Fasteignamarkaðurinn á tímum Covid-19 Baldur Jezorski skrifar 17. apríl 2020 11:30 Nú er kaupendamarkaður. Á meðan framboð er mikið og flestir halda að sér höndum vegna ástands í samfélaginu leynast ótal tækifæri á fasteigmarkaði. Á fasteignavef Vísis eru u.þ.b. 3.200 eignir skráðar á sölu á höfuðborgarsvæðinu, þar af 1.590 nýbyggingar eða rúmlega helmingur eigna á skrá. Mikið framboð af nýbyggingum hefur valdið því að verðbil á milli nýrri og eldri eigna hefur minnkað undanfarin tvö ár. Margir sjá tækifæri í því að selja eldri eign sem þeir eiga og kaupa nýja eign á svipuðu verði. Stundum eru tækifæri á fasteignamarkaði bundin við sérstakar tegundir eigna eða afmörkuð svæði. Eins og staðan er í dag þá eru tækifærin alls staðar: Mikið af eignum er að koma inn á markaðinn á mjög sanngjörnu verði - Sumar eldri eignir sem hafa verið lengi í sölu bjóðast nú jafnvel á lækkuðu verði. Söluverð nýbygginga lækkaði í byrjun árs og hafa margar þeirra verið á markaðnum í þó nokkurn tíma án þess að seljast. Eins og sjá má af upplýsingum frá Samtökum Iðnaðarins frá því í febrúar á þessu ári (fyrir áhrif Covid-19) voru 42% færri íbúðir á fyrstu byggingarstigum á höfuðborgarsvæðinu miðað við sama tíma í fyrra. Ekki er ólíklegt að þetta geti leitt til þess að umframeftirspurn myndist á næstu 3 árum. Eftirspurn á fasteignamarkaði getur breyst snögglega og þess vegna snaraukist á nokkrum vikum en það tekur byggingariðnaðinn hins vegar alltaf töluvert langan tíma að bregðast við aukinni eftirspurn þar sem byggingatími íbúða er oft 1-2 ár. Það getur margt breyst á þessum tíma. Líkleg ástæða fyrir offramboði nýbygginga í dag er annaðhvort það að eftirspurnin hafi verið ofmetin á sínum tíma og of mikið hafi verið byggt eða það sem er líklegra að eftirspurnin hefur minnkað m.a. vegna falls WOW-Air, minnkandi hagvexti og auknu framboði af eldri eignum sem verið hafa í skammtímaútleigu. Ef ekkert verður að gert mun að öllum líkindum myndast mikill húsnæðiskortur á næstu 3-5 árum eins og Sigurður Hannesson, framkvæmdastjóri SI bendir á. Þetta er vítahringur sem óskandi væri að komast út úr. Nú er staðan þannig fyrir byggingaðila að það borgar sig ekki að byggja fyrr en eftirspurn og verð rýkur upp aftur, vegna skorts á íbúðarhúsnæði. Hvað er til ráða? Hlutdeildarlán gætu t.d. rétt þessar kúrfu af og aukið eftirspurn eftir nýbyggingum. Er fólk að kaupa og selja á tímum Covid-19? Á þessum tímum þegar við gerum öll okkar besta til þess að halda Covid-19 í skefjum hefur starf fasteignasala aldeilis breyst, nú eru gúmmíhanskar og sprittbrúsar staðalbúnaður við sýningar eigna, tveir metrar á milli manna og einum aðila í einu sýnd eign í staðin fyrir opin hús. Eins og flest fyrirtæki á Íslandi reyna fasteignasölur að aðlaga þjónustuna að breyttum tímum m.a. með myndsímtölum. Hingað til hefur fasteignasali alltaf þurft að koma í heimsókn til að finna nákvæmt söluverðmæti eignar en með þessari þjónustu er einfaldlega verið að nútímavæða þennan þjónustuþátt. Þessi þjónusta er fyrst og fremst ætluð þeim sem eru að byrja hugsa sér til hreyfings og vilja vita hvert áætlað söluverð eignarinnar er. Fasteignasalar mæta hins vegar alltaf á staðinn þegar verið er að skrá eign á sölu eða þegar um verðmat fyrir banka er að ræða t.d. vegna endurfjármögnunar. Leigumarkaðurinn á tímum Covid-19 Aukning virðist vera á framboði leiguhúsnæðis vegna mikillar fækkunar ferðamanna á síðustu vikum eftir landnáms Kórónavírusins. Við á 450 Fasteignasölu sjáum mikið af eignum koma inn á leigumarkað sem hafa verið í skammtímaleigu en standa nú tómar. Samkvæmt tölum frá þjóðskrá voru 6,9% fleiri þinglýstir leigusamningar í mars miðað við sama tíma fyrir ári og má reikna með að sú tala verði ennþá hærri í apríl. Leiguverð virðist hafa lækkað á síðustu vikum, það má bæði rekja til fjölda eigna sem koma nú inn á leigumarkað vegna færri ferðamanna, lægri vaxta og hagstæðari lána. Hluti af skýringunni kann að vera sú að leigusalar hafi lækkað verð tímabundið vegna covid-19, fryst vísitölu eða gert aðrar ráðstafanir til þess að koma til móts við leigutaka. Það eru ekki komnar formlegar tölur um hversu mikið leiguverð nýrra leigusamninga hefur lækkað en það má reikna með að það sé hátt í 10%. Þetta er mikil breyting á stuttum tíma en það er fátt sem bendir til þess að leiga komi til með að hækka mikið á næstunni. Höfundur er löggiltur fasteignasali. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Húsnæðismál Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Mest lesið Ég skvetti málningu á bandaríska sendiráðið en hér er opið bréf til utanríkisráðherra Margrét Rut Eddudóttir Skoðun Ný Selfossbrú yfir Ölfusá – bruðl eða skynsemi? Tómas Ellert Tómasson Skoðun Það er þetta með þorpið Dagný Gísladóttir Skoðun Sleppum brúnni og förum betri leið framhjá Selfossi Elliði Vignisson Skoðun Spilling á Íslandi: Erum við að missa tökin? Ágústa Árnadóttir Skoðun Kostir gamaldags samræmdra prófa Pawel Bartoszek Skoðun Ábyrgð stjórnenda á netöryggi og NIS2 Unnur Kristín Sveinbjarnardóttir Skoðun Halldór 5.10.2024 Jón Þór Stefánsson Halldór Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur Skoðun Eignafólk græðir mikið á vaxtastefnu Seðlabankans Stefán Ólafsson Skoðun Skoðun Skoðun Ný Selfossbrú yfir Ölfusá – bruðl eða skynsemi? Tómas Ellert Tómasson skrifar Skoðun Það er þetta með þorpið Dagný Gísladóttir skrifar Skoðun Kostir gamaldags samræmdra prófa Pawel Bartoszek skrifar Skoðun Ábyrgð stjórnenda á netöryggi og NIS2 Unnur Kristín Sveinbjarnardóttir skrifar Skoðun Ég skvetti málningu á bandaríska sendiráðið en hér er opið bréf til utanríkisráðherra Margrét Rut Eddudóttir skrifar Skoðun Uppeldi frá gamla einmenningar eins-skin-litar viðhorfum Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Af ofurhetjum og störfum þeirra Kristín Björnsdóttir skrifar Skoðun Eignafólk græðir mikið á vaxtastefnu Seðlabankans Stefán Ólafsson skrifar Skoðun Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur skrifar Skoðun Framtíðarkvíði er ekki gott veganesti Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Spilling á Íslandi: Erum við að missa tökin? Ágústa Árnadóttir skrifar Skoðun Orkan á Vestfjörðum Þorsteinn Másson skrifar Skoðun Smábátar eru þjóðhagslega hagkvæmari en togarar Kjartan Sveinsson skrifar Skoðun Foreldrar eru sérfræðingar í sínum börnum Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Vísindin vakna til nýsköpunar! Einar Mäntylä skrifar Skoðun Risastórt lýðheilsumál sem Alþingi hunsar Sigurður Hólmar Jóhannesson skrifar Skoðun Þess vegna býð ég mig fram Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Sleppum brúnni og förum betri leið framhjá Selfossi Elliði Vignisson skrifar Skoðun Einstakur atburður og viðbúnaður Marinó G. Njálsson skrifar Skoðun Framboð er eina leiðin Eiríkur St. Eiríksson skrifar Skoðun Háskóli Íslands er ekki að sinna skyldum sínum Silja Höllu Egilsdóttir skrifar Skoðun Verðmætasköpun og kennarar Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Nýjar lausnir gegn ofbeldi Drífa Snædal skrifar Skoðun Lögin um það sem er bannað Helgi Brynjarsson skrifar Skoðun Að dansa í regninu Lóa Björk Ólafsdóttir skrifar Skoðun Dauðarefsing Pírata Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Af hverju erum við að þessu? Kjartan Sveinn Guðmundsson skrifar Skoðun Upplýsingaóreiða í boði orkugeirans og Landsvirkjunar Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Úrskurðargrautur lögmanna Ómar R. Valdimarsson skrifar Sjá meira
Nú er kaupendamarkaður. Á meðan framboð er mikið og flestir halda að sér höndum vegna ástands í samfélaginu leynast ótal tækifæri á fasteigmarkaði. Á fasteignavef Vísis eru u.þ.b. 3.200 eignir skráðar á sölu á höfuðborgarsvæðinu, þar af 1.590 nýbyggingar eða rúmlega helmingur eigna á skrá. Mikið framboð af nýbyggingum hefur valdið því að verðbil á milli nýrri og eldri eigna hefur minnkað undanfarin tvö ár. Margir sjá tækifæri í því að selja eldri eign sem þeir eiga og kaupa nýja eign á svipuðu verði. Stundum eru tækifæri á fasteignamarkaði bundin við sérstakar tegundir eigna eða afmörkuð svæði. Eins og staðan er í dag þá eru tækifærin alls staðar: Mikið af eignum er að koma inn á markaðinn á mjög sanngjörnu verði - Sumar eldri eignir sem hafa verið lengi í sölu bjóðast nú jafnvel á lækkuðu verði. Söluverð nýbygginga lækkaði í byrjun árs og hafa margar þeirra verið á markaðnum í þó nokkurn tíma án þess að seljast. Eins og sjá má af upplýsingum frá Samtökum Iðnaðarins frá því í febrúar á þessu ári (fyrir áhrif Covid-19) voru 42% færri íbúðir á fyrstu byggingarstigum á höfuðborgarsvæðinu miðað við sama tíma í fyrra. Ekki er ólíklegt að þetta geti leitt til þess að umframeftirspurn myndist á næstu 3 árum. Eftirspurn á fasteignamarkaði getur breyst snögglega og þess vegna snaraukist á nokkrum vikum en það tekur byggingariðnaðinn hins vegar alltaf töluvert langan tíma að bregðast við aukinni eftirspurn þar sem byggingatími íbúða er oft 1-2 ár. Það getur margt breyst á þessum tíma. Líkleg ástæða fyrir offramboði nýbygginga í dag er annaðhvort það að eftirspurnin hafi verið ofmetin á sínum tíma og of mikið hafi verið byggt eða það sem er líklegra að eftirspurnin hefur minnkað m.a. vegna falls WOW-Air, minnkandi hagvexti og auknu framboði af eldri eignum sem verið hafa í skammtímaútleigu. Ef ekkert verður að gert mun að öllum líkindum myndast mikill húsnæðiskortur á næstu 3-5 árum eins og Sigurður Hannesson, framkvæmdastjóri SI bendir á. Þetta er vítahringur sem óskandi væri að komast út úr. Nú er staðan þannig fyrir byggingaðila að það borgar sig ekki að byggja fyrr en eftirspurn og verð rýkur upp aftur, vegna skorts á íbúðarhúsnæði. Hvað er til ráða? Hlutdeildarlán gætu t.d. rétt þessar kúrfu af og aukið eftirspurn eftir nýbyggingum. Er fólk að kaupa og selja á tímum Covid-19? Á þessum tímum þegar við gerum öll okkar besta til þess að halda Covid-19 í skefjum hefur starf fasteignasala aldeilis breyst, nú eru gúmmíhanskar og sprittbrúsar staðalbúnaður við sýningar eigna, tveir metrar á milli manna og einum aðila í einu sýnd eign í staðin fyrir opin hús. Eins og flest fyrirtæki á Íslandi reyna fasteignasölur að aðlaga þjónustuna að breyttum tímum m.a. með myndsímtölum. Hingað til hefur fasteignasali alltaf þurft að koma í heimsókn til að finna nákvæmt söluverðmæti eignar en með þessari þjónustu er einfaldlega verið að nútímavæða þennan þjónustuþátt. Þessi þjónusta er fyrst og fremst ætluð þeim sem eru að byrja hugsa sér til hreyfings og vilja vita hvert áætlað söluverð eignarinnar er. Fasteignasalar mæta hins vegar alltaf á staðinn þegar verið er að skrá eign á sölu eða þegar um verðmat fyrir banka er að ræða t.d. vegna endurfjármögnunar. Leigumarkaðurinn á tímum Covid-19 Aukning virðist vera á framboði leiguhúsnæðis vegna mikillar fækkunar ferðamanna á síðustu vikum eftir landnáms Kórónavírusins. Við á 450 Fasteignasölu sjáum mikið af eignum koma inn á leigumarkað sem hafa verið í skammtímaleigu en standa nú tómar. Samkvæmt tölum frá þjóðskrá voru 6,9% fleiri þinglýstir leigusamningar í mars miðað við sama tíma fyrir ári og má reikna með að sú tala verði ennþá hærri í apríl. Leiguverð virðist hafa lækkað á síðustu vikum, það má bæði rekja til fjölda eigna sem koma nú inn á leigumarkað vegna færri ferðamanna, lægri vaxta og hagstæðari lána. Hluti af skýringunni kann að vera sú að leigusalar hafi lækkað verð tímabundið vegna covid-19, fryst vísitölu eða gert aðrar ráðstafanir til þess að koma til móts við leigutaka. Það eru ekki komnar formlegar tölur um hversu mikið leiguverð nýrra leigusamninga hefur lækkað en það má reikna með að það sé hátt í 10%. Þetta er mikil breyting á stuttum tíma en það er fátt sem bendir til þess að leiga komi til með að hækka mikið á næstunni. Höfundur er löggiltur fasteignasali.
Ég skvetti málningu á bandaríska sendiráðið en hér er opið bréf til utanríkisráðherra Margrét Rut Eddudóttir Skoðun
Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur Skoðun
Skoðun Ég skvetti málningu á bandaríska sendiráðið en hér er opið bréf til utanríkisráðherra Margrét Rut Eddudóttir skrifar
Skoðun Þriðjungur barna af erlendum uppruna tilheyrir ekki skólanum sínum Sara Björg Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur skrifar
Ég skvetti málningu á bandaríska sendiráðið en hér er opið bréf til utanríkisráðherra Margrét Rut Eddudóttir Skoðun
Telur rektor Háskóla Íslands úrskurði alþjóðadómstóla og ályktanir Sameinuðu þjóðanna vera pólitískt álitamál? Elí Hörpu- og Önundarbur Skoðun