Græn orkubylting í landi tækifæranna Þórdís Kolbrún Reykfjörð Gylfadóttir skrifar 28. ágúst 2021 14:30 Loftslagsmál og orkumál eru óaðskiljanlegir málaflokkar. Ísland stendur frammi fyrir einstöku og öfundsverðu tækifæri til að vera áfram leiðandi í grænu orkubyltingunni sem felst í viðleitni þjóða heims til að hverfa frá olíunotkun og taka upp umhverfisvæna orkugjafa. Við getum þó hæglega glatað forystu okkar ef við höfum ekki skýra sýn og látum hug fylgja máli. Græna orkubyltingin kallar á aukna notkun á bæði raforku og rafeldsneyti sem þarf mikla raforku til að framleiða. Áætlað hefur verið að full orkuskipti í samgöngum á landi, haftengdri starfsemi og innanlandsflugi, miðað við núverandi olíunotkun okkar innanlands, kalli á 1.200 megavött af uppsettu afli, sem er rúmlega þriðjungur af öllu uppsettu afli á Íslandi í dag. Þá er ótalið það afl sem þarf til að knýja aðra græna starfsemi sem við viljum sjá vaxa og dafna, til að mynda gagnaver, gróðurhús eða rafeldsneytisframleiðslu til útflutnings, auk þess sem millilandaflug mun án efa færa sig yfir á sjálfbærara eldsneyti á næstu árum. Í nýrri orkustefnu höfum við sett okkur það markmið að verða óháð jarðefnaeldsneyti fyrir árið 2050. Ég vil sjá það gerast fyrr og auðvitað ættum við að ná þeim áfanga fyrst allra þjóða. Við eigum að keyra Ísland á grænni innlendri orku, fremur en að kaupa hana erlendis frá fyrir 80-120 milljarða á ári eins og við gerum í dag. Tækifærið er gríðarstórt efnahagslega og myndi auk þess marka algjör tímamót í umhverfismálum. Erlendir markaðir gera sífellt sterkari kröfur um að vörur séu framleiddar á sjálfbæran hátt með lágu kolefnisspori. Orkuskiptin munu því styrkja stöðu íslenskrar framleiðslu á erlendum mörkuðum og laða hingað bæði nýja framleiðslu og ný fyrirtæki sem vilja byggja alfarið á grænni orku og tengdum tækifærum. Græn nýsköpun í heiminum eykst um 50% á ári og við viljum fá sem mest af þeim umsvifum hingað, með tilheyrandi verðmæta- og atvinnusköpun um allt land. Ísland er sem stendur í efsta sæti á vísitölu MIT-háskólans um græna framtíð. Við stöndum því mjög sterkt að vígi. En aðrar þjóðir eru á hraðferð í átt að sama marki og raunveruleg hætta er á að við glutrum niður forskoti okkar og tækifærum séum við værukær og drögum lappirnar. Einna mestum áhyggjum veldur sú staðreynd að rammaáætlun um nýtingu og vernd orkulinda er augljóslega komin í algjörar ógöngur. Gildandi áætlun er orðin átta ára gömul og fjórði áfangi hennar hefur legið óbættur hjá garði í mörg ár án þess að Alþingi afgreiði hann. Það verður að vera forgangsatriði að breyta þessu.. Við þurfum græna orku til að ná árangri í að draga úr útblæstri og það verður að taka það með í reikninginn þegar efnahags- og samfélagsleg áhrif virkjana eru metin í hverjum landshluta samhliða umhverfisáhrifum. Eðlilegt er að sveitarfélög og íbúar komi í ríkara mæli að því að ákvarða hvar mörkin á milli nýtingar grænna orkukosta og verndunar náttúru liggja. Á sama tíma þurfum við að skapa grænum fjárfestingarverkefnum hagfellt og samkeppnishæft viðskiptaumhverfi og styðja við þá nýsköpun og þróunarverkefni sem þarf til að byltingarkennd umskipti verði að veruleika. Það er í þágu bæði þjóðarhags og loftslagsmála. Græn framtíð sameinar efnahagslega hagsmuni Íslands og umhverfislega hagsmuni mannkyns. Sjálfstæðisflokkurinn vill gera þá grænu framtíð að veruleika með hámarksávinningi fyrir bæði landsmenn og loftslagið. Útrýmum jarðefnaeldsneyti, drögum úr losun, aukum orkuöryggi og orkusjálfstæði Íslands, styrkjum stöðu íslenskrar framleiðslu erlendis, löðum til okkar græn fjárfestingarverkefni, búum til þekkingu og tækni sem við getum bæði nýtt sjálf og flutt út, og sköpum með öllu þessu ómæld verðmæti og spennandi störf. Höfundur er ferðamála-, iðnaðar- og nýsköpunarráðherra og oddviti Sjálfstæðisflokksins í Norðvesturkjördæmi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Orkumál Loftslagsmál Skoðun: Kosningar 2021 Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir Sjálfstæðisflokkurinn Alþingiskosningar 2021 Mest lesið 56.000 krónur í vasa Kópavogsbúa Ásdís Kristjánsdóttir Skoðun Ef þið þurfið að segja upphátt að þið séuð ekki rasistar... Nichole Leigh Mosty Skoðun Af hverju byggjum við innan gróinna hverfa? Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun NordAN: Vegið að norrænni forvarnarstefnu Siv Friðleifsdóttir Skoðun Hugleiðingar og skoðanaskipti um rasisma og útlendingahatur Ole Anton Bieltvedt Skoðun Er stríðsglæpamaður í rútunni? Ragnhildur Hólmgeirsdóttir, Hrönn Guðmundsdóttir Skoðun Bensínstöðvardíll og Birkimelur Helgi Áss Grétarsson Skoðun Halldór 31.05.2025 Halldór Gigt, vinnumarkaðurinn, fjölgun hlutastarfa og viðeigandi aðlögun Hrönn Stefánsdóttir Skoðun Tjáningarfrelsi, gagnrýni og Snorri Másson Birgir Orri Ásgrímsson Skoðun Skoðun Skoðun Ef þið þurfið að segja upphátt að þið séuð ekki rasistar... Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Hugleiðingar og skoðanaskipti um rasisma og útlendingahatur Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun 56.000 krónur í vasa Kópavogsbúa Ásdís Kristjánsdóttir skrifar Skoðun NordAN: Vegið að norrænni forvarnarstefnu Siv Friðleifsdóttir skrifar Skoðun Af hverju byggjum við innan gróinna hverfa? Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Gigt, vinnumarkaðurinn, fjölgun hlutastarfa og viðeigandi aðlögun Hrönn Stefánsdóttir skrifar Skoðun Er stríðsglæpamaður í rútunni? Ragnhildur Hólmgeirsdóttir, Hrönn Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Til hamingju með sjómannadaginn Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Er ekki tími til kominn að tengja? Kristín María Birgisdóttir skrifar Skoðun Barnasáttmáli fyrir öll börn Guðný Björk Eydal,Paola Cardenas skrifar Skoðun Ójafnvægið sem heimurinn býr við – og skellur á Bakka Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Bensínstöðvardíll og Birkimelur Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Trollveiðar og veiðiráðgjöf Magnús Jónsson skrifar Skoðun Gríðarlegir hagsmunir í húfi Sigurður Ingi Jóhannsson skrifar Skoðun Skynsamleg forgangsröðun fjár Ragnhildur Jónsdóttir skrifar Skoðun Eins skýrt og það verður Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Tjáningarfrelsi, gagnrýni og Snorri Másson Birgir Orri Ásgrímsson skrifar Skoðun Að sameinast fjölskyldu sinni Guðrún Brynjólfsdóttir skrifar Skoðun Þögnin sem skapaði ótta – arfleifð Þórarins í Sameyki Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Súrdeigsbrauð, ilmkjarnaolíur og Samtökin 78 Snorri Másson skrifar Skoðun Eru forvarnir í hættu? Dagbjört Harðardóttir skrifar Skoðun Tveir alþingismenn og Gaza Sverrir Agnarsson skrifar Skoðun Hver borgar fyrir ódýrar lóðir? Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Erum við að lengja dauðann en ekki lífið? Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Mikill munur á aðgengi að líknarmeðferð í Evrópu Kristín Lára Ólafsdóttir skrifar Skoðun Sumarið verður nýtt vel til uppbyggingar snjóflóðavarna Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Verður það að vera Ísrael? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Dýravernd - frumbyggjahættir Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Stórstraumsfjara mæld - HMS ráðþrota Magnús Guðmundsson skrifar Sjá meira
Loftslagsmál og orkumál eru óaðskiljanlegir málaflokkar. Ísland stendur frammi fyrir einstöku og öfundsverðu tækifæri til að vera áfram leiðandi í grænu orkubyltingunni sem felst í viðleitni þjóða heims til að hverfa frá olíunotkun og taka upp umhverfisvæna orkugjafa. Við getum þó hæglega glatað forystu okkar ef við höfum ekki skýra sýn og látum hug fylgja máli. Græna orkubyltingin kallar á aukna notkun á bæði raforku og rafeldsneyti sem þarf mikla raforku til að framleiða. Áætlað hefur verið að full orkuskipti í samgöngum á landi, haftengdri starfsemi og innanlandsflugi, miðað við núverandi olíunotkun okkar innanlands, kalli á 1.200 megavött af uppsettu afli, sem er rúmlega þriðjungur af öllu uppsettu afli á Íslandi í dag. Þá er ótalið það afl sem þarf til að knýja aðra græna starfsemi sem við viljum sjá vaxa og dafna, til að mynda gagnaver, gróðurhús eða rafeldsneytisframleiðslu til útflutnings, auk þess sem millilandaflug mun án efa færa sig yfir á sjálfbærara eldsneyti á næstu árum. Í nýrri orkustefnu höfum við sett okkur það markmið að verða óháð jarðefnaeldsneyti fyrir árið 2050. Ég vil sjá það gerast fyrr og auðvitað ættum við að ná þeim áfanga fyrst allra þjóða. Við eigum að keyra Ísland á grænni innlendri orku, fremur en að kaupa hana erlendis frá fyrir 80-120 milljarða á ári eins og við gerum í dag. Tækifærið er gríðarstórt efnahagslega og myndi auk þess marka algjör tímamót í umhverfismálum. Erlendir markaðir gera sífellt sterkari kröfur um að vörur séu framleiddar á sjálfbæran hátt með lágu kolefnisspori. Orkuskiptin munu því styrkja stöðu íslenskrar framleiðslu á erlendum mörkuðum og laða hingað bæði nýja framleiðslu og ný fyrirtæki sem vilja byggja alfarið á grænni orku og tengdum tækifærum. Græn nýsköpun í heiminum eykst um 50% á ári og við viljum fá sem mest af þeim umsvifum hingað, með tilheyrandi verðmæta- og atvinnusköpun um allt land. Ísland er sem stendur í efsta sæti á vísitölu MIT-háskólans um græna framtíð. Við stöndum því mjög sterkt að vígi. En aðrar þjóðir eru á hraðferð í átt að sama marki og raunveruleg hætta er á að við glutrum niður forskoti okkar og tækifærum séum við værukær og drögum lappirnar. Einna mestum áhyggjum veldur sú staðreynd að rammaáætlun um nýtingu og vernd orkulinda er augljóslega komin í algjörar ógöngur. Gildandi áætlun er orðin átta ára gömul og fjórði áfangi hennar hefur legið óbættur hjá garði í mörg ár án þess að Alþingi afgreiði hann. Það verður að vera forgangsatriði að breyta þessu.. Við þurfum græna orku til að ná árangri í að draga úr útblæstri og það verður að taka það með í reikninginn þegar efnahags- og samfélagsleg áhrif virkjana eru metin í hverjum landshluta samhliða umhverfisáhrifum. Eðlilegt er að sveitarfélög og íbúar komi í ríkara mæli að því að ákvarða hvar mörkin á milli nýtingar grænna orkukosta og verndunar náttúru liggja. Á sama tíma þurfum við að skapa grænum fjárfestingarverkefnum hagfellt og samkeppnishæft viðskiptaumhverfi og styðja við þá nýsköpun og þróunarverkefni sem þarf til að byltingarkennd umskipti verði að veruleika. Það er í þágu bæði þjóðarhags og loftslagsmála. Græn framtíð sameinar efnahagslega hagsmuni Íslands og umhverfislega hagsmuni mannkyns. Sjálfstæðisflokkurinn vill gera þá grænu framtíð að veruleika með hámarksávinningi fyrir bæði landsmenn og loftslagið. Útrýmum jarðefnaeldsneyti, drögum úr losun, aukum orkuöryggi og orkusjálfstæði Íslands, styrkjum stöðu íslenskrar framleiðslu erlendis, löðum til okkar græn fjárfestingarverkefni, búum til þekkingu og tækni sem við getum bæði nýtt sjálf og flutt út, og sköpum með öllu þessu ómæld verðmæti og spennandi störf. Höfundur er ferðamála-, iðnaðar- og nýsköpunarráðherra og oddviti Sjálfstæðisflokksins í Norðvesturkjördæmi.
Skoðun Gigt, vinnumarkaðurinn, fjölgun hlutastarfa og viðeigandi aðlögun Hrönn Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir skrifar