Hvernig held ég mig heima ef ég er heimilislaus? Elísabet Brynjarsdóttir skrifar 25. mars 2020 11:00 Að halda sig heima er ekki möguleiki fyrir heimilislausa einstaklinga. Fyrirmæli yfirvalda til almennings á þessum tíma – einangrun, aukið hreinlæti og að halda sig heima – eru ekki raunsæ fyrir einstaklinga sem glíma við heimilisleysi. Ef það verður ekki gert ráð fyrir þeirra þörfum og aðstæðum munu einstaklingar sem eru nú þegar jaðarsettir í samfélagi okkar verða skildir eftir í viðkvæmri stöðu, jafnvel lífshættulegri. Einstaklingar sem eru heimilislausir og/eða með virkan vímuefnavanda eru í sérstökum áhættuhópi gagnvart COVID-19. Það eru fjölmargir þættir sem þarf að taka tillit til sem gerir hópinn útsettari fyrir alvarlegum veikindum, til dæmis lélegri næringarinntekt, svefntruflanir, langvarandi streita og álag, undirliggjandi sjúkdómar, löng og mikil áfallasaga og fleira. Sömuleiðis er skert aðgengi fyrir þau að heilbrigðisþjónustu, upplýsingum og fræðslu og hafa þau oft takmarkað aðgengi til að stuðla að hreinlæti. Þá hafa fáir innan hópsins aðstöðu þar sem þau geta einangrað sig frá hættunni. Erlend heilbrigðis- og mannréttindasamtök hafa gefið út leiðbeiningar til yfirvalda um hvernig eigi að koma til móts við þennan jaðarsetta hóp. Lögð er áhersla á að skima fyrir einkennum, vettvangsþjónustu með áherslu á að mynda tengsl við þennan markhóp, miðla upplýsingum og fræðslu til hópsins, styðja við grunnþarfir þeirra og útvega öruggt húsnæði. Að lokum er ítrekað mikilvægi þess að vernda þann mannafla sem starfar með heimilislausum og styðja við þau svo þau geti sinnt þessum hópi. Rauði krossinn á Íslandi Hvað er verið að gera hér á landi? Skaðaminnkunar verkefni Rauða krossins, Frú Ragnheiður á höfuðborgarsvæðinu og Ungfrú Ragnheiður á Akureyri, þjónusta einstaklinga sem glíma við heimilisleysi og vímuefnavanda. Verkefnin hafa einstaka tengingu við þennan jaðarsetta hóp í samfélaginu. Á hverri vakt er að lágmarki einn heilbrigðismenntaður sjálfboðaliði. Verkefnin hafa aðlagað alla sína þjónustu að þessum breyttu tímum samfélagsins í dag með því að útbúa sérstaka fræðslu til notenda, á tungumáli þeirra og lagður er sérstakur spurningalisti fyrir alla skjólstæðinga þar sem skimað er fyrir einkennum. Stuðlað er að forvörnum og markmiðið núna er að styrkja heilsu þeirra og koma í veg fyrir smit. Á sama tíma er grunnþörfum þeirra mætt eftir fremsta megni með því að gefa hlý föt, næringu og bjóða upp á sálrænan stuðning. Þróaðar hafa verið sérstakar skaðaminnkandi leiðbeiningar sem miða að því að auka hreinlæti og draga úr smithættu á milli einstaklinga með tilliti til COVID-19 og vímuefnanotkunar. Frú Ragnheiður á höfuðborgarsvæðinu er í góðu samstarfi við Velferðarsvið Reykjavíkurborgar og þau úrræði sem þjónusta markhóp verkefnisins. Einnig hefur verkefnið ráðfært sig við helstu sérfræðinga, verklög hafa verið yfirfarin og allir hafa verið sammála um mikilvægi þess að halda úti þessari þjónustu til þess að ná til þeirra sem eru mest jaðarsettir í samfélaginu og í áhættuhópi fyrir veikindum. Rauði krossinn á Íslandi Næstu skref Komi upp sú aðstaða að grunur er á COVID smiti eða staðfest smit greinist hjá einstaklingi sem er heimilislaus og/eða með virkan vímuefnavanda er mikilvægt að hægt sé að bregðast fljótt við og úrræði ásamt boðleiðum séu skýrar gagnvart hópnum. Einstaklingurinn þarf aðstoð við að komast í öruggt rými þar sem hægt er að vera í einangrun og huga þarf á sama tíma að heilbrigðisþörfum hans. Mikilvægt er að bjóða upp á læknisaðstoð á stöðum þar sem einstaklingar eru í einangrun og sérstaklega þarf að huga að viðhaldsmeðferð og sérhæfðri fráhvarfsmeðferðar. Á þessum tímum þarf að huga að því fólki sem að stendur vaktina í verkefnum og úrræðum sem þjónusta heimilislausa, styðja við mannaflan og vernda til þess að tryggja áframhaldandi þjónustu. Við í Frú og Ungfrú Ragnheiði búum yfir ótrúlegum hópi af sjálfboðaliðum og starfsfólki sem standa vaktina fyrir skjólstæðinga okkar til þess að tryggja öryggi þeirra. Þjónustan hefur haldist óskert fram til dagsins í dag og stefnum við á að halda henni úti eins lengi og hægt er. Við erum öll í þessu saman og öll eiga jafnan rétt til heilbrigðis og öryggis. Höfundur er hjúkrunarfræðingur Frú Ragnheiðar – skaðaminnkunar hjá Rauða krossinum í Reykjavík. Rauði krossinn sinnir berskjölduðu fólki um allan heim, alla daga ársins. Nokkrir hópar eru berskjaldaðri en aðrir fyrir Covid19 og næstu daga mun Rauði krossinn beina sjónum að þessum hópum hér á Vísi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Félagsmál Hjálparstarf Berskjaldaðir hópar: Ritröð Rauða krossins Mest lesið Verri framkoma en hjá Trump Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Ísrael – brostnir draumar og lygar Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir Skoðun Ætla þau að halda áfram að grafa sína eigin gröf? Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir Skoðun Þú ert búin að eyðileggja líf mitt!!! Sandra Ósk Jóhannsdóttir Skoðun Landið talar Davíð Arnar Oddgeirsson Skoðun Við tölum um vöxt — en gleymum því sem vex Þórdís Hólm Filipsdóttir Skoðun Þegar hið smáa verður risastórt Sigurjón Þórðarson Skoðun Halldór 26.07.2025 Halldór Tekur sér stöðu með Evrópusambandinu Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Ein af hverjum fjórum Silja Höllu Egilsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun GPT‑5 kemur í ágúst – áskoranir og tækifæri fyrir Ísland Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Við tölum um vöxt — en gleymum því sem vex Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Verri framkoma en hjá Trump Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Landið talar Davíð Arnar Oddgeirsson skrifar Skoðun Ætla þau að halda áfram að grafa sína eigin gröf? Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Ísrael – brostnir draumar og lygar Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir skrifar Skoðun Ein af hverjum fjórum Silja Höllu Egilsdóttir skrifar Skoðun Vertu drusla! Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Þegar hið smáa verður risastórt Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Þú ert búin að eyðileggja líf mitt!!! Sandra Ósk Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Tekur sér stöðu með Evrópusambandinu Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Feluleikur ríkisstjórnarinnar? Lárus Guðmundsson skrifar Skoðun Ég heiti Elísa og ég er Drusla Elísa Rún Svansdóttir skrifar Skoðun Grindavík má enn bíða Gísli Stefánsson skrifar Skoðun Aðventukerti og aðgangshindranir Kristín María Birgisdóttir skrifar Skoðun Lífið í tjaldi á Gaza Viðar Hreinsson,Israa Saed skrifar Skoðun Gaza og sjálfbærni mennskunnar Elva Rakel Jónsdóttir skrifar Skoðun Börnin og hungursneyðin í Gaza Sverrir Ólafsson skrifar Skoðun Kynbundið ofbeldi Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Aðdragandi aðildar þarf umboð Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Yfirlýsing frá Kára Stefánssyni um hrakfarir hans í samskiptum við íhaldssaman blaðamann Kári Stefánsson skrifar Skoðun Þétting byggðar er ekki vandamálið Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Þrengt að þjóðarleikvanginum Þorvaldur Örlygsson skrifar Skoðun Ert þú drusla? Katrín Sigríður J. Steingrímsdóttir,Elísa Rún Svansdóttir,Lilja Íris Long Birnudóttir,Lísa Margrét Gunnarsdóttir,Margrét Baldursdóttir,Silja Höllu Egilsdóttir skrifar Skoðun Sameiginleg yfirlýsing 28 ríkja um málefni Palestínu, hvers virði er hún? Einar Ólafsson skrifar Skoðun Alltof mörg sveitarfélög á Íslandi! Gunnar Alexander Ólafsson skrifar Skoðun Öryggi betur tryggt – fangelsismál færð til nútímans Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Lýðheilsan að veði? Willum Þór Þórsson skrifar Skoðun Evrópusambandsaðild - valdefling íslensks almennings Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Köllum Skjöld Íslands réttu nafni: Rasískt götugengi Ian McDonald skrifar Sjá meira
Að halda sig heima er ekki möguleiki fyrir heimilislausa einstaklinga. Fyrirmæli yfirvalda til almennings á þessum tíma – einangrun, aukið hreinlæti og að halda sig heima – eru ekki raunsæ fyrir einstaklinga sem glíma við heimilisleysi. Ef það verður ekki gert ráð fyrir þeirra þörfum og aðstæðum munu einstaklingar sem eru nú þegar jaðarsettir í samfélagi okkar verða skildir eftir í viðkvæmri stöðu, jafnvel lífshættulegri. Einstaklingar sem eru heimilislausir og/eða með virkan vímuefnavanda eru í sérstökum áhættuhópi gagnvart COVID-19. Það eru fjölmargir þættir sem þarf að taka tillit til sem gerir hópinn útsettari fyrir alvarlegum veikindum, til dæmis lélegri næringarinntekt, svefntruflanir, langvarandi streita og álag, undirliggjandi sjúkdómar, löng og mikil áfallasaga og fleira. Sömuleiðis er skert aðgengi fyrir þau að heilbrigðisþjónustu, upplýsingum og fræðslu og hafa þau oft takmarkað aðgengi til að stuðla að hreinlæti. Þá hafa fáir innan hópsins aðstöðu þar sem þau geta einangrað sig frá hættunni. Erlend heilbrigðis- og mannréttindasamtök hafa gefið út leiðbeiningar til yfirvalda um hvernig eigi að koma til móts við þennan jaðarsetta hóp. Lögð er áhersla á að skima fyrir einkennum, vettvangsþjónustu með áherslu á að mynda tengsl við þennan markhóp, miðla upplýsingum og fræðslu til hópsins, styðja við grunnþarfir þeirra og útvega öruggt húsnæði. Að lokum er ítrekað mikilvægi þess að vernda þann mannafla sem starfar með heimilislausum og styðja við þau svo þau geti sinnt þessum hópi. Rauði krossinn á Íslandi Hvað er verið að gera hér á landi? Skaðaminnkunar verkefni Rauða krossins, Frú Ragnheiður á höfuðborgarsvæðinu og Ungfrú Ragnheiður á Akureyri, þjónusta einstaklinga sem glíma við heimilisleysi og vímuefnavanda. Verkefnin hafa einstaka tengingu við þennan jaðarsetta hóp í samfélaginu. Á hverri vakt er að lágmarki einn heilbrigðismenntaður sjálfboðaliði. Verkefnin hafa aðlagað alla sína þjónustu að þessum breyttu tímum samfélagsins í dag með því að útbúa sérstaka fræðslu til notenda, á tungumáli þeirra og lagður er sérstakur spurningalisti fyrir alla skjólstæðinga þar sem skimað er fyrir einkennum. Stuðlað er að forvörnum og markmiðið núna er að styrkja heilsu þeirra og koma í veg fyrir smit. Á sama tíma er grunnþörfum þeirra mætt eftir fremsta megni með því að gefa hlý föt, næringu og bjóða upp á sálrænan stuðning. Þróaðar hafa verið sérstakar skaðaminnkandi leiðbeiningar sem miða að því að auka hreinlæti og draga úr smithættu á milli einstaklinga með tilliti til COVID-19 og vímuefnanotkunar. Frú Ragnheiður á höfuðborgarsvæðinu er í góðu samstarfi við Velferðarsvið Reykjavíkurborgar og þau úrræði sem þjónusta markhóp verkefnisins. Einnig hefur verkefnið ráðfært sig við helstu sérfræðinga, verklög hafa verið yfirfarin og allir hafa verið sammála um mikilvægi þess að halda úti þessari þjónustu til þess að ná til þeirra sem eru mest jaðarsettir í samfélaginu og í áhættuhópi fyrir veikindum. Rauði krossinn á Íslandi Næstu skref Komi upp sú aðstaða að grunur er á COVID smiti eða staðfest smit greinist hjá einstaklingi sem er heimilislaus og/eða með virkan vímuefnavanda er mikilvægt að hægt sé að bregðast fljótt við og úrræði ásamt boðleiðum séu skýrar gagnvart hópnum. Einstaklingurinn þarf aðstoð við að komast í öruggt rými þar sem hægt er að vera í einangrun og huga þarf á sama tíma að heilbrigðisþörfum hans. Mikilvægt er að bjóða upp á læknisaðstoð á stöðum þar sem einstaklingar eru í einangrun og sérstaklega þarf að huga að viðhaldsmeðferð og sérhæfðri fráhvarfsmeðferðar. Á þessum tímum þarf að huga að því fólki sem að stendur vaktina í verkefnum og úrræðum sem þjónusta heimilislausa, styðja við mannaflan og vernda til þess að tryggja áframhaldandi þjónustu. Við í Frú og Ungfrú Ragnheiði búum yfir ótrúlegum hópi af sjálfboðaliðum og starfsfólki sem standa vaktina fyrir skjólstæðinga okkar til þess að tryggja öryggi þeirra. Þjónustan hefur haldist óskert fram til dagsins í dag og stefnum við á að halda henni úti eins lengi og hægt er. Við erum öll í þessu saman og öll eiga jafnan rétt til heilbrigðis og öryggis. Höfundur er hjúkrunarfræðingur Frú Ragnheiðar – skaðaminnkunar hjá Rauða krossinum í Reykjavík. Rauði krossinn sinnir berskjölduðu fólki um allan heim, alla daga ársins. Nokkrir hópar eru berskjaldaðri en aðrir fyrir Covid19 og næstu daga mun Rauði krossinn beina sjónum að þessum hópum hér á Vísi.
Rauði krossinn sinnir berskjölduðu fólki um allan heim, alla daga ársins. Nokkrir hópar eru berskjaldaðri en aðrir fyrir Covid19 og næstu daga mun Rauði krossinn beina sjónum að þessum hópum hér á Vísi.
Skoðun Yfirlýsing frá Kára Stefánssyni um hrakfarir hans í samskiptum við íhaldssaman blaðamann Kári Stefánsson skrifar
Skoðun Ert þú drusla? Katrín Sigríður J. Steingrímsdóttir,Elísa Rún Svansdóttir,Lilja Íris Long Birnudóttir,Lísa Margrét Gunnarsdóttir,Margrét Baldursdóttir,Silja Höllu Egilsdóttir skrifar
Skoðun Sameiginleg yfirlýsing 28 ríkja um málefni Palestínu, hvers virði er hún? Einar Ólafsson skrifar
Skoðun Öryggi betur tryggt – fangelsismál færð til nútímans Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar