Enn um kynröskun. Andsvar við yfirlýsingum Arnar Sverrisson skrifar 18. ágúst 2020 06:00 Þann 11. ágúst sl. birti Vísir örstutta hungurvöku mína um kynvanda eða kynama (gender dysphoria) barna og ungmenna, stúlkna sérstaklega. Fyrirsögnin er sótt til nýútkominnar bókar eftir vandvirkan blaðamann frá Norður-Ameríku, Abigail Shrier, „Óafturkræft tjón: Dætur okkar eru dregnar á tálar í kynskiptabrjálæði,“ (Irreversible damage: The transgender Craze Seducing Our Daughters). Hún kallar fyrirbærið „tímabundna móðursýki.“ Í upphafi er greint frá nokkrum frumatriðum kynfræðinnar. Elsa Bára Traustadóttir, sérfræðingur í klínískri sálfræði og réttarsálfræði, og Óttar Guðmundsson, geðlæknir, tjá sig í skjóli kynskiptateymis Landsspítala: „Þessi grein er uppfull af rangfærslum, fordómum og vanþekkingu og væri of langt mál að tíunda það nákvæmlega.... Það er fáséð að sálfræðingur gerist sekur um svo grófar rangfærslur og vanþekkingu sem hér um ræðir. Það er alvarlegast við umrædda grein að hún er á margan hátt særandi, niðrandi og beinlínis skaðleg þar sem höfundur gerir lítið úr raunverulegum þjáningum trans fólks sem margt hvert glímir við tilfinningalegan og félagslegan vanda vegna kynvitundar sinnar.“ (DV 13-08) Tja! Þarna fuðraði upp fjörtíu ára reynsla af málaflokknum í þrem þjóðríkjum, þar af tvö á rótgróinni og sérhæfðri stofnun um téðan vanda með sérstakri ábyrgð á sálfræðilegum prófunum. Þetta heiðursfólk kýs að upphefja sjálft sig með því að lítilsvirða mig. Það mætti hugsanlega skilja í ljósi þess, að teymið er ungt, blautt á bak við eyrun. Það er því miður í ölduróti m.a. vegna þess, að það fær ekki hæfa starfsmenn: „Við höfum bara ekki fólk sem skýrist meðal annars af því að Landspítali er orðinn láglaunasvæði. Við fáum ekki fólk og það sem er hér fer annað vegna launanna,“ segir Guðrún B. Guðmundsdóttir, yfirlæknir BUGL. (Vísir 07-02) Stjórn og siðanefnd Sálfræðingafélags Íslands (SÍ) finna einnig ástæðu til að snupra mig: „Sálfræðingafélag Íslands leggur áherslu á að borin sé virðing gagnvart öllu fólki óháð kyni, kynvitund, kynhneigð eða skoðunum. Allir eiga rétt á virðingu og jafnrétti.“ (Ætli það eigi við mig líka?) SÍ klykkir út með: Sálfræðingafélag Íslands fagnar fjölbreytileikanum og sendir baráttukveðjur til hinsegin fólks með von um að landsmenn allir opni huga sinn og hjarta fyrir fjölbreytileikanum.“ Það taka vonandi allir undir. SÍ er fremur hógvært að þessu sinni, hefur vonandi lært af þeirri smánarlegu reynslu að taka þátt í aðför og fordæmingu starfsbróður úr stétt sállæknanda fyrir nokkrum áratugum síðan. Það er vel. Rúsínan í pylsuendanum eru viðbrögð félags, sem kallar sig „Trans“ Ísland (TÍ) (DV 12-08). Forkólfur þess, Ugla Stefanía Kristjönudóttir Jónsdóttir, krabbar. Hún er ámóta yfirlýsingaglöð og Óttar og Elsa Bára, segir mig fara með „miklar dylgjur og rangfærslur“ og að ég styðjist við „úreltar kenningar sem nútíma sálfræði og geðlækningar hafi hafnað.“ Áfram heldur Ugla Stefanía: „[E]n í grein hans er trans fólk er ranglega sagt vera með raskanir og brenglanir og vísar Arnar í ICD-sjúkdómsflokkunarkerfið sér til stuðnings.“ Það er rangt. Greiningarkerfið er nefnt lesendum til fróðleiks. Það er krafa stjórnvalda, að kerfið sé notað í heilbrigðisþjónustunni. Þar fá allir sjúkdómsgreiningu. Reyndar er það notað miklu víðar eins og í skólakerfinu. Það er réttilega gagnrýnt, að útgáfa alþjóðasjúkdómaskrárinnar (ICD –International Classification of Diseases) sé ekki nefnd. Bæti úr því hér með. Um er að ræða „ICD-10,“nánar tiltekið greiningarauðkennin F64.9 og F66.0. Ugla Stefanía gerir athugasemd við, að ég skuli nefna óþurftarorðið „cisgender.“ Það kom inn umræðuna fyrir um einum og hálfum áratugi síðan eða svo – í Þýkalandi, muni ég rétt. Nú orðið virðist „cisgender,“ fyrst og fremst vísa til fólks, sem telur kynvitund í samræmi við eðliskyn, en ekki nauðsynlega í samræmi við hefðbundna kynhneigð. En sá undirhópur kvenfrelsara, sem trúir, að ekki sé til eðliskyn, þ.e. heldur því fram, að kyn sé hugsmíð einvörðungu, þrátt fyrir meðfædda gerð kynfæra og aðrar kynerfðir, hefur því skiljanlega bent á, að allir, sem finna til vansældar með eðliskyn sitt, séu „cisgender.“ Upplýst, siðvædd og málefnaleg umræða er af hinu góða, jafnvel þótt um viðkvæmt málefni sé. Því hefði ég fagnað því, að SÍ tæki þátt í slíkri umræðu, án kjánalegra umvandanna; að TÍ láti af andskotaleit sinni, hristi af sér fórnarlambsfjötra og samsæriskenningar, og taki þátt í umræðunni með það fyrir augum að skilja betur vanda kynskiptafólks og bæta líf þess; að kynskiptateymi Landsspítala geri lesendum grein fyrir kynfræðum sínum, ráðgjöf og lækningum, t.d. á grundvelli eftirfarandi tilvikalýsinga úr veruleikanum: Sextán ára piltur, sem óskar kynskipta, því hann sé Kleópatra endurfædd; tólf ára stúlkubarn, sem þjást hefur undan einelti „vinstúlknanna“ og vill því verða strákur; þrettán ára piltur af upplausnarheimili, sem býr með móður sinni. Sú álasar honum fyrir að líkjast föður sínum. Piltur vill verða stúlka. Sömuleiðis væri áhugavert að sjá skýringar ofangreindra yfirlýsingahafa á ógnarlegri fjölgun barna og unglinga, sem vísað er til heilbrigðisþjónustunnar í kynskiptahugleiðingum - og foreldra þeirra vitaskuld. Að síðustu bið ég lesendur að hafa í huga, að kynskipti skal aldrei leggja að jöfnu við fataskipti. Það hefur verið látið í veðri vaka. Höfundur er ellilífeyrisþegi, sérfræðingur í klínískri sálfræði og sálgreiningu. Þýðingar eru hans. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Arnar Sverrisson Mest lesið Skrift er málið Guðbjörg Rut Þórisdóttir Skoðun Tvær leiðir færar til þess að skóli fyrir alla geti virkað Íris Björk Eysteinsdóttir Skoðun Sameiginlegt sundkort fyrir höfuðborgarsvæðið – löngu tímabært Þórdís Lóa Þórhallsdóttir Skoðun 1500 vanvirk ungmenni í Reykjavík Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Komið gott! Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir Skoðun Ástarsvik ein tegund ofbeldis gegn eldra fólki Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir Skoðun Örorkubyrði og örorkuframlag lífeyrissjóða Björgvin Jón Bjarnason Skoðun Lítil bleik slaufa kemur miklu til leiðar Halla Þorvaldsdóttir Skoðun Hvað eiga kaffihúsin á 18. öld á Englandi og gervigreind sameiginlegt? Stefán Atli Rúnarsson Skoðun Frá Peking 1995 til 2025: Samstarf, framþróun og ný heimsskipan Karl Héðinn Kristjánsson Skoðun Skoðun Skoðun Óverjandi framkoma við fyrirtæki Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Viljum við læra af sögunni eða endurtaka hana? Arndís Anna Kristínardóttir Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Réttlæti hins sterka. Þegar vitleysan í dómsal slær allt út Jörgen Ingimar Hansson skrifar Skoðun Sameiginlegt sundkort fyrir höfuðborgarsvæðið – löngu tímabært Þórdís Lóa Þórhallsdóttir skrifar Skoðun Frá Peking 1995 til 2025: Samstarf, framþróun og ný heimsskipan Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Ástarsvik ein tegund ofbeldis gegn eldra fólki Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Lítil bleik slaufa kemur miklu til leiðar Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Fræ menntunar – frá Froebel til Jung Kristín Magdalena Ágústsdóttir skrifar Skoðun 1500 vanvirk ungmenni í Reykjavík Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Hvað eiga kaffihúsin á 18. öld á Englandi og gervigreind sameiginlegt? Stefán Atli Rúnarsson skrifar Skoðun Að hafa trú á samfélaginu Hjálmar Bogi Hafliðason skrifar Skoðun Sköpum samfélag fyrir börn Gunnar Salvarsson skrifar Skoðun Skrift er málið Guðbjörg Rut Þórisdóttir skrifar Skoðun Viltu hafa jákvæð áhrif þegar þú ferðast? Ásdís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Tvær leiðir færar til þess að skóli fyrir alla geti virkað Íris Björk Eysteinsdóttir skrifar Skoðun Örorkubyrði og örorkuframlag lífeyrissjóða Björgvin Jón Bjarnason skrifar Skoðun Komið gott! Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Gervigreind er persónulegi kennarinn þinn – Lærum að læra upp á nýtt Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Gegn áætluðu kílómetragjaldi stjórnvalda á bifhjól Matthías Arngrímsson skrifar Skoðun Tillaga um hærri vörugjöld á mótorhjól er skref aftur á bak Unnar Már Magnússon skrifar Skoðun Hvernig hugsar þú um hreint vatn? Lovísa Árnadóttir skrifar Skoðun Takk Vigdís! Takk Guðni! Takk Halla! — Takk þjóð! Hjörtur Hjartarson skrifar Skoðun Blóðmerar - skeytingarleysi hinna þriggja valda Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Krefjandi tímar í veitingageiranum Einar Bárðarson skrifar Skoðun Má endalaust vera níðingur!! Arna Magnea Danks skrifar Skoðun Um pólitík óttans, öryggisvæðingu fólksflótta og hina ICElensku varðhaldsstöð Sema Erla Serdaroglu skrifar Skoðun Silfurfat Samfylkingarinnar Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Opið bréf til Jóhanns Páls Jóhannssonar umhverfis-, orku- og loftlagsráðherra Kolbrún Georgsdóttir skrifar Skoðun Fjármálabylting: Gervigreind og táknvæðing fyrir almenning Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Véfréttir og villuljós Þorsteinn Siglaugsson skrifar Sjá meira
Þann 11. ágúst sl. birti Vísir örstutta hungurvöku mína um kynvanda eða kynama (gender dysphoria) barna og ungmenna, stúlkna sérstaklega. Fyrirsögnin er sótt til nýútkominnar bókar eftir vandvirkan blaðamann frá Norður-Ameríku, Abigail Shrier, „Óafturkræft tjón: Dætur okkar eru dregnar á tálar í kynskiptabrjálæði,“ (Irreversible damage: The transgender Craze Seducing Our Daughters). Hún kallar fyrirbærið „tímabundna móðursýki.“ Í upphafi er greint frá nokkrum frumatriðum kynfræðinnar. Elsa Bára Traustadóttir, sérfræðingur í klínískri sálfræði og réttarsálfræði, og Óttar Guðmundsson, geðlæknir, tjá sig í skjóli kynskiptateymis Landsspítala: „Þessi grein er uppfull af rangfærslum, fordómum og vanþekkingu og væri of langt mál að tíunda það nákvæmlega.... Það er fáséð að sálfræðingur gerist sekur um svo grófar rangfærslur og vanþekkingu sem hér um ræðir. Það er alvarlegast við umrædda grein að hún er á margan hátt særandi, niðrandi og beinlínis skaðleg þar sem höfundur gerir lítið úr raunverulegum þjáningum trans fólks sem margt hvert glímir við tilfinningalegan og félagslegan vanda vegna kynvitundar sinnar.“ (DV 13-08) Tja! Þarna fuðraði upp fjörtíu ára reynsla af málaflokknum í þrem þjóðríkjum, þar af tvö á rótgróinni og sérhæfðri stofnun um téðan vanda með sérstakri ábyrgð á sálfræðilegum prófunum. Þetta heiðursfólk kýs að upphefja sjálft sig með því að lítilsvirða mig. Það mætti hugsanlega skilja í ljósi þess, að teymið er ungt, blautt á bak við eyrun. Það er því miður í ölduróti m.a. vegna þess, að það fær ekki hæfa starfsmenn: „Við höfum bara ekki fólk sem skýrist meðal annars af því að Landspítali er orðinn láglaunasvæði. Við fáum ekki fólk og það sem er hér fer annað vegna launanna,“ segir Guðrún B. Guðmundsdóttir, yfirlæknir BUGL. (Vísir 07-02) Stjórn og siðanefnd Sálfræðingafélags Íslands (SÍ) finna einnig ástæðu til að snupra mig: „Sálfræðingafélag Íslands leggur áherslu á að borin sé virðing gagnvart öllu fólki óháð kyni, kynvitund, kynhneigð eða skoðunum. Allir eiga rétt á virðingu og jafnrétti.“ (Ætli það eigi við mig líka?) SÍ klykkir út með: Sálfræðingafélag Íslands fagnar fjölbreytileikanum og sendir baráttukveðjur til hinsegin fólks með von um að landsmenn allir opni huga sinn og hjarta fyrir fjölbreytileikanum.“ Það taka vonandi allir undir. SÍ er fremur hógvært að þessu sinni, hefur vonandi lært af þeirri smánarlegu reynslu að taka þátt í aðför og fordæmingu starfsbróður úr stétt sállæknanda fyrir nokkrum áratugum síðan. Það er vel. Rúsínan í pylsuendanum eru viðbrögð félags, sem kallar sig „Trans“ Ísland (TÍ) (DV 12-08). Forkólfur þess, Ugla Stefanía Kristjönudóttir Jónsdóttir, krabbar. Hún er ámóta yfirlýsingaglöð og Óttar og Elsa Bára, segir mig fara með „miklar dylgjur og rangfærslur“ og að ég styðjist við „úreltar kenningar sem nútíma sálfræði og geðlækningar hafi hafnað.“ Áfram heldur Ugla Stefanía: „[E]n í grein hans er trans fólk er ranglega sagt vera með raskanir og brenglanir og vísar Arnar í ICD-sjúkdómsflokkunarkerfið sér til stuðnings.“ Það er rangt. Greiningarkerfið er nefnt lesendum til fróðleiks. Það er krafa stjórnvalda, að kerfið sé notað í heilbrigðisþjónustunni. Þar fá allir sjúkdómsgreiningu. Reyndar er það notað miklu víðar eins og í skólakerfinu. Það er réttilega gagnrýnt, að útgáfa alþjóðasjúkdómaskrárinnar (ICD –International Classification of Diseases) sé ekki nefnd. Bæti úr því hér með. Um er að ræða „ICD-10,“nánar tiltekið greiningarauðkennin F64.9 og F66.0. Ugla Stefanía gerir athugasemd við, að ég skuli nefna óþurftarorðið „cisgender.“ Það kom inn umræðuna fyrir um einum og hálfum áratugi síðan eða svo – í Þýkalandi, muni ég rétt. Nú orðið virðist „cisgender,“ fyrst og fremst vísa til fólks, sem telur kynvitund í samræmi við eðliskyn, en ekki nauðsynlega í samræmi við hefðbundna kynhneigð. En sá undirhópur kvenfrelsara, sem trúir, að ekki sé til eðliskyn, þ.e. heldur því fram, að kyn sé hugsmíð einvörðungu, þrátt fyrir meðfædda gerð kynfæra og aðrar kynerfðir, hefur því skiljanlega bent á, að allir, sem finna til vansældar með eðliskyn sitt, séu „cisgender.“ Upplýst, siðvædd og málefnaleg umræða er af hinu góða, jafnvel þótt um viðkvæmt málefni sé. Því hefði ég fagnað því, að SÍ tæki þátt í slíkri umræðu, án kjánalegra umvandanna; að TÍ láti af andskotaleit sinni, hristi af sér fórnarlambsfjötra og samsæriskenningar, og taki þátt í umræðunni með það fyrir augum að skilja betur vanda kynskiptafólks og bæta líf þess; að kynskiptateymi Landsspítala geri lesendum grein fyrir kynfræðum sínum, ráðgjöf og lækningum, t.d. á grundvelli eftirfarandi tilvikalýsinga úr veruleikanum: Sextán ára piltur, sem óskar kynskipta, því hann sé Kleópatra endurfædd; tólf ára stúlkubarn, sem þjást hefur undan einelti „vinstúlknanna“ og vill því verða strákur; þrettán ára piltur af upplausnarheimili, sem býr með móður sinni. Sú álasar honum fyrir að líkjast föður sínum. Piltur vill verða stúlka. Sömuleiðis væri áhugavert að sjá skýringar ofangreindra yfirlýsingahafa á ógnarlegri fjölgun barna og unglinga, sem vísað er til heilbrigðisþjónustunnar í kynskiptahugleiðingum - og foreldra þeirra vitaskuld. Að síðustu bið ég lesendur að hafa í huga, að kynskipti skal aldrei leggja að jöfnu við fataskipti. Það hefur verið látið í veðri vaka. Höfundur er ellilífeyrisþegi, sérfræðingur í klínískri sálfræði og sálgreiningu. Þýðingar eru hans.
Hvað eiga kaffihúsin á 18. öld á Englandi og gervigreind sameiginlegt? Stefán Atli Rúnarsson Skoðun
Skoðun Viljum við læra af sögunni eða endurtaka hana? Arndís Anna Kristínardóttir Gunnarsdóttir skrifar
Skoðun Sameiginlegt sundkort fyrir höfuðborgarsvæðið – löngu tímabært Þórdís Lóa Þórhallsdóttir skrifar
Skoðun Frá Peking 1995 til 2025: Samstarf, framþróun og ný heimsskipan Karl Héðinn Kristjánsson skrifar
Skoðun Hvað eiga kaffihúsin á 18. öld á Englandi og gervigreind sameiginlegt? Stefán Atli Rúnarsson skrifar
Skoðun Gervigreind er persónulegi kennarinn þinn – Lærum að læra upp á nýtt Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Um pólitík óttans, öryggisvæðingu fólksflótta og hina ICElensku varðhaldsstöð Sema Erla Serdaroglu skrifar
Skoðun Opið bréf til Jóhanns Páls Jóhannssonar umhverfis-, orku- og loftlagsráðherra Kolbrún Georgsdóttir skrifar
Skoðun Fjármálabylting: Gervigreind og táknvæðing fyrir almenning Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar
Hvað eiga kaffihúsin á 18. öld á Englandi og gervigreind sameiginlegt? Stefán Atli Rúnarsson Skoðun