna mestum áhyggjum veldur sú staðreynd að rammaáætlun um nýtingu og vernd orkulinda er augljóslega komin í algjörar ógöngur. Gildandi áætlun er orðin átta ára gömul og fjórði áfangi hennar hefur legið óbættur hjá garði í mörg ár án þess að Alþingi afgreiði hann. Það verður að vera forgangsatriði að breyta þessu.. Við þurfum græna orku til að ná árangri í að draga úr útblæstri og það verður að taka það með í reikninginn þegar efnahags- og samfélagsleg áhrif virkjana eru metin í hverjum landshluta samhliða umhverfisáhrifum. Eðlilegt er að sveitarfélög og íbúar komi í ríkara mæli að því að ákvarða hvar mörkin á milli nýtingar grænna orkukosta og verndunar náttúru liggja. Á sama tíma þurfum við að skapa grænum fjárfestingarverkefnum hagfellt og samkeppnishæft viðskiptaumhverfi og styðja við þá nýsköpun og þróunarverkefni sem þarf til að byltingarkennd umskipti verði að veruleika. Það er í þágu bæði þjóðarhags og loftslagsmála. Græn framtíð sameinar efnahagslega hagsmuni Íslands og umhverfislega hagsmuni mannkyns. Sjálfstæðisflokkurinn vill gera þá grænu framtíð að veruleika með hámarksávinningi fyrir bæði landsmenn og loftslagið. Útrýmum jarðefnaeldsneyti, drögum úr losun, aukum orkuöryggi og orkusjálfstæði Íslands, styrkjum stöðu íslenskrar framleiðslu erlendis, löðum til okkar græn fjárfestingarverkefni, búum til þekkingu og tækni sem við getum bæði nýtt sjálf og flutt út, og sköpum með öllu þessu ómæld verðmæti og spennandi störf. Höfundur er ferðamála-, iðnaðar- og nýsköpunarráðherra og oddviti Sjálfstæðisflokksins í Norðvesturkjördæmi.
Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson Skoðun
Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir Skoðun
Skoðun Meiri gæði og mun minni álögur - Hveragerðisleiðin í leikskólamálum Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir,Sandra Sigurðardóttir,Dagný Sif Sigurbjörnsdóttir,Halldór Benjamín Hreinsson,Njörður Sigurðsson skrifar
Skoðun Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar
Skoðun Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar
Skoðun Þéttingarstefnan hefur brugðist og Dóra breytir um umræðuefni Aðalsteinn Haukur Sverrisson skrifar
Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson Skoðun
Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir Skoðun